Wyżegi

Wyżegi
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Wielbark
Liczba ludności (2010)	174
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	12-160
Tablice rejestracyjne	NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Wyżegi
Położenie na mapie Polski Wyżegi
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Wyżegi (niem. Wyseggen, od 1938 r. Grünlanden) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Wielbark. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 174 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Teresa Gomułkiewicz.

Położenie

Wieś położona jest w południowej części Pojezierza Mazurskiego, na pograniczu kurpiowsko–mazurskim. Miejscowość leży w odległości 10 km na południe od Wielbarka, na zachód od drogi krajowej nr 57, w pobliżu granicy z powiatem przasnyskim w województwie mazowieckim. Blisko wsi znajduje się niewielkie Jezioro Wyżeckie.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona na mokradłach w 1787 roku w ramach osadnictwa szkatułowego; na początku następnego stulecia obejmowała 80 łanów. Po separacji gruntów w 1860 roku powstał około 3 km na północ przysiółek Wyżegi Małe. Z kolei na południe od wsi istniało dawniej osiedle Grzymkowo. Na początku lat 50. XX wieku powstało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:

• 1818 r. – 207 osób, 34 gospodarstwa

• 1858 r. – 36 gospodarstw

• 1939 r. – 461 osób

Zabytki

• drewniane chałupa (nr 11 i 14) z końca XIX wieku
• budynek szkoły z 1912–1913 roku

Turystyka

Przez miejscowość przebiega szlak rajdu konnego "Ewita" obejmujący następującą trasę: Sasek Mały – Szymanki – Ciemna Dąbrowa – Piecuchy – Wały – Gawrzyjałki – Wyżegi – Jerominy – Chochół – Świętajno – Marksoby – Orżyny – Jabłonka – Trelkowo – Kobylocha – Piece – Sawica – Witówko – Sasek

Bibliografia

1. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
2. Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów gminy Wielbark, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 44–47.
3. Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
4. Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
5. Bank Danych Lokalnych GUS [20.08.2013]
6. Deutsche Verwaltungsgeschichte [20.08.2013]
7. Wojewódzka Ewidencja Zabytków [20.08.2013]