Prioma

Prioma
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	działdowski
Gmina	Płośnica
Liczba ludności (2010)	192
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Prioma
Położenie na mapie Polski Prioma
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Prioma (niem. Priom, Pryoma) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Płośnica. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 192 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Tomasz Gajek.

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 8 km na zachód od Działdowa i 18 km na wschód od Lidzbarka, przy drodze wojewódzkiej nr 544 oraz linii kolejowej na odcinku Działdowo – Lidzbark.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach historycznych w 1437 roku jako własność Działdowa. Obejmowała ona wówczas 20 łanów ziemi. Nazwa wsi prawdopodobnie wywodzi się od starosłowiańskiego słowa oznaczającego miejsce pobierania opłat (myto, rogatkowe). Pod koniec XV wieku wieś została sprzedana wraz z sołectwem niejakiemu Stankowi. Przez następne stulecia właścicielami ziemskimi byli tu głównie Niemcy.

W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś – wraz z całą Działdowszczyzną – przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 224 osoby

• 1921 r. – 296 osób

• 2001 r. – 201 osób

Gospodarka

We wsi znajduje się kopalnia żwiru i piasku (obszar górniczy "PRIOMA") – około 1 km za zabudowaniami. Ponadto działa tu sklep spożywczo–przemysłowy oraz firma świadcząca usługi ogólnobudowlane.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Płośnicy.

Zabytki

• budynek szkoły z początku XX wieku, murowany z czerwonej cegły, fundamenty z kamienia polnego, dachówka ceramiczna
• kilka przykładów budownictwa z końca XIX i początku XX wieku (domy nr: 8, 13, 18, 28, 38, 41)

Turystyka

• czerwony szlak pieszy grunwaldzki o łącznej długości 98 km – przebieg trasy: Grunwald – Leszcz – Uzdowo – Myślęta – Turza Wielka – Prioma – Płośnica – Turza Mała – Jeleń – Lidzbark – Bądzyn

Bibliografia

Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Strona Urzędu Gminy Płośnica [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]