Krawczyki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 237<ref>Łącznie Krawczyki i | + | |liczba ludności = 237<ref>Łącznie: Krawczyki i Klekotki.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Krawczyki ''' (niem. ''Kraftshagen'') – | + | ''' Krawczyki ''' (niem. ''Kraftshagen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 237 mieszkańców (łącznie z [[Klekotki|Klekotkami]]). W skład sołectwa wchodzą wsie Krawczyki i Klekotki. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Wiesław Kaczerski]]<ref>http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ [ | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 237 mieszkańców (łącznie z [[Klekotki|Klekotkami]]). W skład sołectwa wchodzą wsie Krawczyki i Klekotki. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Wiesław Kaczerski]]<ref>[http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ gmina-bartoszyce.pl] [05.03.2014]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 10 km na południe od [[Bartoszyce|Bartoszyc]], między drogami krajowymi nr 51 i 57, przy granicy z [[powiat lidzbarski|powiatem lidzbarskim]]; przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Bartoszyce | + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 10 km na południe od [[Bartoszyce|Bartoszyc]], między drogami krajowymi nr 51 i 57, przy granicy z [[powiat lidzbarski|powiatem lidzbarskim]]; przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Bartoszyce – [[Lidzbark Warmiński]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Została założona w 1336 roku jako wieś należąca do Zakonu. W tym samym czasie wybudowano tu kościół, jednak spłonął on podczas wojny polsko-krzyżackiej w 1414 roku i nigdy nie został odbudowany. W XVI wieku wieś została nadana Denhoffom (Dönhoffom), którzy szybko włączyli ziemię chłopską do swego majątku. W skład klucza dóbr Dönhoffów wchodziły pod koniec XIX wieku również pobliskie folwarki [[Klekotki]] i [[Szwarunki]]; łącznie majątek ten obejmował obszar 1143 ha (stan na rok 1889), a więc zaliczał się do największych w powiecie bartoszyckim. W posiadaniu tej rodziny Krawczyki znajdowały się aż do lat 30. XX wieku, gdy majątek został rozparcelowany. |
| + | |||
| + | Dwukondygnacyjny [[pałac w Krawczykach|pałac]] powstał prawdopodobnie w XIX wieku, lecz w okresie powojennym został tak poważnie przebudowany, iż utracił cechy zabytkowe. Do 1945 roku Krawczyki należały do parafii ewangelickiej w [[Galiny|Galinach]]. | ||
[[File:Pałac po pożarze w 1961 roku.jpg|thumb|250 px|left|Pałac po pożarze w 1961 roku]] | [[File:Pałac po pożarze w 1961 roku.jpg|thumb|250 px|left|Pałac po pożarze w 1961 roku]] | ||
| − | Szkołę we wsi założono w XVIII wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 94 uczniów, a zatrudnionych było trzech nauczycieli. Po | + | Szkołę we wsi założono w XVIII wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 94 uczniów, a zatrudnionych było trzech nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie w 1946 roku; organizatorem i pierwszym kierownikiem placówki był [[Jan Gabriel]]. W późniejszym czasie duże zasługi położył dla jej rozwoju nauczyciel [[Edward Szołoch]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Pierwsi osadnicy przybyli tu już w 1945 roku. Wśród nich byli [[Aleksander Brygoła]] i [[Wacław Kulesza]], którzy kolejno byli wójtami gminy Galiny. Według spisu powszechnego z 1983 roku w Krawczykach były 62 budynki mieszkalne (68 mieszkań) oraz 59 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 702 ha. We wsi ponadto znajdowały się wówczas: punkt biblioteczny, klub, boisko sportowe, sklep wielobranżowy, sala kinowa na 60 miejsc oraz prywatna kuźnia. | |
| − | 1933 | + | Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła: |
| − | + | *1857 – 197 osób | |
| − | 1939 | + | *1933 – 504 osoby |
| − | + | *1939 – 536 osób | |
| − | 1983 | + | *1983 – 279 osób |
[[File:Odbudowany pałac, obecnie szkoła.jpg|thumb|250 px|right|Odbudowany pałac. Obecnie szkoła]] | [[File:Odbudowany pałac, obecnie szkoła.jpg|thumb|250 px|right|Odbudowany pałac. Obecnie szkoła]] | ||
