Płośnica (gmina wiejska)
Gmina Płośnica | |
| |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | działdowski |
Rodzaj gminy | wiejska |
Wójt | Krzysztof Groblewski |
Powierzchnia | 163,23 km² |
Liczba sołectw | 15 |
Liczba miejscowości | 16 |
Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
5878 36 osób/km² |
Strefa numeracyjna | 23 |
Tablice rejestracyjne | NDZ |
TERYT | 2803052 |
Urząd gminy ul. Dworcowa 52 13-206 Płośnica
| |
Strona internetowa gminy | |
Biuletyn Informacji Publicznej gminy |
Gmina Płośnica – gmina wiejska położona w południowo-zachodnim krańcu województwa warmińsko-mazurskiego w powiecie działdowskim, na styku dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Siedziba gminy znajduje się w Płośnicy.
Obszar gminy stanowią tereny rolnicze i leśne o nieskażonym środowisku naturalnym. Całe terytorium gminy znajduje się na terenie Zielonych Płuc Polski.
Władzę w gminie sprawuje wójt Krzysztof Groblewski [1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Płośnica zajmuje powierzchnię 163,23km2[2]. W tym:
- lasy: 20,08% (3278 ha)
- użytki rolne: 75,33% (12296 ha)
- wody: 0,26% (45 ha)
Gmina stanowi 16,93% powierzchni powiatu działdowskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
liczba | 5878 | 100 | 2938 | 49,98 | 2940 | 50,02 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
36 | 18 | 18 |
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie wiejskiej Płośnica wynosiło -17 osób[4], co stanowi 11,26% migracji ludności w powiecie działdowskim oraz 0,66% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej obszar powiatu działdowskiego w granicach przedwojennego podziału administracyjnego a wraz z nim tereny dzisiejszej gminy wiejskiej Płośnica wchodził w skład województwa warszawskiego. Od 6 lipca 1950 roku na podstawie ustawy z dnia 28 czerwca 1950 roku[5] został włączony do województwa olsztyńskiego.
W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[6] istniejąca dotychczas gmina Płośnica stała się gromadą. W 1972 roku na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[7] przywrócono podział kraju na gminy. W skład utworzonej gminy Płośnica z siedzibą w Płośnicy wchodziły sołectwa: Gralewo, Gródki, Mały Łęck, Murawki, Płośnica, Prioma, Przełęk, Rutkowice, Skurpie, Turza Mała, Wielki Łęck[8].
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[9] przestał istnieć powiat działdowski. Gmina Płośnica na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 roku stała się częścią województwa ciechanowskiego[10].
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[11] umiejscowiły gminę Płośnica w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim.
Gmina wiejska Płośnica graniczy z gminami: Działdowo, Rybno, Lidzbark oraz gminą Kuczbork w województwie mazowieckim.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Gralewo, Gródki, Gruszka, Jabłonowo, Mały Łęck, Murawki, Niechłonin, Płośnica, Prioma, Przełęk, Rutkowice, Skurpie, Turza Mała, Wielki Łęck, Zalesie.
Pozostałe miejscowości: Przełęk Kościelny, Przełęk Mały, Artulewo, Prętki, Morycówka, Pajewo.
Gospodarka
Wiodącą funkcją gospodarki gminy jest rolnictwo rozwijające się na bazie gospodarstw indywidualnych i zespołowych. Powierzchnia gruntów rolnych wynosi 12296 ha. Większość gospodarstw prowadzi produkcję wielokierunkową bez wyraźnie określonej specjalizacji. W strukturze upraw przeważa uprawa zbóż, a w szczególności uprawa żyta i pszenżyta, co jest uwarunkowane m.in. jakością gleb. W zakresie hodowli zwierząt w gminie dominuje hodowla trzody chlewnej, bydła opasowego i mlecznego.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Płośnica wynosiła w 2012 roku 252. W tym 21 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 231 tworzyło sektor prywatny[12]. W 2012 roku w sektorze tym 29 firm było zarejestrowanych w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo; 37 firmy w dziale: handel hurtowy i detaliczny, 45 firm w dziale: budownictwo, a w dziale przetwórstwo przemysłowe – 31 firm. Większość firm stanowi małe i średnie przedsiębiorstwa.
Przemysł nie jest rozwinięty i nie stanowi silnego elementu gminnej gospodarki.
Gmina należy do Ekologicznego Związku Gmin "Działdowszczyzna".
