Łukszty: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
  |nazwa                = Leszno
+
  |nazwa                = Łukszty
  |herb wsi              =
+
  |herb wsi              =
  |flaga wsi            =
+
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe 
+
  |dopełniacz wsi        =    
  |zdjęcie              = Leszno. Zabytkowa kapliczka warmińska.jpg
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Leszno. Zabytkowa kapliczka warmińska   
+
  |opis zdjęcia          =  
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
+
  |rodzaj miejscowości  =
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
  |powiat                = olsztyński
+
  |powiat                = elbląski
  |gmina                =Barczewo
+
  |gmina                = Pasłęk
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 174
  |rok                  =  
+
  |rok                  = 2010
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
+
  |strefa numeracyjna    =
  |kod pocztowy          =11-010
+
  |kod pocztowy          =
  |tablice rejestracyjne = NOL
+
  |tablice rejestracyjne =
 
  |SIMC                  =
 
  |SIMC                  =
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 46 |sekundN = 31
+
  |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56
  |stopniE = 20 |minutE = 52|sekundE = 40
+
  |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
Linia 31: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>''' Leszno – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Barczewo.
+
''' Łukszty ''' (niem. ''Luxethen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pasłęk]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 174 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Łukszty i [[Kawki]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Jasek.
<br/>
+
== Położenie ==
 
+
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 8 km na północny wschód od [[Pasłęk|Pasłęka]], w pobliżu granicy z [[Powiat braniewski|powiatem braniewskim]].
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
Pojezierze Olsztyńskie. Jednostka ta wyodrębniona jest w granicach makroregionu Pojezierze Mazurskie, stanowiącego część prowincji Niż Środkowoeuropejski.
 
 
 
<br/>
 
 
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
 
 
 
<br/>
 
 
 
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 +
== Dzieje miejscowości ==
 +
Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1285 roku. Dokument lokacyjny został wystawiony w 1335 roku. Zgodnie z jego treścią [[Prusowie|Prus]], niejaki Gedike Borin wraz z bratankami otrzymał połowę wsi na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W 1502 roku wystawiony został zapis lokacyjny dla miejscowego karczmarza Szymona Zimmermanna. W tym czasie Łukszty były [[wieś czynszowa|wsią czynszową]] zasiedloną przez ludność pruską i niemiecką. W 1531 roku gospodarzyło tu 5 chłopów. W okresie wojen polsko-krzyżackich miejscowość wyludniła się i uległa częściowemu zniszczeniu. Urząd sołtysa od 1642 aż do 1783 roku znajdował się w rękach rodziny Radau.
  
 +
W 1875 roku Łukszty były zamieszkane przez 368 osób. W roku 1939 w miejscowości żyło 350 mieszkańców. Tylko jeden mieszkaniec był katolikiem. Przed 1945 roku w [[Kościół pw. Świętych Piotra i Pawła w Mariance|kościele]] w [[Marianka|Mariance]] znajdowała się tablica upamiętniająca poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców parafii. Znalazły się na niej również nazwiska 10 mieszkańców Łukszt.
  
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
W 1920 roku w miejscowości działał cieśla, stelmach, szewc, siodlarz oraz ślusarz. We wsi istniały gospody (prowadzone w tym czasie przez Hermanna Schwarza i Gustawa Haushaltera) oraz remiza strażacka. Koło rozwidlenia drogi prowadzącej do [[Anglity|Anglit]] i [[Karwity|Karwit]] działała mleczarnia. W 1932 roku największe miejscowe gospodarstwo obejmowało powierzchnię 66 ha.
 
 
=== Zabytki: ===
 
 
 
  
<br/>
+
Ostatnim przedwojennym wójtem Łukszt był Adolf Hoffmann. 28 stycznia 1945 roku został on zastrzelony w Mariance przez żołnierzy Armii Czerwonej. Po zajęciu wsi przez czerwonoarmistów w Łuksztach pozostało nadal około 80 mieszkańców, wyłącznie Niemców. Po 1945 roku rozpoczął się napływ ludności z Wileńszczyzny oraz Polski centralnej. Pierwszym powojennym sołtysem został Feliks Pawlak. W 1946 roku zostało uruchomione przedszkole, a po jakimś czasie również szkoła podstawowa. Obecnie budynek dawnej szkoły został przekształcony w świetlicę i mieszkanie.
  
