Samborowo: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Samborowo | |nazwa = Samborowo | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Samborowa |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 1 521 | + | |liczba ludności = 1 521 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 89 | |strefa numeracyjna =(+48) 89 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Samborowo''' (niem. ''Bergfriede'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Ostróda (gmina wiejska)|gminie Ostróda]]. |
| + | W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 1 521 mieszkańców<ref>łącznie Samborowo, [[Czyżówka]], [[Samborówko]], [[Zabłocie]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Tadeusz Pypczyński]] | ||
| + | <ref> [http://www.bip.gminaostroda.pl/modules.php?name=Sections&op=viewarticle&artid=625/ Strona Urzędu Gminy Ostróda] [29.08.2013]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| − | + | ==Położenie== | |
| + | Miejscowość położona jest na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławsko–Ostródzkie]]), w odległości 10 km na południowy zachód od [[Ostróda|Ostródy]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Nazwa wsi wywodzi się z języka staropruskiego. Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiły się w 1437 roku. Nadania ziemskie miały miejsce w 1351, 1365 i 1419 roku. W latach 1437–1438 wieś liczyła 53 [[Radło |radła]]. W 1539 roku miejscowość była [[Wieś książęca|wsią książęcą]] składającą się z 14 gospodarstw. W 1540 roku w Samborowie mieszkali wolni [[Prusowie]], sołtys, pszczelarz, karczmarz i rybak. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w roku 1466. W 1590 roku we wsi posługę duchowną pełnił pastor ze [[Smykowo|Smykowa]]. W 1621 roku Samborowo nadal liczyło 47 radeł.W XVII wieku zaczęła przeważać ludność polska. We wcześniejszych okresach Samborowo licznie zamieszkiwali Prusowie o niemieckich nazwiskach. Miejscowość padał ofiarą epidemii dżumy pustoszącej Prusy w latach 1709-1711. W XIX wieku w Samborowie znajdowała się stacja kolejowa, oberża, działał tartak i mleczarnia. | |
| − | |||
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
| − | |||
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | ||
| − | 1861 – 519 | + | *1861 r. – 519 osób |
| − | 1910 | + | *1910 r. – 529 osób, w tym 195 Polaków |
| − | 1939 – 906 | + | *1939 r. – 906 osób |
| − | |||
| − | + | ==Kultura== | |
W miejscowości działa [[Gminny Ośrodek Kultury w Samborowie|Gminny Ośrodek Kultury]]. Zorganizowano tutaj m.in. [[lkwim:Gminny Konkurs Rękodzieła „Boże Narodzenie w Tradycji Polskiej” 2010 w Samborowie|Gminny Konkurs Rękodzieła „Boże Narodzenie w Tradycji Polskiej”]]. | W miejscowości działa [[Gminny Ośrodek Kultury w Samborowie|Gminny Ośrodek Kultury]]. Zorganizowano tutaj m.in. [[lkwim:Gminny Konkurs Rękodzieła „Boże Narodzenie w Tradycji Polskiej” 2010 w Samborowie|Gminny Konkurs Rękodzieła „Boże Narodzenie w Tradycji Polskiej”]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Religia == | |
| − | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Stanisława w Samborowie |parafii rzymskokatolickiej | + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Stanisława w Samborowie |parafii rzymskokatolickiej]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | * | + | *dwie [[Wieże obronne mostu kolejowego w Samborowie |wieże obronne mostu kolejowego]] na [[Rzeka Drwęca | Drwęcy]], wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków |
| − | |||
| − | + | == Turystyka == | |
| − | * | + | *szlaki piesze: |
| − | **[[Szlak Grunwaldzki: Waplewo | + | **[[Szlak Grunwaldzki: Waplewo – Samborowo]] (szlak niebieski) o długości 60,80 km – przebieg trasy: [[Waplewo (gmina Olsztynek) |Waplewo]] – [[Sitno]] – [[Ulnowo]] – [[Grunwald]] – [[Samin]] – [[Marcinkowo (gmina Grunwald)|Marcinkowo]] – [[Dylewo]] – [[Jezioro Francuskie]] – [[Pietrzwałd]] – [[Naprom]] – Samborowo |
| − | **[[Szlak pieszy Samborowo | + | **[[Szlak pieszy Samborowo – Łąkorek |szlak Samborowo – Łąkorek]] – przebieg trasy: Samborowo – [[Makowo]] – [[Iława]] – [[Radomno]] – [[Łąkorek]] |
| − | **[[Szlak św. Jakuba: Olsztyn | + | **[[Szlak św. Jakuba: Olsztyn – Lipowiec]] – przebieg trasy: [[Olsztyn]] – [[Łupstych]] – [[Gietrzwałd]] – [[Tomaryny]] – [[Guzowy Piec]] – [[Parwółki]] – [[Stare Jabłonki]] – [[Ostróda]] – Samborowo – [[Frednowy]] – [[Tynwałd]] – [[Szałkowo]] – Iława – Radomno – [[Nowe Miasto Lubawskie]] – [[Lipowiec]] – dalej do Torunia |
| − | * | + | *szlaki rowerowe: |
| − | **o długości 20 km | + | **o długości 20 km – przebieg trasy: [[Kaletka]] – Samborowo – [[Boguszewo]] – jezioro [[Jezioro Gil Mały|Gil Mały]] – [[Ostrów Wielki]] – [[Rezerwat Iłgi]] – Kaletka |
| − | **o długości 67 km | + | **o długości 67 km – przebieg trasy: Waplewo – [[Jadamowo]] – Sitno – [[Łubianek]] – [[Łubian]] – Ulnowo – Grunwald – Samin – jezioro [[Jezioro Dąbrówno|Dąbrówno]] – Dylewo-Góra Dylewska – Pietrzwałd – Samborowo |
| − | * | + | *szlak kajakowy o długości 79 km – przebieg trasy: [[Idzbark]] – Ostróda – Samborowo – Nowe Miasto Lubawskie – [[Kurzętnik]] – [[Nielbark]] |
