Piotrowice (gmina Biskupiec): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = nowomiejski | |powiat = nowomiejski | ||
| − | |gmina = Biskupiec | + | |gmina = Biskupiec |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = Piotrowice | |sołectwo = Piotrowice | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Piotrowice'''</big> (Piotrowice Wielkie, niem. Gross Peterwitz) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[powiat nowomiejski| powiecie nowomiejskim]], w [[gmina | + | <big>'''Piotrowice'''</big> (Piotrowice Wielkie, niem. Gross Peterwitz) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[powiat nowomiejski| powiecie nowomiejskim]], w [[Biskupiec (gmina wiejska)| gminie Biskupiec]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[podział administracyjny |administracyjnie]] należała do województwa toruńskiego. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Ryszard Pawłowski]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś znajduje się nad [[Jezioro Piotrowickie |Jeziorem Piotrowickim]]. Miejscowość położona jest na terenie [[gmina | + | Wieś znajduje się nad [[Jezioro Piotrowickie |Jeziorem Piotrowickim]]. Miejscowość położona jest na terenie [[Biskupiec (gmina wiejska)| gminy Biskupiec]], której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości [[Łąkorz]] wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach [[Mierzyn |Mierzyna]], na zachód od [[Sumin |Sumina]] oraz na północ od [[Wielka Tymawa]]) i kemy (w rejonie [[Sumin |Sumina]], [[Łąkorek| Łąkorka]], [[Wonna| Wonny]] i [[Szwarcenowo |Szwarcenowa]]). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest [[Góra Szwedzka]] – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie [Rrzeka Osa |rzeki Osy]] u ujścia jej do [[Jezioro Płowęż |Jeziora Płowęż]]. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny [[Rezerwat Jezioro Karaś|"Jezioro Karaś"]], torfowiskowy [[Rezerwat Kociołek|"Kociołek"]], [[Rezerwat Łabędź|"Łabędź"]], [[Rezerwat Uroczysko Piotrowice|"Uroczysko Piotrowice"]] oraz częściowo [[Brodnicki Park Krajobrazowy]]. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | W 1363 r. biskup pomezański Mikołaj lokował miejscowości na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. Teren Piotrowic objął 126 [[włóka| włók]]. W tym samym roku erygowano parafię na 4 | + | W 1363 r. biskup pomezański Mikołaj lokował miejscowości na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. Teren Piotrowic objął 126 [[włóka| włók]]. W tym samym roku erygowano parafię na 4 włókach. Proboszcz parafii pobierał na dzień św. Marcina pół [[korzec |korca]] żyta i tyle samo owsa. 4 włóki we wsi należały do sołtysa Hartunga. Osadnicy zobowiązani zostali, zaś do płacenia 14 [[skojec| skojców]] - od włóki na św. Marcina. |
<br/> | <br/> | ||
| − | W 1451 r. Piotrowice przystąpiły do antykrzyżackiego [[Związek Pruski |Związku Pruskiego]]. Po zajęciu przez [[ | + | W 1451 r. Piotrowice przystąpiły do antykrzyżackiego [[Związek Pruski |Związku Pruskiego]]. Po zajęciu przez [[Zakon Krzyżacki| Krzyżaków]] [[Iława |Iławy]] i [[Ostróda |Ostródy]], władze Piotrowic wystąpiły ze Związku. W wyniku [[wojna trzynastoletnia| wojny trzynastoletniej]], wieś znalazła się w rękach polskich. [[II pokój toruński]] przyznał miejscowość Krzyżakom. Piotrowice początkowo znalazły się w [[starostwo szymbarskie| starostwie szymbarskim]], później [[starostwo iławskie| iławskim]]. W 1525 r. Piotrowice podporządkowano starostwu prabuckiemu w okręgu administracyjnym [[Podgórze]] (Oberland). |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 72: | Linia 72: | ||
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VIII, Warszawa 1887, 960 ss. | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VIII, Warszawa 1887, 960 ss. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nowomiejski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Biskupiec (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: 1301-1400]] |
Wersja z 08:22, 13 sie 2014
| Piotrowice | |
| | |
 Dawna szkoła w Piotrowicach, źródło: Gmina Biskupiec, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Biskupiec |
| Sołectwo | Piotrowice |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Piotrowice | |
| Położenie na mapie Polski  Piotrowice | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Piotrowice (Piotrowice Wielkie, niem. Gross Peterwitz) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Ryszard Pawłowski.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nad Jeziorem Piotrowickim. Miejscowość położona jest na terenie gminy Biskupiec, której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości Łąkorz wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach Mierzyna, na zachód od Sumina oraz na północ od Wielka Tymawa) i kemy (w rejonie Sumina, Łąkorka, Wonny i Szwarcenowa). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest Góra Szwedzka – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie [Rrzeka Osa |rzeki Osy]] u ujścia jej do Jeziora Płowęż. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny "Jezioro Karaś", torfowiskowy "Kociołek", "Łabędź", "Uroczysko Piotrowice" oraz częściowo Brodnicki Park Krajobrazowy. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe.
Dzieje miejscowości
W 1363 r. biskup pomezański Mikołaj lokował miejscowości na prawie chełmińskim. Teren Piotrowic objął 126 włók. W tym samym roku erygowano parafię na 4 włókach. Proboszcz parafii pobierał na dzień św. Marcina pół korca żyta i tyle samo owsa. 4 włóki we wsi należały do sołtysa Hartunga. Osadnicy zobowiązani zostali, zaś do płacenia 14 skojców - od włóki na św. Marcina.
W 1451 r. Piotrowice przystąpiły do antykrzyżackiego Związku Pruskiego. Po zajęciu przez Krzyżaków Iławy i Ostródy, władze Piotrowic wystąpiły ze Związku. W wyniku wojny trzynastoletniej, wieś znalazła się w rękach polskich. II pokój toruński przyznał miejscowość Krzyżakom. Piotrowice początkowo znalazły się w starostwie szymbarskim, później iławskim. W 1525 r. Piotrowice podporządkowano starostwu prabuckiemu w okręgu administracyjnym Podgórze (Oberland).
W XVII w. wieś miała charakter czynszowy, w której chłopi odrabiali pańszczyznę. Pod koniec XVII w. właścicielem wsi był Mleczkowski, natomiast sołtysem Paweł Przybylski. Na początku XIX w. Piotrowice włączono do powiatu suskiego, który należał do Prus Zachodnich. W XVI w. we wsi właścicielami gospodarstw było 4 Polaków i 11 Niemców. W I poł. XIX w. większość mieszkańców wsi stanowiła ludność wyznania ewangelickiego, posługująca się językiem niemieckim, mimo to "mowa polska" była tu powszechna. W 1809 r. we wsi było 100 mieszkańców, w tym 63 Polaków. W 1886 r. na terenie miejscowości było 249 budynków i 135 dymów. Wieś zamieszkiwały 1164 osoby, w tym 296 katolików i 868 ewangelików.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.
Bezpieczeństwo
Działa tutaj Ochotnicza Straż Pożarna.
Zabytki
Na terenie wsi znajdują się następujące zabytki: gotycki kościół, cmentarz poniemiecki, młyn przekształcony na elektrownię wodną, dom okryty trzciną, grób nieznanego żołnierza, ruiny dworca PKP, dawny budynek Straży Granicznej (po I wojnie światowej między Polską, a Prusami).
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VIII, Warszawa 1887, 960 ss.