<br/> | <br/> | ||
== Edukacja == | == Edukacja == | ||
| − | *[[Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Krawczykach]] | + | *[[Szkoła Podstawowa w Krawczykach|Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Krawczykach]] |
| − | |||
| − | |||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
| − | + | We wsi znajdują się gospodarstwa agroturystyczne należące do [[Bartoszyckie Stowarzyszenie Agroturystyki "Warmiacy"| Bartoszyckiego Stowarzyszenia Agroturystyki "Warmiacy"]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *park pałacowy; obecnie w stanie szczątkowym, zachowały się pojedyncze egzemplarze starodrzewu |
| − | *[[Pałac w Krawczykach]] | + | *[[Pałac w Krawczykach|pałac]] przebudowany po 1945 roku, obecnie budynek szkoły |
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987. | ||
| + | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1401-1500]] |
Wersja z 13:43, 27 lis 2014
| Krawczyki | |
| | |
 Pałac w Krawczykach. Początek XX wieku
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bartoszyce |
| Liczba ludności (2010) | 237[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Krawczyki | |
| Położenie na mapie Polski  Krawczyki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Krawczyki (niem. Kraftshagen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 237 mieszkańców (łącznie z Klekotkami). W skład sołectwa wchodzą wsie Krawczyki i Klekotki. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Wiesław Kaczerski[2].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 10 km na południe od Bartoszyc, między drogami krajowymi nr 51 i 57, przy granicy z powiatem lidzbarskim; przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Bartoszyce – Lidzbark Warmiński.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Została założona w 1336 roku jako wieś należąca do Zakonu. W tym samym czasie wybudowano tu kościół, jednak spłonął on podczas wojny polsko-krzyżackiej w 1414 roku i nigdy nie został odbudowany. W XVI wieku wieś została nadana Denhoffom (Dönhoffom), którzy szybko włączyli ziemię chłopską do swego majątku. W skład klucza dóbr Dönhoffów wchodziły pod koniec XIX wieku również pobliskie folwarki Klekotki i Szwarunki; łącznie majątek ten obejmował obszar 1143 ha (stan na rok 1889), a więc zaliczał się do największych w powiecie bartoszyckim. W posiadaniu tej rodziny Krawczyki znajdowały się aż do lat 30. XX wieku, gdy majątek został rozparcelowany.
Dwukondygnacyjny pałac powstał prawdopodobnie w XIX wieku, lecz w okresie powojennym został tak poważnie przebudowany, iż utracił cechy zabytkowe. Do 1945 roku Krawczyki należały do parafii ewangelickiej w Galinach.
Szkołę we wsi założono w XVIII wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 94 uczniów, a zatrudnionych było trzech nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie w 1946 roku; organizatorem i pierwszym kierownikiem placówki był Jan Gabriel. W późniejszym czasie duże zasługi położył dla jej rozwoju nauczyciel Edward Szołoch.
Pierwsi osadnicy przybyli tu już w 1945 roku. Wśród nich byli Aleksander Brygoła i Wacław Kulesza, którzy kolejno byli wójtami gminy Galiny. Według spisu powszechnego z 1983 roku w Krawczykach były 62 budynki mieszkalne (68 mieszkań) oraz 59 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 702 ha. We wsi ponadto znajdowały się wówczas: punkt biblioteczny, klub, boisko sportowe, sklep wielobranżowy, sala kinowa na 60 miejsc oraz prywatna kuźnia.
Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:
- 1857 – 197 osób
- 1933 – 504 osoby
- 1939 – 536 osób
- 1983 – 279 osób
Edukacja
Turystyka
We wsi znajdują się gospodarstwa agroturystyczne należące do Bartoszyckiego Stowarzyszenia Agroturystyki "Warmiacy"
Zabytki
- park pałacowy; obecnie w stanie szczątkowym, zachowały się pojedyncze egzemplarze starodrzewu
- pałac przebudowany po 1945 roku, obecnie budynek szkoły
Przypisy
- ↑ Łącznie: Krawczyki i Klekotki.
- ↑ gmina-bartoszyce.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
