Markusy (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 38 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 11: Linia 11:
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |zarządzający    = Wójt
 
  |zarządzający    = Wójt
−
  |wójt            = Wacław Wielesik
+
  |wójt            = Dorota Wasik
 
  |adres_ug        = Markusy  82   
 
  |adres_ug        = Markusy  82   
 
  |kod_poczt_ug    =  82-325 Markusy   
 
  |kod_poczt_ug    =  82-325 Markusy   
Linia 29: Linia 29:
 
}}  
 
}}  
 
'''Gmina Markusy''' – gmina wiejska położona w północno-zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowo-zachodniej części [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Markusy| Markusach]].
 
'''Gmina Markusy''' – gmina wiejska położona w północno-zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowo-zachodniej części [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Markusy| Markusach]].
−
 
+
Jest to gmina rolnicza usytuowana na obszarze dwóch wyraźnie odmiennych mezoregionów. Większa część obszaru gminy znajduje się w granicach mezeregionu [[Żuławy Wiślane| Żuław Wiślanych]], w ich wschodniej części noszącej nazwę [[Żuławy Elbląskie|Żuław Elbląskich]], które są obszarem bardzo wyrównanym pod względem powierzchni, o charakterze akumulacyjnym, utworzonym w wyniku narastania osadów aluwialnych delty [[Rzeka Wisła| Wisły]] (równina deltowa w większości jest obszarem depresyjnym). Mniejszy, południowy fragment gminy, położony jest w granicach wysoczyzny [[Pojezierze Iławskie| Pojezierza Iławskiego]], dochodzącego w granicach gminy do wysokości 35 m n.p.m.
−
Gmina rolnicza, usytuowana na obszarze dwóch wyraźnie odmiennych mezoregionów. Większa część obszaru gminy znajduje się w granicach mezeregionu [[Żuławy Wiślane| Żuław Wiślanych]], w ich wschodniej części noszącej nazwę [[Żuławy Elbląskie|Żuław Elbląskich]] - jest to obszar bardzo wyrównany pod względem powierzchni, o charakterze akumulacyjnym, utworzony w wyniku narastania osadów aluwialnych delty [[Wisła| Wisły]] - równina deltowa w większości jest obszarem depresyjnym. Mniejszy, południowy fragment gminy, położony jest w granicach wysoczyzny [[Pojezierze Iławskie| Pojezierza Iławskiego]], dochodzącego w granicach gminy do wysokości 35 m n.p.m.
+
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Dorota Wasik]]<ref>[http://markusy.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=80&Itemid=54&lang=pl Urząd Gminy Markusy] [06.08.2014]</ref>.
−
 
 
−
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Wacław Wielesik]]<ref>Urząd Gminy Markusy [http://markusy.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=80&Itemid=54&lang=pl] [06.08.2014]</ref>.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 +
[[Plik:Kościół pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie.<br>Źródło: [http://zabytki.ocalicodzapomnienia.eu/zabytek-2-9-1-2256.html www.zabytki.ocalicodzapomnienia.eu]]]
 +
[[Plik:Dom podcieniowy w miejscowości Stalewo.jpg|thumb|right|290px|Dom podcieniowy w miejscowości Stalewo.<br>Źródło:[http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?t=678 www.marienburg.pl]]]
 +
[[Plik:Zwierzno.jpg|thumb|right|290px|Budynek szkoły w Zwierznie.<br/> Źródło: [http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?t=2907 www.marienburg.pl]]]
 +
[[Plik:Most drogowy zwodzony na rzece Tinie w miejscowości Jezioro.jpg|thumb|right|290px|Most drogowy zwodzony na rzece Tinie w miejscowości Jezioro.<br/> Źródło: [http://www.kanalelblaski.eu/mapa-rowerowa/szlaki-rowerowe/kanału-elbląskiego-zielony.html www.kanalelblaski.eu]
 +
]]
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
−
Gmina Markusy zajmuje powierzchnię 109,6km<sup>2</sup><ref>UStat w Olsztynie [http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/markusy.pdf]</ref> W tym:
+
Gmina Markusy zajmuje powierzchnię 109,6km<sup>2</sup><ref>[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/markusy.pdf UStat w Olsztynie]</ref>. W tym:
−
 
+
*użytki rolne: 74,05%  (8116 ha)
−
*Użytki rolne: 74,05%  (8116 ha)
+
*lasy: 4,8% (526,5 ha)
−
*Lasy: 4,8% (526,5 ha)
+
*wody: 4,47% (490 ha)
−
*Wody: 4,47% (490 ha)
 
−
 
 
 
Gmina stanowi 7,74% powierzchni [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]].
 
