Różnowo (gmina Dywity): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Arom przeniósł stronę Różnowo (gm. Dywity) na Różnowo (gmina Dywity), bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem) |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Różnowo''' (niem. ''Rosenau'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[ | + | ''' Różnowo''' (niem. ''Rosenau'') – [[wieś sołecka]] w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dywity (gmina wiejska)|gminie Dywity]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny| administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 992 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Sadrina-Ostrowska]]<ref> http://bip.warmia.mazury.pl/dywity_gmina_wiejska/170/299/Solectwa/ [data dostępu: 4.12.2013]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 992 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Sadrina-Ostrowska]]<ref> http://bip.warmia.mazury.pl/dywity_gmina_wiejska/170/299/Solectwa/ [data dostępu: 4.12.2013]</ref>. | ||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
Nazwa miejscowości ulegała przekształceniom na przestrzeni wieków: Rosenaw (1364), Rosenowe (1382), Rosnau (1615), Rosenau (1625), Różnowo (1888). | Nazwa miejscowości ulegała przekształceniom na przestrzeni wieków: Rosenaw (1364), Rosenowe (1382), Rosnau (1615), Rosenau (1625), Różnowo (1888). | ||
| − | W roku 1354 przywilej lokacyjny otrzymał [[lkwim: Jan z Łajs| Jan z Łajs]]. Nadanie obejmowało obszar 60 włók. Miejscowość została spustoszona w czasie [[ | + | W roku 1354 przywilej lokacyjny otrzymał [[lkwim: Jan z Łajs| Jan z Łajs]]. Nadanie obejmowało obszar 60 włók. Miejscowość została spustoszona w czasie [[Wojny polsko-krzyżackie|wojny polsko-krzyżackiej]] w latach 1519-1521. W połowie kolejnego stulecia obejmowała obszar 31 włók czynszowych. Od połowy XVIII wieku Różnowo było [[wieś szlachecka| wsią szlachecką]]. |
Szkoła elementarna została założona przed 1825 rokiem. W tymże roku do placówki uczęszczało 50 dzieci. Pod koniec XIX wieku miejscowość zamieszkiwało 769 osób, żyjących w 115 gospodarstwach. W latach 1888-1891 we wsi działała polska biblioteczka [[Towarzystwo Czytelni Ludowych| Towarzystwa Czytelni Ludowych]]. Kolejna biblioteka polska funkcjonowała w latach 1920-1926; następna w latach 1934-1939 jako oddział [[Centralna Biblioteka Polska w Niemczech| Centralnej Biblioteki Polskiej w Niemczech]]. | Szkoła elementarna została założona przed 1825 rokiem. W tymże roku do placówki uczęszczało 50 dzieci. Pod koniec XIX wieku miejscowość zamieszkiwało 769 osób, żyjących w 115 gospodarstwach. W latach 1888-1891 we wsi działała polska biblioteczka [[Towarzystwo Czytelni Ludowych| Towarzystwa Czytelni Ludowych]]. Kolejna biblioteka polska funkcjonowała w latach 1920-1926; następna w latach 1934-1939 jako oddział [[Centralna Biblioteka Polska w Niemczech| Centralnej Biblioteki Polskiej w Niemczech]]. | ||
| − | W okresie | + | W okresie dwudziestolecia międzywojennego w Różnowie istniało koło [[Związek Polaków w Niemczech| Związku Polaków w Niemczech]]. |
| − | W czasie [[II wojna światowa| II wojny światowej]] w miejscowości przebywali [[jeńcy włoscy w Prusach Wschodnich|jeńcy włoscy]]. | + | W czasie [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] w miejscowości przebywali [[jeńcy włoscy w Prusach Wschodnich|jeńcy włoscy]]. |
W 1993 roku miejscowość była zamieszkana przez 516 mieszkańców. | W 1993 roku miejscowość była zamieszkana przez 516 mieszkańców. | ||
| + | <br/> | ||
| + | ==Religia== | ||
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dywitach |parafii rzymskokatolickiej pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dywitach]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
==Edukacja== | ==Edukacja== | ||
W miejscowości istnieje [[Niepubliczne Przedszkole w Różnowie| przedszkole]]. | W miejscowości istnieje [[Niepubliczne Przedszkole w Różnowie| przedszkole]]. | ||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | == Zabytki == | ||
| + | *Drewniana chałupa nr 6. | ||
| + | *Tradycyjne warmińskie kapliczki przydrożne: jedna z XIX wieku, druga zlokalizowana przy domu nr 5 i trzecia – wzniesiona w początkach XX wieku słupowa kapliczka z dzwonniczką. | ||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | ==Turystyka== | ||
