Wilimy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Wilimy
 
  |nazwa                = Wilimy
Linia 6: Linia 4:
 
  |flaga wsi            =  
 
  |flaga wsi            =  
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        =Wilim     
+
  |dopełniacz wsi        =Wilim lub Wilimów      
  |zdjęcie              = Kapliczka warmińska w Wilimach z 1862 roku.jpg
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Kapliczka warmińska w Wilimach z 1862 roku
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 168 (łącznie Wilimy i Boreczek)
+
  |liczba ludności      = 168  
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 31: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Wilimy''' (niem. ''Willims'') – [[wieś sołecka]] w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)| gminie Biskupiec]].
+
''' Wilimy''' (niem. ''Willims'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)| gminie Biskupiec]].
W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku była zamieszkana przez 168 osób <ref>łącznie Wilimy i [[Boreczek]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Magdalena Sadowska]]<ref>[http://www.biskupiec.pl/inf_um.htm/ Strona Gminy Biskupiec] [17.12.2013]</ref>.
 
 
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 168 osób (łącznie Wilimy i Boreczek). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Magdalena Sadowska]]<ref>http://www.biskupiec.pl/inf_um.htm[data dostępu: 17.12.2013]</ref>.
 
[[File: Warmińska kapliczka zlokalizowana przy wjeździe do wsi Wilimy.jpg|thumb|right|300px|Warmińska kapliczka zlokalizowana przy wjeździe do wsi Wilimy]]
 
[[File:Przebudowana współcześnie kapliczka w Wilimach,wzniesiona w 1896 roku.jpg|thumb|right|300px|Przebudowana współcześnie kapliczka w Wilimach,wzniesiona w 1896 roku]]
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Miejscowość jest położona w centralnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]] i [[Pojezierze Mrągowskie| Pojezierza Mrągowskiego]]. Wilimy leżą w pobliżu [[Jezioro Dadaj|Jeziora Dadaj]]. Wieś jest oddalona o 10,5 km od [[Biskupiec| Biskupca]].
+
Miejscowość jest położona w centralnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]] i [[Pojezierze Mrągowskie| Pojezierza Mrągowskiego]]. Wilimy leżą w pobliżu jeziora [[Jezioro Dadaj|Dadaj]]. Wieś jest oddalona o 10,5 km od [[Biskupiec| Biskupca]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Niemiecka nazwa Willms została wprowadzona w XIX stuleciu. Wcześniej funkcjonowała wersja Suszekaym, będąca nawiązaniem do języka pruskiego.
+
Niemiecka nazwa ''Willms'' została wprowadzona w XIX stuleciu. Wcześniej funkcjonowała wersja ''Suszekaym'', będąca nawiązaniem do języka [[Prusowie| pruskiego]].
Dokument lokacyjny wsi został wystawiony w 1359 roku przez biskupa [[Jan Stryprock| Jana Stryprocka]]. Zsadźcą został Prus, niejaki Suse, któremu przyznano 40 włók na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Po [[Wojny polsko-krzyżackie|wojnie polsko-krzyżackiej]] (1519-1521) wieś częściowo opustoszała. Do roku 1533 udało się zasiedlić ponownie 3 z 6 włók ziemi leżących odłogiem. W 1586 roku wieś była już całkowicie zasiedlona. W tym czasie w Wilimach funkcjonowały dwie karczmy. W 1783 roku miejscowość składała się z 30 domów.
+
Dokument lokacyjny wsi został wystawiony w 1359 roku przez biskupa [[Jan Stryprock| Jana Stryprocka]]. Zasadźcą został Prus, niejaki Suse, któremu przyznano 40 [[Włoka| włók]] na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Po [[Wojny polsko-krzyżackie|wojnie polsko–krzyżackiej]] (1519-1521) wieś częściowo opustoszała. Do roku 1533 udało się zasiedlić ponownie 3 z 6 włók ziemi leżących odłogiem. W 1586 roku wieś była już całkowicie zasiedlona. W tym czasie w Wilimach funkcjonowały dwie karczmy. W 1783 roku miejscowość składała się z 30 domów.
  
 
W 1827 roku w Wilimach działała szkoła, do której uczęszczało 43 dzieci. W 1853 roku zajęcia dla 53 uczniów prowadzone były w języku polskim. W 1935 roku szkoła liczyła 76 uczniów, z którymi pracowało 2 nauczycieli.
 
