Świątki (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Kultura i turystyka) |
|||
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = wiejska | |rodzaj_gminy = wiejska | ||
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Sławomir Kowalczyk |
|adres_ug = Świątki 87 | |adres_ug = Świątki 87 | ||
|kod_poczt_ug = 11-008 Świątki | |kod_poczt_ug = 11-008 Świątki | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|bip = http://bip.swiatki.nowoczesnagmina.pl/ | |bip = http://bip.swiatki.nowoczesnagmina.pl/ | ||
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Świątki''' – gmina wiejska położona w centralnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w północno-zachodniej części [[Powiat olsztyński| powiatu olsztyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Świątki|Świątkach]]. | + | '''Gmina Świątki''' – gmina wiejska położona w centralnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w północno-zachodniej części [[Powiat olsztyński|powiatu olsztyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Świątki|Świątkach]]. |
| − | |||
Gmina rolnicza, o dużej powierzchni użytków rolnych w ogólnej powierzchni gminy. | Gmina rolnicza, o dużej powierzchni użytków rolnych w ogólnej powierzchni gminy. | ||
| − | + | Władzę w gminie sprawuje wójt [[Sławomir Kowalczyk]]<ref>[http://bip.swiatki.nowoczesnagmina.pl/ BIP Urzędu Gminy Świątki ]</ref>. | |
| − | Władzę w gminie sprawuje wójt [[Sławomir Kowalczyk]]<ref> | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina wiejska Świątki zajmuje powierzchnię 164,15 km<sup>2</sup><ref name="p1"> | + | Gmina wiejska Świątki zajmuje powierzchnię 164,15 km<sup>2</sup><ref name="p1"> [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3225 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS]</ref>, w tym: |
*użytki rolne: 78,2% (12843 ha) | *użytki rolne: 78,2% (12843 ha) | ||
*lasy: 13,1% (2160 ha) | *lasy: 13,1% (2160 ha) | ||
*wody: 1,2% (202 ha) | *wody: 1,2% (202 ha) | ||
| − | Gmina stanowi 5,8% powierzchni | + | Gmina stanowi 5,8% powierzchni powiatu olsztyńskiego. |
| − | |||
== Demografia == | == Demografia == | ||
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>: | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>: | ||
| − | [[Plik: Kościół pw. św. Mateusza w Różynce.jpg|thumb|righ| | + | [[Plik: Kościół pw. św. Mateusza w Różynce.jpg|thumb|righ|290px|Kościół pw. św. Mateusza w Różynce. Fot. Maniek89. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Różynka,_kościół_p.w._św._Mateusza_Apostoła.jpg Commons Wikimedia] ]] |
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
|-- | |-- | ||
| − | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || 4209 || 100 || 2055 || 48,8 || 2154 || 51,2 | + | |liczba ||4209 ||100 ||2055 ||48,8 ||2154 ||51,2 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 26 || colspan=2| 13 || colspan=2| 13 | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|26 ||colspan=2|13 ||colspan=2|13 |
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Świątki wynosiło -13 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 2,4% migracji w [[Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]] oraz 0,3% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]]. | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Świątki wynosiło -13 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 2,4% migracji w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]] oraz 0,3% w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]]. |
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
| − | Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Świątki były częścią | + | Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Świątki były częścią powiatu lidzbarskiego w województwie olsztyńskim<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl]</ref>. |
| − | W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref>. Gromada Świątki przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>. Gmina Świątki została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Brzydowo, Dąbrówka, Garzewo, Gołogóra, Jankowo, Kalisty, Konradowo, Klony, Kwiecewo, Różynka, Skolity, Świątki, Włodowo, Worławki, Wysokie. | + | |
| − | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> nie przywróciły powiatu lidzbarskiego. Umiejscowiły gminę Świątki w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]]. | + | W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>. Gromada Świątki przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>. Gmina Świątki została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Brzydowo, Dąbrówka, Garzewo, Gołogóra, Jankowo, Kalisty, Konradowo, Klony, Kwiecewo, Różynka, Skolity, Świątki, Włodowo, Worławki, Wysokie. |
| + | |||
| + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć powiat lidzbarski. Gmina Świątki została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. | ||
| + | |||
| + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> nie przywróciły powiatu lidzbarskiego. Umiejscowiły gminę Świątki w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]]. | ||
Gmina wiejska Świątki graniczy z gminami: [[Lubomino (gmina wiejska)|Lubomino]], [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|Dobre Miasto]], [[Dywity (gmina wiejska)|Dywity]], [[Jonkowo (gmina wiejska)|Jonkowo]], [[Łukta (gmina wiejska)|Łukta]] oraz [[Miłakowo (gmina miejsko-wiejska)|Miłakowo]]. | Gmina wiejska Świątki graniczy z gminami: [[Lubomino (gmina wiejska)|Lubomino]], [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|Dobre Miasto]], [[Dywity (gmina wiejska)|Dywity]], [[Jonkowo (gmina wiejska)|Jonkowo]], [[Łukta (gmina wiejska)|Łukta]] oraz [[Miłakowo (gmina miejsko-wiejska)|Miłakowo]]. | ||
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
| − | Sołectwa: [[Brzydowo]], [[Garzewo]], [[Gołogóra]], [[Jankowo]], [[Kalisty]], [[Konradowo]], [[Klony]], [[Kwiecewo]], [[Różynka]], [[Skolity]], [[Świątki]], [[Włodowo]], [[Worławki]]. | + | Sołectwa: [[Brzydowo (gmina Świątki)]], [[Garzewo]], [[Gołogóra]], [[Jankowo]], [[Kalisty]], [[Konradowo]], [[Klony]], [[Kwiecewo]], [[Różynka]], [[Skolity]], [[Świątki]], [[Włodowo]], [[Worławki]]. |
| − | Pozostałe miejscowości: [[Brzeźno]], [[Drzazgi]], [[Dąbrówka]], [[Kiewry]], [[Klobia]], [[Komalwy]], [[Łumpia]], [[Żardeniki]]. | + | Pozostałe miejscowości: [[Brzeźno]], [[Drzazgi]], [[Dąbrówka (gmina Świątki)|Dąbrówka]], [[Kiewry]], [[Klobia]], [[Komalwy]], [[Łumpia]], [[Żardeniki (gmina Świątki)|Żardeniki]]. |
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Świątki jest rolnictwo. Użytki rolne zajmują nieco ponad 78% powierzchni gminy, w tym: 71% (9111 ha) stanowią grunty orne, 26% (3363 ha) łąki i pastwiska, a 0,1% (14 ha) sady. W gminie dominują dobre gleby (III klasy bonitacyjnej) należące do kompleksów pszennych. Na terenie gminy jest 498 gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 7698 ha (5955 stanowi własność, 1643 jest dzierżawione z AWRSP) oraz 2 firmy działające na zasadzie spółek, dzierżawiące z AWRSP łącznie 1821 ha<ref> | + | Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Świątki jest rolnictwo. Użytki rolne zajmują nieco ponad 78% powierzchni gminy, w tym: 71% (9111 ha) stanowią grunty orne, 26% (3363 ha) łąki i pastwiska, a 0,1% (14 ha) sady. W gminie dominują dobre gleby (III klasy bonitacyjnej) należące do kompleksów pszennych. Na terenie gminy jest 498 gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 7698 ha (5955 stanowi własność, 1643 jest dzierżawione z AWRSP) oraz 2 firmy działające na zasadzie spółek, dzierżawiące z AWRSP łącznie 1821 ha<ref>[http://swiatki.pl/?page_id=9 Urząd Gminy Świątki]</ref>. Większość stanowią gospodarstwa małe i średnie, jednak od 1995 roku widoczny jest wzrost ilości gospodarstw dużych o powierzchni powyżej 50 ha. Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, w produkcji zwierzęcej hodowla bydła, trzody chlewnej i drobiu. |
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Świątki wynosiła pod koniec 2013 roku 215. W tym 8 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 207 tworzy sektor prywatny. 46 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 37 firm w dziale budownictwo, 20 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 1 firma<ref name="p1"/>. W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu. Funkcjonują, m.in. firmy: PPHU HASPOL w Świątkach (produkcja odzieży ochronnej), ECOPRODUCT Świątki (opakowania), BRATPOL s.c. Świątki, Tartak Świątki. | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Świątki wynosiła pod koniec 2013 roku 215. W tym 8 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 207 tworzy sektor prywatny. 46 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 37 firm w dziale budownictwo, 20 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 1 firma<ref name="p1"/>. W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu. Funkcjonują, m.in. firmy: PPHU HASPOL w Świątkach (produkcja odzieży ochronnej), ECOPRODUCT Świątki (opakowania), BRATPOL s.c. Świątki, Tartak Świątki. | ||