Gmina stanowi 7,74% powierzchni [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]].
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>:
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>:
Linia 55: Linia 57:
 
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 38|| colspan=2| 19 || colspan=2| 19
 
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 38|| colspan=2| 19 || colspan=2| 19
 
|}
 
|}
−
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Markusy wynosiło -14 osób<ref name="p1">Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3125]</ref>, co stanowi 9,4% migracji ludności w [[Powiat elbląski| powiecie elbląskim]], 0,38% w [[Województwo wamińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].  
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Markusy wynosiło -14 osób<ref name="p1">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3125 Portret terytorium, Bank Danych lokalnych GUS]</ref>, co stanowi 9,4% migracji ludności w powiecie elbląskim, 0,38% w województwie warmińsko-mazurskim.  
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
−
Po zakończeniu II wojny światowej dzisiejsze tereny gminy wiejskiej Markusy były częścią dwóch ówczesnych gmin: gminy Zwierzno i gminy Żurawiec, które pod względem administracyjnym były częścią powiatu malborskiego w województwie gdańskim. Na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 roku obie gminy weszły w skład powiatu elbląskiego w tym samym województwie<ref>Dz.U. 1949 nr 40 poz. 284, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie zmiany granic powiatów sztumskiego, malborskiego i elbląskiego w województwie gdańskim.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19490400284]</ref>.  
+
Po zakończeniu II wojny światowej dzisiejsze tereny gminy wiejskiej Markusy były częścią dwóch ówczesnych gmin: gminy Zwierzno i gminy Żurawiec, które pod względem administracyjnym były częścią powiatu malborskiego w województwie gdańskim. Na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 roku obie gminy weszły w skład powiatu elbląskiego w tym samym województwie<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19490400284 Dz.U. 1949 nr 40 poz. 284, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie zmiany granic powiatów sztumskiego, malborskiego i elbląskiego w województwie gdańskim]</ref>.  
−
W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref>istniejące do tej pory gminy zostały zastąpione gromadami. Powstała wówczas gromada Markusy.  
+
 
 +
W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych]</ref> istniejące do tej pory gminy zostały zastąpione gromadami. Powstała wówczas gromada Markusy.  
  
−
W 1973 roku, w wyniku wprowadzenia w życie ustawy o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>, ponownie przywrócono w Polsce podział na gminy. Została powołana gmina wiejska Markusy<ref>Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim.</ref>.  
+
W 1973 roku w wyniku wprowadzenia w życie ustawy o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych]</ref> ponownie przywrócono w Polsce podział na gminy. Została powołana gmina wiejska Markusy<ref>Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim.</ref>.  
−
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć [[powiat elbląski]] i powołane zostało [[wojewódzwo elbląskie]], w skład którego weszły tereny gmina Markusy<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092]</ref>.
+
 
−
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę wiejską Markusy w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[wojewodzwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat elbląski| powiecie elbląskim]].
+
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych]</ref> przestał istnieć powiat elbląski i powołane zostało województwo elbląskie, w skład którego weszły tereny gminy Markusy<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw]</ref>.
 +
 
 +
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów]</ref> umiejscowiły gminę wiejską Markusy w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim.
  
 
Gmina wiejska Markusy graniczy z: [[Elbląg (gmina wiejska)| gminą Elbląg]], [[Rychliki (gmina wiejska)| gminą Rychliki]], [[Gronowo Elbląskie (gmina wiejska)| gminą Gronowo Elbląskie]] oraz z gminą Dzierzgoń w powiecie sztumskim.
 