=== Bibliografia: ===
+
Po 1945 roku wieś przez jakiś czas nosiła nazwę ''Rinwidów'', ''Rinwidowo''. W 1948 roku do oficjalnego i powszechnego obiegu weszła obecna nazwa Łukszty.
  
 +
== Zabytki ==
 +
*budynek dawnej niemieckiej szkoły
 +
*zabytkowy dom podcieniowy
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
 
<references/>
 
<references/>
<br/>
+
== Bibliografia ==
 +
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/>
 +
''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 +
Słodownik Lech, ''Łukszty'', [http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=24716| "Głos Pasłęka"] [05.03.2014]<br/>
  
== Zobacz też ==
 
  
  
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat olsztyński]] [[Kategoria: gmina Barczewo]]  
+
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1201-1300]]
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 14:03, 4 lis 2013 (CET)
 

Aktualna wersja na dzień 10:12, 27 kwi 2020

Łukszty

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat elbląski
Gmina Pasłęk
Liczba ludności (2010) 174
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Łukszty
Łukszty
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Łukszty
Łukszty
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Łukszty (niem. Luxethen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 174 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Łukszty i Kawki. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Jasek.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 8 km na północny wschód od Pasłęka, w pobliżu granicy z powiatem braniewskim.

Dzieje miejscowości

Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1285 roku. Dokument lokacyjny został wystawiony w 1335 roku. Zgodnie z jego treścią Prus, niejaki Gedike Borin wraz z bratankami otrzymał połowę wsi na prawie chełmińskim. W 1502 roku wystawiony został zapis lokacyjny dla miejscowego karczmarza Szymona Zimmermanna. W tym czasie Łukszty były wsią czynszową zasiedloną przez ludność pruską i niemiecką. W 1531 roku gospodarzyło tu 5 chłopów. W okresie wojen polsko-krzyżackich miejscowość wyludniła się i uległa częściowemu zniszczeniu. Urząd sołtysa od 1642 aż do 1783 roku znajdował się w rękach rodziny Radau.

W 1875 roku Łukszty były zamieszkane przez 368 osób. W roku 1939 w miejscowości żyło 350 mieszkańców. Tylko jeden mieszkaniec był katolikiem. Przed 1945 roku w kościele w Mariance znajdowała się tablica upamiętniająca poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców parafii. Znalazły się na niej również nazwiska 10 mieszkańców Łukszt.

W 1920 roku w miejscowości działał cieśla, stelmach, szewc, siodlarz oraz ślusarz. We wsi istniały gospody (prowadzone w tym czasie przez Hermanna Schwarza i Gustawa Haushaltera) oraz remiza strażacka. Koło rozwidlenia drogi prowadzącej do Anglit i Karwit działała mleczarnia. W 1932 roku największe miejscowe gospodarstwo obejmowało powierzchnię 66 ha.

Ostatnim przedwojennym wójtem Łukszt był Adolf Hoffmann. 28 stycznia 1945 roku został on zastrzelony w Mariance przez żołnierzy Armii Czerwonej. Po zajęciu wsi przez czerwonoarmistów w Łuksztach pozostało nadal około 80 mieszkańców, wyłącznie Niemców. Po 1945 roku rozpoczął się napływ ludności z Wileńszczyzny oraz Polski centralnej. Pierwszym powojennym sołtysem został Feliks Pawlak. W 1946 roku zostało uruchomione przedszkole, a po jakimś czasie również szkoła podstawowa. Obecnie budynek dawnej szkoły został przekształcony w świetlicę i mieszkanie.

Po 1945 roku wieś przez jakiś czas nosiła nazwę Rinwidów, Rinwidowo. W 1948 roku do oficjalnego i powszechnego obiegu weszła obecna nazwa Łukszty.

Zabytki

  • budynek dawnej niemieckiej szkoły
  • zabytkowy dom podcieniowy

Przypisy

Bibliografia

Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Słodownik Lech, Łukszty, "Głos Pasłęka" [05.03.2014]