Mikołajki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Zobacz też)
 
(Nie pokazano 25 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Mikołajki   
 
  |nazwa                = Mikołajki   
  |herb wsi              =
+
  |herb wsi              = mikolajki.jpg
  |flaga wsi            =
+
  |flaga wsi            = mikolajki8.jpg
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Mikołajek   
 
  |dopełniacz wsi        = Mikołajek   
  |zdjęcie              = Mikołajki.jpg  
+
  |zdjęcie              = Mikolajki2.jpg  
  |opis zdjęcia          = Mikołajki, źródło: [http://www.mikolajki.pl Mikołajki], 12.09.2013.    
+
  |opis zdjęcia          = Mikołajki<br>Fot. Mieczysław Kalski
 
  |rodzaj miejscowości  = miasto gminne
 
  |rodzaj miejscowości  = miasto gminne
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 15: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 4 015
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 29: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Mikołajki'''</big> (Sant Niclas, Nicolas , niem. Nikolaiken, Niclos, Niklasdorf) – [[miasto gminne]] w Polsce w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]]. Siedziba [[gmina miejsko-wiejska Mikołajki| gminy miejsko-wiejskiej Mikołajki]]. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa suwalskiego. Burmistrzem Miasta Mikołajki jest [[Piotr Jakubowski]].
+
[[Image:mikolajki3.jpg|thumb|right|290px|Zabytkowy młyn w Mikołajkach<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 +
[[Image:mikolajki4.jpg|thumb|right|290px|Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 +
[[Image:mikolajki5.jpg|thumb|right|290px|Jezioro Mikołajskie<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 +
[[Image:mikolajki6.jpg|thumb|right|290px|Cmentarz żydowski<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 +
[[Image:mikolajki7.jpg|thumb|right|290px|Kościół św. Mikołaja<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
  
<br/>
+
'''Mikołajki''' (''Sant Niclas'', ''Nicolas'', niem. ''Nikolaiken'', ''Niclos'', ''Niklasdorf'') – miasto gminne położone w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]]. Siedziba [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)| gminy miejsko-wiejskiej Mikołajki]]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa suwalskiego. Burmistrzem Mikołajek jest [[Piotr Jakubowski]]<ref>[http://www.mikolajki.pl/ Portal Informacyjny Mikołajek] [02.10.2014]</ref>.
 
+
<br/><br/>
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
 
 
Miasto położone jest nad jeziorem [[Jezioro Tałty| Tałty]] i [[Jezioro Mikołajskie |Mikołajskim]]. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie [[gmina Mikołajki| gminy Mikołajki]], gdzie skupienia wodne wynoszą ok. 23% powierzchni gminy a lasy ok 22%. W granicach gminy znajdują się: [[Jezioro Mikołajskie]], [[Jezioro Tałty]], [[Jezioro Łukajno]], część [[Jezioro Śniardwy |Jeziora Śniardwy]] oraz 10 mniejszych. W obrębie gminy znajduje się [[Mazurski Park Krajobrazowy]] a tereny o nadrzędnej funkcji ekologicznej (z przeciwskazaniem do inwestycji) obejmują ok. 53% powierzchni.
 
