Łukszty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Łukszty | |nazwa = Łukszty | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Łukszty ''' (niem. ''Luxethen'') – | + | ''' Łukszty ''' (niem. ''Luxethen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pasłęk]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 174 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Łukszty i [[Kawki]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Jasek. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 174 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Łukszty i [[Kawki]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 8 km na północny wschód od [[Pasłęk|Pasłęka]], w pobliżu granicy z [[ | + | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 8 km na północny wschód od [[Pasłęk|Pasłęka]], w pobliżu granicy z [[Powiat braniewski|powiatem braniewskim]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1285 roku. Dokument lokacyjny został wystawiony w 1335 roku. Zgodnie z jego treścią Prus, niejaki Gedike Borin wraz z bratankami otrzymał połowę wsi na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. | + | Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1285 roku. Dokument lokacyjny został wystawiony w 1335 roku. Zgodnie z jego treścią [[Prusowie|Prus]], niejaki Gedike Borin wraz z bratankami otrzymał połowę wsi na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W 1502 roku wystawiony został zapis lokacyjny dla miejscowego karczmarza Szymona Zimmermanna. W tym czasie Łukszty były [[wieś czynszowa|wsią czynszową]] zasiedloną przez ludność pruską i niemiecką. W 1531 roku gospodarzyło tu 5 chłopów. W okresie wojen polsko-krzyżackich miejscowość wyludniła się i uległa częściowemu zniszczeniu. Urząd sołtysa od 1642 aż do 1783 roku znajdował się w rękach rodziny Radau. |
| − | W 1502 roku wystawiony został zapis lokacyjny dla miejscowego karczmarza | ||
| − | |||
| + | W 1875 roku Łukszty były zamieszkane przez 368 osób. W roku 1939 w miejscowości żyło 350 mieszkańców. Tylko jeden mieszkaniec był katolikiem. Przed 1945 roku w [[Kościół pw. Świętych Piotra i Pawła w Mariance|kościele]] w [[Marianka|Mariance]] znajdowała się tablica upamiętniająca poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców parafii. Znalazły się na niej również nazwiska 10 mieszkańców Łukszt. | ||
| − | + | W 1920 roku w miejscowości działał cieśla, stelmach, szewc, siodlarz oraz ślusarz. We wsi istniały gospody (prowadzone w tym czasie przez Hermanna Schwarza i Gustawa Haushaltera) oraz remiza strażacka. Koło rozwidlenia drogi prowadzącej do [[Anglity|Anglit]] i [[Karwity|Karwit]] działała mleczarnia. W 1932 roku największe miejscowe gospodarstwo obejmowało powierzchnię 66 ha. | |
| − | + | Ostatnim przedwojennym wójtem Łukszt był Adolf Hoffmann. 28 stycznia 1945 roku został on zastrzelony w Mariance przez żołnierzy Armii Czerwonej. Po zajęciu wsi przez czerwonoarmistów w Łuksztach pozostało nadal około 80 mieszkańców, wyłącznie Niemców. Po 1945 roku rozpoczął się napływ ludności z Wileńszczyzny oraz Polski centralnej. Pierwszym powojennym sołtysem został Feliks Pawlak. W 1946 roku zostało uruchomione przedszkole, a po jakimś czasie również szkoła podstawowa. Obecnie budynek dawnej szkoły został przekształcony w świetlicę i mieszkanie. | |
| − | + | Po 1945 roku wieś przez jakiś czas nosiła nazwę ''Rinwidów'', ''Rinwidowo''. W 1948 roku do oficjalnego i powszechnego obiegu weszła obecna nazwa Łukszty. | |
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *budynek dawnej niemieckiej szkoły |
| − | * | + | *zabytkowy dom podcieniowy |
| − | < | + | {{Przypisy}} |
| − | + | <references/> | |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/> | |
| − | + | ''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | Słodownik Lech, ''Łukszty'', [http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=24716| "Głos Pasłęka"] [05.03.2014]<br/> | |
| − | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1201-1300]] |
Aktualna wersja na dzień 09:12, 27 kwi 2020
| Łukszty | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Pasłęk |
| Liczba ludności (2010) | 174 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Łukszty | |
| Położenie na mapie Polski  Łukszty | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Łukszty (niem. Luxethen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 174 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Łukszty i Kawki. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Jasek.
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 8 km na północny wschód od Pasłęka, w pobliżu granicy z powiatem braniewskim.
Dzieje miejscowości
Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1285 roku. Dokument lokacyjny został wystawiony w 1335 roku. Zgodnie z jego treścią Prus, niejaki Gedike Borin wraz z bratankami otrzymał połowę wsi na prawie chełmińskim. W 1502 roku wystawiony został zapis lokacyjny dla miejscowego karczmarza Szymona Zimmermanna. W tym czasie Łukszty były wsią czynszową zasiedloną przez ludność pruską i niemiecką. W 1531 roku gospodarzyło tu 5 chłopów. W okresie wojen polsko-krzyżackich miejscowość wyludniła się i uległa częściowemu zniszczeniu. Urząd sołtysa od 1642 aż do 1783 roku znajdował się w rękach rodziny Radau.
W 1875 roku Łukszty były zamieszkane przez 368 osób. W roku 1939 w miejscowości żyło 350 mieszkańców. Tylko jeden mieszkaniec był katolikiem. Przed 1945 roku w kościele w Mariance znajdowała się tablica upamiętniająca poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców parafii. Znalazły się na niej również nazwiska 10 mieszkańców Łukszt.
W 1920 roku w miejscowości działał cieśla, stelmach, szewc, siodlarz oraz ślusarz. We wsi istniały gospody (prowadzone w tym czasie przez Hermanna Schwarza i Gustawa Haushaltera) oraz remiza strażacka. Koło rozwidlenia drogi prowadzącej do Anglit i Karwit działała mleczarnia. W 1932 roku największe miejscowe gospodarstwo obejmowało powierzchnię 66 ha.
Ostatnim przedwojennym wójtem Łukszt był Adolf Hoffmann. 28 stycznia 1945 roku został on zastrzelony w Mariance przez żołnierzy Armii Czerwonej. Po zajęciu wsi przez czerwonoarmistów w Łuksztach pozostało nadal około 80 mieszkańców, wyłącznie Niemców. Po 1945 roku rozpoczął się napływ ludności z Wileńszczyzny oraz Polski centralnej. Pierwszym powojennym sołtysem został Feliks Pawlak. W 1946 roku zostało uruchomione przedszkole, a po jakimś czasie również szkoła podstawowa. Obecnie budynek dawnej szkoły został przekształcony w świetlicę i mieszkanie.
Po 1945 roku wieś przez jakiś czas nosiła nazwę Rinwidów, Rinwidowo. W 1948 roku do oficjalnego i powszechnego obiegu weszła obecna nazwa Łukszty.
Zabytki
- budynek dawnej niemieckiej szkoły
- zabytkowy dom podcieniowy
Przypisy
Bibliografia
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Słodownik Lech, Łukszty, "Głos Pasłęka" [05.03.2014]
