Kosewo: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Kosewo | |nazwa = Kosewo | ||
| Linia 7: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = Kosewa | |dopełniacz wsi = Kosewa | ||
|zdjęcie = Panorama Kosewa1.jpg | |zdjęcie = Panorama Kosewa1.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Panorama Kosewa | + | |opis zdjęcia = Panorama Kosewa [http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [12.09.2013] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
| − | |województwo = warmińsko - mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
|powiat = mrągowski | |powiat = mrągowski | ||
|gmina = Mrągowo | |gmina = Mrągowo | ||
| Linia 15: | Linia 14: | ||
|sołectwo = Kosewo | |sołectwo = Kosewo | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 381 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = (+48) 89 | |strefa numeracyjna = (+48) 89 | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 29: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Kosewo''' (niem. ''Kossewen'', ''Rechenberg'', ''Koschouen'') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[Mrągowo (gmina wiejska)| gminie Mrągowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 381 mieszkańców. Obecnie sołtysem wsi jest [[Roman Rapkowski]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/ Wrota Warmii i Mazur] [23.07.2014]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś znajduje się pomiędzy trzema jeziorami: [[Jezioro Probarskie |Probarskim]], [[Jezioro Kuc|Kuc]] i [[Jezioro Juksty|Juksty]], w odległości 10 km od [[Mrągowo |Mrągowa]] i 16 km od [[Mikołajki |Mikołajek]], przy drodze krajowej nr 16 oraz linii kolejowej na trasie [[Olsztyn]] – [[Ełk]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | Wieś | + | Wieś lokowana na 40 [[Włóka| włókach]]. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska zasadźcy – [[Grzegorz Kos| Grzegorza Kosa]] z [[Góra |Góry]] w Piskiem, który nabył w 1546 r. 4 łany sołeckie za 88 grzywien. Ziemia Kosewa była przez 10 lat wolna od czynszu. Jednak po upływie 5 lat zobowiązano mieszkańców do świadczenia [[Tłoka ręczna| tłoki ręcznej]] na rzecz folwarku w [[Szestno |Szestnie]]. Od 1651 r. funkcjonował tu posterunek leśny podległy rejonowi w [[Krutyń |Krutyni]]. W 1693 r. mieszkańcami wsi byli sami Polacy. |
| − | |||
| − | + | W 1739 r. zbudowano tutaj szkołę, do której uczęszczały też dzieci z [[Czerwonki |Czerwonek]], [[Śniadowo| Śniadowa]] i [[Zawady|Zawad]]. W 1818 r. Michał Zalewski uczył w języku polskim. W wyniku separacji gruntów wieś rozbudowała się wzdłuż traktu wiodącego w stronę Mrągowa, tak że w 1866 r. tę część wsi nazywano Kosewem Górnym (''Ober Kossewen''). Na terenie wsi gleba była niskiej urodzajności, dlatego ludność trudniła się także wypalaniem wapna, eksploatacją złóż kruszywa – zwłaszcza kamienia polnego i żwiru. Zabudowa wsi ukształtowała się w formie nieregularnego skupiska zagród chłopskich przy Jeziorze Probarskim jako centralna część wsi. | |
| − | |||
| − | + | W latach 1887-1889 zbudowano szosę do [[Baranowo (gmina Mikołajki)|Baranowa]] i Mikołajek, a w 1911 r. przekazano do użytku przystanek kolejowy linii Mrągowo – [[Orzysz]]. Natomiast w 1913 r. położono szosę dojazdową Kosewo – [[Probark]] – [[Bronikowo]]. W 1935 r. we wsi funkcjonowała szkoła dwuklasowa, w której uczyło się 111 dzieci. W Kosewie Górnym wybudowano szkołę jednoklasową, do której uczęszczało 47 dzieci. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Liczba ludności, domów i gospodarstw w kolejnych latach: | Liczba ludności, domów i gospodarstw w kolejnych latach: | ||
| − | 1785 r. | + | *1785 r. – 27 domów |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1815 r. – 33 domy, 195 mieszkańców | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1838 r. – 39 domów, 239 mieszkańców | |
| − | + | *1849 r. – 36 domów, 224 mieszkańców | |
| − | + | *1939 r. – 158 domów (101 gospodarstw rolniczych), 608 mieszkańców | |
| − | + | ==Przyroda== | |
Obecnie w pobliżu znajduje się [[Stacja Badawcza Instytutu Parazytologii PAN w Kosewie|Stacja Badawcza Instytutu Parazytologii PAN]], która na powierzchni 330 ha prowadzi hodowlę jeleni, danieli, łosi, muflonów, koników polskich oraz koni Przewalskiego. | Obecnie w pobliżu znajduje się [[Stacja Badawcza Instytutu Parazytologii PAN w Kosewie|Stacja Badawcza Instytutu Parazytologii PAN]], która na powierzchni 330 ha prowadzi hodowlę jeleni, danieli, łosi, muflonów, koników polskich oraz koni Przewalskiego. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Szkolnictwo== |
| − | We wsi działa [[Szkoła Podstawowa w Kosewie| | + | We wsi działa [[Szkoła Podstawowa w Kosewie|szkoła podstawowa]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Religia== | |
| − | W miejscowości znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Kosewie |parafii rzymskokatolickiej | + | W miejscowości znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Kosewie |parafii rzymskokatolickiej]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Turystyka== | |