  
 +
== Położenie ==
 +
Miasto położone jest nad jeziorem [[Jezioro Tałty| Tałty]] i [[Jezioro Mikołajskie |Mikołajskim]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Nazwa miejscowości pochodzi od kaplicy pod wezwaniem św. Mikołaja, którą postawiono na wzgórzu wiatracznym. W 1414 r. wielki mistrz Konrad von Erlichshausen przekazał Wawrzyńcowi na [[prawo magdeburskie |prawie magdeburskim]] 15 [[włóka| włók]]. Wawrzyniec zobowiązany został do służby zbrojnej na rzecz wielkiego mistrza oraz otrzymał prawo do sprawowania wyższego i niższego sądownictwa w Mikołajkach. W 1516 r. Rudolf von Diepoltskirchen (komtur ryński) nadał Janowi Nogaj karczmę na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. W 1555 r. sołtys Jerzy Sonne poprosił o odnowienie przywileju sołeckiego, według którego wieś zajmowała 64 [[włóka| włóki]]. Książę Olbracht odnowił przywilej lokacyjny Mikołajek i przekazał 5 [[włóka |włók]] sołeckich, a dla miasta 65.
+
Nazwa miejscowości pochodzi od [[Kaplica pw. św. Mikołaja w Mikołajkach| kaplicy]] pod wezwaniem św. Mikołaja, którą postawiono na wzgórzu wiatracznym. W 1414 r. wielki mistrz [[Konrad von Erlichshausen]] przekazał Wawrzyńcowi na [[Prawo magdeburskie |prawie magdeburskim]] 15 [[Włóka| włók]]. Wawrzyniec zobowiązany został do służby zbrojnej na rzecz wielkiego mistrza oraz otrzymał prawo do sprawowania wyższego i niższego sądownictwa w Mikołajkach. W 1516 r. [[Rudolf von Diepoltskirchen]] (komtur ryński) nadał Janowi Nogaj karczmę na [[Prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. W 1555 r. sołtys [[Jerzy Sonne]] poprosił o odnowienie przywileju sołeckiego, według którego wieś zajmowała 64 włóki. Książę Olbracht odnowił przywilej lokacyjny Mikołajek.
<br/>
 
  
W 1539 r. w Mikołajkach byli sami Polacy. W 1552 r. w mieście pojawili się pastorzy wyznania luterskiego. W 1565 r. obszar miejscowości zwiększył się o 16 [[włóka |włók]]. W tym roku książę pruski Albrecht Hohenzollern nadał Jerzemu Masinowi [[włóka |włókę]] lasu między wsią a [[Jezioro Mikołajskie| Jeziorem Mikołajskim]]. Na tym obszarze powstały trzy osady, które do XVIII w. wchodziły w skład Mikołajek: Koniec, Nicelsdorf, [[Kozłowo]].  
+
W 1539 r. w Mikołajkach żyli sami Polacy. W 1552 r. w mieście pojawili się pastorzy wyznania luterskiego. W 1565 r. obszar miejscowości zwiększył się o 16 włók. W tym roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] nadał Jerzemu Masinowi włókę lasu między wsią a Jeziorem Mikołajskim. Na tym obszarze powstały trzy osady, które do XVIII w. wchodziły w skład Mikołajek: Koniec, Nicelsdorf, [[Kozłowo (gmina Sorkwity) |Kozłowo]].  
<br/>
 
  
 
Mieszkańcy Mikołajek słynęli z produkcji tkanin z sierści krowiej i końskiej. Rozwinęło się tutaj również browarnictwo i gorzelnictwo.  
 
Mieszkańcy Mikołajek słynęli z produkcji tkanin z sierści krowiej i końskiej. Rozwinęło się tutaj również browarnictwo i gorzelnictwo.  
<br/>
+
 
W 1772 r. Fryderyk Wilhelm I formalnie przyznał prawa miejskie Mikołajkom. Miasto dzieliło się wówczas na: rynek, Koniec i Kozłowo – przedmieście. Pierwszym burmistrzem został [[rendent akcyzy]] Kopeć. W 1729 r. Mikołajki spłonęły, a w 1749 r. plebania ewangelicka. W 1767 r. przez miasto przeszła wichura.  
+
W 1772 r. Fryderyk Wilhelm I formalnie przyznał prawa miejskie Mikołajkom. Miasto dzieliło się wówczas na: rynek, Koniec i Kozłowo – przedmieście. W 1729 r. Mikołajki spłonęły, a w 1749 r. pożar strawił plebanię ewangelicką. W 1767 r. przez miasto przeszła wichura.  
<br/>
 
  
 
W 1714 r. powstała w Mikołajkach szkoła, w której początkowo uczył jeden nauczyciel.
 
