Kurzętnik: Różnice pomiędzy wersjami

	Kurzętnik
Rodzaj miejscowości	wieś gminna
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Kurzętnik
Liczba ludności (2010)	3 130
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego ; Kurzętnik
	Położenie na mapie Polski ; Kurzętnik
	{{#invoke:Koordynaty\|szablon}}

[wersja nieprzejrzana]

[wersja zweryfikowana]

Aktualna wersja na dzień 10:57, 11 cze 2024

Kurzętnik (niem. Kauernik, od 1414 r. Kurnig) – wieś gminna w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Kurzętnik. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy. Na terenie wsi mieszczą się ponadto dwa sołectwa. W 2010 roku wieś liczyła 3 130 mieszkańców. Obecnie funkcję wójta pełni Adam Głowacki^[1].

Położenie

Wieś położona jest nad rzeką Drwęcą, przy drodze krajowej nr 15, w odległości ok. 3 km od Nowego Miasta Lubawskiego.

Dzieje miejscowości

Na terenie dzisiejszej wsi istniało osadnictwo słowiańskie. Pierwsze wzmianki o Kurzętniku pochodzą z 1291 r., kiedy to biskup chełmiński Werner nadał kapitule chełmińskiej ziemie w okolicy góry Chornichium. Miejscowość występowała pod różnymi nazwami takimi jak: Chornichium (1291), Kiwernick, Kurnyk, Kurnik, Cuvwernick (1407), Kuyrnigk, Kuernick, Kawernick (1457), Kurzantnik (1466). Dopiero od 1641 r. upowszechniła się nazwa Kurzętnik. Nazwa miejscowości pochodzi od góry, u stOp której została położona. Ponadto Kurzętnik od XIV w. do 1905 r. posiadał prawa miejskie. W 1330 r. lokowano Kurzętnik, jako miasto na prawie chełmińskim. Z Niemiec sprowadzono osadników, do których należała władza oraz prawo handlu i rzemiosło. W dokumencie uposażenia parafii z 1361 r. wymieniano "miasto Kurzętnik". Herb oraz pierwsza znana do dziś pieczęć wsi pochodzą z XIV w. W herbie znajduje się wizerunek koguta.

W centrum średniowiecznego miasta znajdował się rynek na planie prostokąta, od którego rozchodziły się główne arterie – ulice. Kurzętnik należał do dóbr stołowych biskupów chełmińskich. Kanonicy utrzymywali tutaj zamek – Haus Kurnig z murami i wałami. W XV w. zamek został zniszczony.

Kurzętnik zapisał się w historii bitwy pod Grunwaldem. Wojska Władysława Jagiełły zawróciły spod niego, aby uniknąć bitwy podczas przeprawy przez Drwęcę w trakcie marszu na Malbork.

W pierwszej połowie XV w. miejscowością zarządzał rycerz Jan Kretkowski. Kurzętnik znajdował się w granicach Polski aż do I rozbioru Polski. Miasto wówczas stało się ważnym ośrodkiem targowym, w którym zajmowano się przede wszystkim handlem końmi. W 1858 r. utworzono tutaj prywatny Instytut Przygotowawczy Chłopców do Gimnazjum i Szkół Realnych, który w 1868 r. przeniesiony został do Nowego Miasta Lubawskiego.

Pod koniec XIX w. teren wsi obejmował 3993 mórg z 178 budynkami i 90 domami. W tym czasie żyło tutaj 892 katolików i 153 ewangelików. W XIX w. na terenie wsi znajdował się browar, funkcjonowała też poczta, parafia i szkoła. Odbywało się 5 jarmarków rocznie. W tym okresie znajdował się w obrębie wsi również folwark z obszarem 2283 mórg, 16 budynkami i 10 domami. Katolików było 145, a ewangelików 10. Od 1861 r. działało we wsi bractwo różańcowe i trzeźwości. Po I wojnie światowej Kurzętnik, już jako wieś, został włączony do Polski. W czasie II wojny światowej na terenie parafii mieścił się podobóz Stutthofu.