| − | |||
| − | == | + | == Ludzie związani z miejscowością== |
| − | *[[lkwim:Edmund Kajetanek|Edmund Kajetanek]] (ur. 1930) | + | *[[lkwim:Edmund Kajetanek|Edmund Kajetanek]] (ur. 1930) – działacz kulturalny i oświatowy, pedagog, rzeźbiarz amator |
| − | |||
| − | + | == Bibliografia== | |
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. II, Olsztyn 2011. | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. II, Olsztyn 2011. | ||
| − | #Gąsiorowski Andrzej, ''Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim | + | #Gąsiorowski Andrzej, ''Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466–1939'', Olsztyn 2005. |
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | #Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | ||
#Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | #Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | ||
#''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976. | #''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976. | ||
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [13.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [13.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/samborowo/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [13.08.2013] |
| − | + | {{Przypisy}} | |
<references/> | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 13:32, 10 lis 2014
| Samborowo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ostródzki |
| Gmina | Ostróda |
| Liczba ludności (2010) | 1 521 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 14-100 Ostróda |
| Tablice rejestracyjne | NOS |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Samborowo | |
| Położenie na mapie Polski  Samborowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Samborowo (niem. Bergfriede) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 1 521 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Tadeusz Pypczyński
[2].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko–Ostródzkie), w odległości 10 km na południowy zachód od Ostródy.
Dzieje miejscowości
Nazwa wsi wywodzi się z języka staropruskiego. Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiły się w 1437 roku. Nadania ziemskie miały miejsce w 1351, 1365 i 1419 roku. W latach 1437–1438 wieś liczyła 53 radła. W 1539 roku miejscowość była wsią książęcą składającą się z 14 gospodarstw. W 1540 roku w Samborowie mieszkali wolni Prusowie, sołtys, pszczelarz, karczmarz i rybak. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w roku 1466. W 1590 roku we wsi posługę duchowną pełnił pastor ze Smykowa. W 1621 roku Samborowo nadal liczyło 47 radeł.W XVII wieku zaczęła przeważać ludność polska. We wcześniejszych okresach Samborowo licznie zamieszkiwali Prusowie o niemieckich nazwiskach. Miejscowość padał ofiarą epidemii dżumy pustoszącej Prusy w latach 1709-1711. W XIX wieku w Samborowie znajdowała się stacja kolejowa, oberża, działał tartak i mleczarnia.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1861 r. – 519 osób
- 1910 r. – 529 osób, w tym 195 Polaków
- 1939 r. – 906 osób
Kultura
W miejscowości działa Gminny Ośrodek Kultury. Zorganizowano tutaj m.in. Gminny Konkurs Rękodzieła „Boże Narodzenie w Tradycji Polskiej”.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.
Zabytki
- dwie wieże obronne mostu kolejowego na Drwęcy, wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków
Turystyka
- szlaki piesze:
- Szlak Grunwaldzki: Waplewo – Samborowo (szlak niebieski) o długości 60,80 km – przebieg trasy: Waplewo – Sitno – Ulnowo – Grunwald – Samin – Marcinkowo – Dylewo – Jezioro Francuskie – Pietrzwałd – Naprom – Samborowo
- szlak Samborowo – Łąkorek – przebieg trasy: Samborowo – Makowo – Iława – Radomno – Łąkorek
- Szlak św. Jakuba: Olsztyn – Lipowiec – przebieg trasy: Olsztyn – Łupstych – Gietrzwałd – Tomaryny – Guzowy Piec – Parwółki – Stare Jabłonki – Ostróda – Samborowo – Frednowy – Tynwałd – Szałkowo – Iława – Radomno – Nowe Miasto Lubawskie – Lipowiec – dalej do Torunia
- szlaki rowerowe:
- o długości 20 km – przebieg trasy: Kaletka – Samborowo – Boguszewo – jezioro Gil Mały – Ostrów Wielki – Rezerwat Iłgi – Kaletka
- o długości 67 km – przebieg trasy: Waplewo – Jadamowo – Sitno – Łubianek – Łubian – Ulnowo – Grunwald – Samin – jezioro Dąbrówno – Dylewo-Góra Dylewska – Pietrzwałd – Samborowo
- szlak kajakowy o długości 79 km – przebieg trasy: Idzbark – Ostróda – Samborowo – Nowe Miasto Lubawskie – Kurzętnik – Nielbark
Ludzie związani z miejscowością
- Edmund Kajetanek (ur. 1930) – działacz kulturalny i oświatowy, pedagog, rzeźbiarz amator
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
- Gąsiorowski Andrzej, Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466–1939, Olsztyn 2005.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS [13.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [13.08.2013]
- Olsztyńska Strona Rowerowa [13.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Samborowo, Czyżówka, Samborówko, Zabłocie
- ↑ Strona Urzędu Gminy Ostróda [29.08.2013]
