Dziśnity (gmina Rychliki)

Dziśnity
Pałac w Dziśnitach
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Rychliki
Liczba ludności (2010)	184 (łącznie Gołutowo i Dziśnity)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dziśnity
Położenie na mapie Polski Dziśnity
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Dziśnity (niem. Dosnitten) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Rychliki. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 184 mieszkańców (łącznie Gołutowo i Dziśnity).

Położenie

Wieś położona jest w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, na południowy zachód od Pasłęka.

Dzieje miejscowości

w dokumentach źródłowych nazwa wsi występuje w odmianach Disniten, Disnyten, Dysniten, Dysnithe i Desnyten. Miejscowość została lokowana w 1369 roku przez Wielkiego Mistrza Zakonu Krzyżackiego Winrycha von Kniprode. Odbiorcą nadania byli dwaj pruscy bracia - Clause i Cunke.

Dobra przez dłuższy czas pozostawały w rękach Prusów. W 1. połowie XVI wieku (około roku 1540) Dziśnity znalazły się w rękach rodu von Diebes,właściciel wsi Barty i Piotrowo. W 1650 roku był dobra należały do właściciela Dymnika - Oswald Kleiß. Od 1727 roku dobra były w posiadaniu von Bedecków, do których należały pobliskie Barzyny. Bedeckowie gospodarzyli w Dziśnitach jeszcze w 1785 roku.

Prawdopodobnie w pierwszej połowie XIX wieku osiedlili się tu Finckensteinowie. Właścicielem majątku był m.in. Christoph Albrecht von Finckenstein. Póżniej dobra należały do baron von Reßtorffa, sędziego pokoju w urzędzie obwodowym w Rychlikach. Dziśnity oraz folwark w Bartach należały do niego w latach 1865-1889.

Na początku XX wieku dobra w Dziśnitach znalazły się w rękach rodziny Franckenstein - początkowo Paula, później Karla i Ludwiga. Ostatni z tej rodziny - Walter, został zastrzelony 3 marca 1945 roku przez żołnierzy sowieckich.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Rychlikach.

Zabytki

• Okazały dworek, który powstał w trzeciej ćwierci XVIII wieku; przebudowywany był w czwartej ćwierci XIX wieku i w latach 20. XX wieku. Budynek w okresie powojennym wykorzystywano na szkołę - od 1991 roku znajduje się w rękach prywatnych.
• Pozostałości dawnego założenia parkowego ze starodrzewem dębu i lipy oraz częściowo zarośniętym stawem.

Bibliografia

1. Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
2. Historia Dziśnit [data dostępu: 12.11.2013]
3. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
4. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]