Gmina wiejska Markusy graniczy z: [[Elbląg (gmina wiejska)| gminą Elbląg]], [[Rychliki (gmina wiejska)| gminą Rychliki]], [[Gronowo Elbląskie (gmina wiejska)| gminą Gronowo Elbląskie]] oraz z gminą Dzierzgoń w powiecie sztumskim.
Linia 69: Linia 75:
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
−
Sołectwa: [[Balewo]], [[Brudzędy]]-[[Stare Dolno]], [[Dzierzgonka]], [[Jezioro]], [[Kępniewo]], [[Krzewsk]], [[Markusy]], [[Nowe Dolno]], [[Rachowo]], [[Stankowo]]-[[Topolno Małe]], [[Stalewo]], [[Węgle]]-[[Żukowo]], [[Wiśniewo]], [[Zwierzno]],[[Zwierzeńskie Pole]],  [[Złotnica]], [[Żółwiniec]]-[[Jurandowo]], [[Żurawiec]].  
+
Sołectwa: [[Balewo]], [[Brudzędy]]–[[Stare Dolno]], [[Dzierzgonka]], [[Jezioro]], [[Kępniewo]], [[Krzewsk]], [[Markusy]], [[Nowe Dolno]], [[Rachowo]], [[Stankowo (gmina Markusy)|Stankowo]]–[[Topolno Małe]], [[Stalewo]], [[Węgle-Żukowo]], [[Wiśniewo]], [[Zwierzno]], [[Zwierzeńskie Pole]],  [[Złotnica]], [[Żółwiniec]]–[[Jurandowo]], [[Żurawiec]].  
  
−
Pozostałe miejscowości: [[Stalewo]], [[Nowe Kępniewo]], [[Jeziorna]].  
+
Pozostałe miejscowości należące do gminy Markusy to: [[Stalewo]], [[Nowe Kępniewo]], [[Jeziorna]].  
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
−
Gmina Markusy jest gminą rolniczą, a jej rolniczy charakter wynika z położenia geograficznego i z bardzo dobrej jakości gleb. Użytki rolne zajmują ponad 74% powierzchni całej gminy. W ich strukturze przeważają użytki zielone (łąki i pastwiska) zajmujące powierzchnię 4400 ha (54,2%), grunty orne 3696 ha (45,5%), sady zajmują 20 ha (0,2%). Ze względu na duży udział użytków zielonych w strukturze gruntów rolnych, ważnym kierunkiem rozwoju rolnictwa w gminie jest hodowla bydła. W gminie wiejskiej Markusy przeważają małe i średnie gospodarstwa indywidualne.   
+
Gmina Markusy jest gminą rolniczą, jej rolniczy charakter wynika z położenia geograficznego i z bardzo dobrej jakości gleb. Użytki rolne zajmują ponad 74% powierzchni całej gminy. W ich strukturze przeważają użytki zielone (łąki i pastwiska) zajmujące powierzchnię 4400 ha (54,2%), grunty orne 3696 ha (45,5%), sady zajmują 20 ha (0,2%). Ze względu na duży udział użytków zielonych w strukturze gruntów rolnych, ważnym kierunkiem rozwoju rolnictwa w gminie jest hodowla bydła. W gminie wiejskiej Markusy przeważają małe i średnie gospodarstwa indywidualne.   
  
 
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
 
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
Linia 81: Linia 88:
 
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Markusy wynosiła w 2013 roku 183. W tym 9 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 174 tworzy sektor prywatny<ref name="p1"/>. 50 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 27 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 25 firm w dziale budownictwo, 18 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Są to firmy małe i średnie zatrudniające od 1 do 5 osób.
 
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Markusy wynosiła w 2013 roku 183. W tym 9 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 174 tworzy sektor prywatny<ref name="p1"/>. 50 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 27 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 25 firm w dziale budownictwo, 18 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Są to firmy małe i średnie zatrudniające od 1 do 5 osób.
  
−
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie wiejskiej Markusy wynosiła 432 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 7,06%  bezrobotnych w [[Powiat elbląski| powiecie elbląskim]].
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie wiejskiej Markusy wynosiła 432 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 7,06%  bezrobotnych w powiecie elbląskim.
  
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 19,8% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 19,8% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 +
 +
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]], a także tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski|Tygrysów warmińsko-mazurskich]] wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.
 