W 1827 roku w Wilimach działała szkoła, do której uczęszczało 43 dzieci. W 1853 roku zajęcia dla 53 uczniów prowadzone były w języku polskim. W 1935 roku szkoła liczyła 76 uczniów, z którymi pracowało 2 nauczycieli.
Linia 52: Linia 46:
 
   
 
   
 
Miejscowość ma charakter wsi letniskowej. W Wilimach znajduje się sklep spożywczo-przemysłowy, zajazd. W okolicach wsi wybudowano domki letniskowe. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w [[Czerwonka (gmina Biskupiec)| Czerwonce]].  
 
Miejscowość ma charakter wsi letniskowej. W Wilimach znajduje się sklep spożywczo-przemysłowy, zajazd. W okolicach wsi wybudowano domki letniskowe. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w [[Czerwonka (gmina Biskupiec)| Czerwonce]].  
 +
  
 
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
 
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
  
1820 - 175 osób
+
*1820 r. - 175 osób
  
1848 - 303 osoby
+
*1848 r. - 303 osoby
  
1939 - 364 osoby
+
*1939 r. - 364 osoby
  
 
==Ludzie związani z miejscowością==
 
==Ludzie związani z miejscowością==
*[[Jan Benke]] (1882-?) jeden z najaktywniejszych działaczy polskich, współpracował z [[Gazeta Grudziądzka| ''Gazetą Grudziądzką'']] oraz Gazetą Gdańską. W 1912 roku zamieszkał w Wilimach. Aktywnie włączył się w działania na rzecz Polski w okresie plebiscytowym, jako jeden z pierwszych na tym terenie wstąpił do Związku Polaków w Niemczech. Po 1945 roku był jednym z założycieli reaktywowanego [[Bank Ludowy|Banku Ludowego]].
+
[[Jan Benke]] (1882–?) jeden z najaktywniejszych działaczy polskich, współpracował z [[Gazeta Grudziądzka| ''Gazetą Grudziądzką'']] oraz Gazetą Gdańską. W 1912 roku zamieszkał w Wilimach. Aktywnie włączył się w działania na rzecz Polski w okresie plebiscytowym, jako jeden z pierwszych na tym terenie wstąpił do Związku Polaków w Niemczech. Po 1945 roku był jednym z założycieli reaktywowanego [[Bank Ludowy|Banku Ludowego]].
 +
<br/>
  
 
==Kultura==
 
==Kultura==
 
W Wilimach zorganizowano [[lkwim:Festiwal „Młode Talenty – Dadaj 2000”|Festiwal „Młode Talenty – Dadaj 2000”]] i [[lkwim:Festiwal „Młode Talenty” – Dadaj 2003|„Młode Talenty” – Dadaj 2003]].
 
W Wilimach zorganizowano [[lkwim:Festiwal „Młode Talenty – Dadaj 2000”|Festiwal „Młode Talenty – Dadaj 2000”]] i [[lkwim:Festiwal „Młode Talenty” – Dadaj 2003|„Młode Talenty” – Dadaj 2003]].
 +
<br/>
  
 
== Turystyka ==
 
== Turystyka ==
W miejscowości działa [[Ośrodek Wypoczynkowy ''Leśna Kraina'' w Wilimach| Ośrodek Wypoczynkowy ''Leśna Kraina'']], gospodarstwa agroturystyczne oraz [[Ośrodek Hotelowo-Wypoczynkowy ''Frajda'' w Wilimach|Ośrodek Hotelowo-Wypoczynkowy ''Frajda'']].
+
W miejscowości działa [[Ośrodek Wypoczynkowy ''Leśna Kraina'' w Wilimach| Ośrodek Wypoczynkowy ''Leśna Kraina'']], gospodarstwa [[Agroturystyka |agroturystyczne]] oraz [[Ośrodek Hotelowo-Wypoczynkowy ''Frajda'' w Wilimach|Ośrodek Hotelowo-Wypoczynkowy ''Frajda'']].
 +
<br/>
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Kapliczki warmińskie zlokalizowane we wsi i jej okolicach.
+
*kapliczki warmińskie zlokalizowane we wsi i jej okolicach
*Budynek dawnej szkoły.
+
*budynek dawnej szkoły
*Drewniany [[Krzyż drewniany z Arma Christi w Wilimach |krzyż przydrożny]] zlokalizowany przy zabudowie kolonijnej.
+
*drewniany [[Krzyż drewniany z Arma Christi w Wilimach |krzyż przydrożny]] zlokalizowany przy zabudowie kolonijnej
*Drewniane chałupy warmińskie.
+
*drewniane chałupy warmińskie
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
#''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
 
