Różnowo (gmina Dywity): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Dzieje miejscowości)
 
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 7: Linia 7:
 
  |zdjęcie              =   
 
  |zdjęcie              =   
 
  |opis zdjęcia          =     
 
  |opis zdjęcia          =     
  |rodzaj miejscowości  =
+
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = olsztyński
 
  |powiat                = olsztyński
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Różnowo''' (niem. ''Rosenau'') – [[wieś sołecka]] w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dywity (gmina wiejska)|gminie Dywity]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny| administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
''' Różnowo''' (niem. ''Rosenau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dywity (gmina wiejska)|gminie Dywity]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny| administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku była zamieszkana przez 992 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Sadrina-Ostrowska]]<ref> [http://bip.warmia.mazury.pl/dywity_gmina_wiejska/170/299/Solectwa/ Wrota Warmii i Mazur] [04.12.2013]</ref>.
 
 
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 992 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Sadrina-Ostrowska]]<ref> http://bip.warmia.mazury.pl/dywity_gmina_wiejska/170/299/Solectwa/ [data dostępu: 4.12.2013]</ref>.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
Linia 39: Linia 37:
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Nazwa miejscowości ulegała przekształceniom na przestrzeni wieków: Rosenaw (1364), Rosenowe (1382), Rosnau (1615), Rosenau (1625), Różnowo (1888).
+
Nazwa miejscowości ulegała przekształceniom na przestrzeni wieków: ''Rosenaw'' (1364), ''Rosenowe'' (1382), ''Rosnau'' (1615), ''Rosenau'' (1625), ''Różnowo'' (1888).
  
W roku 1354 przywilej lokacyjny otrzymał [[lkwim: Jan z Łajs| Jan z Łajs]]. Nadanie obejmowało obszar 60 włók. Miejscowość została spustoszona w czasie [[Wojny polsko-krzyżackie|wojny polsko-krzyżackiej]] w latach 1519-1521. W połowie kolejnego stulecia obejmowała obszar 31 włók czynszowych. Od połowy XVIII wieku Różnowo było [[wieś szlachecka| wsią szlachecką]].  
+
W roku 1354 przywilej lokacyjny otrzymał [[lkwim: Jan z Łajs| Jan z Łajs]]. Nadanie obejmowało obszar 60 [[Włóka |włók]]. Miejscowość została spustoszona w czasie [[Wojny polsko-krzyżackie|wojny polsko–krzyżackiej]] w latach 1519-1521. W połowie kolejnego stulecia obejmowała obszar 31 włók czynszowych. Od połowy XVIII wieku Różnowo było [[Wieś szlachecka| wsią szlachecką]].  
Szkoła elementarna została założona przed 1825 rokiem. W tymże roku do placówki uczęszczało 50 dzieci. Pod koniec XIX wieku miejscowość zamieszkiwało 769 osób, żyjących w 115 gospodarstwach. W latach 1888-1891 we wsi działała polska biblioteczka [[Towarzystwo Czytelni Ludowych| Towarzystwa Czytelni Ludowych]]. Kolejna biblioteka polska funkcjonowała w latach 1920-1926; następna w latach 1934-1939 jako oddział [[Centralna Biblioteka Polska w Niemczech| Centralnej Biblioteki Polskiej w Niemczech]].
+
Szkoła elementarna została założona przed 1825 rokiem. W tymże roku do placówki uczęszczało 50 dzieci. Pod koniec XIX wieku miejscowość zamieszkiwało 769 osób, żyjących w 115 gospodarstwach. W latach 1888–1891 we wsi działała polska biblioteczka [[Towarzystwo Czytelni Ludowych| Towarzystwa Czytelni Ludowych]]. Kolejna biblioteka polska funkcjonowała w latach 1920–1926; następna w latach 1934–1939 jako oddział [[Centralna Biblioteka Polska w Niemczech| Centralnej Biblioteki Polskiej w Niemczech]].
W okresie dwudziestolecia międzywojennego w Różnowie istniało koło [[Związek Polaków w Niemczech| Związku Polaków w Niemczech]], a także [[Związek Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich|Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich]]. W czasie [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] w miejscowości przebywali [[jeńcy włoscy w Prusach Wschodnich|jeńcy włoscy]].
+
W okresie dwudziestolecia międzywojennego w Różnowie istniało koło [[Związek Polaków w Niemczech| Związku Polaków w Niemczech]], a także [[Związek Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich|Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich]]. W czasie [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] w miejscowości przebywali [[Jeńcy włoscy w Prusach Wschodnich|jeńcy włoscy]].
 