<br/>
 
<br/>
 
== Kultura i turystyka ==
 
== Kultura i turystyka ==
−
{{Galeria|Nazwa=Gmina wiejska Markusy|wielkość=300|pozycja=right
 
−
|Plik:Kościół pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie.jpg|Kościół pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie
 
−
|Plik:Dom podcieniowy w miejscowości Stalewo.jpg|Dom podcieniowy w miejscowości Stalewo
 
−
|Plik:Budynek szkoły w Zwierznie.jpg|Budynek szkoły w Zwierznie
 
−
|Plik:Most drogowy zwodzony na rzece Tinie w miejscowości Jezioro.jpg|Most drogowy zwodzony na rzece Tinie w miejscowości Jezioro
 
−
}}
 
−
[[Plik:Kościół pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie]]
 
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
−
*[[Biblioteka Publiczna Gminy Markusy]] - filie biblioteki znajdują się w miejscowościach: [[Żurawiec]], [[Zwierzno]]
+
*[[Biblioteka Publiczna Gminy Markusy]] – filie biblioteki znajdują się w miejscowościach: Żurawiec, Zwierzno
 
*Gminny Ośrodek Kultury w Markusach
 
*Gminny Ośrodek Kultury w Markusach
−
 
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
*dożynki gminne
 
*dożynki gminne
 
*doroczne festyny rodzinne
 
*doroczne festyny rodzinne
−
 
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
−
[[Plik:Dom podcieniowy w miejscowości Stalewo.jpg|thumb|righ|300px|Dom podcieniowy w miejscowości Stalewo]]
 
−
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Markusy należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
 
  
−
*[[Kościół pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie]]
+
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Markusy należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>:
−
*[[Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jeziorze]]  
+
*[[Kościół pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie|kościół pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie]]
−
*cmentarze meonnickie w miejscowościach [[Jezioro]], [[Kępniewo]], [[Markusy]] oraz [[Węgle]] - [[Żukowo]]    
+
*[[Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jeziorze|kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jeziorze]]  
−
*cmentarz ewangelicki w [[Stalewo| Stalewie]]
+
*cmentarze mennonickie w miejscowościach Jezioro, Kępniewo, Markusy oraz Węgle–Żukowo    
−
*kościół meonnicki w [[Markusy| Markusach]] (obecnie magazyn)
+
*cmentarz ewangelicki w Stalewie
−
*domy podcieniowe w miejscowościach: [[Krzewsk]], [[Kępniewo]], [[Markusy]], [[Stalewo]], [[Zwierzno]]
+
*kościół mennonicki w Markusach  
−
*drewniana zagroda w miejscowości [[Balewo]]
+
*domy podcieniowe w miejscowościach: Krzewsk, Kępniewo, Markusy, Stalewo, Zwierzno
−
*zagrody holenderskie w miejscowościach: [[Brudzędy Wielkie]], [[Markusy]]
+
*drewniana zagroda w miejscowości Balewo
−
*most drogowy obrotowy na rzece Dzierzgoń w miejscowości [[Dzierzgonka]]
+
*zagrody holenderskie w miejscowościach: Brudzędy Wielkie, Markusy
−
*most drogowy zwodzony na rzece Tinie w miejscowości [[Jezioro]]
+
*most drogowy obrotowy na rzece Dzierzgoń w miejscowości Dzierzgonka
−
[[Plik: Budynek szkoły w Zwierznie.jpg|thumb|righ|300px|Budynek szkoły w Zwierznie]]
+
*most drogowy zwodzony na [[Rzeka Tyna|rzece Tynie]] w miejscowości Jezioro
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
*niebieski szlak rowerowy "Wokół Jeziora Drużno"
 
