Sątopy: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki) |
|||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Sątop | |dopełniacz wsi = Sątop | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = satopy.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Dawny pałacyk biskupi.<br>Źródło: [http://archipelag.ceik.eu archipelag.ceik.eu] |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = bartoszycki | |powiat = bartoszycki | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 1 282 | + | |liczba ludności = 1 282 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | '''Sątopy''' (niem.''Santoppen'') – wieś sołecka | + | [[image:satopy2.jpg|thumb|right|290px|Dworzec kolejowy we wsi.<br>Źródło: [http://archipelag.ceik.eu archipelag.ceik.eu]]] |
| − | W latach | + | '''Sątopy''' (niem.''Santoppen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)| gminie Bisztynek]]. |
| − | + | W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku była zamieszkana przez 1 282 osoby <ref>łącznie Sątopy, [[Niski Młyn]], [[Sątopy–Samulewo]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Grażyna Kożuchowska]]<ref> [http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/101/132/WYKAZ__SOLTYSOW__SOLECTW__GMINY__BISZTYNEK/ Wrota Warmii i Mazur] [17.12.2013]</ref>. | |
| − | |||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| Linia 40: | Linia 39: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Miejscowość zawdzięcza swoją nazwę zasadźcy wsi | + | Miejscowość zawdzięcza swoją nazwę zasadźcy wsi – [[Prusowie |Prusowi]] Santopowi. W roku 1337 jako odbiorca przywileju lokacyjnego otrzymał on 60 [[Włóka |włók]] ziemi na [[Prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Sątopy były w tym czasie [[Wieś pruska |wsią pruską]]. |
Po wystawieniu przywileju przystąpiono do budowy kościoła. W XIV i w połowie XV wieku funkcję proboszcza pełnili: Arnoldus, Jan Wartenberg, późniejszy biskup warmiński [[Henryk Voglesang]], Laurenty Reynkomis, Bartłomiej de Leunenburg. | Po wystawieniu przywileju przystąpiono do budowy kościoła. W XIV i w połowie XV wieku funkcję proboszcza pełnili: Arnoldus, Jan Wartenberg, późniejszy biskup warmiński [[Henryk Voglesang]], Laurenty Reynkomis, Bartłomiej de Leunenburg. | ||
| − | Szkoła parafialna została uruchomiona zapewne w chwili powstania kościoła. W 1789 roku funkcję nauczyciela i zarazem organisty sprawował Jan Malecki. Miejscowość została nawiedzona przez | + | Szkoła parafialna została uruchomiona zapewne w chwili powstania kościoła. W 1789 roku funkcję nauczyciela i zarazem organisty sprawował [[Jan Malecki]]. Miejscowość została nawiedzona przez epidemię dżumy, nie znamy jednak liczby ofiar. W 1783 roku Sątopy składały się z 49 domów. W połowie XIX wieku do miejscowej parafii należały wsie: [[Koprzywnik]], [[Nisko]], [[Świdrówka]], [[Tarniny]], [[Wojkowo]]. |
| + | |||
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | ||
| − | 1820 | + | *1820 r. – 375 osób |
| − | 1848 | + | *1848 r. – 360 osób |
| − | 1939 | + | *1939 r. – 563 osoby |
| + | |||
| + | == Szkolnictwo == | ||
| + | W miejscowości istnieje [[Szkoła Podstawowa w Sątopach| Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej]] oraz [[Oddział Zamiejscowy Gimnazjum Publicznego w Bisztynku]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Religia== |
| − | + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Jodoka w Sątopach |parafii rzymskokatolickiej]]. Sątopy znajdują się także na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu |parafii greckokatolickiej w Reszlu]] i [[Parafia prawosławna pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Korszach |parafii prawosławnej w Korszach]]. | |
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[lkwim:Kościół pw. św. Jodoka w Sątopach| | + | *[[lkwim:Kościół pw. św. Jodoka w Sątopach| kościół]] wzniesiony w połowie XIV wieku, rozbudowany w latach 1884-1886 |
| − | * | + | *plebania z końca XVIII wieku |
| − | * | + | *cmentarz przykościelny wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków |
*3 tradycyjne kapliczki warmińskie | *3 tradycyjne kapliczki warmińskie | ||
| + | |||
| + | ==Przyroda== | ||
| + | W pobliżu miejscowości znajduje się [[Rezerwat Polder Sątopy–Samulewo |Rezerwat Przyrody "Polder Sątopy–Samulewo"]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