W 1993 roku miejscowość była zamieszkana przez 516 mieszkańców.
 
W 1993 roku miejscowość była zamieszkana przez 516 mieszkańców.
 
<br/>
 
<br/>
  
 
==Religia==
 
==Religia==
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dywitach |parafii rzymskokatolickiej pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dywitach]].
+
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dywitach |parafii rzymskokatolickiej w Dywitach]].
 
<br/>
 
<br/>
  
==Edukacja==
+
==Szkolnictwo==
 
W miejscowości istnieje [[Niepubliczne Przedszkole w Różnowie| przedszkole]].
 
W miejscowości istnieje [[Niepubliczne Przedszkole w Różnowie| przedszkole]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Drewniana chałupa nr 6.
+
*drewniana chałupa nr 6
*Tradycyjne warmińskie kapliczki przydrożne: jedna z XIX wieku, druga zlokalizowana przy domu nr 5 i trzecia – wzniesiona w początkach XX wieku słupowa kapliczka z dzwonniczką.
+
*tradycyjne warmińskie kapliczki przydrożne: jedna z XIX wieku, druga zlokalizowana przy domu nr 5 i trzecia – wzniesiona w początkach XX wieku słupowa kapliczka z dzwonniczką (zob. [[Dzwonniczki ludowe|Dzwonniczki ludowe na Warmii]])
<br/>
 
  
 
==Turystyka==
 
==Turystyka==
*Szlak rowerowy o długości 26,5 km – przebieg trasy: [[Dywity]] – [[Bukwałd]] – [[Spręcowo]] – Różnowo – Dywity.
+
*szlak rowerowy o długości 26,5 km – przebieg trasy: Dywity – [[Bukwałd]] – [[Spręcowo]] – Różnowo – Dywity
<br/>
 
  
 
==Ludzie związani z miejscowością==
 
==Ludzie związani z miejscowością==
*[[Franciszek Barcz| Franciszek Barcz]] (1892-1943) – urodzony w Różnowie najaktywniejszy działacz polski w okresie międzywojennym.
+
*[[Franciszek Barcz| Franciszek Barcz]] (1892–1943) – urodzony w Różnowie najaktywniejszy działacz polski w okresie międzywojennym
*[[lkwim:Otylia Teszner-Grothowa|Otylia Teszner-Grothowa]] (1909-1990) – urodzona w Różnowie  działaczka ruchu społeczno-oświatowego, nauczycielka, organizatorka harcerstwa polskiego na [[Warmia|Warmii]], więźniarka obozu Ravensbrück, autorka wspomnień [[Gdy zabrakło miłości]].
+
*[[lkwim:Otylia Teszner-Grothowa|Otylia Teszner-Grothowa]] (1909–1990) – urodzona w Różnowie  działaczka ruchu społeczno-oświatowego, nauczycielka, organizatorka harcerstwa polskiego na [[Warmia|Warmii]], więźniarka obozu Ravensbrück, autorka wspomnień pt. ''Gdy zabrakło miłości''
*[[Wiktor Kuhn]] (1869-1953) - urodzony w Różnowie rolnik i rzemieślnik, mąż zaufania  IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech, bibliotekarz Towarzystwa Czytelni Ludowych, pierwszy powojenny sołtys Różnowa.
+
*[[Wiktor Kuhn]] (1869–1953) urodzony w Różnowie rolnik i rzemieślnik, mąż zaufania  IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech, bibliotekarz Towarzystwa Czytelni Ludowych, pierwszy powojenny sołtys Różnowa
<br/>
 
