Katolicka Szkoła Polska w Nowej Kaletce: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 24: | Linia 24: | ||
== Kadra pedagogiczna == | == Kadra pedagogiczna == | ||
| − | Nazwiska nauczycieli, którzy pracowali w polskiej szkole w [[Nowa Kaletka| Nowej Kaletce]] zostały zapisane na tablicy pamiątkowej. Napis brzmi: „W tym domu w latach 1929 – 1939 mieściła się polska szkoła. Pomimo terroru i prześladowań, nie szczędząc swych sił uczyli w niej ugruntowując polskość: [[lkwim: Edward Turowski Edward Turowski | + | Nazwiska nauczycieli, którzy pracowali w polskiej szkole w [[Nowa Kaletka| Nowej Kaletce]] zostały zapisane na tablicy pamiątkowej. Napis brzmi: „W tym domu w latach 1929 – 1939 mieściła się polska szkoła. Pomimo terroru i prześladowań, nie szczędząc swych sił uczyli w niej ugruntowując polskość: [[lkwim: Edward Turowski| Edward Turowski]], [[Tomasz Setny]], [[Seweryn Piątek]], [[Ryszard Knosała]], [[Paweł Trzciński]], [[Józef Groth]]”. Tablica znajduje się na domu nr 26 w [[Nowa Kaletka |Nowej Kaletce]]. Została ufundowana w 1985 roku z okazji powrotu Warmii i Mazur do Polski |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 18:11, 13 mar 2014
| Katolicka Szkoła Polska w Nowej Kaletce | |
| | |
 Budynek i tablica pamiątkowa byłej szkoły polskiej w Nowej Kaletce
| |
| Data założenia: | 1929 |
| Poziom szkoły: | podstawowy |
| Adres: | Nowa Kaletka |
Katolicka Szkoła Polska w Nowej Kaletce – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w Prusach Wschodnich. Powstała w 1929 roku i działała do 1939 r. Pierwszym kierownikiem szkoły był nauczyciel Edward Turowski .
Spis treści
Historia
Początki szkoły polskiej w Nowej Kaletce sięgają 9 czerwca 1923 roku, kiedy to dzięki Towarzystwu Szkolnemu na Warmię, udało się zebrać wnioski od rodziców dla 60 dzieci. Petycje dotyczyły zgody na wprowadzenie lekcji religii po polsku i nauki języka polskiego. Niestety władze niemieckie przesuwały termin uruchomienia lekcji w języku polskim. W Nowej Kaletce zorganizowane je dopiero w 1927 roku dla 15 dzieci, przy 64 zgłoszonych. W następnym roku zlikwidowano lekcje języka polskiego w Nowej Kaletce, powołując je w zamian w Gietrzwałdzie.
Oficjalne uruchomienie Polsko-Katolickiej Szkoły w Nowej Kaletce odbyło się 10 kwietnia 1929 r. Otwarcia szkoły dokonał pierwszy nauczyciel i zarazem jej kierownik Edward Turowski. Na rozpoczęcie przybyło ok. 41 uczniów, rodzice dzieci z polskiej ochronki, sołtys Kuhn. Szkoła pod wpływem nieprzychylnej polityki władz niemieckich działała do 25 sierpnia 1939 r. Tego dnia aresztowano ostatniego jej kierownika i nauczyciela Józefa Grotha wraz z małżonką Otylią Groth.
Cele i zadania
Szkoła działała na podstawie Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim, która weszła w życie 21 lutego 1929r.
Zasadniczym celem szkoły polskiej w Nowej Kaletce, określonym przez jej pierwszego nauczyciela, było wychowanie pokolenia za dobrych synów Boga i społeczeństwa.
Kadra pedagogiczna
Nazwiska nauczycieli, którzy pracowali w polskiej szkole w Nowej Kaletce zostały zapisane na tablicy pamiątkowej. Napis brzmi: „W tym domu w latach 1929 – 1939 mieściła się polska szkoła. Pomimo terroru i prześladowań, nie szczędząc swych sił uczyli w niej ugruntowując polskość: Edward Turowski, Tomasz Setny, Seweryn Piątek, Ryszard Knosała, Paweł Trzciński, Józef Groth”. Tablica znajduje się na domu nr 26 w Nowej Kaletce. Została ufundowana w 1985 roku z okazji powrotu Warmii i Mazur do Polski
Osiągnięcia
W szkole w Nowej Kaletce dwukrotnie odbywały się kwartalne konferencje regionalne dla nauczycieli szkół polskich. Stanowiły one formę dokształcania. Konferencje składały się z lekcji pokazowej, referatu i dyskusji. Na pierwszej konferencji w Nowej Kaletce, która miała miejsce 27.01.1934 r., lekcję pokazową prowadzili nauczyciele: Tomasz Setny, Ryszard Goetze, Jan Hinc, Mieczysław Oelberg. Lekcje dotyczyły przedmiotów religia i rachunki. Na drugiej konferencji zorganizowanej w Nowej Kaletce (28.08.1937 r.) lekcję pokazową z przedmiotu przyroda przeprowadził nauczyciel Józef Groth, zaś referat wygłosił nauczyciel Konrad Sikora.
Uczniowie/Absolwenci
Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Nowej uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1929 - 1939 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco:
- 1929 - 41 osób
- 1930 - 35 osób
- 1931 - 34 osoby
- 1932 - 24 osoby
- 1933 - 30 osób
- 1934 - 22 osoby
- 1935 - 19 osób
- 1936 - 15 osób
- 1937 - 12 osób
- 1938 - 11 osób
- 1939 - 11 osób
Absolwentami szkoły w N są m.in.:
Ciekawostki
Po II wojnie w budynku szkoły polskiej uruchomiono szkołę podstawową, której nadano imię patrona Józefa Grotha.
W Nowej Kaletce zachował się budynek przedwojennego przedszkola oraz polskiej szkoły. Została ona wybudowana w podobnym stylu do wszystkich pruskich szkół, powstałych częściowo za odszkodowania od Francuzów. Murowany obiekt przetrwał w prawie nienaruszonym stanie wielki pożar w 1930 r. Niemcy wykorzystali te zdarzenie i zamknęli na pewien czas szkołę pod pretekstem urządzenia schroniska ofiarom pożaru. Obecnie budynek byłej szkoły polskiej Nowej Kaletce stanowi siedzibę Towarzystwa Przyjaciół Gimu oraz świetlicę dla dzieci i młodzieży.
Bibliografia
Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945-1960, Warszawa 1978.
Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński W., Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919-1939, Olsztyn 1980.
Nowa Kaletka[13.03.2014]
wikipedia[13.03.2014]