W 1714 r. powstała w Mikołajkach szkoła, w której początkowo uczył jeden nauczyciel.
<br/>
 
  
W 1832 r. teren miasta obejmował 65 [[włóka |włók]]. 5 [[włóka |włók]] należało do Skarbu Państwa i 5 [[włóka |włók]] do kościoła. Mieszkańcy Mikołajek zajmowali się głównie rolnictwem, hodowlą bydła i koni, rybołówstwem i handlem drzewa. Mikołajki słynęły z ryb: morenek i stynek. Ryby były suszone na dachach. W XIX w. miasto zostało dotknięte zarazami, głodem i pożarami. W XIX w. miasto było siedzibą nadleśniczego urzędu kasy leśniczej, inspektora kanałów, kasy podatkowej i komisji sądowej. Nikolasken Forstrevier – okręg leśniczy liczył w 1880 r. 402 osoby. W XIX w. odbywały się jeszcze w mieście jarmarki: 4 po 2 dni; 1 przez 8 dni na płótno.  
+
W 1832 r. teren miasta obejmował 65 włók. 5 z nich należało do Skarbu Państwa, kolejne 5 do Kościoła. Mieszkańcy Mikołajek zajmowali się głównie rolnictwem, hodowlą bydła i koni, rybołówstwem i handlem drzewa. Mikołajki słynęły z ryb: morenek i stynek. Ryby były suszone na dachach. W XIX w. miasto zostało dotknięte zarazami, głodem i pożarami. W XIX w. odbywały się jeszcze w mieście jarmarki: 4 po 2 dni; 1 przez 8 dni.
<br/>
+
 
 +
W 1911 r. Mikołajki uzyskały połączenie kolejowe z [[Mrągowo| Mrągowem]] i [[Orzysz| Orzyszem]]. W czasie [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] znajdowała się w Mikołajkach placówka Abwehry o kryptonimie ''Walli II''. Placówka ta od roku 1940 zbierała informacje na temat ZSRR, a z chwilą przeniesienia kwatery głównej Hitlera do lasu koło [[Kętrzyn |Kętrzyna]] przekazywała je bezpośrednio do [[Wilczy Szaniec w Gierłoży |"Wilczego Szańca"]]. W 1945 r. miasto zostało włączone do Polski.
  
W 1911 r. Mikołajki uzyskały połączenie kolejowe z [[Mrągowo| Mrągowem]] i [[Orzysz| Orzyszem]]. W czasie II wojny światowej znajdowała się w Mikołajkach placówka Abwehry o kryptonimie Walli II. Placówka ta od roku 1940 zbierała informacje na temat ZSRR, a z chwilą przeniesienia kwatery głównej Hitlera do lasu koło [[Kętrzyn |Kętrzyna]] przekazywała je bezpośrednio do [["Wilczy Szaniec" |"Wilczego Szańca"]]. W 1945 r. miasto zostało włączone do Polski.
 
<br/>
 
  
 
Liczba ludności w kolejnych latach:
 
Liczba ludności w kolejnych latach:
  
1849 r. - 1674
+
*1849 r. 1674 osoby
  
1846 r. – 2276 (2204 ewangelików, 30 katolików, 42 wyznawców judaizmu)
+
*1846 r. – 2276 osób (2204 ewangelików, 30 katolików, 42 wyznawców judaizmu)
  
1877 r. - 2280
+
*1877 r. 2280 osób
  
1880 r. - 2192  
+
*1880 r. 2192 osoby
  
1939 r. - 2637
+
*1939 r. 2637 osób
 
 
<br/>
 
  
===Gospodarka===
+
==Gospodarka==
 
W miejscowości działało [[Państwowe Gospodarstwo Rybackie Mikołajki w Mikołajkach|Państwowe Gospodarstwo Rybackie Mikołajki]], obecnie sprywatyzowane [[Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o. w Mikołajkach|Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o.]]. Ponadto w mieście jest wiele małych firm zajmujących się handlem, usługami i transportem. W XX w. Firma Burs wybudowała w Mikołajkach dwa tartaki.  
 