| − | Turystyka nie odgrywa w gminie Świątki znaczącej roli. Gospodarstwo agroturystyczne znajduje się w miejscowości | + | Turystyka nie odgrywa w gminie Świątki znaczącej roli. Gospodarstwo agroturystyczne znajduje się w miejscowości Klony. |
| − | Gmina Świątki należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]] oraz [[Warmiński Związek Gmin| Warmińskiego Związku Gmin]]. | + | Gmina Świątki należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]] oraz [[Warmiński Związek Gmin|Warmińskiego Związku Gmin]]. |
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Świątki wynosiła 353 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 3,9% bezrobotnych w | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Świątki wynosiła 353 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 3,9% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim. |
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,5% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,5% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | ||
| Linia 89: | Linia 90: | ||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| − | *[[Józef Weinert]] (1861-1937) - rzeźbiarz ludowy, warmiński działacz narodowy, rolnik | + | *[[Józef Weinert]] (1861-1937) - rzeźbiarz ludowy, warmiński działacz narodowy, rolnik |
| − | *[[Becla | + | *[[Krzysztof Becla]] - rzeźbiarz |
| − | *[[Gach | + | *[[jarosław Gach]] - rysownik |
| − | *[[Gach | + | *[[Magdalena Gach]] - plastyk, grafik |
| − | *[[Kotowski | + | *[[Tomasz Kotowski]] - rzeźbiarz |
| − | *[[Morgiewicz | + | *[[Jarosław Morgiewicz]] - rzeźbiarz ludowy |
| − | *[[Pięknik | + | *[[Henryk Pięknik]] - rzeźbiarz |
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Świątki należą<ref> | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Świątki należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków ]</ref>: |
*[[lkwim: Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Skolitach|kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Skolitach]] | *[[lkwim: Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Skolitach|kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Skolitach]] | ||
| − | *[[lkwim:Kościół pw. św. Jakuba Starszego w Kwiecewie | kościół pw. św. Jakuba Starszego w Kwiecewie]] wraz z przykościelnym cmentarzem | + | *[[lkwim:Kościół pw. św. Jakuba Starszego w Kwiecewie |kościół pw. św. Jakuba Starszego w Kwiecewie]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
*[[lkwim: Kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach|Kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach]] | *[[lkwim: Kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach|Kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach]] | ||
| − | *[[lkwim: Kościół pw. św. Mateusza w Różynce| kościół pw. św. Mateusza w Różynce]] wraz z przykościelnym cmentarzem | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Mateusza w Różynce|kościół pw. św. Mateusza w Różynce]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
*[[Kościół pw. św. Mikołaja we Włodowie|kościół pw. św. Mikołaja we Włodowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem | *[[Kościół pw. św. Mikołaja we Włodowie|kościół pw. św. Mikołaja we Włodowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem | ||
*zespoły dworskie w: Brzydowie, Kalistach, Komalwach | *zespoły dworskie w: Brzydowie, Kalistach, Komalwach | ||
| − | *liczne [[Kapliczki| kapliczki]] m.in. w: [[Kapliczka w Dąbrówce | Dąbrówce]], [[Kapliczka w Jankowie |Jankowie]], [[Kapliczka w Różynce |Różynce]], [[Kapliczki w Skolitach |Skolitach]] | + | *liczne [[Kapliczki|kapliczki]] m.in. w: [[Kapliczka w Dąbrówce |Dąbrówce]], [[Kapliczka w Jankowie |Jankowie]], [[Kapliczka w Różynce |Różynce]], [[Kapliczki w Skolitach |Skolitach]] |
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| Linia 112: | Linia 113: | ||