#''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 18.12.2013]
+
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [18.12.2013]
#[http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=147:gmina-biskupiec-wilimy&catid=27:wies-warminska&Itemid=125| Dom Warmiński] [data dostępu: 18.12.2013]
+
#[http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=147:gmina-biskupiec-wilimy&catid=27:wies-warminska&Itemid=125| Dom Warmiński] [18.12.2013]
#[http://gov.genealogy.net/item/show/WILIMSKO03KV| Genealogy.net] [data dostępu: 12.12.2013]
+
#[http://gov.genealogy.net/item/show/WILIMSKO03KV| Genealogy.net] [12.12.2013]
<br/>
 
  
==Przypisy==
+
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
  

Wersja z 14:32, 28 lis 2014

Wilimy

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Biskupiec
Liczba ludności (2010) 168
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Wilimy
Wilimy
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Wilimy
Wilimy
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Wilimy (niem. Willims) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku była zamieszkana przez 168 osób [1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Magdalena Sadowska[2].

Położenie

Miejscowość jest położona w centralnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Olsztyńskiego i Pojezierza Mrągowskiego. Wilimy leżą w pobliżu jeziora Dadaj. Wieś jest oddalona o 10,5 km od Biskupca.

Dzieje miejscowości

Niemiecka nazwa Willms została wprowadzona w XIX stuleciu. Wcześniej funkcjonowała wersja Suszekaym, będąca nawiązaniem do języka pruskiego. Dokument lokacyjny wsi został wystawiony w 1359 roku przez biskupa Jana Stryprocka. Zasadźcą został Prus, niejaki Suse, któremu przyznano 40 włók na prawie chełmińskim. Po wojnie polsko–krzyżackiej (1519-1521) wieś częściowo opustoszała. Do roku 1533 udało się zasiedlić ponownie 3 z 6 włók ziemi leżących odłogiem. W 1586 roku wieś była już całkowicie zasiedlona. W tym czasie w Wilimach funkcjonowały dwie karczmy. W 1783 roku miejscowość składała się z 30 domów.

W 1827 roku w Wilimach działała szkoła, do której uczęszczało 43 dzieci. W 1853 roku zajęcia dla 53 uczniów prowadzone były w języku polskim. W 1935 roku szkoła liczyła 76 uczniów, z którymi pracowało 2 nauczycieli.

W 1893 roku w czasie wyborów do sejmu Rzeszy na polskiego kandydata ks. Antoniego Wolszlegiera padło prawie 80% głosów. W latach 1920-1939 na terenie miejscowości działał mąż zaufania Związku Polaków w Niemczech.

Miejscowość ma charakter wsi letniskowej. W Wilimach znajduje się sklep spożywczo-przemysłowy, zajazd. W okolicach wsi wybudowano domki letniskowe. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Czerwonce.


Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

  • 1820 r. - 175 osób
  • 1848 r. - 303 osoby
  • 1939 r. - 364 osoby

Ludzie związani z miejscowością

Jan Benke (1882–?) – jeden z najaktywniejszych działaczy polskich, współpracował z Gazetą Grudziądzką oraz Gazetą Gdańską. W 1912 roku zamieszkał w Wilimach. Aktywnie włączył się w działania na rzecz Polski w okresie plebiscytowym, jako jeden z pierwszych na tym terenie wstąpił do Związku Polaków w Niemczech. Po 1945 roku był jednym z założycieli reaktywowanego Banku Ludowego.

Kultura

W Wilimach zorganizowano Festiwal „Młode Talenty – Dadaj 2000” i „Młode Talenty” – Dadaj 2003.

Turystyka

W miejscowości działa Ośrodek Wypoczynkowy Leśna Kraina, gospodarstwa agroturystyczne oraz Ośrodek Hotelowo-Wypoczynkowy Frajda.

Zabytki

  • kapliczki warmińskie zlokalizowane we wsi i jej okolicach
  • budynek dawnej szkoły
  • drewniany krzyż przydrożny zlokalizowany przy zabudowie kolonijnej
  • drewniane chałupy warmińskie

Bibliografia

  1. Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
  2. Bank Danych Lokalnych GUS [18.12.2013]
  3. Dom Warmiński [18.12.2013]
  4. Genealogy.net [12.12.2013]

Przypisy

  1. łącznie Wilimy i Boreczek
  2. Strona Gminy Biskupiec [17.12.2013]