W miejscowości działało [[Państwowe Gospodarstwo Rybackie Mikołajki w Mikołajkach|Państwowe Gospodarstwo Rybackie Mikołajki]], obecnie sprywatyzowane [[Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o. w Mikołajkach|Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o.]]. Ponadto w mieście jest wiele małych firm zajmujących się handlem, usługami i transportem. W XX w. Firma Burs wybudowała w Mikołajkach dwa tartaki.  
 
<br/>
 
 
===Kultura===
 
W mieście działa [[lkwim: Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach| Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach]] oraz [[Centrum Kultury "Kołbuk" w Mikołajkach|Centrum Kultury "Kołbuk"]], [[Gminna Biblioteka Publiczna w Mikołajkach|Gminna Biblioteka Publiczna]]  oraz Schronisko Młodzieżowe. W mieście odbywają się liczne imprezy związane z kulturą żeglarską, takie jak [[lkwim: Mikołajki Szanty Festiwal 2010|Mikołajki Szanty Festiwal]].
 
 
<br/>
 
 
===Edukacja===
 
 
W Mikołajkach działają: [[Szkoła Podstawowa w Mikołajkach|Szkoła Podstawowa]], [[Gimnazjum Publiczne w Mikołajkach|Gimnazjum Publiczne]], [[Społeczne Liceum Ogólnokształcące w Mikołajkach|Społeczne Liceum Ogólnokształcące]].
 
 
<br/>
 
 
===Sport===
 
 
W mieście funkcjonuje także klub sportowy - [[MKS Kłobuk Mikołajki]]. Od 2005 r. Mikołajki są bazą samochodowego Rajdu Polski. Ponadto w mieście znajduje się szereg stowarzyszeń kultury fizycznej i sportowej
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
===Turystyka===
+
==Kultura==
 
+
W mieście działa [[lkwim: Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach| Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach]] oraz [[Centrum Kultury "Kołbuk" w Mikołajkach|Centrum Kultury "Kołbuk"]], [[Gminna Biblioteka Publiczna w Mikołajkach|Gminna Biblioteka Publiczna]] oraz Schronisko Młodzieżowe. W mieście odbywają się liczne imprezy związane z kulturą żeglarską, takie jak: [[lkwim: Mikołajki Szanty Festiwal 2010|Mikołajki Szanty Festiwal]].  
W XX w. Mikołajki zyskały miano turystycznej miejscowości. Dzisiaj jest to jeden z głównych punktów na mapie [[turystyka | turystyki]] [[województwo warmińsko-mazurskie | województwa warmińsko-mazurskiego]]. W mieście znajduje się wiele hoteli, pensjonatów i kwater prywatnych. Wśród nich największy kompleks wypoczynkowy stanowi [[Hotel Gołębiewski w Mikołajkach|Hotel Gołębiewski]]. Jest tu także [[Przystań Żeglugi Mazurskiej w Mikołajkach|Przystań Żeglugi Mazurskiej]]. Stała żegluga na [[Mazury| Mazurach]] została uruchomiona w 1843 r. Mikołajki zajmują ważne miejsce na [[Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich]]. Są jednym z głównych portów żeglarskich na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]].
+
Wśród innych imprez cyklicznych wymienić można m.in.:
 
+
*[[lkwim:Mazurska Studniówka – Mikołajki 2011|Mazurską Studniówkę – Mikołajki]]
[[File:Mikołajki3.jpg|300 px |thumb|Przystań Żeglugi Mazurskiej, źródło: http://www.wikipedia.pl, 15.11.2013.]]
+
*[[lkwim:Międzynarodowy Festiwal Tańca Tropicana Cup w Mikołajkach 2011|Międzynarodowy Festiwal Tańca Tropicana Cup]]
 
+
*[[Ogólnopolski Przegląd Małych Form Teatralnych „Doceń swój talent” w Mikołajkach |Ogólnopolski Przegląd Małych Form Teatralnych „Doceń swój talent”]]
 
