Szymanki: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Turystyka) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Szymanki | |nazwa = Szymanki | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Szymanek |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości =wieś sołecka | |rodzaj miejscowości =wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| + | ''' Szymanki''' (niem. ''Klein Schiemanen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], w [[Wielbark (gmin wiejska)|gminie Wielbark]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 198 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Elwira Milewska]]<ref>[http://wielbark-ug.bip-wm.pl/public/?id=40146/ Strona Urzędu Gminy Wielbark] [10.09.2013]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| − | + | ==Położenie== | |
| + | Wieś położona jest w południowej części [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]], na [[Pogranicze kurpiowsko-mazurskie|pograniczu kurpiowsko–mazurskim]]. Miejscowość leży w odległości 12 km na południe od [[Szczytno|Szczytna]], przy drodze krajowej nr 57. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | [[Wieś szkatułowa]] istniała już przed 1780 rokiem, a około 1785 roku obejmowała 16 łanów. W 1820 roku powiększyła się o 9 łanów nowizn wziętych w dziedziczną dzierżawę, a do połowy tego samego stulecia powiększyła się do 64 łanów. | |
| + | Wieś o charakterze ulicówki, o zwartej murowanej zabudowie. | ||
| − | + | Wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| + | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach: | ||
| − | 1782 – 22 gospodarstwa | + | *1782 r. – 22 gospodarstwa |
| − | 1818 – 147 osób, 24 gospodarstwa | + | *1818 r. – 147 osób, 24 gospodarstwa |
| − | 1858 – 38 gospodarstw | + | *1858 r. – 38 gospodarstw |
| − | 1939 – 421 osób | + | *1939 r. – 421 osób |
| − | |||
| − | + | == Zabytki== | |
| − | * | + | *na wiejskim [[Cmentarz wiejski w Szymankach|cmentarzu]] pochowany jest jeden żołnierz armii rosyjskiej poległy podczas [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]]; grób nieoznaczony, bliższa lokalizacja jest nieznana |
| − | * | + | *kilka przykładów budownictwa drewnianego z końca XIX wieku: chałupy nr 28 i 30, drewniany gołębnik i stodoła w zagrodzie nr 14 |
| − | * | + | *budynek dawnej [[Szkoła w Szymankach|szkoły]], murowany, z końca XIX wieku |
| − | *[[Kapliczka w Szymankach| | + | *[[Kapliczka w Szymankach|kapliczka]] murowana z pierwszej ćwierci XX wieku |
| − | |||
| − | + | ==Turystyka== | |
Przez miejscowość przebiega szlak [[Rajd konny "Ewita"| rajdu konnego "Ewita"]], obejmującego następującą trasę: [[Sasek Mały]] – Szymanki – [[Ciemna Dąbrowa]] – [[Piecuchy]] – [[Wały (gmina Szczytno)|Wały]] – [[Gawrzyjałki]] – [[Wyżegi]] – [[Jerominy]] – [[Chochół]] – [[Świętajno]] – [[Marksoby]] – [[Orżyny]] – [[Jabłonka (gmina Dźwierzuty)|Jabłonka]] – [[Trelkowo]] – [[Kobylocha]] – [[Piece]] – [[Sawica]] – [[Witówko]] – [[Sasek]]. | Przez miejscowość przebiega szlak [[Rajd konny "Ewita"| rajdu konnego "Ewita"]], obejmującego następującą trasę: [[Sasek Mały]] – Szymanki – [[Ciemna Dąbrowa]] – [[Piecuchy]] – [[Wały (gmina Szczytno)|Wały]] – [[Gawrzyjałki]] – [[Wyżegi]] – [[Jerominy]] – [[Chochół]] – [[Świętajno]] – [[Marksoby]] – [[Orżyny]] – [[Jabłonka (gmina Dźwierzuty)|Jabłonka]] – [[Trelkowo]] – [[Kobylocha]] – [[Piece]] – [[Sawica]] – [[Witówko]] – [[Sasek]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia== | |
#Knercer Wiktor, ''Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim'', Warszawa 1995. | #Knercer Wiktor, ''Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim'', Warszawa 1995. | ||
| − | #Letkiewicz Arkadiusz, ''Z dziejów gminy Wielbark'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, | + | #Letkiewicz Arkadiusz, ''Z dziejów gminy Wielbark'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 44–47. |
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998. | #Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998. | ||
#Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962. | #Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [24.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [24.08.2013] |
| + | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
Wersja z 17:43, 13 lis 2014
| Szymanki | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Wielbark |
| Liczba ludności (2010) | 198 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-160 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Szymanki | |
| Położenie na mapie Polski  Szymanki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Szymanki (niem. Klein Schiemanen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Wielbark. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 198 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Elwira Milewska[1].
Położenie
Wieś położona jest w południowej części Pojezierza Mazurskiego, na pograniczu kurpiowsko–mazurskim. Miejscowość leży w odległości 12 km na południe od Szczytna, przy drodze krajowej nr 57.
Dzieje miejscowości
Wieś szkatułowa istniała już przed 1780 rokiem, a około 1785 roku obejmowała 16 łanów. W 1820 roku powiększyła się o 9 łanów nowizn wziętych w dziedziczną dzierżawę, a do połowy tego samego stulecia powiększyła się do 64 łanów. Wieś o charakterze ulicówki, o zwartej murowanej zabudowie.
Wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
- 1782 r. – 22 gospodarstwa
- 1818 r. – 147 osób, 24 gospodarstwa
- 1858 r. – 38 gospodarstw
- 1939 r. – 421 osób
Zabytki
- na wiejskim cmentarzu pochowany jest jeden żołnierz armii rosyjskiej poległy podczas I wojny światowej; grób nieoznaczony, bliższa lokalizacja jest nieznana
- kilka przykładów budownictwa drewnianego z końca XIX wieku: chałupy nr 28 i 30, drewniany gołębnik i stodoła w zagrodzie nr 14
- budynek dawnej szkoły, murowany, z końca XIX wieku
- kapliczka murowana z pierwszej ćwierci XX wieku
Turystyka
Przez miejscowość przebiega szlak rajdu konnego "Ewita", obejmującego następującą trasę: Sasek Mały – Szymanki – Ciemna Dąbrowa – Piecuchy – Wały – Gawrzyjałki – Wyżegi – Jerominy – Chochół – Świętajno – Marksoby – Orżyny – Jabłonka – Trelkowo – Kobylocha – Piece – Sawica – Witówko – Sasek.
Bibliografia
- Knercer Wiktor, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995.
- Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów gminy Wielbark, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 44–47.
- Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
- Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
- Bank Danych Lokalnych GUS [24.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [24.08.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Wielbark [10.09.2013]