| + | *Szlak rowerowy o długości 26,5 km – przebieg trasy: [[Dywity]] – [[Bukwałd]] – [[Spręcowo]] – Różnowo – Dywity. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 56: | Linia 68: | ||
*[[lkwim: Franciszek Barcz| Franciszek Barcz]] (1892-1943) – urodzony w Różnowie najaktywniejszy działacz polski w okresie międzywojennym. | *[[lkwim: Franciszek Barcz| Franciszek Barcz]] (1892-1943) – urodzony w Różnowie najaktywniejszy działacz polski w okresie międzywojennym. | ||
*[[lkwim:Otylia Teszner-Grothowa|Otylia Teszner-Grothowa]] (1909-1990) – urodzona w Różnowie działaczka ruchu społeczno-oświatowego, nauczycielka, organizatorka harcerstwa polskiego na [[Warmia|Warmii]], więźniarka obozu Ravensbrück, autorka wspomnień [[Gdy zabrakło miłości]]. | *[[lkwim:Otylia Teszner-Grothowa|Otylia Teszner-Grothowa]] (1909-1990) – urodzona w Różnowie działaczka ruchu społeczno-oświatowego, nauczycielka, organizatorka harcerstwa polskiego na [[Warmia|Warmii]], więźniarka obozu Ravensbrück, autorka wspomnień [[Gdy zabrakło miłości]]. | ||
| − | *[[Wiktor Kuhn]] (1869-1953) | + | *[[Wiktor Kuhn]] (1869-1953) - urodzony w Różnowie rolnik i rzemieślnik, mąż zaufania IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech, bibliotekarz Towarzystwa Czytelni Ludowych, pierwszy powojenny sołtys Różnowa. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 72: | Linia 78: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olsztyński]] | |
| − | + | [[Kategoria: Dywity (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: | ||
Wersja z 13:50, 22 sie 2014
| Różnowo | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Dywity |
| Liczba ludności (2010) | 992 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Różnowo | |
| Położenie na mapie Polski  Różnowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Różnowo (niem. Rosenau) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 992 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Sadrina-Ostrowska[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 4 km na północny wschód od Dywit.
Dzieje miejscowości
Nazwa miejscowości ulegała przekształceniom na przestrzeni wieków: Rosenaw (1364), Rosenowe (1382), Rosnau (1615), Rosenau (1625), Różnowo (1888).
W roku 1354 przywilej lokacyjny otrzymał Jan z Łajs. Nadanie obejmowało obszar 60 włók. Miejscowość została spustoszona w czasie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519-1521. W połowie kolejnego stulecia obejmowała obszar 31 włók czynszowych. Od połowy XVIII wieku Różnowo było wsią szlachecką.
Szkoła elementarna została założona przed 1825 rokiem. W tymże roku do placówki uczęszczało 50 dzieci. Pod koniec XIX wieku miejscowość zamieszkiwało 769 osób, żyjących w 115 gospodarstwach. W latach 1888-1891 we wsi działała polska biblioteczka Towarzystwa Czytelni Ludowych. Kolejna biblioteka polska funkcjonowała w latach 1920-1926; następna w latach 1934-1939 jako oddział Centralnej Biblioteki Polskiej w Niemczech.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego w Różnowie istniało koło Związku Polaków w Niemczech.
W czasie II wojny światowej w miejscowości przebywali jeńcy włoscy.
W 1993 roku miejscowość była zamieszkana przez 516 mieszkańców.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dywitach.
Edukacja
W miejscowości istnieje przedszkole.
Zabytki
- Drewniana chałupa nr 6.
- Tradycyjne warmińskie kapliczki przydrożne: jedna z XIX wieku, druga zlokalizowana przy domu nr 5 i trzecia – wzniesiona w początkach XX wieku słupowa kapliczka z dzwonniczką.
Turystyka
Ludzie związani z miejscowością
- Franciszek Barcz (1892-1943) – urodzony w Różnowie najaktywniejszy działacz polski w okresie międzywojennym.
- Otylia Teszner-Grothowa (1909-1990) – urodzona w Różnowie działaczka ruchu społeczno-oświatowego, nauczycielka, organizatorka harcerstwa polskiego na Warmii, więźniarka obozu Ravensbrück, autorka wspomnień Gdy zabrakło miłości.
- Wiktor Kuhn (1869-1953) - urodzony w Różnowie rolnik i rzemieślnik, mąż zaufania IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech, bibliotekarz Towarzystwa Czytelni Ludowych, pierwszy powojenny sołtys Różnowa.
Bibliografia
- Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość, Olsztyn 1994.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 10.12.2013]
- Genealogy.net [data dostępu: 10.12.2013]
- ↑ http://bip.warmia.mazury.pl/dywity_gmina_wiejska/170/299/Solectwa/ [data dostępu: 4.12.2013]