+
*[[lkwim:Warmińsko-Mazurskie Spotkania z Teatrem... na Wodzie - 2010 |Warmińsko-Mazurskie Spotkania z Teatrem... na Wodzie]]
[[File:Mikołajki5.jpg|300 px |thumb|Fontanna z królem Sielawem, źródło: http://www.wikipedia.pl, 15.11.2013.]]
+
W Mikołajkach zorganizowano również [[lkwim:Święto „Gazety Olsztyńskiej” w Mikołajkach |Święto „Gazety Olsztyńskiej”]].
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
===Przyroda===
+
==Szkolnictwo==
 +
*[[Szkoła Podstawowa w Mikołajkach|Szkoła Podstawowa]]
 +
*[[Społeczne Gimnazjum im. Marion Dönhoff w Mikołajkach|Społeczne Gimnazjum im. Marion Dönhoff]]
 +
*[[Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Marion Dönhoff w Mikołajkach|Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Marion Dönhoff]]
 +
*[[Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy w Mikołajkach |Ośrodek Rehabilitacyjno–Edukacyjno–Wychowawczy]]
  
W Mikołajkach znajduje się: [[Rezerwat "Jezioro Łuknajno"]], [[Stacja Hydrobiologiczna w Mikołajkach|Stacja Hydrobiologiczna]], [[Centrum Badań Ekologicznych PAN w Mikołajkach|Centrum Badań Ekologicznych PAN]], [[Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Mikołajkach|Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej]].
+
==Religia==
 +
*[[Parafia pw. Matki Bożej Różańcowej w Mikołajkach|Parafia rzymskokatolicka pw. Matki Bożej Różańcowej]]
 +
*[[Parafia pw. św. Mikołaja w Mikołajkach |Parafia rzymskokatolicka pw. św. Mikołaja]]
 +
*[[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Mikołajkach|Parafia ewangelicko-augsburska]]
 +
*[[Zbór "Emaus" Kościoła zielonoświątkowego w Mikołajkach|Zbór "Emaus" Kościoła zielonoświątkowego]]
  
 +
==Sport==
 +
W mieście funkcjonuje klub sportowy – [[MKS Kłobuk Mikołajki]]. Od 2005 r. Mikołajki są bazą samochodowego Rajdu Polski. Ponadto w mieście znajduje się szereg stowarzyszeń kultury fizycznej i sportowej.
 
<br/>
 
<br/>
  
===Służba zdrowia i opieka społeczna===
+
==Turystyka==
 
+
W XX w. Mikołajki zyskały miano miejscowości turystycznej. Dzisiaj jest to jeden z głównych punktów na mapie turystyki województwa warmińsko–mazurskiego. W mieście znajduje się wiele hoteli, pensjonatów i kwater prywatnych. Wśród nich największy kompleks wypoczynkowy stanowi [[Hotel Gołębiewski w Mikołajkach|Hotel Gołębiewski]]. Jest tu także [[Przystań Żeglugi Mazurskiej w Mikołajkach|Przystań Żeglugi Mazurskiej]]. Stała żegluga na [[Mazury| Mazurach]] została uruchomiona w 1843 r. Mikołajki zajmują ważne miejsce na [[Szlak Wielkich Jezior Mazurskich |Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich]]. Są jednym z głównych portów żeglarskich na [[Warmia|Warmii]] i Mazurach. Wiedzie tędy wiele szlaków turystycznych, m.in.:
Działają tutaj [[Gminny Ośrodek Pomocy w Mikołajkach|Gminny Ośrodek Pomocy]], [[Gminny Ośrodek Zdrowia w Mikołajkach|Gminny Ośrodek Zdrowia]].
+
*[[Szlak żeglugowy z Giżycka do Mikołajek|szlak żeglugowy z Giżycka do Mikołajek]]
 