6 stycznia 2016 r. w Kurzętniku otwarto ośrodek narciarski "Kurza Góra" z jedną z najdłuższych w regionie tras zjazdowych, parkiem rozrywki dla dzieci, wypożyczalnią sprzętu i szkółką narciarską. ^[2]

Gospodarka

Na terenie wsi działają przedsiębiorstwa: budowlane – kopalnie kruszywa, Alysbet, metalowe Expom, Lawpol, Prefabet, WZB Polska.

Kultura

Obecnie działają tu:

Organizowany jest tutaj Przegląd Kabaretów Wiejskich „Hi Hi Ha Ha!”. W 2011 r. zorganizowano Dni Kurzętnika.

Religia

W miejscowości znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. św. Marii Magdaleny.

Sport

Na terenie wsi istnieje klub piłkarski i stadion.

Przyroda

Na terenie gminy Kurzętnik znajdują się rezerwaty przyrody: Bagno Mostki, Rzeka Drwęca, Żurawie Bagno, Wyspa na Jeziorze Partęczyny Wielkie, a także Brodnicki Park Krajobrazowy. W samej miejscowości znajduje się pomnik przyrody – głaz narzutowy.

Ludzie związani z miejscowością

Mieczysław Oelberg (1901–1973) – nauczyciel szkół polskich w Niemczech, kierownik szkoły polskiej w Purdzie, nauczyciel w Kurzętniku
Hieronim Derdowski – pisarz i dziennikarz tworzący w języku kaszubskim
Erich Dieckmann – artysta, światowej sławy wzorzysta
Grzegorz Gwiazdowski – kolarz zawodowy
Antoni Franciszek Hunt – ksiądz katolicki, założyciel Progimnazjum w Kurzętniku
Zofia Andrzejewska — społecznik, samorządowiec, wójt gminy Kurzętnik (1990–2010)

Zabytki

ruiny zamku kapituły chełmińskiej
założenie urbanistyczne Kurzętnika
kościół gotycki z II poł. XIV w. (wielokrotnie przebudowywany)
zabytkowe budynki mieszkalne

Turystyka

szlak kajakowy o długości 79 km – przebieg trasy: Idzbark – Ostróda – Samborowo – Nowe Miasto Lubawskie – Kurzętnik – Nielbark
szlak pieszy

Bibliografia

Grabowski Stanisław,Z dziejów Kurzętnika i okolic, Warszawa 2008.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883.
Strona Gminy Kurzętnik [12.09.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.09.2014]

Przypisy

[1] Strona Urzędu Gminy Kurzętnik [12.09.2014]

[2] ttp://wiadomosci.onet.pl/olsztyn/na-kurzej-gorze-powstal-osrodek-narciarski/766w2f

[1]

