Błotniak stawowy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Zwierzę infobox |nazwa zwyczajowa = Błotniak stawowy |nazwa łacińska = ''Circus aeruginosus'' |TSN = |zoolog ...") |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Natura 2000" na "Kategoria:Natura 2000 Kategoria:Ochrona przyrody") |
||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|zoolog = Linnaeus, 1758 | |zoolog = Linnaeus, 1758 | ||
|okres istnienia = | |okres istnienia = | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = lubus.jpg |
| − | |opis grafiki = Źródło: [] | + | |opis grafiki = Fot. Wojciech Uszak. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:B%C5%82otniak_stawowy_%28_Circus_aeruginosus_%29.jpg Commons Wikimedia] |
|typ = strunowce | |typ = strunowce | ||
|podtyp = kręgowce | |podtyp = kręgowce | ||
| Linia 17: | Linia 17: | ||
|wikispecies = | |wikispecies = | ||
|commons = | |commons = | ||
| − | }}<br/> | + | }} |
| + | '''Błotniak stawowy''' (''Circus aeruginosus'') – duży ptak z rodziny jastrzębiowatych (''Accipitridae''), rzędu ptaków drapieżnych (''Falconiformes''). | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | [[Plik: aeruprey.jpg|thumb|290px|right|'''Błotniak stawowy ze zdobyczą''' <br>Fot. Chinmayisk. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Circus_aeruginosus_with_prey.JPG Commons Wikimedia]]] | ||
| + | == Charakterystyka == | ||
| + | Największy i najcięższy błotniak o długich skrzydłach (rozpiętość - do 130 cm) oraz wąskim i lekko zaokrąglonym ogonie. Osiąga długość ciała do 55 cm. Wyraźny dymorfizm płciowy: samica jest nieco większa od samca, ciemnobrązowa, z kremowo-żółtym wierzchem głowy, gardłem i przednimi brzegami skrzydeł. Ma częściowo jasne nadgarstki i plamę na piersi. Samiec ma brązowy grzbiet, trójbarwny wierzch skrzydeł, które są popielatoszare z czarnymi, ostro odgraniczającymi się końcami i jasną częścią środkową, oraz niebieskawo-popielaty ogon, żółto-białą głowę i pierś. Nogi żółte, wokół oczu wyraźna szlara. Wielkością dorównuje myszołowowi, choć ma smuklejsze ciało, węższe skrzydła i dłuższy ogon. | ||
| + | Gatunek ten jest związany ze środowiskiem wodnym. Pokarm zdobywa na polach, łąkach i bagnach; unika lasów. Odżywia się głównie drobnymi ssakami, zwłaszcza gryzoniami (np. piżmakami), płazami (w tym żabami), rybami i owadami, a także jajami i pisklętami innych ptaków. Poluje nad polami, wydmami i łąkami, posługując się słuchem, podobnie jak sowy. Gniazdo, zbudowane z roślin wodnych, zakłada na ziemi lub wśród gęstych trzcin jezior, bagien i stawów. | ||
| + | == Występowanie== | ||
| + | Zamieszkuje strefę umiarkowaną i subtropikalną - Europę poza [[Półwysep Skandynawski|Półwyspem Skandynawskim]] oraz środkową Azję. Najbardziej wysunięte lęgowiska znajdują się w północnej Afryce i na środkowym Wschodzie. | ||
| + | Ptak wędrowny, północne populacje pokonują 5000 km. Przyloty od połowy marca i w kwietniu, a odloty od lipca do połowy października. Populacja europejska zimuje w Afryce, a częściowo także na europejskich wybrzeżach Morza Śródziemnego. | ||
| − | + | W Polsce nieliczny ptak lęgowy niżu, lokalnie średnio liczny, występujący od marca do października. Wyraźnie liczniejszy jest na zachodzie i północnym wschodzie kraju. Najczęściej widuje się go nad trzcinowiskami, gdy co pewien czas zapada w gąszcz roślinności. | |
| − | |||
| − | + | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] błotniak stawowy występuje m.in. na obszarach należących do sieci [[Natura 2000]], takich jak: [[Natura 2000 Bagna Nietlickie]], [[Natura 2000 Dolina Środkowej Łyny-Smolajny]], [[Natura 2000 Lasy Iławskie]], [[Natura 2000 Lasy Skaliskie]], [[Natura 2000 Niecka Skaliska]], [[Natura 2000 Ostoja Iławska]], [[Natura 2000 Ostoja Warmińska]], [[Natura 2000 Polder Sątopy-Samulewo]], [[Natura 2000 Puszcza Borecka]], [[Natura 2000 Puszcza Napiwodzko-Ramucka]], [[Natura 2000 Puszcza Piska]], [[Natura 2000 Puszcza Romincka]], [[Natura 2000 Wysoczyzna Elbląska]] i [[Natura 2000 Zalew Wiślany]]. | |
| − | + | W Polsce gatunek objęty jest całkowitą ochroną gatunkową (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r.), wymieniony w Dyrektywie Ptasiej, zagrożony przez wykaszanie i wypalanie szuwarów na stawach i innych zbiornikach wodnych, osuszanie niewielkich mokradeł oraz regulowanie małych cieków wodnych. | |
| + | == Ciekawostki == | ||
| + | Łacińska nazwa rodzajowa ''Circus'' odnosi się do krążenia w powietrzu, mimo że błotniaki nie mają tego w zwyczaju. | ||
| − | + | Błotniak jest jedynym ptakiem drapieżnym zakładającym gniazda w trzcinach. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Błotniaki są mylone przez ludzi ze szkodliwymi jastrzębiami, z tego powodu od wieków były na wsi tępione i odławiane w różnego rodzaju pułapki. | ||
| − | == | + | == Zobacz też == |
| − | + | Dziennik Ustaw 2004, nr 220, poz. 2237.<br/> | |
| − | <br/> | + | [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20042202237 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]<br/> |
| − | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/B%C5%82otniak_stawowy pl.wikipedia.org] [10.02.2015]<br/> | |
| + | [http://www.ptakipolski.pl/blotniak-stawowy/ ptakipolski.pl] [10.02.2015]<br/> | ||
| + | [http://ptaki.info/b%C5%82otniak_stawowy ptaki.info] [10.02.2015]<br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| + | Richarz Klaus, ''Ptaki - przewodnik'', Warszawa 2009. | ||
| − | + | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Zwierzęta Warmii i Mazur]] [[Kategoria:Natura 2000]] [[Kategoria:Ochrona przyrody]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Zwierzęta Warmii i Mazur]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:56, 18 mar 2015
| Błotniak stawowy | |
| | |
| Circus aeruginosus` | |
| Linnaeus, 1758 | |
| Circus aeruginosus Linnaeus, 1758 | |
 Fot. Wojciech Uszak. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ptaki |
| Rząd | szponiaste |
| Rodzina | jastrzębiowate |
| Rodzaj | Circus |
| Gatunek | błotniak stawowy |
| Synonimy | |
|
Falco aeruginosus Linnaeus, 1758 | |
Błotniak stawowy (Circus aeruginosus) – duży ptak z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), rzędu ptaków drapieżnych (Falconiformes).
