Ostrowite: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = nowomiejski | |powiat = nowomiejski | ||
| − | |gmina = Biskupiec | + | |gmina = Biskupiec |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = Ostrowite | |sołectwo = Ostrowite | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Ostrowite'''</big> (niem. Schilthern, Schildren) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko – mazurskim]] w [[powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[gmina | + | <big>'''Ostrowite'''</big> (niem. Schilthern, Schildren) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko – mazurskim]] w [[powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Biskupiec (gmina wiejska)|gminie Biskupiec]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do województwa toruńskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś znajduje się nad [[Jezioro Ostrowite |Jeziorem Ostrowite]]. Miejscowość położona jest na terenie [[gmina | + | Wieś znajduje się nad [[Jezioro Ostrowite |Jeziorem Ostrowite]]. Miejscowość położona jest na terenie [[Biskupiec (gmina wiejska)| gminy Biskupiec]], której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości [[Łąkorz]] wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach [[Mierzyn |Mierzyna]], na zachód od [[Sumin |Sumina]] oraz na północ od [[Wielka Tymawa]]) i kemy (w rejonie [[Sumin |Sumina]], [[Łąkorek| Łąkorka]], [[Wonna| Wonny]] i [[Szwarcenowo |Szwarcenowa]]). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest [[Góra Szwedzka]] – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie [[Rzeka Osa |rzeki Osy]] u ujścia jej do [[Jezioro Płowęż |Jeziora Płowęż]]. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny [[Rezerwat Jezioro Karaś|"Jezioro Karaś"]], torfowiskowy [[Rezerwat Kociołek|"Kociołek"]], [[Rezerwat Łabędź|"Łabędź"]], [[Rezerwat Uroczysko Piotrowice|"Uroczysko Piotrowice"]] oraz częściowo [[Brodnicki Park Krajobrazowy]]. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| + | W 1222 r. wieś lokował biskup Chrystian z ziem podarowanych przez Konrada Mazowieckiego. Dobra ostrowickie należały w XV w. do [[komturstwo brodnickie |komturstwa brodnickiego]], następnie do [[komturstwo pokrzywińskie |komturstwa pokrzywieńskiego]] (1423-1424), a później [[komturstwo radzyńskie| radzyńskiego]] (1431 r.). | ||
| − | + | W I poł. XV w. wielki mistrz Pawła von Russdorf nadał Kondradowi Gruenberg wieś na [[prawo magdeburskie |prawie magdeburskim]]. Spod władzy Gruenberga wyłączono [[włóka| włóki]] Kacpra Cypriana. Na Gruenberga został nałożony obowiązek odbywania służby, pomocy przy budowach, płacenie 1 funta wosku i 1 [[fenig koloński |feniga kolońskiego]], dostarczenia 1 [[korzec |korca]] żyta i 1 korca pszenicy - od pługa. | |
| − | |||
| − | W I poł. XV w. wielki mistrz Pawła von Russdorf nadał Kondradowi Gruenberg wieś na [[prawo magdeburskie |prawie magdeburskim]]. Spod władzy Gruenberga wyłączono [[włóka| włóki]] Kacpra Cypriana. Na Gruenberga został nałożony obowiązek odbywania służby, pomocy przy budowach, płacenie 1 funta wosku i 1 [[fenig koloński |feniga kolońskiego]], dostarczenia 1 [[ | ||
Od 1445 r. istniał we wsi kościół parafialny. W II poł. XVII w. Ostrowite podzielono na 9 majątków szlacheckich. Wśród właścicieli byli: Stanisław Chełmicki, Kuczakowski, Stanisław Murzynowski, Rogowski, Stanisławscy, Mateusz Szelski i Maciej Wapczyński. W XIX w. Ostrowite znalazły się w rękach feldmarszałka [[Gebhard Leberecht von Blucher|Gebharda Leberecht von Blucher]], które otrzymał za zwycięstwo odniesione nad Napoleonem pod Waterloo. W 1885 r. w Ostrowitem powstało bractwo trzeźwości. W 1886 r. we wsi były 42 budynki i 24 [dym |dymy]. Ponadto w Ostrowitem zamieszkiwało 335 osób, w tym 254 katolików i 81 ewangelików. W tym okresie w miejscowości znajdowała się gorzelnia parowa, działał piec wapienny i funkcjonowała cegielnia. Mieszkańcy trudnili się hodowlą bydła i owiec. | Od 1445 r. istniał we wsi kościół parafialny. W II poł. XVII w. Ostrowite podzielono na 9 majątków szlacheckich. Wśród właścicieli byli: Stanisław Chełmicki, Kuczakowski, Stanisław Murzynowski, Rogowski, Stanisławscy, Mateusz Szelski i Maciej Wapczyński. W XIX w. Ostrowite znalazły się w rękach feldmarszałka [[Gebhard Leberecht von Blucher|Gebharda Leberecht von Blucher]], które otrzymał za zwycięstwo odniesione nad Napoleonem pod Waterloo. W 1885 r. w Ostrowitem powstało bractwo trzeźwości. W 1886 r. we wsi były 42 budynki i 24 [dym |dymy]. Ponadto w Ostrowitem zamieszkiwało 335 osób, w tym 254 katolików i 81 ewangelików. W tym okresie w miejscowości znajdowała się gorzelnia parowa, działał piec wapienny i funkcjonowała cegielnia. Mieszkańcy trudnili się hodowlą bydła i owiec. | ||
| Linia 52: | Linia 48: | ||
===Gospodarka=== | ===Gospodarka=== | ||
| − | |||
Działają tutaj gospodarstwa agroturystyczne. | Działają tutaj gospodarstwa agroturystyczne. | ||
| − | + | [[File:Kościół w Ostrowitych.jpg|300 px |thumb|Kościół w Ostrowitem, źródło: [http://www.gminabiskupiec.pl Gmina Biskupiec],12.09.2013.]] | |
<br/> | <br/> | ||