[2]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Wieś infobox
   |nazwa                 = Kurzętnik
   |herb wsi              =
   |flaga wsi             =
   |herb artykuł          =
   |dopełniacz wsi        = Kurzętnika
-  |zdjęcie               = Pole-obowiązkowe
+  |zdjęcie               =
-  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe
+  |opis zdjęcia          =
-  |rodzaj miejscowości   = wieś
+  |rodzaj miejscowości   = wieś gminna
-  |województwo           = warmińsko - mazurskie
+  |województwo           = warmińsko-mazurskie
   |powiat                = nowomiejski
   |gmina                 = Kurzętnik
@@ Linia 16: / Linia 14: @@
   |sołectwo              =
   |wysokość              =
-  |liczba ludności       = Pole-obowiązkowe
+  |liczba ludności       = 3 130
-  |rok                   = Pole-obowiązkowe
+  |rok                   = 2010
   |strefa numeracyjna    =
   |kod pocztowy          =
@@ Linia 30: / Linia 28: @@
   |wikisłownik           =
   |www                   =
-}}
+}}<br/>
-<big>'''Kurzętnik'''</big> (niem. Kauernik, od 1414 r. Kurnig ) – wieś gminna w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Kurzętnik. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa toruńskiego.
+'''Kurzętnik''' (niem. ''Kauernik'', od 1414 r. ''Kurnig'') – wieś gminna w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski| powiecie nowomiejskim]], w [[Kurzętnik (gmina wiejska)|gminie Kurzętnik]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do województwa toruńskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy. Na terenie wsi mieszczą się ponadto dwa sołectwa. W 2010 roku wieś liczyła 3 130 mieszkańców. Obecnie funkcję wójta pełni [[Adam Głowacki]]<ref>[http://www.kurzetnik.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=8&Itemid=15/ Strona Urzędu Gminy Kurzętnik] [12.09.2014]</ref>.
-Miejscowość jest siedzibą gminy Kurzętnik. Na terenie wsi mieszczą się ponadto dwa sołectwa.
+<br/><br/>
+== Położenie ==
+Wieś położona jest nad rzeką [[Rzeka Drwęca|Drwęcą]], przy drodze krajowej nr 15, w odległości ok. 3 km od [[Nowe Miasto Lubawskie| Nowego Miasta Lubawskiego]].
 <br/>
-=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+== Dzieje miejscowości ==
-Gmina położona jest na wysoczyźnie morenowej z załamaniem nad pradoliną rzeki Drwęcy. Natomiast wieś leży na zróżnicowanej wysokości od 142 (Kurzętnik Górny) do 85 metrów n.p.m. (najstarsza część miejscowości leżąca nad rzeką). Miejscowość leży na terenie gminy, która obejmuje swoim zasięgiem wschodni kraniec Pojezierza Brodnickiego. W obszar gminy wchodzi 17% lasów i 71 % użytków rolnych. Ponadto miejscowość znajduje się na obszarze powiatu nowomiejskiego, który rozciąga się na pograniczu Pojezierza Chełmińskiego, Pojezierza Iławskiego, Garbu Lubawskiego i Pojezierza Dobrzyńskiego, w południowo – zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego.
+Na terenie dzisiejszej wsi istniało osadnictwo słowiańskie. Pierwsze wzmianki o Kurzętniku pochodzą z 1291 r., kiedy to biskup chełmiński Werner nadał kapitule chełmińskiej ziemie w okolicy góry Chornichium. Miejscowość występowała pod różnymi nazwami takimi jak: ''Chornichium'' (1291), ''Kiwernick'', ''Kurnyk'', ''Kurnik'', ''Cuvwernick'' (1407), ''Kuyrnigk'', ''Kuernick'', ''Kawernick'' (1457), ''Kurzantnik'' (1466). Dopiero od 1641 r. upowszechniła się nazwa Kurzętnik. Nazwa miejscowości pochodzi od góry, u stOp której została położona. Ponadto Kurzętnik od XIV w. do 1905 r. posiadał prawa miejskie. W 1330 r. lokowano Kurzętnik, jako miasto na [[Prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. Z Niemiec sprowadzono osadników, do których należała władza oraz prawo handlu i rzemiosło. W dokumencie uposażenia parafii z 1361 r. wymieniano "miasto Kurzętnik". Herb oraz pierwsza znana do dziś pieczęć wsi pochodzą z XIV w. W herbie znajduje się wizerunek koguta.