Charakterystyka
Największy i najcięższy błotniak o długich skrzydłach (rozpiętość - do 130 cm) oraz wąskim i lekko zaokrąglonym ogonie. Osiąga długość ciała do 55 cm. Wyraźny dymorfizm płciowy: samica jest nieco większa od samca, ciemnobrązowa, z kremowo-żółtym wierzchem głowy, gardłem i przednimi brzegami skrzydeł. Ma częściowo jasne nadgarstki i plamę na piersi. Samiec ma brązowy grzbiet, trójbarwny wierzch skrzydeł, które są popielatoszare z czarnymi, ostro odgraniczającymi się końcami i jasną częścią środkową, oraz niebieskawo-popielaty ogon, żółto-białą głowę i pierś. Nogi żółte, wokół oczu wyraźna szlara. Wielkością dorównuje myszołowowi, choć ma smuklejsze ciało, węższe skrzydła i dłuższy ogon.
Gatunek ten jest związany ze środowiskiem wodnym. Pokarm zdobywa na polach, łąkach i bagnach; unika lasów. Odżywia się głównie drobnymi ssakami, zwłaszcza gryzoniami (np. piżmakami), płazami (w tym żabami), rybami i owadami, a także jajami i pisklętami innych ptaków. Poluje nad polami, wydmami i łąkami, posługując się słuchem, podobnie jak sowy. Gniazdo, zbudowane z roślin wodnych, zakłada na ziemi lub wśród gęstych trzcin jezior, bagien i stawów.
Występowanie
Zamieszkuje strefę umiarkowaną i subtropikalną - Europę poza Półwyspem Skandynawskim oraz środkową Azję. Najbardziej wysunięte lęgowiska znajdują się w północnej Afryce i na środkowym Wschodzie.
Ptak wędrowny, północne populacje pokonują 5000 km. Przyloty od połowy marca i w kwietniu, a odloty od lipca do połowy października. Populacja europejska zimuje w Afryce, a częściowo także na europejskich wybrzeżach Morza Śródziemnego.
W Polsce nieliczny ptak lęgowy niżu, lokalnie średnio liczny, występujący od marca do października. Wyraźnie liczniejszy jest na zachodzie i północnym wschodzie kraju. Najczęściej widuje się go nad trzcinowiskami, gdy co pewien czas zapada w gąszcz roślinności.
Na Warmii i Mazurach błotniak stawowy występuje m.in. na obszarach należących do sieci Natura 2000, takich jak: Natura 2000 Bagna Nietlickie, Natura 2000 Dolina Środkowej Łyny-Smolajny, Natura 2000 Lasy Iławskie, Natura 2000 Lasy Skaliskie, Natura 2000 Niecka Skaliska, Natura 2000 Ostoja Iławska, Natura 2000 Ostoja Warmińska, Natura 2000 Polder Sątopy-Samulewo, Natura 2000 Puszcza Borecka, Natura 2000 Puszcza Napiwodzko-Ramucka, Natura 2000 Puszcza Piska, Natura 2000 Puszcza Romincka, Natura 2000 Wysoczyzna Elbląska i Natura 2000 Zalew Wiślany.
W Polsce gatunek objęty jest całkowitą ochroną gatunkową (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r.), wymieniony w Dyrektywie Ptasiej, zagrożony przez wykaszanie i wypalanie szuwarów na stawach i innych zbiornikach wodnych, osuszanie niewielkich mokradeł oraz regulowanie małych cieków wodnych.
Ciekawostki
Łacińska nazwa rodzajowa Circus odnosi się do krążenia w powietrzu, mimo że błotniaki nie mają tego w zwyczaju.
Błotniak jest jedynym ptakiem drapieżnym zakładającym gniazda w trzcinach.
Błotniaki są mylone przez ludzi ze szkodliwymi jastrzębiami, z tego powodu od wieków były na wsi tępione i odławiane w różnego rodzaju pułapki.
Zobacz też
Dziennik Ustaw 2004, nr 220, poz. 2237.
isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
pl.wikipedia.org [10.02.2015]
ptakipolski.pl [10.02.2015]
ptaki.info [10.02.2015]
Bibliografia
Richarz Klaus, Ptaki - przewodnik, Warszawa 2009.