===Edukacja=== | ===Edukacja=== | ||
| + | We wsi funkcjonuje [[Szkoła Podstawowa w Ostrowitem|Szkoła Podstawowa]]. | ||
| − | We wsi | + | <br/> |
| + | |||
| + | === Religia === | ||
| + | We wsi znajduje się siedziba lokalnej [[Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Ostrowitem |parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jakuba Apostoła]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Ludzie związani z miejscowością=== | === Ludzie związani z miejscowością=== | ||
| − | |||
Z miejscowością wiąże się postać feldmarszałka [[Gebhard Leberecht von Blucher |Gebharda Leberecht von Blucher]]. Sołtysem wsi w kadencji 2011-2015 jest [[Mariola Zdunkowska]]. | Z miejscowością wiąże się postać feldmarszałka [[Gebhard Leberecht von Blucher |Gebharda Leberecht von Blucher]]. Sołtysem wsi w kadencji 2011-2015 jest [[Mariola Zdunkowska]]. | ||
| Linia 70: | Linia 68: | ||
=== Zabytki=== | === Zabytki=== | ||
| − | Na terenie wsi znajdują się następujące zabytki: [[ | + | Na terenie wsi znajdują się następujące zabytki: |
| − | + | *gotycki [[Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Ostrowitem |kościół]] z XV w. | |
| − | [[ | + | *[[Cmentarz parafialny w Ostrowitem|cmentarz parafialny]] - rzymskokatolicki z II. poł. XIX w., rodowy - dawny ewangelicki z I. poł. XX w. |
| + | *[[Dworek w Ostrowitem|dworek]] | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 79: | Linia 78: | ||
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VII, Warszawa 1886, 960 ss. | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VII, Warszawa 1886, 960 ss. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nowomiejski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Biskupiec (gmina wiejska)]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| + | [[Kategoria: 1201-1300]] | ||
Wersja z 09:22, 6 sie 2014
| Ostrowite | |
| | |
 Dworek w Ostrowitem, źródło: Gmina Biskupiec, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Biskupiec |
| Sołectwo | Ostrowite |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Ostrowite | |
| Położenie na mapie Polski  Ostrowite | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Ostrowite (niem. Schilthern, Schildren) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko – mazurskim w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nad Jeziorem Ostrowite. Miejscowość położona jest na terenie gminy Biskupiec, której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości Łąkorz wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach Mierzyna, na zachód od Sumina oraz na północ od Wielka Tymawa) i kemy (w rejonie Sumina, Łąkorka, Wonny i Szwarcenowa). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest Góra Szwedzka – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie rzeki Osy u ujścia jej do Jeziora Płowęż. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny "Jezioro Karaś", torfowiskowy "Kociołek", "Łabędź", "Uroczysko Piotrowice" oraz częściowo Brodnicki Park Krajobrazowy. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe.
Dzieje miejscowości
W 1222 r. wieś lokował biskup Chrystian z ziem podarowanych przez Konrada Mazowieckiego. Dobra ostrowickie należały w XV w. do komturstwa brodnickiego, następnie do komturstwa pokrzywieńskiego (1423-1424), a później radzyńskiego (1431 r.).
W I poł. XV w. wielki mistrz Pawła von Russdorf nadał Kondradowi Gruenberg wieś na prawie magdeburskim. Spod władzy Gruenberga wyłączono włóki Kacpra Cypriana. Na Gruenberga został nałożony obowiązek odbywania służby, pomocy przy budowach, płacenie 1 funta wosku i 1 feniga kolońskiego, dostarczenia 1 korca żyta i 1 korca pszenicy - od pługa.
Od 1445 r. istniał we wsi kościół parafialny. W II poł. XVII w. Ostrowite podzielono na 9 majątków szlacheckich. Wśród właścicieli byli: Stanisław Chełmicki, Kuczakowski, Stanisław Murzynowski, Rogowski, Stanisławscy, Mateusz Szelski i Maciej Wapczyński. W XIX w. Ostrowite znalazły się w rękach feldmarszałka Gebharda Leberecht von Blucher, które otrzymał za zwycięstwo odniesione nad Napoleonem pod Waterloo. W 1885 r. w Ostrowitem powstało bractwo trzeźwości. W 1886 r. we wsi były 42 budynki i 24 [dym |dymy]. Ponadto w Ostrowitem zamieszkiwało 335 osób, w tym 254 katolików i 81 ewangelików. W tym okresie w miejscowości znajdowała się gorzelnia parowa, działał piec wapienny i funkcjonowała cegielnia. Mieszkańcy trudnili się hodowlą bydła i owiec.
Gospodarka
Działają tutaj gospodarstwa agroturystyczne.
Edukacja
We wsi funkcjonuje Szkoła Podstawowa.
Religia
We wsi znajduje się siedziba lokalnej parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jakuba Apostoła.
Ludzie związani z miejscowością
Z miejscowością wiąże się postać feldmarszałka Gebharda Leberecht von Blucher. Sołtysem wsi w kadencji 2011-2015 jest Mariola Zdunkowska.
Zabytki
Na terenie wsi znajdują się następujące zabytki:
- gotycki kościół z XV w.
- cmentarz parafialny - rzymskokatolicki z II. poł. XIX w., rodowy - dawny ewangelicki z I. poł. XX w.
- dworek
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VII, Warszawa 1886, 960 ss.