*niebieski szlak rowerowy "Wokół Jeziora Drużno"
−
*szlak rowerowy - żółty - [[Markusy]] - [[Różany]] - [[Gronowo Elbląskie]] - [[Jegłownik]] - [[Wikrowo]] - [[Elbląg]]
+
*szlak rowerowy – żółty – [[Markusy]] – [[Różany]] – [[Gronowo Elbląskie]] – [[Jegłownik]] – [[Wikrowo]] – [[Elbląg]]
−
*szlaki rowerowe śladami Meonnitów (czarny: Żuławka Sztumska - [[Stalewo]] - [[Zwierzno]] - [[Markusy]] i czerwony [[Raczki Elbląskie]] - [[Tropy Elbląskie]] - [[Żurawiec]] - [[Jezioro]] - [[Markusy]] - [[Różany]] - [[Rozgart]] - Kławki - Stare Pole)
+
*szlaki rowerowe śladami Mennonitów (czarny: Żuławka Sztumska – [[Stalewo]] – [[Zwierzno]] – Markusy i czerwony: [[Raczki Elbląskie]] – [[Tropy Elbląskie]] – Żurawiec – Jezioro – Markusy – [[Różany]] – [[Rozgart]] – Kławki – Stare Pole
−
*szlak rowerowy - niebieski - [[Markusy]] - [[Różany]] - [[Gronowo Elbląskie]] - [[Jegłownik]] - [[Nogat]] - [[Kopanka Pierwsza]] - [[Michałowo]]
+
*szlak rowerowy – niebieski – Markusy – Różany – Gronowo Elbląskie – Jegłownik – [[Nogat]] – [[Kopanka Pierwsza]] – [[Michałowo]]
−
*szlaki kajakowe: z [[Elbląg| Elbląga]] [[Rzeka Tina| rzeką Tiną]] do wsi [[Różany]] oraz z [[Elbląg| Elbląga]] [[Rzeka Fiszewka| rzeką Fiszewką]] do wsi [[Szopy]]
+
*szlaki kajakowe: z Elbląga rzeką Tiną do wsi Różany oraz z Elbląga [[Rzeka Fiszewka| rzeką Fiszewką]] do wsi [[Szopy]]
−
*liczne ślady obecności Meonnitów na Żuławach, m.in. stare cmentarze mennonickie ze stojącymi stelami  
+
*liczne ślady obecności mennonitów na Żuławach, m.in. stare cmentarze mennonickie ze stojącymi stelami  
 
*zabytkowe mosty, domy podcieniowe, szereg zabudowań mieszkalnych i gospodarczych typu holenderskiego
 
*zabytkowe mosty, domy podcieniowe, szereg zabudowań mieszkalnych i gospodarczych typu holenderskiego
 
*ścieżka dydaktyczna w [[Rezerwat Jezioro Drużno| Rezerwacie Jezioro Drużno]]
 
*ścieżka dydaktyczna w [[Rezerwat Jezioro Drużno| Rezerwacie Jezioro Drużno]]
−
[[Plik:Most drogowy zwodzony na rzece Tinie w miejscowości Jezioro.jpg|thumb|righ|300px|Most drogowy zwodzony na rzece Tinie w miejscowości Jezioro]]  
+
 
−
[[Plik:Wieża widokowa nad Jeziorem Drużno przed pożarem.jpg|thumb|righ|300px|Wieża widokowa nad Jeziorem Drużno przed pożarem]]  
+
== Religia ==
−
<br/>
+
*[[Parafia greckokatolicka pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Elblągu]]
 +
*[[Parafia pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie]]
 +
*[[Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jeziorze]]
 +
 
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
−
W gminie wiejskiej Markusy istnieją następujące placówki edukacyjne:  
+
W gminie wiejskiej Markusy istnieją następujące placówki edukacyjne:  
−
 
 
 
*[[Szkoła Podstawowa w Zwierznie]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Zwierznie]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Żurawcu]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Żurawcu]]
 
*[[Gimnazjum w Stankowie]]
 
*[[Gimnazjum w Stankowie]]
−
<br/>
 
 
== Sport ==
 
== Sport ==
−
W gminie wiejskiej Markusy organizowane są liczne imprezy rekreacyjno-sportowe, m. in.: Ogólnopolski Turniej w Rzucie Podkową w Rachowie, Europejski Tydzień Sportu dla Wszystkich, turnieje tenisa ziemnego i stołowego, Nocny Turniej Piłki Nożnej Orlik 2012 w Żurawcu, turnieje piłki nożnej dla dzieci i młodzieży.
+
W gminie wiejskiej Markusy organizowane są liczne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.:  
 +
*Ogólnopolski Turniej w Rzucie Podkową w Rachowie
 +
*Europejski Tydzień Sportu dla Wszystkich
 +
*turnieje tenisa ziemnego i stołowego
 +
*Nocny Turniej Piłki Nożnej Orlik 2012 w Żurawcu
 +
*turnieje piłki nożnej dla dzieci i młodzieży
 