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie wiejskiej Płośnica wynosiła 611 osób[13], co stanowi 9,55% bezrobotnych w powiecie działdowskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 16,7% ludności[14].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Gminny Ośrodek Kultury w Płośnicy
- Gminna Biblioteka Publiczna w Płośnicy – filie biblioteki znajdują się w Wielkim Łęcku, Gródkach, Niechłoninie
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Ogólnopolski Przegląd Teatrów Amatorskich - Płośnickie Lato Teatralne
- Święto Plonów
- Maraton Kulturalny. Spotkania z książką, muzyką, teatrem
Ludzie związani z gminą
- Jan Wiśniewski (1938–2011) – założyciel, instruktor i kapelmistrz Młodzieżowej Orkiestry Dętej OSP w Płośnicy
Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Płośnica należą[15]:
- zespół dworski w Rutkowicach
- zespół dworski z przełomu XIX i XX wieku w Gródkach
- zespół dworski w Małym Łęcku
- kościół pw. Wszystkich Świętych w Niechłoninie
- kościół pw. św. Barbary w Płośnicy wraz z przykościelnym cmentarzem
- zespół dworski w Turzy Małej wraz z parkiem
- kościół pw. św. Mikołaja w Wielkim Łęcku
- kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Przełęku
Szlaki i atrakcje turystyczne
- obiekty sakralne i dworskie
- park krajobrazowy i pomniki przyrody
Religia
- Parafia pw. św. Barbary w Płośnicy
- Parafia pw. św. Mikołaja w Wielkim Łęcku
- Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła oraz Przemienienia Pańskiego w Przełęku
- Parafia pw. Wszystkich Świętych w Niechłoninie
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Płośnica istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Szkoła Podstawowa w Wielkim Łęcku
- Szkoła Podstawowa w Gródkach
- Gimnazjum im. Jana Pawła II w Gródkach
- Szkoła Podstawowa w Niechłoninie im. Henryka Sienkiewicza
- Szkoła Podstawowa im. Ewy Szelburg-Zarembiny w Płośnicy
- Zespół Szkół w Gródkach – Liceum Ogólnokształcące w Gródkach, Technikum w Gródkach, Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Gródkach (organem prowadzącym Zespół Szkół w Gródkach jest powiat działdowski).
Sport
W gminie organizowane są imprezy sportowe, m.in.: Turniej Piłki Siatkowej Drużyn Strażackich, turnieje tenisa stołowego amatorów, halowe turnieje piłki nożnej dziewcząt i chłopców. Istnieją również kluby sportowe:
- SKS przy Szkole Podstawowej im. Ewy Szelburg-Zarembiny w Płośnicy
- UKS "Junior" Gródki przy Gimnazjum im. Jana Pawła II w Gródkach
Inne organizacje i instytucje
- Młodzieżowa Orkiestra Dęta OSP w Płośnicy – jedna z najlepszych orkiestr dętych w Polsce, wyróżniana wielokrotnie w konkursach wojewódzkich, krajowych i międzynarodowych
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody zajmujące ogółem 2264,4 ha[16].
Należą do nich:
- park krajobrazowy:
- Welski Park Krajobrazowy (20444 ha wraz z otuliną 24339,1 ha)
- obszar chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Górnej Wkry (4097,5 ha)
- obszary Natura 2000:
- Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Dolina Wkry i Mławki (6889,70 ha – na terenie gminy 2711,2 ha)
- Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 Ostoja Welska (3384,29 ha – na terenie gminy 1591,5 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Płośnica znajduje się 13 pomników przyrody. Są to głównie pojedyncze dęby, lipy i świerki[17] oraz głazy narzutowe, jak ten w leśnictwie Gródki.
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Gminy Płośnica [06.04.2014]
- ↑ Urząd Statystyczny w Olsztynie [06.04.2014]
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
- ↑ Bank Danych lokalnych GUS[06.04.2014]
- ↑ Dz.U. 1950 nr 28 poz. 255, Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych [06.04.2014]
- ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
- ↑ Bank Danych lokalnych GUS, stat.gov.pl [06.04.2014]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [06.04.2014]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.04.2014]
- ↑ Program ochrony środowiska gminy Płośnica na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020, Płośnica 2013.
- ↑ Program ochrony środowiska gminy Płośnica na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020, Płośnica 2013.
Bibliografia
Dz.U. 1950 nr 28 poz. 255, Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. Wandy Koryckiej, Olsztyn 1966.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Program ochrony środowiska gminy Płośnica na lata 2013–2016 z perspektywą na lata 2017–2020, Płośnica 2013.
Bank Danych Lokalnych GUS [06.04.2014]
BIP Urzędu Gminy Płośnica [06.04.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.04.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.04.2014]
Urząd Gminy Płośnica [06.04.2014]
Urząd Statystyczny w Olsztynie [06.04.2014]