Natura 2000 Ostoja Piska

Obszar Natura 2000 Ostoja Piska
Typ obszaru	Obszar "siedliskowy" - przyszły specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS)
Kod	PLH280048
Powierzchnia	57826.61
Status obszaru	Obszar o Znaczeniu dla Wspólnoty (OZW); zatwierdzony decyzją Komisji Europejskiej (2011 r.)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Obszar Natura 2000 Ostoja Piska
Położenie na mapie Polski Obszar Natura 2000 Ostoja Piska
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Obszar Natura 2000 Ostoja Piska – obszar o znaczeniu dla Wspólnoty (OZW); obszar "siedliskowy" zatwierdzony przez Komisję Europejską do czasu wyznaczenia przez kraj członkowski.

Ogólny opis obszaru

OZW "Ostoja Piska" położony jest na terenie trzech mezoregionów geograficznych. Są to: Pojezierze Mrągowskie, Kraina Wielkich Jezior Mazurskich i Równina Mazurska. Rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona, ukształtowana pod wpływem zlodowacenia bałtyckiego. Obszar ten położony jest na styku dwóch odmiennych form geomorfologicznych - moreny i sandru. Różnica w wysokościach bezwzględnych między najniższym punktem - 110-116 m n.p.m. (rzeka Pisa, jezioro Bełdany), a najwyższym - 186 m n.p.m. (okolice Kosewa Górnego) wynosi 70 m, natomiast lokalne różnice wysokości bezwzględnych dochodzą do 30 m. Cały obszar odznacza się zróżnicowaną i bogatą siecią hydrograficzną, w skład której wchodzi 90 jezior powyżej 1 ha. Największe z nich to: Jezioro Nidzkie (1820 ha), Bełdany (941 ha) i Mokre (815 ha).

Walory przyrodnicze

Ostoja Piska zabezpiecza prawie wszystkie podstawowe zbiorowiska roślinne charakterystyczne dla Polski północno-wschodniej. Na szczególną uwagę zasługuje grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum (kod 9170-2), występujący tutaj w pełnym gradiencie troficznym. Drzewostan tego typu lasów buduje dąb szypułkowy Quercus robur, lipa drobnolistna Tilia cordata, grab pospolity Carpinus betulus i klon zwyczajny Acer platanoides. Niektóre fragmenty lasów dębowych, w okolicy Rucianego-Nidy, Ukty i Lipowa, zaliczono do uboższej postaci świetlistej dąbrowy Potentillo albae-Quercetum (kod 91I0-1).

Na terenach sandrowych dominuje subkontynentalny bór świeży Peucedano-Pinetum, gdzie oprócz sosny domieszkę stanowi świerk pospolity. Pośrednie siedliska zajmuje bogaty florystycznie dębowo-sosnowo-świerkowy subborealny bór mieszany Serratulo-Pinetum. Licznie na terenie Ostoi Piskiej występują płaty boru bagiennego Vaccinio uliginosi-Pinetum (kod 91D0-2), spotykane w miejscach bezodpływowych na torfach wysokich. Na podobnych, ale bardziej mezotroficznych siedliskach występuje świerczyna na torfie Sphagno girgensohni-Pinetum (kod 91D0-5). Z brzegami częstych na tym obszarze wód związany jest ols Ribeso nigri-Alnetum złożony z olszy czarnej, oraz łęg jesionowo-olszowy Fraxino-Alnetum (kod 91E0-3). Z siedliskami wilgotnymi związane są ponadto takie zbiorowiska jak: łęg wiązowo-jezionowy Ficario-Ulmetum (kod 91F0-2), źródliskowe lasy olszowe Cardamino-Alneteum glutinosae (kod 91E0-4), łeg wierzbowy Salicetum albo-fragilis (kod 91E0-1).

O specyficze tego obszaru świadczą bardzo dobrze zachowane zbiorowiska wodne i torfowiska należące do takich klas, jak: Charetea (kod 3140), Potamogetonetea (kod 3150), Phragmitetea, Scheuchzerio-Caricetea (kod 7140, 7150), Oxycocco-Sphagnetea (kod 7110) i torfowiska zasadowe (kod 7230) z pięciornikiem błotnym, oraz nakredowe (kod 7210) z kłocią wiechowatą. Interesujące i bogate florystycznie są ponadto nadrzeczne zbiorowiska ziołoroślowe, zbiorowiska łąkowe (o różnej wilgotności) oraz murawy kserotermiczne i napiaskowe (kody - 6430, 6510, 6410, 6210). Liczne na tym obszarze jeziora dystroficzne to także siedliska naturowe (kod 3160).

Flora naczyniowa Ostoi Piskiej liczy około 900 gatunków. Spośród gatunków "naturowych" na obszarze tym występuje m.in.: obuwik pospolity (kod 1902), lipiennik Loesela (kod 1903), sasanka otwarta (kod 1477).

Równie bogata jak flora jest fauna Ostoi Piskiej. Bogactwo ornitofauny chronione jest w obszarze Natura 2000 Puszcza Piska (PLB280008).

Cel ochrony

Zasadniczym celem ochrony jest utrzymanie największego bogactwa przyrodniczego Pojezierza Mazurskiego, a w szczególności powierzchni i składu gatunkowego występujących tu siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, oraz zachowanie in situ gatunków roślin i zwierząt z Załącznika II DS.

Istniejące formy ochrony

Rezerwaty przyrody: "Strzałowo" (14,1 ha), "Pierwos" (605,5 ha), "Krutynia" (273,1 ha), "Krutynia Dolna" (969,3 ha), "Jezioro Lisiny" (15,8 ha), "Zakręt" (105,8 ha), "Królewska Sosna" (103,8 ha), "Czaplisko Ławny Lasek" (7,6 ha), "Jezioro Nidzkie" (2934,7 ha), "Pogubie Wielkie" (670,8 ha), "Pupy" (58,1 ha), "Piłaki" (52,2 ha); Mazurski Park Krajobrazowy (53655 ha), Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków (OSOP) Puszcza Piska (172802,1 ha), Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Legińsko-Mrągowskich (20615,9 ha), OChK Otuliny Mazurskiego PK - Zachód (7381,0 ha).

Bibliografia

Kruszelnicki Jerzy, Ostoja Piska, [w:] Hołdyński Czesław , Krupa Małgorzata (red.), Obszary Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim, Olsztyn 2009, s. 229-233.
Lista Obszarów o Znaczeniu dla Wspólnoty Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim 02.06.2014