Rywałdzik

Rywałdzik
Kapliczka w Rywałdziku, Polskie Krajobrazy [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Biskupiec
Sołectwo	Rywałdzik
Liczba ludności (2010)	201
Strefa numeracyjna	(+48) 56
Tablice rejestracyjne	NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Rywałdzik
Położenie na mapie Polski Rywałdzik
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rywałdzik (Rywałd, niem. Klein Rechwalde)– wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa toruńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wież znajduje się nieopodal Jeziora Płowęż. Miejscowość położona jest na terenie gminy Biskupiec, której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26 % powierzchni gminy a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są:wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.),wzgórza i pagórki morenowe,sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska a w okolicach miejscowości Łąkorz wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach Mierzyna, na zachód od Sumina oraz na północ od Wielka Tymawa) i kemy (w rejonie Sumina, Łąkorka, Wonny i Szwarcenowa). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest Góra Szwedzka – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie rzeki Osy u ujścia jej do Jeziora Płowęż. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny „Jezioro Karaś”, torfowiskowy „Kociołek”, „Łabędź”, „Uroczysko Piotrowice” oraz częściowo Brodnicki Park Krajobrazowy. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe.

Dzieje miejscowości

Nie znana jest data lokacji wsi oraz etymologia nazwy miejscowości. Wieś była w rękach biskupów chełmińskich. Jeszcze inwentarz chełmiński z 1731 r. podaje zamieszkujących tam włościan. Pod koniec XIX w. wraz z osadami: Mnichem, Mirakowem, wybudowaniem: Ossą i Ostrowem, wieś zajmowała 447 ha: 35 łąk i 372 roli. W 1885 r. było tu 69 domów i 109 dymów. Wieś zamieszkiwało 525 osób: 358 katolików, 162 ewangelików, 3 dysydentów i 2 Żydów. W 1887 r. funkcjonująca tu szkoła liczyła 125 dzieci katolików i 65 dzieci ewangelików. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej.

Ludzie związani z miejscowością:

W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Zbigniew Mróz.

Bibliografia:

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. X, Warszawa 1889, 960 ss. http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims