Markusy: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki) |
|||
| (Nie pokazano 23 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Zagroda podcieniowa w Markusach.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Zagroda podcieniowa w Markusach.<br> Źródło: [http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?t=9620 www.marienburg.pl] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Markusy ''' (niem. ''Markushof'') – | + | ''' Markusy ''' (niem. ''Markushof'') – wieś gminna położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Markusy (gmina wiejska)|gminie Markusy]], siedziba władz gminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 562 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Pawełoszek]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/markusy_gmina_wiejska/197/Solectwa/ [ | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 562 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Pawełoszek]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/markusy_gmina_wiejska/197/Solectwa/ bip.warmia.mazury.pl] [05.05.2014]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/ | + | [[Plik: Nagrobek na cmentarzu mennonickim w Markusach.jpg|right|290px|thumb| Nagrobek na cmentarzu mennonickim w Markusach.<br>Źródło: [http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?t=9001 www.marienburg.pl] ]] |
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 16 km na południe od [[Elbląg|Elbląga]], 5 km na zachód od [[Jezioro Drużno| | + | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 16 km na południe od [[Elbląg|Elbląga]], 5 km na zachód od jeziora [[Jezioro Drużno|Drużno]]. Na terenie gminy znajduje się [[Rezerwat Jezioro Drużno|Rezerwat przyrody Jezioro Drużno]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | + | Wieś została założona w 1363 roku. W średniowieczu w Markusach istniał dwór z kaplicą. Okres [[wojny polsko-krzyżackie|wojen polsko-krzyżackich]] doprowadził do zniszczenia i wyludnienia miejscowości. W XVI stuleciu podejmowano intensywne próby ponownego obsadzenia licznych opuszczonych wsi. W 1590 roku zawarto umowę z Simonem Bahrem, w której ten zobowiązał się do osadzenia w Markusach kolonistów holenderskich. [[Mennonici]] w Markusach należeli do odłamu fryzyjskiego gminy w [[Jezioro|Jeziorze]]. W dokumentach z 1776 roku wymieni byli następujący mieszkańcy: Allert, Bastvader, Boll, Dau, Froes, Froese, Gruntu, Harms, Holtzrichter, Jantzen, Lambert, Martens, Neysteter, Nickel, Puls, Penner, Peters, Philipsen, Quiring, Ridiger, Schroetter, Siebert. W 1790 roku doszło do rozłamu we wspólnocie i tym sposobem we wsi powstała samodzielna gmina z domem modlitwy, który niestety nie zachował się. Połączenie obu gmin nastąpiło jednak w 1888 roku. | |
| + | |||
| + | W 1820 roku wieś liczyła 418 mieszkańców – 162 było mennonitami. W 1886 roku w Markusach mieszkali między innymi: Heinrich Bächer, Peter bestvader, Heinrich Froese, Aaron i Jacob Goerzen, Jantzen, Dietrich i Johann Pauls, Heinrich Penner. W 1885 roku wieś składała się z 54 gospodarstw. Markusy były zamieszkane przez 139 mennonitów oraz 689 ewangelików i katolików. W 1945 roku część mieszkańców uciekła przed Armią Czerwoną, resztę wysiedlono do Niemiec. | ||
W miejscowości działa jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna w Markusach|Ochotniczej Straży Pożarnej]], ośrodek zdrowia, weterynarz, punkt przedszkolny. | W miejscowości działa jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna w Markusach|Ochotniczej Straży Pożarnej]], ośrodek zdrowia, weterynarz, punkt przedszkolny. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Kultura == | == Kultura == | ||
*[[Biblioteka Publiczna Gminy Markusy]] | *[[Biblioteka Publiczna Gminy Markusy]] | ||
| − | *[[Zespół Pieśni i Tańca "Szuwary" w Markusach|Zespół Pieśni i Tańca "Szuwary" ]] | + | *[[Zespół Pieśni i Tańca "Szuwary" w Markusach| Zespół Pieśni i Tańca "Szuwary" ]] |
| − | *[[ | + | *[[Żuławskie Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej "Żuraw" w Markusach|Żuławskie Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej "Żuraw"]] |
*[[Klub Seniora w Markusach|Klub Seniora]] | *[[Klub Seniora w Markusach|Klub Seniora]] | ||
| + | ==Religia== | ||
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
==Sport== | ==Sport== | ||
| − | * | + | *drużyna piłkarska [[LSZ Magdalenka Markusy]] |
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *zagroda holenderska z początku XX wieku, po północnej stronie drogi [[Krzewsk]] – [[Zwierzno]] |
| − | * | + | *zagroda holenderska z początku XIX weku, po południowej stronie drogi Krzewsk – Zwierzno |
| − | * | + | *zagroda holenderska z początku XIX weku, po południowej stronie drogi Krzewsk –Zwierzno |
| − | * | + | *zagroda holenderska wzniesiona w 1789 roku w północnej części wsi |
| − | * | + | *dom nr 10 z drugiej ćwierci XIX wieku, znajdujący się w północnej części wsi |
| − | * | + | *dawny kościół mennonicki, wzniesiony w 1899 roku |
| − | + | *cmentarz mennonicki założony zapewne w końcówce XVIII w. na planie prostokąta, z lipową zielenią obwiednią i reliktami alej, zapewne o 4 kwaterach, zachowana ceglana brama oraz liczne nagrobki w formie steli i obelisków | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | [http://bip.warmia.mazury.pl/markusy_gmina_wiejska/200/Strategia_Rozwoju_Gminy_Markusy/ Strategia rozwoju gminy Markusy na lata 2000-2015] [05.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://markusy.pl/| Gmina Markusy] [05.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://bip.warmia.mazury.pl/markusy_gmina_wiejska/ Biuletyn Informacji Publicznej] [05.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.holland.org.pl/art.php?kat=obiekt&id=381 Katalog zabytków osadnictwa holenderskiego w Polsce] [05.06.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Markusy (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie gminne]] [[Kategoria: 1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 14:42, 17 lut 2015
| Markusy | |
| | |
 Zagroda podcieniowa w Markusach.