+
*[[Szlak żeglugowy z Mikołajek do Pisza|szlak żeglugowy z Mikołajek do Pisza]]
<br/>
+
*[[Szlak żeglugowy z Mikołajek do Rucianego|szlak żeglugowy z Mikołajek do Rucianego]]
 +
*[[Szlak żeglugowy z Mikołajek do Rynu|szlak żeglugowy z Mikołajek do Rynu]]
 +
*szlak rowerowy o długości 85 km – przebieg trasy: Mikołajki – [[Wierzba]] – [[Wejsuny]] – [[Niedźwiedzi Róg]] – [[Karwik]] – [[Jeglin]] – [[Zdory]] – [[Kwik]] – [[Nowe Guty]] – [[Okartowo]] – [[Suchy Róg]] – [[Dziubiele]] – [[Łuknajno]] – Mikołajki
  
=== Ludzie związani z miejscowością===
+
==Przyroda==
Z miastem związana jest postać [[Andrzej Kowalewski| Andrzeja Kowalewskiego]] – pastora.
+
W otoczeniu miasta znajduje się:
 +
*[[Rezerwat Jezioro Łuknajno]]
 +
*[[Rezerwat Krutynia Dolna]]
 +
*[[Rezerwat Czapliniec]]
 +
*[[Stacja Hydrobiologiczna w Mikołajkach|Stacja Hydrobiologiczna]]
 +
*[[Centrum Badań Ekologicznych PAN w Mikołajkach|Centrum Badań Ekologicznych PAN]]
 +
*[[Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Mikołajkach|Stacja Hydrologiczno–Meteorologiczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej]]
  
 +
Na południowy wschód od miasta na [[Półwysep Kusnort |półwyspie Kusnort]] znajduje się pomnik przyrody - [[Głaz narzutowy na półwyspie Kusnort |głaz narzutowy]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki===
+
==Służba zdrowia i opieka społeczna==
 
+
*[[Gminny Ośrodek Pomocy w Mikołajkach|Gminny Ośrodek Pomocy]]  
W miejscowości znajduje się [[kościół ewangelicko–augsburski w Mikołajkach|ewangelicko-augsburski]] z 1842 r., [[neogotycki kościół katolicki Matki Boskiej Różańcowej w Mikołajkach|neogotycki kościół katolicki Matki Boskiej Różańcowej]] z 1910 r., kaplica cmentarna XIX w, domy mieszkalne przy ulicach: Kajki, Kolejowej, Mrągowskiej, Okrężnej, Placu Wolności, Kowalskiej, Placu Kościelnym, gazownia, dworzec kolejowy, zespół młynowo-magazynowy, stara szkoła, umocnienia mostu kolejowego i obecnego pieszego, [[cmentarz ewangelicki w Mikołajkach|cmentarz ewangelicki]], [[cmentarz żydowski w Mikołajkach|cmentarz żydowski]].
+
*[[Gminny Ośrodek Zdrowia w Mikołajkach|Gminny Ośrodek Zdrowia]]
  
[[File:Mikołajki4.jpg|300 px |thumb|Kościół ewangelicki z XIX w., źródło: http://www.wikipedia.pl, 15.11.2013.]]
+
== Ludzie związani z miejscowością==
 +
*[[Andrzej Kowalewski]] – pastor.  
 +
*[[Marcin Giersz]], także Gerss (1808–1895) – mazurski nauczyciel, pisarz i wydawca, działacz luterański
 +
*[[Barbara Hulanicka]] (1924–2012) – polska artystka plastyczka, projektantka tkanin artystycznych
  
<br/>
+
== Zabytki==
 +
*[[Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach|kościół ewangelicko–augsburski]] z 1842 r.; z jego dawnego wyposażenia zachowały się m.in. [[lkwim:Epitafium pastora Wojciecha Pessaroviusa z kościoła ewangelickiego w Mikołajkach|epitafium pastora Wojciecha Pessaroviusa]] i [[lkwim: Portret pastora Andrzeja Kowalewskiego z kościoła ewangelickiego w Mikołajkach |portret pastora Andrzeja Kowalewskiego]]
 +
*neogotycki kościół katolicki pw. Matki Boskiej Różańcowej z 1910 r.
 +
*kaplica cmentarna XIX w
 +
*domy mieszkalne przy ulicach: Kajki, Kolejowej, Mrągowskiej, Okrężnej, Placu Wolności, Kowalskiej, Placu Kościelnym
 +
*gazownia
 +
*dworzec kolejowy
 +
*zespół młynowo–magazynowy
 +
*stara szkoła
 +
*umocnienia mostu kolejowego i obecnego pieszego
 +
*[[Cmentarz ewangelicki w Mikołajkach|cmentarz ewangelicki]]
 +
*[[Kirkut żydowski w Mikołajkach|cmentarz żydowski]]
  
