Piotraszewo

Piotraszewo
Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła w Piotraszewie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Dobre Miasto
Liczba ludności (2010)	217
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Piotraszewo
Położenie na mapie Polski Piotraszewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Piotraszewo (niem. Peterswalde) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto. Do 1954 roku siedziba gminy Piotraszewo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w roku 2010 była zamieszkana przez 217 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Józef Sałuka.

Położenie

Miejscowość jest położona w północnej części Pojezierza Olsztyńskiego, w odległości 16,4 km na północny zachód od Dobrego Miasta.

Dzieje miejscowości

Wieś lokowana była 14 grudnia 1335 roku przez wójta warmińskiego Henryka z Lutr. Zasadźcą wsi naprawie chełmińskim był Piotr, który miał do zagospodarowania 60 włók. Proboszcz w Piotraszewie wymieniany był w dokumencie z 1363 roku. Wieś została zniszczona w czasie wojny głodowej w 1414 r.. Wówczas w miejscowym kościele zamordowano proboszcza. Kościół w Piotraszewie w wykazie parafii sprzed 1525 roku w archiprezbiteratów warmińskich ujęty był jako kościół filialny Bieniewa i jako taki wymieniany był w pierwszych latach XVII wieku. W roku 1622 Piotraszewo miało ponownie swojego proboszcza. Z akt wizytacyjnych parafii wynika, że w drugiej połowie XVI funkcjonowała tu szkoła parafialna. W roku 1688 we wsi było 17 gospodarstw chłopskich, 5 zagrodników i 10 komorników. Po II wojnie światowej Piotraszewo zostało wsią sołecką i funkcjonuje tutaj szkoła podstawowa. W roku 1783 w Piotraszewie było 49 domów.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

1846 – 502 osoby (8 Żydów, 5 ewangelików, 489 katolików; 60 domów)

1858 – 600 osób (1 ewangelik, 599 katolików; 62 domy)

1871 – 637 osób (4 ewangelików, 633 katolików; 74 domy)

1905 – 539 osób (4 ewangelików, 535 katolików)

1925 ‒ 506 osób (15 ewangelików, 491 katolików; 78 domów)

Pomnik w Piotraszewie wystawiony ku czci mieszkańców parafii poległych w czasie I wojny światowej

Turystyka

• Szlak rowerowy o długości 22 km – przebieg trasy: Smolajny-Dębowa Góra-Urbanowo-dawny nasyp kolejowy linii Orneta-Lidzbark Warmiński-Mawry-Piotraszewo-obwód leśny nr 240

Zabytki

Gotycki kościół w Piotraszewie wybudowano w drugiej połowie XIV wieku. Później musiał być przebudowywany, ponieważ ponownie był konsekrowany w roku 1580 przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera. Kościół był remontowany w latach 1738-1742 i w latach 1886-1887. Świątynia w Piotraszewie jest orientowana, z układem salowym. Drewniana wieża, w dolnej części murowana z roku 1739, znajduje się w części zachodniej kościoła. Na wieży chorągiewka z herbem biskupa Szembeka. Po stronie północnej kościoła znajduje się zakrystia (XVII-XVIII w.), a po południowej kruchta. Na ścianie południowej świątyni wykonano zegar słoneczny z datą 1772. Ołtarz główny rokokowy z 1782 roku wykonany w pracowni Chrystiana Bernarda Schmidta z Reszla. W centralnej części ołtarza znajduje się patron kościoła św. Bartłomiej. Obraz świętego wyszedł spod pędzla Korzeniewskiego. Tabernakulum i balustradę przy ołtarzu wykonał w 1798 Chrystian Beniamin Schultz z Lidzbarka. Jego dziełem jest także klasycystyczna ambona. Ołtarze boczne wykonane zostały w połowie XIX w.. Kropielnica i chrzcielnica wykonane zostały jeszcze w średniowieczu z granitu. Ta ostatnia umieszczona została w rokokowej zagrodzie z drugiej połowy XVIII wieku. Chór muzyczny wykonany został w XVIII w. , a organy pod koniec XIX w. Do najstarszych zabytków kościoła należy dzwon z XV wieku.

• Pomnik ku czci mieszkańców parafii, poległych w czasie I wojny światowej
• Dwie kapliczki warmińskie, wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków

Piotraszewo. Tradycyjna kapliczka przydrożna w centrum wsi

Bibliografia

1. Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny, Gdynia 2012.
2. Suchenek Zygmunt, Dobre Miasto: skrawek uroczej Warmii, Olsztyn 2011.
3. Warmia i Mazury, red. Jarosław Tałacha, Adam Zakrzewski, Warszawa 2012.
4. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 20.09.2013]
5. Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 20.09.2013]
6. Strona Rowerowa [data dostępu: 20.09.2013]