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty przyrody | *obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty przyrody | ||
*zabytkowe parki dworskie w: Brzydowie, Komalwach, Łumpi, Żardenikach | *zabytkowe parki dworskie w: Brzydowie, Komalwach, Łumpi, Żardenikach | ||
| − | *zabytki architektury sakralnej oraz [[Kapliczki| kapliczki]] | + | *zabytki architektury sakralnej oraz [[Kapliczki|kapliczki]] |
| + | |||
| + | == Religia == | ||
| + | *[[Parafia greckokatolicka pw. Świętego Mikołaja w Dobrym Mieście]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Skolitach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Kwiecewie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Mateusza w Różynce]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
W gminie wiejskiej Świątki istnieją następujące placówki edukacyjne: | W gminie wiejskiej Świątki istnieją następujące placówki edukacyjne: | ||
| − | *[[Zespół Szkolno-Przedszkolny]] - [[Szkoła Podstawowa im. Majora H.Sucharskiego w Świątkach|szkoła podstawowa], [[Przedszkole Samorządowe w Świątkach| przedszkole]] | + | *[[Zespół Szkolno-Przedszkolny]] - [[Szkoła Podstawowa im. Majora H.Sucharskiego w Świątkach|szkoła podstawowa]], [[Przedszkole Samorządowe w Świątkach|przedszkole]] |
*[[Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Świątkach]] | *[[Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Świątkach]] | ||
| − | |||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | Na terenie gminy działa Gminne Zrzeszenie LZS Świątki. | + | Na terenie gminy działa Gminne Zrzeszenie [[LZS]] Świątki. |
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
*[[Stowarzyszenie "Jesteśmy z Warmii" w Świątkach]] | *[[Stowarzyszenie "Jesteśmy z Warmii" w Świątkach]] | ||
| Linia 128: | Linia 134: | ||
*[[Stowarzyszenie Przyjazna Wieś Warmińska w Worławkach]] | *[[Stowarzyszenie Przyjazna Wieś Warmińska w Worławkach]] | ||
*[[Stowarzyszenie "Kochajmy Warmię" w Worławkach]] | *[[Stowarzyszenie "Kochajmy Warmię" w Worławkach]] | ||
| − | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
| − | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3"> | + | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3"> [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie]</ref>: |
Rezewaty: | Rezewaty: | ||
| Linia 141: | Linia 146: | ||
Obszary [[Natura 2000]]: | Obszary [[Natura 2000]]: | ||
| − | *[[Natura 2000 Dolina Pasłęki| Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki]] (20 669,89 ha) | + | *[[Natura 2000 Dolina Pasłęki|Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki]] (20 669,89 ha) |
| − | *[[Natura 2000 Rzeka Pasłęka| Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka]] (8 418,46 ha) | + | *[[Natura 2000 Rzeka Pasłęka|Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka]] (8 418,46 ha) |
| − | *[[Natura 2000 Warmińskie Buczyny | Specjalny obszar ochrony siedlisk Warmińskie Buczyny]] (1 525,85 ha) | + | *[[Natura 2000 Warmińskie Buczyny |Specjalny obszar ochrony siedlisk Warmińskie Buczyny]] (1 525,85 ha) |
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Świątki znajduje się 1 pomnik przyrody oraz [[Użytek ekologiczny "Kwiecewo"|użytek ekologiczny "Kwiecewo"]]<ref name="p3"/>. | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Świątki znajduje się 1 pomnik przyrody oraz [[Użytek ekologiczny "Kwiecewo"|użytek ekologiczny "Kwiecewo"]]<ref name="p3"/>. | ||
| + | |||
| + | ==Multimedia== | ||
| + | {{#ev:youtube|-KPP_n5Uvhk|500|left|}} | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] <br/> | Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] <br/> | ||
| − | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> | + | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> | + | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> |
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.12.2014]<br/> | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.12.2014]<br/> | ||
| − | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> | + | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> | + | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> |
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> | ||