-<br/>
-=== Dzieje miejscowości ===
+W centrum średniowiecznego miasta znajdował się rynek na planie prostokąta, od którego rozchodziły się główne arterie – ulice. Kurzętnik należał do dóbr stołowych biskupów chełmińskich. Kanonicy utrzymywali tutaj zamek – Haus Kurnig z murami i wałami. W XV w. zamek został zniszczony.
-Na terenie dzisiejszej wsi istniało osadnictwo słowiańskie. Pierwsze wzmianki o Kurzętniku pochodzą z 1291 r.  , kiedy to biskup chełmiński Werner nadał kapitule chelmińskiej ziemie w okolicy góry Chornichium . Miejscowość występowała pod różnymi nazwami takimi jak: Chornichium (1291), Kiwernick, Kurnyk, Kurnik, Cuvwernick (1407), Kuyrnigk, Kuernick, Kawernick (1457), Kurzantnik (1466). Dopiero od 1641 r. upowszechniła się nazwa Kurzętnik. Nazwa miejscowości pochodzi zatem od góry u stup, której została położona .
- Ponadto Kurzętnik od XIV wieku do 1905 roku posiadała prawa miejskie[1]. W 1330 r. lokowano Kurzętnik jako miasto na prawie chełmińskim. Z Niemiec sprowadzono osadników, do których należało prawo handlu, rzemiosło i władza . W dokumencie uposażenia parafii z 1361 r. wymieniano "miasto Kurzętnik". Herb oraz pierwsza znana do dziś pieczęć wsi pochodzą z XIV w. W herbie znajduje się wizerunek koguta. Średniowieczne miasto posiadało kwadratowy rynek z rozchodzącymi się od niego ulicami. Było zatem typowym miastem handlowym. Kurzętnik należał do dóbr stołowych biskupów chełmińskich . Kanonicy utrzymywali tutaj zamek – Haus Kurnig z murami i wałami oraz z wójtem . Zamek ucierpiał w XV w. i nigdy nie został już odbudowany.
+Kurzętnik zapisał się w historii [[Bitwa pod Grunwaldem |bitwy pod Grunwaldem]]. Wojska Władysława Jagiełły zawróciły spod niego, aby uniknąć bitwy podczas przeprawy przez Drwęcę w trakcie marszu na Malbork.
-Kurzętnik zapisał się w historii bitwy pod Grunwaldem. Wojska Jagieły zawróciły spod  niego aby uniknąć bitwy podczas przeprawy przez Drwęcę w trakcie marszu na Malbork . W I poł. XV w. miejscowość znalazła się pod zarządem rycerza Jana Kretkowskiego. I pokój toruński administracyjne podporządkowywał ją nadal państwu zakonu krzyżackiego.
+W pierwszej połowie XV w. miejscowością zarządzał rycerz [[Jan Kretkowski]]. Kurzętnik znajdował się w granicach Polski aż do I rozbioru Polski. Miasto wówczas stało się ważnym ośrodkiem targowym, w którym zajmowano się przede wszystkim handlem końmi. W 1858 r. utworzono tutaj prywatny [[Instytut Przygotowawczy Chłopców do Gimnazjum i Szkół Realnych w Kurzętniku|Instytut Przygotowawczy Chłopców do Gimnazjum i Szkół Realnych]], który w 1868 r. przeniesiony został do Nowego Miasta Lubawskiego.
-Po II pokoju toruńskim Kurzętnik znalazł się w granicach Polski aż do I rozbioru. Miasto, wówczas stało się ważnym ośrodkiem targowym, w którym zajmowano się przede wszystkim handlem końmi. Mimo, iż w trakcie potopu szwedzkiego miejscowość spalono. W 1858 r. utworzono tutaj prywatny Instytut Przygotowawczy Chłopców do Gimnazjum i Szkół Realnych , który w 1868 przeniesiony został do Nowego Miasta. Po I wojnie światowej Kurzętnik, już jako wieś został włączony do Państwa Polskiego. Na terenie parafii mieścił się zaś podobóz Stutthofu.