=== Bibliografia===
+
==Multimedia==
 +
{{#ev:youtube|uADHt3Bqf0I|500|left}}
 +
== Bibliografia==
 +
''Mrągowo. Z dziejów powiatu i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.<br>
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885.<br>
 +
[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [15.11.2013]<br>
 +
[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [02.10.20914]<br>
 +
[http://www.mikolajki.pl/ Portal Informacyjny Mikołajek] [02.10.2014]
  
''Mrągowo. Z dziejów powiatu i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
+
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885, 960 ss.
 
 
 
<br/>
 
  
== Zobacz też ==
 
http://www.mikolajki.pl
 
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
 
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
[[Kategoria: Mikołajki]]
+
[[Kategoria: Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)]]
 
[[Kategoria: Miasta]]
 
[[Kategoria: Miasta]]
 
[[Kategoria: 1401-1500]]
 
[[Kategoria: 1401-1500]]

Aktualna wersja na dzień 09:32, 30 kwi 2015

Mikołajki

Herb Flaga
Herb Mikołajek Flaga Mikołajek
MikołajkiFot. Mieczysław Kalski
Mikołajki
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości miasto gminne
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Mikołajki
Liczba ludności (2010) 4 015
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Mikołajki
Mikołajki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Mikołajki
Mikołajki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Zabytkowy młyn w Mikołajkach
Fot. Mieczysław Kalski
Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach
Fot. Mieczysław Kalski
Jezioro Mikołajskie
Fot. Mieczysław Kalski
Cmentarz żydowski
Fot. Mieczysław Kalski
Kościół św. Mikołaja
Fot. Mieczysław Kalski

Mikołajki (Sant Niclas, Nicolas, niem. Nikolaiken, Niclos, Niklasdorf) – miasto gminne położone w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mikołajki. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa suwalskiego. Burmistrzem Mikołajek jest Piotr Jakubowski[1].

Położenie

Miasto położone jest nad jeziorem Tałty i Mikołajskim.

Dzieje miejscowości

Nazwa miejscowości pochodzi od kaplicy pod wezwaniem św. Mikołaja, którą postawiono na wzgórzu wiatracznym. W 1414 r. wielki mistrz Konrad von Erlichshausen przekazał Wawrzyńcowi na prawie magdeburskim 15 włók. Wawrzyniec zobowiązany został do służby zbrojnej na rzecz wielkiego mistrza oraz otrzymał prawo do sprawowania wyższego i niższego sądownictwa w Mikołajkach. W 1516 r. Rudolf von Diepoltskirchen (komtur ryński) nadał Janowi Nogaj karczmę na prawie chełmińskim. W 1555 r. sołtys Jerzy Sonne poprosił o odnowienie przywileju sołeckiego, według którego wieś zajmowała 64 włóki. Książę Olbracht odnowił przywilej lokacyjny Mikołajek.

W 1539 r. w Mikołajkach żyli sami Polacy. W 1552 r. w mieście pojawili się pastorzy wyznania luterskiego. W 1565 r. obszar miejscowości zwiększył się o 16 włók. W tym roku książę Albrecht Hohenzollern nadał Jerzemu Masinowi włókę lasu między wsią a Jeziorem Mikołajskim. Na tym obszarze powstały trzy osady, które do XVIII w. wchodziły w skład Mikołajek: Koniec, Nicelsdorf, Kozłowo.

Mieszkańcy Mikołajek słynęli z produkcji tkanin z sierści krowiej i końskiej. Rozwinęło się tutaj również browarnictwo i gorzelnictwo.