[http://bip.swiatki.pl/?p=document&action=show&id=706&bar_id=492 Plan rozwoju lokalnego gminy Świątki na lata 2004-2014]<br/> | [http://bip.swiatki.pl/?p=document&action=show&id=706&bar_id=492 Plan rozwoju lokalnego gminy Świątki na lata 2004-2014]<br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 08:06, 7 wrz 2016
| Gmina Świątki | |
| | |
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Rodzaj gminy | wiejska |
| Wójt | Sławomir Kowalczyk |
| Powierzchnia | 164,15 km² |
| Liczba sołectw | 13 |
| Liczba miejscowości | 22 |
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
4209 26 osób/km² |
| Strefa numeracyjna | 89 |
| Tablice rejestracyjne | NOL |
| TERYT | 2814122 |
| Urząd gminy Świątki 87 11-008 Świątki
| |
| Strona internetowa gminy | |
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |
Gmina Świątki – gmina wiejska położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północno-zachodniej części powiatu olsztyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Świątkach.
Gmina rolnicza, o dużej powierzchni użytków rolnych w ogólnej powierzchni gminy.
Władzę w gminie sprawuje wójt Sławomir Kowalczyk[1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Świątki zajmuje powierzchnię 164,15 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 78,2% (12843 ha)
- lasy: 13,1% (2160 ha)
- wody: 1,2% (202 ha)
Gmina stanowi 5,8% powierzchni powiatu olsztyńskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
Kościół pw. św. Mateusza w Różynce. Fot. Maniek89. Źródło: Commons Wikimedia
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 4209 | 100 | 2055 | 48,8 | 2154 | 51,2 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
26 | 13 | 13 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Świątki wynosiło -13 osób[2], co stanowi 2,4% migracji w powiecie olsztyńskim oraz 0,3% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Świątki były częścią powiatu lidzbarskiego w województwie olsztyńskim[3].
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[4]. Gromada Świątki przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy[5]. Gmina Świątki została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[6]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Brzydowo, Dąbrówka, Garzewo, Gołogóra, Jankowo, Kalisty, Konradowo, Klony, Kwiecewo, Różynka, Skolity, Świątki, Włodowo, Worławki, Wysokie.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[7], przestał istnieć powiat lidzbarski. Gmina Świątki została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] nie przywróciły powiatu lidzbarskiego. Umiejscowiły gminę Świątki w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.
Gmina wiejska Świątki graniczy z gminami: Lubomino, Dobre Miasto, Dywity, Jonkowo, Łukta oraz Miłakowo.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Brzydowo (gmina Świątki), Garzewo, Gołogóra, Jankowo, Kalisty, Konradowo, Klony, Kwiecewo, Różynka, Skolity, Świątki, Włodowo, Worławki.
Pozostałe miejscowości: Brzeźno, Drzazgi, Dąbrówka, Kiewry, Klobia, Komalwy, Łumpia, Żardeniki.
Gospodarka
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Świątki jest rolnictwo. Użytki rolne zajmują nieco ponad 78% powierzchni gminy, w tym: 71% (9111 ha) stanowią grunty orne, 26% (3363 ha) łąki i pastwiska, a 0,1% (14 ha) sady. W gminie dominują dobre gleby (III klasy bonitacyjnej) należące do kompleksów pszennych. Na terenie gminy jest 498 gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 7698 ha (5955 stanowi własność, 1643 jest dzierżawione z AWRSP) oraz 2 firmy działające na zasadzie spółek, dzierżawiące z AWRSP łącznie 1821 ha[9]. Większość stanowią gospodarstwa małe i średnie, jednak od 1995 roku widoczny jest wzrost ilości gospodarstw dużych o powierzchni powyżej 50 ha. Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, w produkcji zwierzęcej hodowla bydła, trzody chlewnej i drobiu.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Świątki wynosiła pod koniec 2013 roku 215. W tym 8 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 207 tworzy sektor prywatny. 46 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 37 firm w dziale budownictwo, 20 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 1 firma[2]. W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu. Funkcjonują, m.in. firmy: PPHU HASPOL w Świątkach (produkcja odzieży ochronnej), ECOPRODUCT Świątki (opakowania), BRATPOL s.c. Świątki, Tartak Świątki.