Istnieją również kluby sportowe:  
 
Istnieją również kluby sportowe:  
 
*[[LZS "Magdalenka"]]
 
*[[LZS "Magdalenka"]]
 
*[[KS "Siodło" w Kępniewie]]
 
*[[KS "Siodło" w Kępniewie]]
−
<br/>
+
 
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
−
*[[Zespół Pieśni i Tańca "SZUWARY"]] w Markusach
+
*[[Zespół Pieśni i Tańca "Szuwary"]] w Markusach
 
*[[Stowarzyszenie Miłośników Rachowa i okolic]]
 
*[[Stowarzyszenie Miłośników Rachowa i okolic]]
−
<br/>
 
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:
 
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:
−
Rezerwat:
+
*rezerwat:
−
*[[Rezerwat Jezioro Drużno]] (3021,6 ha)
+
**[[Rezerwat Jezioro Drużno]] (3021,6 ha)
−
 
+
*[[Natura 2000]]:
−
Natura 2000:
+
**[[Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk – Ostoja Drużno]] (3088,8 ha)
−
*[[Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk - Ostoja Drużno]] (3088,8 ha)
+
**[[Obszar Specjalnej Ochrony ptaków – Jezioro Drużno]] (5995,7 ha)
−
*[[Obszar Specjalnej Ochrony ptaków - Jezioro Drużno]] (5995,7 ha)
+
*obszary chronionego krajobrazu:
−
 
+
**[[Obszar Chronionego Krajobrazu Jezioro Drużno]] (11738,9 ha)
−
Obszary chronionego krajobrazu:
+
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Markusy znajduje się 12 pomników przyrody <ref>[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie ]</ref> oraz 1 użytek ekologiczny o powierzchni 89,89 ha.
−
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Jezioro Drużno]] (11738,9 ha)
 
−
 
 
−
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Markusy znajduje się12 pomników przyrody <ref>Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]]</ref> oraz 1 użytek ekologiczny o powierzchni 89,89 ha.
 
 
<br/>
 
<br/>
−
 
 
==Ciekawostki==
 
==Ciekawostki==
−
*W  [[Rezerwat Jezioro Drużno| Rezerwacie Jezioro Drużno]] znajduje się wieża widokowa, z której można podziwiać przepiękne krajobrazy okolic jeziora oraz obserwować ptaki. Niestety pod koniec marca 2014 roku została ona zniszczona przez pożar.   
+
*W  [[Rezerwat Jezioro Drużno| Rezerwacie Jezioro Drużno]] znajduje się wieża widokowa, z której można podziwiać krajobrazy okolic jeziora oraz obserwować ptaki. Niestety pod koniec marca 2014 roku została ona zniszczona przez pożar.   
−
== Bibliografia==
 
−
#Dz.U. 1949 nr 40 poz. 284, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie zmiany granic powiatów sztumskiego, malborskiego i elbląskiego w województwie gdańskim.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19490400284 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]
 
−
#Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]
 
−
#Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]
 
−
#Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]
 
−
#Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl][06.08.2014]
 
−
#Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]
 
−
#Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim.
 
−
#Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
 
−
#Program ochrony środowiska dla gminy Markusy na lata 2005 - 2012, Markusy 2005.
 
