Parafia pw. św. Jodoka w Sątopach
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| Parafia pw. św. Jodoka w Sątopach | |
| | |
 Kościół pw. św. Jodoka w Sątopach, fot. Mieczysław Kalski
| |
| Siedziba | Sątopy |
| Adres | Sątopy 31, 11-230 Bisztynek |
| Data powołania | 25 sierpnia 1379 r. |
| Wyznanie | katolickie |
| Kościół | rzymskokatolicki |
| Archidiecezja | warmińska |
| Dekanat | Reszel |
| Kościół | Kościół pw. św. Jodoka w Sątopach |
Parafia pw. św. Jodoka w Sątopach — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Reszel należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w Sątopach. Od 2014 r. proboszczem parafii jest ks. Jan Sztygiel.
Historia parafii
Wieś Sątopy została lokowana 2 lutego 1337 roku przez prepozyta kapituły warmińskiej Jana i wójta warmińskiego Henryka z Lutr. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska zasadźcy Prusa Santopa. Dekretem biskupa warmińskiego Hermana dochody z parafii w Sątopach przeznaczone były na utrzymanie katedry we Fromborku. Decyzja biskupa Hermana obowiązywała do 1772 roku. Obecnie istniejący kościół został wzniesiony w połowie XIV wieku z polnych kamieni i cegły. Pod koniec XV wieku parafia w Sątopach należała do archiprezbiteratu reszelskiego. W środku świątyni między innymi znajduje się rokokowa ambona z 1701 roku i ołtarz główny z 1765 roku. Stary ołtarz z roku 1515 obecnie jest przechowywany w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Kościół w Sątopach to jeden z dwóch kościołów w Polsce, mających za patrona Świętego Jodoka. Był on francuskim pustelnikiem, który żył w VII wieku i miał być nawet synem bretońskiego króla, ale odstąpił od sukcesji i wybrał drogę kapłaństwa. Święty Jodok od samego początku był patronem parafii, a jego kult na te ziemie przywieźli przybywający tu osadnicy. Z historią parafii wiąże się również postać ks. Franciszka Ludwiga — jednego z warmińskich męczenników, których proces beatyfikacyjny toczy się w Rzymie. W 1945 roku został on zastrzelony przez sowieckiego żołnierza. Jego grób znajduje się na przykościelnym cmentarzu. Armia radziecka dokonała także wielu zniszczeń w kościele. Przybyły tu w 1954 roku ks. Edward Puszkiel miał wiele pracy z wymagającą remontu świątynią. Jednak jeszcze więcej uwagi musiał on poświęcić budowie współnoty parafialnej, z ludzi przybyłych tu z różnych krańców Polski, różniących się kulturą i zwyczajami. Właśnie dlatego w 1963 roku, dla religijnego ożywienia młodzieży ks. Puszkiel zwrócił się z prośbą do kard. Stefana Wyszyńskiego o ustanowienie św. Marii Goretti drugą patronką parafii. W połowie XIX wieku do miejscowej parafii należały wsie: Koprzywnik, Nisko, Świdrówka, Tarniny, Wojkowo. Na terenie parafii znajduja się dwie kaplice z lat 90-tych w Troksach i Wojkowie. W roku 2012 parafia liczyła około 1400 osób. Proboszcz parafii Jan Sztygiel obejmuje opieką duszpasterską również parafię pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie.
Wnętrze kościoła , autor: Adam Kliczek, http://zatrzymujeczas.pl (CC-BY-SA-3.0), źródło: Wikimedia Commons [29.10.2014]
Św. Jodok i jego ołtarz z Sątop na Warmii z roku 1515, źródło: Muzeum Warmii i Mazur [13.10.2014]
Św. Jodok i jego ołtarz z Sątop na Warmii z roku 1515, źródło: Muzeum Warmii i Mazur [13.10.2014]
Kler parafialny
Proboszczowie:
- Arnold Gelren (od 1379)
- Henryk Heilsberg (od 1382)
- Henryk Vogelsang
- Jan Wartenberg (od 1460)
- Fabian Emmerich (od 1515)
- Bartłomiej Werner (od 1560)
- Michał Arnoldi (od 1565)
- Joachim Bernardini (od 1568)
- Leonard Eberhard (od 1593)
- Jerzy Dromler (od 1599)
- Jan Schmidt (od 1615)
- Jan Knefelt (od 1622)
- Jan Henryk Hatten (od 1643)
- Jerzy Hogaus (od 1644)
- Jan Grunenberg (od 1646)
- Mateusz Hermann (1655)
- Jan Baptista Nycz (od 1655)
- Jakub Jan Schröter (od 1671)
- Ignacy Albert Bluhm (od 1698)
- Ignacy Albert Fusius (od 1721)
- Józef Franciszek Schröter (od 1722)
- Aleksander Ossoliński (od 1736)
- Michał Antoni Erdtmanski (od 1756)
- Walenty Antoni Jux (od 1757)
- Piotr Paweł Poschmann (od 1772)
- Piotr Paweł Filitz (od 1788)
- Albert Bludau (od 1817)
- Filip Antoni Titz (od 1826)
- Michał Maschlewski (od 1831)
- Jan Schwark (od 1857)
- Jan Wobbe (od 1886)
- Ferdynand Schulz (od 1895)
- Józef Kuhn (od 1896)
- Piotr Fox (od 1899)
- Antoni Werner (od 1900)
- Jan Marquardt (1914)
- Paweł Dobrzyński (od 1914)
- Józef Keuchel (od 1917)
- Karl Gehrmann (od 1926)
- Wilhelm Thater (od 1933)
- Franciszek Ludwig (od 1937)
- Alojzy Wieczorek (1946–1947)
- Jerzy Żamejć (1947–1951)
- Ewaryst Grizer (1954)
- Edward Puszkiel (1954–1966)
- Eugeniusz Bukowski (1966–1991)
- Władysław Szmul (1991–1993)
- Józef Leonowicz (1993–2001)
- Antoni Wójtowicz (2001–2004)
- Leonard Klimek (2004–2014)
- Jan Sztygiel (od 2014)
Filie parafii
- kaplica w Troksach
- kaplica w Wojkowie
Zobacz też
Archidiecezja Warmińska
Kościół pw. św. Jodoka w Sątopach
Św. Jodok i jego ołtarz z Sątop na Warmii
Bibliografia
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
Ziemia skropiona krwią męczennika. Posłaniec Warmiński] [6.10.2014]
Sątopy Wikipedia [13.10.2014]