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
#Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, ''Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość'', Olsztyn 1994.
+
Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, ''Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość'', Olsztyn 1994.<br/>
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
+
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 10.12.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [10.12.2013]<br/>
#[http://gov.genealogy.net/search/name| Genealogy.net] [data dostępu: 10.12.2013]
+
[http://gov.genealogy.net/search/name| Genealogy.net] [10.12.2013]
<br/>
+
 
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
 
[[Kategoria: Powiat olsztyński]]
 
[[Kategoria: Powiat olsztyński]]

Aktualna wersja na dzień 23:02, 17 sty 2015

Różnowo

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Dywity
Liczba ludności (2010) 992
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Różnowo
Różnowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Różnowo
Różnowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Różnowo (niem. Rosenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku była zamieszkana przez 992 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Sadrina-Ostrowska[1].

Położenie

Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 4 km na północny wschód od Dywit.

Dzieje miejscowości

Nazwa miejscowości ulegała przekształceniom na przestrzeni wieków: Rosenaw (1364), Rosenowe (1382), Rosnau (1615), Rosenau (1625), Różnowo (1888).

W roku 1354 przywilej lokacyjny otrzymał Jan z Łajs. Nadanie obejmowało obszar 60 włók. Miejscowość została spustoszona w czasie wojny polsko–krzyżackiej w latach 1519-1521. W połowie kolejnego stulecia obejmowała obszar 31 włók czynszowych. Od połowy XVIII wieku Różnowo było wsią szlachecką. Szkoła elementarna została założona przed 1825 rokiem. W tymże roku do placówki uczęszczało 50 dzieci. Pod koniec XIX wieku miejscowość zamieszkiwało 769 osób, żyjących w 115 gospodarstwach. W latach 1888–1891 we wsi działała polska biblioteczka Towarzystwa Czytelni Ludowych. Kolejna biblioteka polska funkcjonowała w latach 1920–1926; następna w latach 1934–1939 jako oddział Centralnej Biblioteki Polskiej w Niemczech. W okresie dwudziestolecia międzywojennego w Różnowie istniało koło Związku Polaków w Niemczech, a także Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich. W czasie II wojny światowej w miejscowości przebywali jeńcy włoscy. W 1993 roku miejscowość była zamieszkana przez 516 mieszkańców.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Dywitach.

Szkolnictwo

W miejscowości istnieje przedszkole.

Zabytki

  • drewniana chałupa nr 6
  • tradycyjne warmińskie kapliczki przydrożne: jedna z XIX wieku, druga zlokalizowana przy domu nr 5 i trzecia – wzniesiona w początkach XX wieku słupowa kapliczka z dzwonniczką (zob. Dzwonniczki ludowe na Warmii)

Turystyka

  • szlak rowerowy o długości 26,5 km – przebieg trasy: Dywity – BukwałdSpręcowo – Różnowo – Dywity

Ludzie związani z miejscowością

  • Franciszek Barcz (1892–1943) – urodzony w Różnowie najaktywniejszy działacz polski w okresie międzywojennym
  • Otylia Teszner-Grothowa (1909–1990) – urodzona w Różnowie działaczka ruchu społeczno-oświatowego, nauczycielka, organizatorka harcerstwa polskiego na Warmii, więźniarka obozu Ravensbrück, autorka wspomnień pt. Gdy zabrakło miłości
  • Wiktor Kuhn (1869–1953) – urodzony w Różnowie rolnik i rzemieślnik, mąż zaufania IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech, bibliotekarz Towarzystwa Czytelni Ludowych, pierwszy powojenny sołtys Różnowa

Bibliografia

Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość, Olsztyn 1994.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.12.2013]
Genealogy.net [10.12.2013]

Przypisy

  1. Wrota Warmii i Mazur [04.12.2013]