Wilamowo (gmina Działdowo): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Wilamowa |
|zdjęcie = | |zdjęcie = | ||
|opis zdjęcia = | |opis zdjęcia = | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś niesołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = działdowski | |powiat = działdowski | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = Klęczkowo | |sołectwo = Klęczkowo | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 125 | + | |liczba ludności = 125 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Wilamowo ''' (niem. ''Wilmsdorf'') – | + | ''' Wilamowo ''' (niem. ''Wilmsdorf'') – wieś niesołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat działdowski|powiecie działdowskim]], w [[Działdowo (gmina wiejska)|gminie Działdowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo ciechanowskie|województwa ciechanowskiego]]. W 2010 roku liczyła 125 mieszkańców<ref>łącznie Wilamowo i [[Klęczkowo]]</ref>. Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Klęczkowo]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Elżbieta Żmijewska]]<ref>[http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=92/ Strona Urzędu Gminy Działdowo] [05.12.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w południowej części województwa | + | Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i Niziny Mazowieckiej, nad rzeką [[Rzeka Szkotówka|Szkotówką]], 7 km na północ od [[Działdowo|Działdowa]], przy granicy z [[Powiat nidzicki|powiatem nidzickim]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Jedna z najstarszych wsi na Działdowszczyźnie. Powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]], na obszarze ogromnego nadania (1440 łanów) wystawionego przez mistrza krajowego [[Fryderyk von Wildenberg|Fryderyka von Wildenberga]] w 1321 roku dla Piotra z [[Leszcz (gmina Dąbrówno)|Leszcza]], | + | Jedna z najstarszych wsi na Działdowszczyźnie. Powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]], na obszarze ogromnego nadania (1440 łanów) wystawionego przez mistrza krajowego [[Fryderyk von Wildenberg|Fryderyka von Wildenberga]] w 1321 roku dla Piotra z [[Leszcz (gmina Dąbrówno)|Leszcza]], Heinemana z [[Wądzyń|Wądzynia]] i Konrada z [[Grzybiny|Grzybin]]. Wilamowo początkowo było majątkiem obejmującym 40 łanów i należącym do Wilhelma z [[Wierzbowo (gmina Iłowo-Osada)|Wierzbowa]]. W 1400 roku Zakon odkupił te dobra, a w 1422 roku Mikołaj Kolmesz założył w Wilamowie [[Wieś czynszowa |wieś czynszową]], która najprawdopodobniej miała 30 łanów; sołtysem został niejaki Krzysztof, jeden z mieszkańców wsi, który zakupił trzy łany sołeckie. W drugiej połowie XV wieku 10 łanów na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] otrzymał tu Krzysztof Teichnitz, a następnie (1494) wielki mistrz [[Jan von Tieffen]] nadał w Wilamowie 18 łanów na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] niejakim: Jakubowi, Mikołajowi, Piotrowi i Maciejowi, którzy zobowiązali się do jednej służby zbrojnej. Sto lat później Stanisław Małachowski scedował na Stanisława Żbikowskiego 12 łanów ojcowizny w Wilamowie, a na początku XVII wieku mieszkał tu Mikołaj Wilamowski. Wieś należała do [[Parafia ewangelicka w Sarnowie|parafii ewangelickiej w Sarnowie]]. |
| + | |||
| + | Szkoła w Wilamowie powstała w pierwszej połowie XVIII wieku. | ||
W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. | W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. | ||
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: |
| − | 1857 - 121 osób | + | *1857 r. - 121 osób |
| − | 1931 - 469 osób | + | *1931 r. - 469 osób |
| − | |||
== Religia == | == Religia == | ||
| − | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Wojciecha w Działdowie |parafii rzymskokatolickiej | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Wojciecha w Działdowie |parafii rzymskokatolickiej w Działdowie]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[Dwór w Wilamowie (gmina Działdowo) | | + | *[[Dwór w Wilamowie (gmina Działdowo) |dwór]] z końca XIX wieku, murowany z czerwonej cegły, kamienny cokół; obecnie budynek mieszkalny |
| − | * | + | *park - pozostałość parku dworskiego z około 1900 roku; obecnie stan poważnie zubożony, park trudny do identyfikacji |
| − | * | + | *kuźnia - niewielki budynek z przełomu XIX i XX wieku; murowany z kamienia z uzupełnieniami z czerwonej cegły |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki, nieogrodzony, stanowi skupisko zieleni, brak śladów po nagrobkach |
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
#''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966. | #''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | # | + | #[http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=102| Strona Urzędu Gminy Działdowo] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 12:09, 29 lis 2014
| Wilamowo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś niesołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | działdowski |
| Gmina | Działdowo |
| Sołectwo | Klęczkowo |
| Liczba ludności (2010) | 125 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Wilamowo | |
| Położenie na mapie Polski  Wilamowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Wilamowo (niem. Wilmsdorf) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. W 2010 roku liczyła 125 mieszkańców[1]. Wieś wchodzi w skład sołectwa Klęczkowo, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Elżbieta Żmijewska[2].
Położenie
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, nad rzeką Szkotówką, 7 km na północ od Działdowa, przy granicy z powiatem nidzickim.
Dzieje miejscowości
Jedna z najstarszych wsi na Działdowszczyźnie. Powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego, na obszarze ogromnego nadania (1440 łanów) wystawionego przez mistrza krajowego Fryderyka von Wildenberga w 1321 roku dla Piotra z Leszcza, Heinemana z Wądzynia i Konrada z Grzybin. Wilamowo początkowo było majątkiem obejmującym 40 łanów i należącym do Wilhelma z Wierzbowa. W 1400 roku Zakon odkupił te dobra, a w 1422 roku Mikołaj Kolmesz założył w Wilamowie wieś czynszową, która najprawdopodobniej miała 30 łanów; sołtysem został niejaki Krzysztof, jeden z mieszkańców wsi, który zakupił trzy łany sołeckie. W drugiej połowie XV wieku 10 łanów na prawie magdeburskim otrzymał tu Krzysztof Teichnitz, a następnie (1494) wielki mistrz Jan von Tieffen nadał w Wilamowie 18 łanów na prawie chełmińskim niejakim: Jakubowi, Mikołajowi, Piotrowi i Maciejowi, którzy zobowiązali się do jednej służby zbrojnej. Sto lat później Stanisław Małachowski scedował na Stanisława Żbikowskiego 12 łanów ojcowizny w Wilamowie, a na początku XVII wieku mieszkał tu Mikołaj Wilamowski. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Sarnowie.
Szkoła w Wilamowie powstała w pierwszej połowie XVIII wieku.
W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. - 121 osób
- 1931 r. - 469 osób
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Działdowie.
Zabytki
- dwór z końca XIX wieku, murowany z czerwonej cegły, kamienny cokół; obecnie budynek mieszkalny
- park - pozostałość parku dworskiego z około 1900 roku; obecnie stan poważnie zubożony, park trudny do identyfikacji
- kuźnia - niewielki budynek z przełomu XIX i XX wieku; murowany z kamienia z uzupełnieniami z czerwonej cegły
- cmentarz ewangelicki, nieogrodzony, stanowi skupisko zieleni, brak śladów po nagrobkach
Bibliografia
- Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Strona Urzędu Gminy Działdowo [12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Wilamowo i Klęczkowo
- ↑ Strona Urzędu Gminy Działdowo [05.12.2013]