Turystyka nie odgrywa w gminie Świątki znaczącej roli. Gospodarstwo agroturystyczne znajduje się w miejscowości Klony.
Gmina Świątki należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich oraz Warmińskiego Związku Gmin.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Świątki wynosiła 353 osób[2], co stanowi 3,9% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,5% ludności[10].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Gminna Biblioteka Publiczna w Świątkach z filią w Kwiecewie
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Gminne Święto Plonów
Ludzie związani z gminą
- Józef Weinert (1861-1937) - rzeźbiarz ludowy, warmiński działacz narodowy, rolnik
- Krzysztof Becla - rzeźbiarz
- jarosław Gach - rysownik
- Magdalena Gach - plastyk, grafik
- Tomasz Kotowski - rzeźbiarz
- Jarosław Morgiewicz - rzeźbiarz ludowy
- Henryk Pięknik - rzeźbiarz
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Świątki należą[11]:
- kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Skolitach
- kościół pw. św. Jakuba Starszego w Kwiecewie wraz z przykościelnym cmentarzem
- Kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach
- kościół pw. św. Mateusza w Różynce wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. św. Mikołaja we Włodowie wraz z przykościelnym cmentarzem
- zespoły dworskie w: Brzydowie, Kalistach, Komalwach
- liczne kapliczki m.in. w: Dąbrówce, Jankowie, Różynce, Skolitach
Szlaki i atrakcje turystyczne
- szlak rowerowy: Różynka - Skolity - Włodowo - Kłodzin
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty przyrody
- zabytkowe parki dworskie w: Brzydowie, Komalwach, Łumpi, Żardenikach
- zabytki architektury sakralnej oraz kapliczki
Religia
- Parafia greckokatolicka pw. Świętego Mikołaja w Dobrym Mieście
- Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Skolitach
- Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Kwiecewie
- Parafia pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach
- Parafia pw. św. Mateusza w Różynce
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Świątki istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Zespół Szkolno-Przedszkolny - szkoła podstawowa, przedszkole
- Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Świątkach
Sport
Na terenie gminy działa Gminne Zrzeszenie LZS Świątki.
Inne organizacje i instytucje
- Stowarzyszenie "Jesteśmy z Warmii" w Świątkach
- Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych w Gminie Świątki
- Stowarzyszenie Przyjaciół Kwiecewa
- Stowarzyszenie Przyjazna Wieś Warmińska w Worławkach
- Stowarzyszenie "Kochajmy Warmię" w Worławkach
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:
Rezewaty:
- Rezerwat Kwiecewo (110 ha - wokół granic rezerwatu ustanowiona została otulina o pow. 271 ha)
- Rezerwat Ostoja bobrów na rzece Pasłęce (4239,97 ha)
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki (43 307,3 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Środkowej Łyny (15 307,8 ha)
Obszary Natura 2000:
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki (20 669,89 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka (8 418,46 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Warmińskie Buczyny (1 525,85 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Świątki znajduje się 1 pomnik przyrody oraz użytek ekologiczny "Kwiecewo"[12].
Multimedia
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Gminy Świątki
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl
- ↑ Urząd Gminy Świątki
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
- ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie
Bibliografia
Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Plan rozwoju lokalnego gminy Świątki na lata 2004-2014
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Świątki [20.12.2014]
Urząd Gminy Świątki [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]