Źródło: www.marienburg.pl | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Markusy |
| Liczba ludności (2010) | 562 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Markusy | |
| Położenie na mapie Polski  Markusy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Markusy (niem. Markushof) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Markusy, siedziba władz gminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 562 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Pawełoszek[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 16 km na południe od Elbląga, 5 km na zachód od jeziora Drużno. Na terenie gminy znajduje się Rezerwat przyrody Jezioro Drużno.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1363 roku. W średniowieczu w Markusach istniał dwór z kaplicą. Okres wojen polsko-krzyżackich doprowadził do zniszczenia i wyludnienia miejscowości. W XVI stuleciu podejmowano intensywne próby ponownego obsadzenia licznych opuszczonych wsi. W 1590 roku zawarto umowę z Simonem Bahrem, w której ten zobowiązał się do osadzenia w Markusach kolonistów holenderskich. Mennonici w Markusach należeli do odłamu fryzyjskiego gminy w Jeziorze. W dokumentach z 1776 roku wymieni byli następujący mieszkańcy: Allert, Bastvader, Boll, Dau, Froes, Froese, Gruntu, Harms, Holtzrichter, Jantzen, Lambert, Martens, Neysteter, Nickel, Puls, Penner, Peters, Philipsen, Quiring, Ridiger, Schroetter, Siebert. W 1790 roku doszło do rozłamu we wspólnocie i tym sposobem we wsi powstała samodzielna gmina z domem modlitwy, który niestety nie zachował się. Połączenie obu gmin nastąpiło jednak w 1888 roku.
W 1820 roku wieś liczyła 418 mieszkańców – 162 było mennonitami. W 1886 roku w Markusach mieszkali między innymi: Heinrich Bächer, Peter bestvader, Heinrich Froese, Aaron i Jacob Goerzen, Jantzen, Dietrich i Johann Pauls, Heinrich Penner. W 1885 roku wieś składała się z 54 gospodarstw. Markusy były zamieszkane przez 139 mennonitów oraz 689 ewangelików i katolików. W 1945 roku część mieszkańców uciekła przed Armią Czerwoną, resztę wysiedlono do Niemiec.
W miejscowości działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, ośrodek zdrowia, weterynarz, punkt przedszkolny.
Kultura
- Biblioteka Publiczna Gminy Markusy
- Zespół Pieśni i Tańca "Szuwary"
- Żuławskie Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej "Żuraw"
- Klub Seniora
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie.
Sport
- drużyna piłkarska LSZ Magdalenka Markusy
Zabytki
- zagroda holenderska z początku XX wieku, po północnej stronie drogi Krzewsk – Zwierzno
- zagroda holenderska z początku XIX weku, po południowej stronie drogi Krzewsk – Zwierzno
- zagroda holenderska z początku XIX weku, po południowej stronie drogi Krzewsk –Zwierzno
- zagroda holenderska wzniesiona w 1789 roku w północnej części wsi
- dom nr 10 z drugiej ćwierci XIX wieku, znajdujący się w północnej części wsi
- dawny kościół mennonicki, wzniesiony w 1899 roku
- cmentarz mennonicki założony zapewne w końcówce XVIII w. na planie prostokąta, z lipową zielenią obwiednią i reliktami alej, zapewne o 4 kwaterach, zachowana ceglana brama oraz liczne nagrobki w formie steli i obelisków
Przypisy
- ↑ bip.warmia.mazury.pl [05.05.2014]
Bibliografia
Strategia rozwoju gminy Markusy na lata 2000-2015 [05.06.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.06.2014]
Gmina Markusy [05.06.2014]
Biuletyn Informacji Publicznej [05.06.2014]
Katalog zabytków osadnictwa holenderskiego w Polsce [05.06.2014]
