Radostowo (gmina Jeziorany)

Radostowo
Kościół pw. św. Jerzego i św. Anny w Radostowie Wikipedia [12.11.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Jeziorany
Liczba ludności (2010)	630
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Radostowo
Położenie na mapie Polski Radostowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Radostowo (niem.Fraudenberg) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 630 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Józef Adamiec.

Położenie

Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 10 km na zachód od Jezioran. 2km od wsi zlokalizowane jest Jezioro Blanki.

Dzieje miejscowości

Wieś została lokowana w latach 1333-1342 prawdopodobnie przez biskupa Henryka z Lutr. Pierwszy dokument lokacyjny zaginął; przywilej lokacyjny odnowiono w roku 1362 na prośbę ówczesnych sołtysów Jana i Mikołaja. Wspomniany przywilej uposażenie kościoła, który został zapewne konsekrowany przez biskupa Jana Stryprocka. Znamy nazwiska proboszczów, pełniących posługę w wieku XV. Byli to Tomasza Kranch i Szymon Bertram. Świątynia nie została zniszczona w czasie konfliktu polsko-krzyżackiego w XV wieku. Wojnę polsko-krzyżacką z lat 1519-1521 nie spustoszyły doszczętnie Radostowa. Zniszczeniu uległy karczmy ale z 84 włók posiadanych przez wieś, opuszczonych zostało stosunkowo niewiele - 27 włók. Do 1533 roku udało się obsadzić na nowo 4,5 włóki. W 1595 roku biskup Andrzej Batory nadał na prawie chełmińskim miejscowemu nauczycielowi Janowi Kasenitzowi zniszczoną zagrodę karczmy, zobowiązując go do jej odbudowy. W 1789 roku wieś posiadała 2 karczmy i 57 budynków mieszkalnych. W XIX stuleciu w skład miejscowej parafii wchodziły wsi: Frączki, Studnica oraz Studzianka. W 1891 roku w miejscowości założono biblioteczkę Towarzystwa Czytelni Ludowych. W czasie plebiscytu w 1920 roku wszystkie oddane głosy (764) poparły pozostanie w granicach Prus Wschodnich.

Przywilej wystawiony na karczmę potwierdza istnienie szkoły w Radostowie co najmniej od połowy XVI wieku. W 1667 roku nauczycielem był absolwent kolegium jezuickiego w Reszlu. W 1935 roku szkoła zatrudniała 3 nauczycieli. Do placówki uczęszczało 130 uczniów.

Obecnie niewielki procent mieszkańców stanowią autochtoni, przeważając część ludności to potomkowie polskich osadników przybyłych do Radostowa po zakończeniu II wojny światowej. W miejscowości znajduje się przystanek PKS, poczta, remiza strażacka; działają sklepy, warsztat, punkt sprzedaży gazu.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

1820 - 526 osób

1848 - 740 osób

1939 - 887 osób

1998 - 674 osoby

Edukacja

W miejscowości działa szkoła podstawowa.

Kultura

Jest tutaj biblioteka publiczna, filia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jezioranach.

Turystyka

• W miejscowości działają gospodarstwa agroturystyczne.
• Szlak rowerowy o długości 29,6 km – przebieg trasy: Jeziorany – Lekity – Derc – Frączki – Studzianka – Radostowo – Studnica – Jeziorany.

Zabytki

• Gotycki kościół pw. św. Jerzego i św. Anny wzniesiony w XIV wieku; wystrój wnętrza, w tym ołtarz główny pochodzą z XVII wieku
• Dzwonnica kościelna z XVIII wieku
• Budynek plebanii
• Neogotycka kapliczka przydrożna z 1893 roku
• Neogotycka kapliczka przydrożna zlokalizowana przy budynku remizy strażackiej

Ludzie związani z miejscowością

• Florian Franciszek Białkowski (1677-1723) - polski duchowny katolicki, doktor teologii, kanonik kapituł we Fromborku i kolegiackiej w Dobrym Mieście, w latach 1703-1709 był proboszczem w Radostowie.
• Janina Kowalik (1945- ) - bibliotekarka, animatorka kultury, działaczka społeczna.

Bibliografia

1. Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
2. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
3. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 20.12.2013]
4. Dom Warmiński [data dostępu: 20.12.2013]
5. Portal Jeziorany [data dostępu: 20.12.2013]