−
#[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3125 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [06.08.2014]
 
−
#[http://bip.warmia.mazury.pl/markusy_gmina_wiejska/15/Strona_glowna/ BIP Urzędu Gminy Markusy] [06.08.2014]
 
−
#[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [06.08.2014]
 
−
#[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [06.08.2014]
 
−
#[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [06.08.2014]
 
−
#[http://markusy.pl/index.php Urząd Gminy Markusy] [06.08.2014]
 
−
#[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/markusy.pdf UStat w Olsztynie] [06.08.2014]<br/>
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 +
== Bibliografia==
 +
Dz.U. 1949 nr 40 poz. 284, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie zmiany granic powiatów sztumskiego, malborskiego i elbląskiego w województwie gdańskim.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19490400284 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl][06.08.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]<br/>
 +
Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim.
 +
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.<br/>
 +
Program ochrony środowiska dla gminy Markusy na lata 2005–2012, Markusy 2005.<br/>
 +
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3125 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [06.08.2014]<br/>
 +
[http://bip.warmia.mazury.pl/markusy_gmina_wiejska/15/Strona_glowna/ BIP Urzędu Gminy Markusy] [06.08.2014]<br/>
 +
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [06.08.2014]<br/>
 +
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [06.08.2014]<br/>
 +
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [06.08.2014]<br/>
 +
[http://markusy.pl/index.php Urząd Gminy Markusy] [06.08.2014]<br/>
 +
[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/markusy.pdf UStat w Olsztynie] [06.08.2014]<br/>
 +
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat elbląski]][[Kategoria: Markusy (gmina wiejska)]]
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat elbląski]][[Kategoria: Markusy (gmina wiejska)]]

Aktualna wersja na dzień 11:31, 6 lis 2018

Gmina Markusy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat elbląski
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Dorota Wasik
Powierzchnia 109,6 km²
Liczba sołectw 18
Liczba miejscowości 21
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		4207
38 osób/km²
Strefa numeracyjna 55
Tablice rejestracyjne NEB
TERYT 2804042
Urząd gminy
Markusy 82 82-325 Markusy
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Markusy – gmina wiejska położona w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w południowo-zachodniej części powiatu elbląskiego. Siedziba gminy znajduje się w Markusach. Jest to gmina rolnicza usytuowana na obszarze dwóch wyraźnie odmiennych mezoregionów. Większa część obszaru gminy znajduje się w granicach mezeregionu Żuław Wiślanych, w ich wschodniej części noszącej nazwę Żuław Elbląskich, które są obszarem bardzo wyrównanym pod względem powierzchni, o charakterze akumulacyjnym, utworzonym w wyniku narastania osadów aluwialnych delty Wisły (równina deltowa w większości jest obszarem depresyjnym). Mniejszy, południowy fragment gminy, położony jest w granicach wysoczyzny Pojezierza Iławskiego, dochodzącego w granicach gminy do wysokości 35 m n.p.m. Władzę w gminie sprawuje wójt Dorota Wasik[1].

Kościół pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie.
Źródło: www.zabytki.ocalicodzapomnienia.eu
Dom podcieniowy w miejscowości Stalewo.
Źródło:www.marienburg.pl
Budynek szkoły w Zwierznie.
Źródło: www.marienburg.pl
Most drogowy zwodzony na rzece Tinie w miejscowości Jezioro.
Źródło: www.kanalelblaski.eu

Powierzchnia gminy

Gmina Markusy zajmuje powierzchnię 109,6km2[2]. W tym:

  • użytki rolne: 74,05% (8116 ha)
  • lasy: 4,8% (526,5 ha)
  • wody: 4,47% (490 ha)

Gmina stanowi 7,74% powierzchni powiatu elbląskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 4207 100 2069 49,18 2138 50,82
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		38 19 19

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Markusy wynosiło -14 osób[4], co stanowi 9,4% migracji ludności w powiecie elbląskim, 0,38% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po zakończeniu II wojny światowej dzisiejsze tereny gminy wiejskiej Markusy były częścią dwóch ówczesnych gmin: gminy Zwierzno i gminy Żurawiec, które pod względem administracyjnym były częścią powiatu malborskiego w województwie gdańskim. Na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 roku obie gminy weszły w skład powiatu elbląskiego w tym samym województwie[5].

W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[6] istniejące do tej pory gminy zostały zastąpione gromadami. Powstała wówczas gromada Markusy.

W 1973 roku w wyniku wprowadzenia w życie ustawy o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[7] ponownie przywrócono w Polsce podział na gminy. Została powołana gmina wiejska Markusy[8].