-Pod koniec XIX w. wieś obejmowała 3993 morgi z 178 budynkami i 90 domami. W tym czasie było tutaj 892 katolików i 153 ewangelików. Ponadto w XIX w. na terenie wsi znajdował się browar, funkcjonowała też poczta, parafia i szkoła. Jeszcze w XIX w. odbywało się 5 jarmarków rocznie. W tym okresie znajdował się w obrębie wsi również folwark z obszarem 2283 mórg i 16 budynkami i 10 domami. Katolików było 145 a ewangelików 10. Od 1861 r. działało we wsi bractwo różańcowe i trzeźwości .
-Dzisiaj Kurzętnik można podzielić na trzy części: pierwszą najstarszą historycznie część wsi; drugą górną przy drodze krajowej nr 15 oraz trzecią nową leżącą za Drwęcą. Ponadto na terenie wsi rozpowszechniony jest przemysł: budowlany - kopalnie kruszywa, Alsybet oraz metalowy Expom, Lawapol, Prefabet, WZB Polska. Obecnie działają tu: Gminne Centrum; zespół "Anibabki"; Stowarzyszenie Rozwoju Gminy; Gminna Biblioteka Publiczna; Młodzieżowa Orkiestra Dęta oraz klub piłkarski.
-Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: ruiny zamku kapituły chełmińskiej;
-założenie urbanistyczne Kurzętnika; kościół gotycki z II poł. XIV w. (wielokrotnie przebudowywany); zabytkowe budynki mieszkalne. Z Kurzętnikiem związane są następujące osoby: Hieronim Derdowski - pisarz i dziennikarz tworzący w języku kaszubskim; Erich Dieckmann -  artysta, światowej sławy wzorzysta; Grzegorz Gwiazdowski - kolarz zawodowy; Antoni Franciszek Hunt - ksiądz katolicki, założyciel Progimnazjum w Kurzętniku.
+Pod koniec XIX w. teren wsi obejmował 3993 mórg z 178 budynkami i 90 domami. W tym czasie żyło tutaj 892 katolików i 153 ewangelików. W XIX w. na terenie wsi znajdował się browar, funkcjonowała też poczta, parafia i szkoła. Odbywało się 5 jarmarków rocznie. W tym okresie znajdował się w obrębie wsi również folwark z obszarem 2283 mórg, 16 budynkami i 10 domami. Katolików było 145, a ewangelików 10. Od 1861 r. działało we wsi bractwo różańcowe i trzeźwości. Po [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach| I wojnie światowej]] Kurzętnik, już jako wieś, został włączony do Polski. W czasie [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojny światowej]] na terenie parafii mieścił się podobóz Stutthofu.
 <br/>
-=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+stycznia 2016 r. w Kurzętniku otwarto ośrodek narciarski "Kurza Góra" z jedną z najdłuższych w regionie tras zjazdowych, parkiem rozrywki dla dzieci, wypożyczalnią sprzętu i szkółką narciarską. <ref>http://wiadomosci.onet.pl/olsztyn/na-kurzej-gorze-powstal-osrodek-narciarski/766w2f</ref>
-Na terenie Kurzętnika znajdują się ruiny zamku krzyżackiego zbudowanego w XIV wieku przez kapitułę w Chełmnie.
-•	droga krajowa nr 15 (Olsztyn)-Ostróda-Nowe Miasto Lubawskie-Toruń-Gniezno-Krotoszyn-Trzebnica-(Wrocław),
-•	w roku 2000 odbył się ostatni kurs pociągu na trasie Iława – Tama Brodzka.
-W planach istnieje budowa obwodnicy wsi na drodze krajowej nr 15 (Brzozie Lubawskie – Bratian).
-Kultura[edytuj]