| − | W okolicach Kosewa zostało przygotowanych 160 kilometrów ścieżek | + | W okolicach Kosewa zostało przygotowanych 160 kilometrów ścieżek rowerowo–pieszych. |
| − | + | W miejscowości znajduje się 5 pensjonatów, dwa pola kempingowe oraz kilka gospodarstw [[Agroturystyka |agroturystycznych]] i kwater prywatnych do wynajęcia. Wieś ma charakter typowo turystyczny. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Sport== | |
| − | + | W roku 1999 przez Kosewo biegła trasa odcinka specjalnego Baranowo – [[Użranki]] [[25. Rajd Kormoran | 25. Rajdu Kormoran]]. | |
| − | W roku 1999 przez Kosewo biegła trasa odcinka specjalnego | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki== | |
| − | |||
We wsi znajduje się zabytkowy cmentarz. | We wsi znajduje się zabytkowy cmentarz. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia== | |
| − | + | #''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975. | |
| − | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975 | + | #''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883. |
| − | + | #[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [12.09.2013] | |
| − | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883 | + | #[http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/ Wrota Warmii i Mazur] [23.07.2014] |
| − | < | + | {{Przypisy}} |
| + | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria: Powiat mrągowski]] | [[Kategoria: Powiat mrągowski]] | ||
Wersja z 11:01, 23 lip 2014
| Kosewo | |
| | |
![Panorama Kosewa Wikipedia [12.09.2013]](/index.php/Plik:Panorama_Kosewa1.jpg) Panorama Kosewa Wikipedia [12.09.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mrągowo |
| Sołectwo | Kosewo |
| Liczba ludności (2010) | 381 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kosewo | |
| Położenie na mapie Polski  Kosewo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kosewo (niem. Kossewen, Rechenberg, Koschouen) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 381 mieszkańców. Obecnie sołtysem wsi jest Roman Rapkowski[1].
Spis treści
Położenie
Wieś znajduje się pomiędzy trzema jeziorami: Probarskim, Kuc i Juksty, w odległości 10 km od Mrągowa i 16 km od Mikołajek, przy drodze krajowej nr 16 oraz linii kolejowej na trasie Olsztyn – Ełk.
Dzieje miejscowości
Wieś lokowana na 40 włókach. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska zasadźcy – Grzegorza Kosa z Góry w Piskiem, który nabył w 1546 r. 4 łany sołeckie za 88 grzywien. Ziemia Kosewa była przez 10 lat wolna od czynszu. Jednak po upływie 5 lat zobowiązano mieszkańców do świadczenia tłoki ręcznej na rzecz folwarku w Szestnie. Od 1651 r. funkcjonował tu posterunek leśny podległy rejonowi w Krutyni. W 1693 r. mieszkańcami wsi byli sami Polacy.
W 1739 r. zbudowano tutaj szkołę, do której uczęszczały też dzieci z Czerwonek, Śniadowa i Zawad. W 1818 r. Michał Zalewski uczył w języku polskim. W wyniku separacji gruntów wieś rozbudowała się wzdłuż traktu wiodącego w stronę Mrągowa, tak że w 1866 r. tę część wsi nazywano Kosewem Górnym (Ober Kossewen). Na terenie wsi gleba była niskiej urodzajności, dlatego ludność trudniła się także wypalaniem wapna, eksploatacją złóż kruszywa – zwłaszcza kamienia polnego i żwiru. Zabudowa wsi ukształtowała się w formie nieregularnego skupiska zagród chłopskich przy Jeziorze Probarskim jako centralna część wsi.
W latach 1887-1889 zbudowano szosę do Baranowa i Mikołajek, a w 1911 r. przekazano do użytku przystanek kolejowy linii Mrągowo – Orzysz. Natomiast w 1913 r. położono szosę dojazdową Kosewo – Probark – Bronikowo. W 1935 r. we wsi funkcjonowała szkoła dwuklasowa, w której uczyło się 111 dzieci. W Kosewie Górnym wybudowano szkołę jednoklasową, do której uczęszczało 47 dzieci.
Liczba ludności, domów i gospodarstw w kolejnych latach:
- 1785 r. – 27 domów
- 1815 r. – 33 domy, 195 mieszkańców
- 1838 r. – 39 domów, 239 mieszkańców
- 1849 r. – 36 domów, 224 mieszkańców
- 1939 r. – 158 domów (101 gospodarstw rolniczych), 608 mieszkańców
Przyroda
Obecnie w pobliżu znajduje się Stacja Badawcza Instytutu Parazytologii PAN, która na powierzchni 330 ha prowadzi hodowlę jeleni, danieli, łosi, muflonów, koników polskich oraz koni Przewalskiego.
Szkolnictwo
We wsi działa szkoła podstawowa.
Religia
W miejscowości znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.
Turystyka
W okolicach Kosewa zostało przygotowanych 160 kilometrów ścieżek rowerowo–pieszych.
W miejscowości znajduje się 5 pensjonatów, dwa pola kempingowe oraz kilka gospodarstw agroturystycznych i kwater prywatnych do wynajęcia. Wieś ma charakter typowo turystyczny.
Sport
W roku 1999 przez Kosewo biegła trasa odcinka specjalnego Baranowo – Użranki 25. Rajdu Kormoran.
Zabytki
We wsi znajduje się zabytkowy cmentarz.
Bibliografia
- Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883.
- Wikipedia [12.09.2013]
- Wrota Warmii i Mazur [23.07.2014]
Przypisy
- ↑ Wrota Warmii i Mazur [23.07.2014]