W 1772 r. Fryderyk Wilhelm I formalnie przyznał prawa miejskie Mikołajkom. Miasto dzieliło się wówczas na: rynek, Koniec i Kozłowo – przedmieście. W 1729 r. Mikołajki spłonęły, a w 1749 r. pożar strawił plebanię ewangelicką. W 1767 r. przez miasto przeszła wichura.

W 1714 r. powstała w Mikołajkach szkoła, w której początkowo uczył jeden nauczyciel.

W 1832 r. teren miasta obejmował 65 włók. 5 z nich należało do Skarbu Państwa, kolejne 5 do Kościoła. Mieszkańcy Mikołajek zajmowali się głównie rolnictwem, hodowlą bydła i koni, rybołówstwem i handlem drzewa. Mikołajki słynęły z ryb: morenek i stynek. Ryby były suszone na dachach. W XIX w. miasto zostało dotknięte zarazami, głodem i pożarami. W XIX w. odbywały się jeszcze w mieście jarmarki: 4 po 2 dni; 1 przez 8 dni.

W 1911 r. Mikołajki uzyskały połączenie kolejowe z Mrągowem i Orzyszem. W czasie II wojny światowej znajdowała się w Mikołajkach placówka Abwehry o kryptonimie Walli II. Placówka ta od roku 1940 zbierała informacje na temat ZSRR, a z chwilą przeniesienia kwatery głównej Hitlera do lasu koło Kętrzyna przekazywała je bezpośrednio do "Wilczego Szańca". W 1945 r. miasto zostało włączone do Polski.


Liczba ludności w kolejnych latach:

  • 1849 r. – 1674 osoby
  • 1846 r. – 2276 osób (2204 ewangelików, 30 katolików, 42 wyznawców judaizmu)
  • 1877 r. – 2280 osób
  • 1880 r. – 2192 osoby
  • 1939 r. – 2637 osób

Gospodarka

W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rybackie Mikołajki, obecnie sprywatyzowane Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o.. Ponadto w mieście jest wiele małych firm zajmujących się handlem, usługami i transportem. W XX w. Firma Burs wybudowała w Mikołajkach dwa tartaki.

Kultura

W mieście działa Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach oraz Centrum Kultury "Kołbuk", Gminna Biblioteka Publiczna oraz Schronisko Młodzieżowe. W mieście odbywają się liczne imprezy związane z kulturą żeglarską, takie jak: Mikołajki Szanty Festiwal. Wśród innych imprez cyklicznych wymienić można m.in.:

W Mikołajkach zorganizowano również Święto „Gazety Olsztyńskiej”.

Szkolnictwo

Religia

Sport

W mieście funkcjonuje klub sportowy – MKS Kłobuk Mikołajki. Od 2005 r. Mikołajki są bazą samochodowego Rajdu Polski. Ponadto w mieście znajduje się szereg stowarzyszeń kultury fizycznej i sportowej.

Turystyka

W XX w. Mikołajki zyskały miano miejscowości turystycznej. Dzisiaj jest to jeden z głównych punktów na mapie turystyki województwa warmińsko–mazurskiego. W mieście znajduje się wiele hoteli, pensjonatów i kwater prywatnych. Wśród nich największy kompleks wypoczynkowy stanowi Hotel Gołębiewski. Jest tu także Przystań Żeglugi Mazurskiej. Stała żegluga na Mazurach została uruchomiona w 1843 r. Mikołajki zajmują ważne miejsce na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Są jednym z głównych portów żeglarskich na Warmii i Mazurach. Wiedzie tędy wiele szlaków turystycznych, m.in.:

Przyroda

W otoczeniu miasta znajduje się:

Na południowy wschód od miasta na półwyspie Kusnort znajduje się pomnik przyrody - głaz narzutowy.

Służba zdrowia i opieka społeczna

Ludzie związani z miejscowością

Zabytki

Multimedia

Bibliografia

Mrągowo. Z dziejów powiatu i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885.
Wikipedia [15.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [02.10.20914]
Portal Informacyjny Mikołajek [02.10.2014]

Przypisy