1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[9] przestał istnieć powiat elbląski i powołane zostało województwo elbląskie, w skład którego weszły tereny gminy Markusy[10].

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[11] umiejscowiły gminę wiejską Markusy w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim.

Gmina wiejska Markusy graniczy z: gminą Elbląg, gminą Rychliki, gminą Gronowo Elbląskie oraz z gminą Dzierzgoń w powiecie sztumskim.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Balewo, Brudzędy–Stare Dolno, Dzierzgonka, Jezioro, Kępniewo, Krzewsk, Markusy, Nowe Dolno, Rachowo, Stankowo–Topolno Małe, Stalewo, Węgle-Żukowo, Wiśniewo, Zwierzno, Zwierzeńskie Pole, Złotnica, Żółwiniec–Jurandowo, Żurawiec.

Pozostałe miejscowości należące do gminy Markusy to: Stalewo, Nowe Kępniewo, Jeziorna.

Gospodarka

Gmina Markusy jest gminą rolniczą, jej rolniczy charakter wynika z położenia geograficznego i z bardzo dobrej jakości gleb. Użytki rolne zajmują ponad 74% powierzchni całej gminy. W ich strukturze przeważają użytki zielone (łąki i pastwiska) zajmujące powierzchnię 4400 ha (54,2%), grunty orne 3696 ha (45,5%), sady zajmują 20 ha (0,2%). Ze względu na duży udział użytków zielonych w strukturze gruntów rolnych, ważnym kierunkiem rozwoju rolnictwa w gminie jest hodowla bydła. W gminie wiejskiej Markusy przeważają małe i średnie gospodarstwa indywidualne.

W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Turystyka nie odgrywa w gminie istotnej roli.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Markusy wynosiła w 2013 roku 183. W tym 9 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 174 tworzy sektor prywatny[4]. 50 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 27 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 25 firm w dziale budownictwo, 18 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Są to firmy małe i średnie zatrudniające od 1 do 5 osób.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie wiejskiej Markusy wynosiła 432 osób[4], co stanowi 7,06% bezrobotnych w powiecie elbląskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 19,8% ludności[12].

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych, a także tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

  • dożynki gminne
  • doroczne festyny rodzinne

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Markusy należą[13]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

Religia

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Markusy istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie wiejskiej Markusy organizowane są liczne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.:

  • Ogólnopolski Turniej w Rzucie Podkową w Rachowie
  • Europejski Tydzień Sportu dla Wszystkich
  • turnieje tenisa ziemnego i stołowego
  • Nocny Turniej Piłki Nożnej Orlik 2012 w Żurawcu
  • turnieje piłki nożnej dla dzieci i młodzieży

Istnieją również kluby sportowe:

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Markusy znajduje się 12 pomników przyrody [14] oraz 1 użytek ekologiczny o powierzchni 89,89 ha.

Ciekawostki

  • W Rezerwacie Jezioro Drużno znajduje się wieża widokowa, z której można podziwiać krajobrazy okolic jeziora oraz obserwować ptaki. Niestety pod koniec marca 2014 roku została ona zniszczona przez pożar.

Przypisy

  1. ↑ Urząd Gminy Markusy [06.08.2014]
  2. ↑ UStat w Olsztynie
  3. ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Portret terytorium, Bank Danych lokalnych GUS
  5. ↑ Dz.U. 1949 nr 40 poz. 284, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie zmiany granic powiatów sztumskiego, malborskiego i elbląskiego w województwie gdańskim
  6. ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych
  7. ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych
  8. ↑ Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim.
  9. ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych
  10. ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw
  11. ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów
  12. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  13. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
  14. ↑ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie

Bibliografia

Dz.U. 1949 nr 40 poz. 284, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie zmiany granic powiatów sztumskiego, malborskiego i elbląskiego w województwie gdańskim.isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl[06.08.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Program ochrony środowiska dla gminy Markusy na lata 2005–2012, Markusy 2005.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [06.08.2014]
BIP Urzędu Gminy Markusy [06.08.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.08.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.08.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [06.08.2014]
Urząd Gminy Markusy [06.08.2014]
UStat w Olsztynie [06.08.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Markusy_(gmina_wiejska)&oldid=156535”