-Bardzo prężną i często niekonwencjonalną działalność prowadzi powstałe w 1992 roku Gminne Centrum Kultury (do 2003 roku jako Centrum Kultury, Sportu, Turystyki i Rekreacji), zespół "Anibabki" zdobywa laury w przeglądach seniorów, podobnie jak zdobywający nagrody w przeglądach dziecięcych zespół "Kurczaczki". W Kurzętniku od kilku lat rokrocznie odbywa się Misterium Męki Pańskiej, którego organizatorem wspólnie z Gminnym Centrum Kultury jest Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Kurzętnik. W budynku Gminnego Centrum Kultury mieści się Gminna Biblioteka Publiczna. Działa również Młodzieżowa Orkiestra Dęta.
-Oświata[edytuj]
-Historia:
-•	Progimnazjum (w XIX w.)
-Starania o utworzenie progimnazjum trwały od lutego 1856 roku. Wiosną 1858 r. rejencja w Kwidzynie wydała zarządzenie o utworzeniu z dniem 1 października 1858 r. drugiej (obok parafialnej), szkoły elementarnej w Kurzętniku. Zezwolenie na utworzenie prywatnego Instytutu Przygotowawczego Chłopców do Gimnazjum i Szkół Realnych, (zalążek przyszłego Progimnazjum w Kurzętniku) uzyskał proboszcz kurzętnicki - Antoni Franciszek Hunt. Pierwotnie utworzono jedną klasę z 4-5 uczniami, w której wykładano w języku polskim oraz częściowo niemieckim. Wobec wzrostu liczby uczniów na potrzeby Progimnazjum w Kurzętniku w roku 1861 wybudowano nad Drwęcą okazały, piętrowy budynek szkolny z wieżyczką do obserwacji astronomicznych. Po wybudowaniu nowego budynku liczba uczniów wzrosła dwukrotnie. Szczyt liczby uczniów nastąpił w szóstym roku działalności szkoły (rok szkolny 1864). W ośmiu oddziałach 7 nauczycieli uczyło 146 uczniów, głównie z Pomorza, ale też z Kaszub. Szkoła działała według zasad obowiązujących w gimnazjach królewskich. Wykładano religię, astronomię, muzykę, fizykę, przyrodę, historię, geografię, język polski obowiązkowy, łacinę, grekę, niemiecki, francuski i hebrajski. Szkoła była wielowyznananiowa (uczęszczali tu katolicy, protestanci oraz Żydzi). Napływ uczniów z odległych powiatów oraz udział siedmiu uczniów Progimnazjum w Kurzętniku w powstaniu styczniowym spowodował, że Prusacy, a głównie burmistrz Kurzętnika, zmierzali do upaństwowienia, a następnie zamknięcia szkoły. Jednak z dniem 1 października 1868 roku uzyskano zgodę na przeniesienie Progimnazjum do Nowego Miasta.
-Obecnie w Kurzętniku działają następujące szkoły:
-•	Zespół Szkoły Podstawowej i Przedszkola (ul. Grunwaldzka 37)
-•	Gimnazjum (ul. Grunwaldzka 37)
-Sport[edytuj]
-Sport w Kurzętniku posiada tradycje LZS-owskie. Pierwsze boisko znajdowało się na górnym Kurzętniku. W 1992 roku powstał LZS Zamek Kurzętnik. W 1994 roku zmieniono formę organizacyjną na KS Zamek Kurzętnik. Do roku 2009 zespół piłkarski Zamku czterokrotnie występował w IV lidze warmińsko-mazurskiej (sezony 2004/2005 - 15 miejsce, 2006/2007 - 12 miejsce, 2007/2008 - 12 miejsce, 2008/2009 - 16 miejsce). W sezonie 2009/2010 juniorzy młodsi z Kurzętnika wywalczyli historyczny awans do Ligi Wojewódzkiej JM. W 1997 roku powstała w klubie sekcja trójboju siłowego. Jej reprezentanci w krótkiej historii sekcji odnoszą sukcesy na arenach krajowych i zagranicznych. Podobnie założona w 2000 roku sekcja kick-boxingu. Zawodnicy Zamku w ciągu kilku lat stali się czołowymi kick-boxerami w kraju (medale mistrzostw Polski, Pucharu Świata). Zamek posiada własny stadion z 750 miejscami siedzącymi oraz zapleczem.
-Wyznania[edytuj]
-Dominującą rolę odgrywa parafia rzymskokatolicka pw. Św. Marii Magdaleny. Kurzętnik jest od 2002 roku siedzibą dekanatu. W Kurzętniku funkcjonuje też Sala Królestwa Świadków Jehowy[2].
+==Gospodarka ==
+Na terenie wsi działają przedsiębiorstwa: budowlane – kopalnie kruszywa, [[Alsybet w Kurzętniku|Alysbet]], metalowe [[Expom w Kurzętniku|Expom]], [[Lawapol w Kurzętniku|Lawpol]], [[Prefabet w Kurzętniku|Prefabet]], [[WZB Polska w Kurzętniku|WZB Polska]].
