Radziejewo: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Radziejewa |
|zdjęcie = | |zdjęcie = | ||
|opis zdjęcia = | |opis zdjęcia = | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołęcka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = braniewski | |powiat = braniewski | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 251 | + | |liczba ludności = 251 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Radziejewo ''' (niem. ''Sonnwalde'') – | + | ''' Radziejewo ''' (niem. ''Sonnwalde'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[Pieniężno (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pieniężno]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. W 2010 roku liczyła 251 mieszkańców<ref>łącznie Radziejewo i [[Radziejewo-Kolonia]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Kazimierz Gołębiewski]]<ref>[http://bip.pieniezno.pl/?cid=91/ Strona Urzędu Gminy Pieniężno] [12.11.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północnej części województwa | + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, w południowo–zachodniej części [[Wzniesienia Górowskie|Wzniesień Górowskich]], 6 km na południowy zachód od [[Pieniężno|Pieniężna]] i 14 km na północny wschód od [[Orneta|Ornety]], przy granicy z [[Powiat lidzbarski|powiatem lidzbarskim]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś została założona w 1326 roku (przywilej lokacyjny z dnia 1 marca) na 70 łanach lasu. Cztery łany przeznaczono dla kościoła, a siedem dla sołtysa. Zasadźcą wsi był Bernard Schonewald, od którego pochodzi niemiecka nazwa miejscowości. Osadnikom przyznano zaledwie dwuletnią [[ | + | Wieś została założona w 1326 roku (przywilej lokacyjny z dnia 1 marca) na 70 łanach lasu. Cztery łany przeznaczono dla kościoła, a siedem dla sołtysa. Zasadźcą wsi był Bernard Schonewald, od którego pochodzi niemiecka nazwa miejscowości. Osadnikom przyznano zaledwie dwuletnią [[Wolnizna|wolniznę]]. Na skutek [[Wojny polsko-krzyżackie |wojen polsko–krzyżackich]] w XV wieku opustoszała sąsiednia [[Prusowie |pruska]] wieś ''Cabe'' i jej obszar włączono do Radziejewa. Z kolei na początku następnego stulecia w wyniku ostatniej [[Wojna polsko-krzyżacka 1519-1521|wojny z Zakonem]] całkowicie zniszczone zostało samo Radziejewo; wszystkie łany ziemi były wówczas opuszczone. Pod koniec XVI wieku założono tu karczmę. W połowie XVII wieku wieś obejmowała 66 łanów, z których siedem należało do trzech sołtysów, a na pozostałych gospodarowało 21 chłopów. |
| − | Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 34 osoby pracowały w przemyśle i rzemiośle, a 19 | + | Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 34 osoby pracowały w przemyśle i rzemiośle, a 19 – w handlu i komunikacji. |
| − | Liczba mieszkańców i gospodarstw | + | Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach: |
| − | 1783 | + | *1783 r. – 49 gospodarstw rolnych |
| − | 1820 | + | *1820 r. – 320 osób, 47 gospodarstw rolnych |
| − | 1857 | + | *1857 r. – 535 osób |
| − | 1905 | + | *1905 r. – 531 osób |
| − | 1933 | + | *1933 r. – 570 osób |
| − | 1939 | + | *1939 r. – 545 osób, 121 gospodarstw domowych |
| − | |||
== Religia == | == Religia == | ||
| − | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Antoniego w Radziejewie |parafii rzymskokatolickiej | + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Antoniego w Radziejewie |parafii rzymskokatolickiej]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *częściowo zachowany średniowieczny układ ruralistyczny |
| − | *[[lkwim:Kościół pw. św. Antoniego Opata w Radziejewie| | + | *[[lkwim:Kościół pw. św. Antoniego Opata w Radziejewie|kościół]] barokowy z elementami gotyckimi |
| − | * | + | *cmentarz przykościelny |
*[[Kapliczki w Radziejewie |kapliczki warmińskie]] z przełomu XIX i XX w. | *[[Kapliczki w Radziejewie |kapliczki warmińskie]] z przełomu XIX i XX w. | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 75: | Linia 70: | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| − | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013] |
| − | # | + | #[http://bip.pieniezno.pl/?app=uchwaly&nid=1231| Strona Urzędu Gminy Pieniężno] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 19:37, 16 lis 2014
| Radziejewo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołęcka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | braniewski |
| Gmina | Pieniężno |
| Liczba ludności (2010) | 251 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Radziejewo | |
| Położenie na mapie Polski  Radziejewo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Radziejewo (niem. Sonnwalde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Pieniężno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. W 2010 roku liczyła 251 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Kazimierz Gołębiewski[2].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, w południowo–zachodniej części Wzniesień Górowskich, 6 km na południowy zachód od Pieniężna i 14 km na północny wschód od Ornety, przy granicy z powiatem lidzbarskim.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1326 roku (przywilej lokacyjny z dnia 1 marca) na 70 łanach lasu. Cztery łany przeznaczono dla kościoła, a siedem dla sołtysa. Zasadźcą wsi był Bernard Schonewald, od którego pochodzi niemiecka nazwa miejscowości. Osadnikom przyznano zaledwie dwuletnią wolniznę. Na skutek wojen polsko–krzyżackich w XV wieku opustoszała sąsiednia pruska wieś Cabe i jej obszar włączono do Radziejewa. Z kolei na początku następnego stulecia w wyniku ostatniej wojny z Zakonem całkowicie zniszczone zostało samo Radziejewo; wszystkie łany ziemi były wówczas opuszczone. Pod koniec XVI wieku założono tu karczmę. W połowie XVII wieku wieś obejmowała 66 łanów, z których siedem należało do trzech sołtysów, a na pozostałych gospodarowało 21 chłopów.
Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 34 osoby pracowały w przemyśle i rzemiośle, a 19 – w handlu i komunikacji.
Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach:
- 1783 r. – 49 gospodarstw rolnych
- 1820 r. – 320 osób, 47 gospodarstw rolnych
- 1857 r. – 535 osób
- 1905 r. – 531 osób
- 1933 r. – 570 osób
- 1939 r. – 545 osób, 121 gospodarstw domowych
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.
Zabytki
- częściowo zachowany średniowieczny układ ruralistyczny
- kościół barokowy z elementami gotyckimi
- cmentarz przykościelny
- kapliczki warmińskie z przełomu XIX i XX w.
Bibliografia
- Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
- Strona Urzędu Gminy Pieniężno [12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Radziejewo i Radziejewo-Kolonia
- ↑ Strona Urzędu Gminy Pieniężno [12.11.2013]