| + | ==Ludzie związani z miejscowością== | ||
| + | *[[Henryk IV Vogelsang]] (1360–1415) – biskup warmiński w latach 1401–1415, proboszcz parafii w Sątopach | ||
| + | *[[Fabian Emmerich]] (1477-1559) – duchowny rzymskokatolicki, kanonik dobromiejski, lekarz kapitulny, proboszcz miejscowej parafii. | ||
| + | |||
| + | ==Ciekawostki== | ||
| + | *We wsi realizowany jest projekt [[lkwim:Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie|Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]] pod nazwą [http://archipelag.ceik.eu/ "Archipelag - atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur"]. | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [18.12.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.bisztynek24.pl/wsie.html| Bisztynek24.pl] [18.12.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#643/pl/i/satopy_-_zabytkowy_kosciol_par._p.w._sw._jodoka| Ciekawe Mazury] [18.12.2013]<br/> | |
| − | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/S%C4%85topy_%28wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie%29| wikipedia.pl] [18.12.2013] | |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| Linia 78: | Linia 90: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 08:12, 15 kwi 2015
| Sątopy | |
| | |
 Dawny pałacyk biskupi.
Źródło: archipelag.ceik.eu | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bisztynek |
| Liczba ludności (2010) | 1 282 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Sątopy | |
| Położenie na mapie Polski  Sątopy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Sątopy (niem.Santoppen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku była zamieszkana przez 1 282 osoby [1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Grażyna Kożuchowska[2].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Warmii, w odległości 9 km od Bisztynka w kierunku Reszla.
Dzieje miejscowości
Miejscowość zawdzięcza swoją nazwę zasadźcy wsi – Prusowi Santopowi. W roku 1337 jako odbiorca przywileju lokacyjnego otrzymał on 60 włók ziemi na prawie chełmińskim. Sątopy były w tym czasie wsią pruską.
Po wystawieniu przywileju przystąpiono do budowy kościoła. W XIV i w połowie XV wieku funkcję proboszcza pełnili: Arnoldus, Jan Wartenberg, późniejszy biskup warmiński Henryk Voglesang, Laurenty Reynkomis, Bartłomiej de Leunenburg.
Szkoła parafialna została uruchomiona zapewne w chwili powstania kościoła. W 1789 roku funkcję nauczyciela i zarazem organisty sprawował Jan Malecki. Miejscowość została nawiedzona przez epidemię dżumy, nie znamy jednak liczby ofiar. W 1783 roku Sątopy składały się z 49 domów. W połowie XIX wieku do miejscowej parafii należały wsie: Koprzywnik, Nisko, Świdrówka, Tarniny, Wojkowo.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1820 r. – 375 osób
- 1848 r. – 360 osób
- 1939 r. – 563 osoby
Szkolnictwo
W miejscowości istnieje Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej oraz Oddział Zamiejscowy Gimnazjum Publicznego w Bisztynku.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej. Sątopy znajdują się także na terenie parafii greckokatolickiej w Reszlu i parafii prawosławnej w Korszach.
Zabytki
- kościół wzniesiony w połowie XIV wieku, rozbudowany w latach 1884-1886
- plebania z końca XVIII wieku
- cmentarz przykościelny wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków
- 3 tradycyjne kapliczki warmińskie
Przyroda
W pobliżu miejscowości znajduje się Rezerwat Przyrody "Polder Sątopy–Samulewo".
Ludzie związani z miejscowością
- Henryk IV Vogelsang (1360–1415) – biskup warmiński w latach 1401–1415, proboszcz parafii w Sątopach
- Fabian Emmerich (1477-1559) – duchowny rzymskokatolicki, kanonik dobromiejski, lekarz kapitulny, proboszcz miejscowej parafii.
Ciekawostki
- We wsi realizowany jest projekt Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie pod nazwą "Archipelag - atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur".
Bibliografia
Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Bank Danych Lokalnych GUS [18.12.2013]
Bisztynek24.pl [18.12.2013]
Ciekawe Mazury [18.12.2013]
wikipedia.pl [18.12.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Sątopy, Niski Młyn, Sątopy–Samulewo
- ↑ Wrota Warmii i Mazur [17.12.2013]