 <br/>
+==Kultura==
+Obecnie działają tu:
+*[[Gminnye Centrum Kultury w Kurzętniku |Gminne Centrum Kultury]]
+*zespół [[lkwim: Anibabki| "Anibabki"]]
+*[[Stowarzyszenie Rozwoju Gminy w Kurzętniku|Stowarzyszenie Rozwoju Gminy]]
+*[[Gminna Biblioteka Publiczna w Kurzętniku|Gminna Biblioteka Publiczna]]
+*[[Młodzieżowa Orkiestra Dęta w Kurzętniku|Młodzieżowa Orkiestra Dęta]]
+*[[lkwim: Zespół dziecięcy "Kurczaki" z Kurzętnika| Zespół dziecięcy "Kurczaki"]]
+*[[Kabaret „Rozporek”]]
+Organizowany jest tutaj [[Przegląd Kabaretów Wiejskich „Hi Hi Ha Ha!” w Kurzętniku |Przegląd Kabaretów Wiejskich „Hi Hi Ha Ha!”]]. W 2011 r. zorganizowano [[lkwim:Dni Kurzętnika 2011| Dni Kurzętnika]].
+<br/>
-[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+==Religia ==
+W miejscowości znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Marii Magdaleny w Kurzętniku |parafii rzymskokatolickiej pw. św. Marii Magdaleny]].
+<br/>
-=== Zabytki: ===
+==Sport==
+Na terenie wsi istnieje klub piłkarski i stadion.
-[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+<br/>
+== Przyroda ==
+Na terenie gminy Kurzętnik znajdują się rezerwaty przyrody: [[Rezerwat Bagno Mostki |Bagno Mostki]], [[Rezerwat Rzeka Drwęca |Rzeka Drwęca]], [[Rezerwat Żurawie Bagno |Żurawie Bagno]], [[Rezerwat Wyspa na Jeziorze Partęczyny Wielkie |Wyspa na Jeziorze Partęczyny Wielkie]], a także [[Brodnicki Park Krajobrazowy]]. W samej miejscowości znajduje się pomnik przyrody – [[Głaz narzutowy w Kurzętniku |głaz narzutowy]].
 <br/>
-=== Bibliografia: ===
+== Ludzie związani z miejscowością==
+*[[Mieczysław Oelberg]] (1901–1973) – nauczyciel szkół polskich w Niemczech, kierownik szkoły polskiej w Purdzie, nauczyciel w Kurzętniku
-Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. IV, s. 946.
+*[[Hieronim Derdowski]] – pisarz i dziennikarz tworzący w języku kaszubskim
+*[[Erich Dieckmann]] – artysta, światowej sławy wzorzysta
+*[[Grzegorz Gwiazdowski]] – kolarz zawodowy
+*[[Antoni Franciszek Hunt]] – ksiądz katolicki, założyciel [[Progimnazjum w Kurzętniku]]
+*[[Zofia Andrzejewska]] — społecznik, samorządowiec, wójt gminy Kurzętnik (1990–2010)
-Grabowski Stanisław,''Z dziejów Kurzętnika i okolic'', Warszawa 2008, 287 ss.
+== Zabytki==
+*ruiny [[Zamek w Kurzętniku |zamku kapituły chełmińskiej]]
+*założenie urbanistyczne Kurzętnika
+*[[Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Kurzętniku |kościół]] gotycki z II poł. XIV w. (wielokrotnie przebudowywany)
+*zabytkowe budynki mieszkalne
+== Turystyka ==
+*szlak kajakowy o długości 79 km – przebieg trasy: [[Idzbark]] – [[Ostróda]] – [[Samborowo]] – Nowe Miasto Lubawskie – Kurzętnik – [[Nielbark]]
+*[[Szlak pieszy grunwladzki: Grunwald – Kurzętnik|szlak pieszy]]
-<br/>
+== Bibliografia==
+Grabowski Stanisław,''Z dziejów Kurzętnika i okolic'', Warszawa 2008.<br/>
-== Zobacz też ==
+''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883. <br/>
+[http://www.kurzetnik.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=8&Itemid=15/ Strona Gminy Kurzętnik] [12.09.2014]<br/>
+[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.09.2014]
+{{Przypisy}}
+<references/>
-[[Kategoria: Miejscowość]]
+[[Kategoria: Powiat nowomiejski]]
-[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 00:34, 28 wrz 2013 (CEST)
+[[Kategoria: Kurzętnik (gmina wiejska)]]
+[[Kategoria: Wsie gminne]]
+[[Kategoria: 1201-1300]]