Jezioro Śniardwy

Śniardwy
Widok z lotu ptaka. Źródło: sites.google.com
Powierzchnia	113,4 km²
Wymiary	22,1 × 13,4 km
Średnia głębokość	6,5 m
Maksymalna głębokość	23,4 m
Długość brzegu	97150.0m
Objętość	657743.2 tys. m3
Wysokość n.p.m.	115,7 m n.p.m.
Wyspy	8
Rodzaj	polodowcowe
53°45′N 21°43′E

Jezioro Śniardwy (niem. Spirdingsee) – największe jezioro w Polsce, położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiatach: mrągowskim i piskim, w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, w dorzeczu Pisy.

Położenie

Obszar jeziora należy do gminy Mikołajki (zachodnia część) i gminy Pisz (wschodnia część). Północno-wschodni brzeg jeziora należy do gminy Orzysz, a południowo-zachodni do gminy Ruciane-Nida. Cały obszar Śniardw znajduje się w Mazurskim Parku Krajobrazowym. Ponadto uzupełniającą formę ochrony stanowi obszar specjalnej ochrony ptaków "Puszcza Piska", który także obejmuje cały obszar jeziora.

System wodny jezior Śniardwy, Kaczerajno, Seksty i Warnołty obejmuje obszar o powierzchni 113,4 km²

Jakość wód

Jest to jeden z nielicznych zbiorników, który posiada 2 odpływy powierzchniowe: Kanał Jegliński, prowadzący do jeziora Roś, i rzekę Wyszkę, wpływającą do jeziora Białoławki. Oba cieki mają przepływ regulowany śluzą. Pod względem podatności na degradację ekologiczną zanieczyszczeniem przez człowieka jezioro zakwalifikowane jest do drugiej kategorii (2,29 pkt.). Posiada dość korzystne warunki morfometryczno-zlewniowe. Dla zachowania stanu czystości ważna jest właściwa gospodarka ściekowa w rejonie dopływów (przy maksymalnej redukcji zanieczyszczeń). Jezioro jeszcze nie posiada bezpośrednich zrzutów ścieków. Ocena zbiornika pozostaje czasowo pozytywna pomimo występowania znacznej ilości związków fosforowych przy dnie.

Przyroda

Na jeziorze występuje prąd o prędkości 30 - 60 m na godzinę, płynący w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara (cyklonowym). Przyczynami powstawania prądu są siły Coriolisa oraz wiatry.

Wśród roślinności zanurzonej przeważają ramienice, ich występowanie sięga 3-5 metrów. Bogata ichtiofauna, urozmaicona rzeźba dna sprawia, iż Śniardwy są bardzo atrakcyjnym łowiskiem. Najpopularniejsze gatunki ryb zamieszkujące zbiornik to: leszcz, miętus, okoń, sandacz, sieja, sum, szczupak, węgorz.

Żegluga

Jezioro Śniardwy jest niezwykle popularne wśród żeglarzy ze względu na swoją dużą powierzchnię, połączenia z innymi jeziorami oraz niezakłócony wiatr. Jednak liczne głazy ukryte tuż pod powierzchnią wody (20 do 30 cm pod lustrem wody), w większości nieoznaczone, stwarzają znaczne niebezpieczeństwo. Najwięcej kamieni znajduje się w części południowej i wschodniej; kryją się często tuż pod powierzchnią wody.

Na jeziorze występują silne wiatry i przez to jest ono niebezpieczne dla mniej wytrawnych wodniaków. Najtragiczniejszym dniem w dziejach żeglugi na jeziorach Śniardwy oraz Mikołajskim był 21 sierpnia 2007, kiedy to wiejący silny wiatr z prędkością dochodzącą do 130 km/h, czyli 12 w skali Beauforta, poprzewracał oraz zatopił kilkadziesiąt łodzi, w wyniku czego śmierć poniosło 12 osób. Kataklizm trwał tylko 10 min. Zjawisko to nazywane jest białym szkwałem.

Plan głębokościowy jeziora

Źródło: Wielkie Jeziora Mazurskie. Południe, IRŚ, Olsztyn 2004
Śniardwy charakteryzują się dużą liczbą płycizn. Na planie zaznaczone zostały m.in. miejsca, których głębokość spada poniżej 2 m. Miejsca te ciągną się głownie wzdłuż linii brzegowej jeziora, jednak spotkać można je również w innych częściach akwenu. Większość z nich jest znacznie rozproszona i charakteryzuje się niewielką powierzchnią. Jedynie trzy obszary wyróżniają się spośród pozostałych pod względem swojej wielkości. Dwa z nich występują w okolicy wysp w części południowej jeziora, trzeci natomiast leży w części centralnej. Ponadto w części północno – zachodniej akwenu oraz w okolicy miejscowości Nowe Guty zaobserwować można płycizny biegnące od brzegu, wiele metrów w głąb zbiornika wodnego. Przejście na jezioro Seksty i Warnołty charakteryzuje się również mała głębokością.

Bibliografia

Ochrona środowiska w województwie warmińsko‐mazurskim w 2010 r., Olsztyn: Urząd Statystyczny w Olsztynie, 2011
J. Szynkowski, Mazury. Przewodnik. Kengraf, Kętrzyn 2003.
mojemazury.pl [30.06.2014r.]
batymetria.pl, Charakterystyka jezior i analiza opracowań mapowych [02.07.2014]