Rutkowice

Rutkowice
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	działdowski
Gmina	Płośnica
Liczba ludności (2010)	413
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Rutkowice
Położenie na mapie Polski Rutkowice
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rutkowice (niem. Ruttkowitz) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Płośnica. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. W 2010 roku liczyła 413 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Tadeusz Mendalka.

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 10 km na północny zachód od Działdowa i 17 km na wschód od Lidzbarka, na północ od drogi wojewódzkiej nr 544 i linii kolejowej na odcinku Działdowo – Lidzbark.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. Na początku lat 90. XV wieku wójt działdowski Jerzy Trusches sprzedał braciom: Janowi, Piotrowi, Niemirze, Wojtkowi i Pawłowi 40 łanów położonych między wsiami Turza Wielka, Prioma i Skurpie. W 1497 roku umowę tę potwierdził wielki mistrz, nadając braciom ową ziemię na prawie chełmińskim, oni zaś zobowiązani byli do jednej służby zbrojnej. Prawdopodobnie od pierwszych właścicieli Rutkowic wywodzi się ród Pobóg–Rutkowskich. Tutejszy majątek należał w XVII wieku do rodziny Goczewskich, a następnie Długokęckich. Szkołę we wsi założono pod koniec XVIII wieku. Rutkowice należały do parafii ewangelickiej w Płośnicy.

W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną – przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. W okresie międzywojennym majątek w Rutkowicach (880 hektarów) posiadał Walter Bayer, do niego też należała miejscowa gorzelnia.

Po II wojnie światowej na bazie dawnego majątku utworzono Zakład Rolny Rutkowice, który podlegał PGR-owi w Księżym Dworze; działał on w latach 1967-1993, obecnie należy do Skarbu Państwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 194 osoby

• 1889 r.– 182 osoby

• 1921 r. – 176 osób

• 1931 r. – 655 osób

Gospodarka

We wsi działa forma świadcząca usługi ogólnobudowlane, sklep spożywczo–przemysłowy oraz zakład zajmujący się mechaniką samochodową i ślusarstwem.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Płośnicy.

Zabytki

• zespół podworski: pałac dworski z około 1870 roku, park dworski z drugiej połowy XIX wieku, murowana gorzelnia (1872-1874), dwa budynki gospodarcze z kamienia i cegły z końca XIX wieku, dwa budynki gospodarcze z kamienia i cegły z początku XX wieku, budynek gospodarczy z pierwszej ćwierci XX wieku
• budynek szkoły z początku XX wieku
• kilka przykładów budownictwa z końca XIX i początku XX wieku (domy nr 2, 5 i 6)

Bibliografia

Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Strona Urzędu Gminy Płośnica [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]