Kozłowo (gmina wiejska)
| Gmina Kozłowo | |
| | |
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Rodzaj gminy | wiejska |
| Wójt | Jacek Jankowski |
| Powierzchnia | 254,27 km² |
| Liczba sołectw | 30 |
| Liczba miejscowości | 40 |
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
6260 25 osób/km² |
| Strefa numeracyjna | 89 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| TERYT | 2811032 |
| Urząd gminy ul. Mazurska 3 13-124 Kozłowo
| |
| Strona internetowa gminy | |
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |
Gmina Kozłowo – gmina wiejska położona w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, w południowo-zachodniej części powiatu nidzickiego. Siedziba gminy znajduje się w Kozłowie.
Gmina rolnicza, o bardzo dużym udziale gruntów rolnych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie. Gmina o wysokim stopniu bezrobocia.
Władzę w gminie sprawuje wójt Jacek Jankowski[1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Kozłowo zajmuje powierzchnię 254,27 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 78,6% (19984 ha)
- lasy: 13,8% (3500 ha)
- wody: 2,2% (557 ha)
Gmina stanowi 26,5% powierzchni powiatu nidzickiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
Plik: Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zaborowie.jpg
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 6260 | 100 | 3078 | 49,2 | 3182 | 50,8 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
25 | 12 | 13 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Kozłowo wynosiło -36 osób[2], co stanowi 23,4% migracji w powiecie nidzickim oraz 1% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny gminy Kozłowo należały do powiatu nidzickiego w województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[3], istniejące gminy zastąpiono gromadami, które istniały do kolejnej reformy administracyjnej.
1 stycznia 1973 roku, w wyniku wprowadzenia w życie ustawy o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[4] został przywrócony podział państwa na gminy. Gmina Kozłowo została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[5]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Bartki, Górowo, Kozłowo, Krokowo, Niedanowo, Pielgrzymowo, Sarnowo, Sławka Mała, Sławka Wielka, Szkudaj, Szymany, Ważyny, Wierzbowo, Wola, Zabłocie Kozłowskie, Zaborowo, Zakrzewko, Zakrzewo, Zalesie.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat nidzicki. Gmina Kozłowo została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
W 1977 roku, na podstawie Rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1976 roku[7], ze zniesionej gminy Szkotowo, w obszar gminy Kozłowo włączono sołectwa: Browina, Dziurdziewo, Januszkowo, Kamionki, Kownatki, Michałki, Rogóż, Siemianowo, Szkotowo, Turowo i Turówko.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły gminę Kozłowo w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim.
Gmina wiejska Kozłowo graniczy z gminami: Działdowo, Iłowo-Osada, Janowiec Kościelny, Nidzica, Olsztynek, Grunwald, Dąbrówno.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Bartki, Browina, Cebulki, Dziurdziewo - Kamionki, Górowo, Kownatki, Kozłowo, Krokowo, Michałki - Januszkowo, Niedanowo, Pielgrzymowo, Rogóż, Sarnowo, Sątop, Siemianowo, Sławka Mała, Sławka Wielka, Szkotowo, Szkudaj, Szymany, Turowo, Turówko, Ważyny, Wierzbowo - Gołębiewo, Wola, Zabłocie Kozłowskie, Zaborowo, Zakrzewko, Zakrzewo, Zalesie.
Pozostałe miejscowości: Borowiec, Kadyki, Lipowo, Miłkowiec, Rodowo, Wronowo, Rogóżek, Kozłówko, Zakrzów-Sarnowo, Zakrzewo (osada).
Gospodarka
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Kozłowo jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. W przeważającej części są to gospodarstwa małe. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną. Na obszarze gminy dominują gleby słabej jakości, na których uprawiane są rośliny o niskich wymaganiach glebowo-wodnych z przewagą upraw zbożowych i okopowych. Gleby występujące na terenie gminy sprzyjają również uprawie roślin na cele energetyczne np. wierzby energetycznej. Bezpośredni wpływ na rodzaj upraw oprócz jakości gleb ma również produkcja zwierzęca prowadzona na terenie gminy. Część uzyskanych plonów jest wykorzystywana jako pasze. Dominującym kierunkiem produkcji zwierzęcej w gminie jest hodowla trzody chlewnej oraz bydła: opasowego i mlecznego[9].
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Kozłowo wynosiła w 2013 roku 231. W tym 20 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 211 tworzy sektor prywatny. 39 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 23 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 48 firm w dziale budownictwo, 28 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziły 3 firmy[2].
Turystyka nie odgrywa w gminie Kozłowo znaczącej roli. Warunki przyrodnicze (w tym jeziora, lasy) i krajobrazowe mogą sprzyjać rozwojowi agroturystyki w tym rejonie.
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Szkotowo, Kownatki[9].
Gmina Kozłowo należy do Ekologicznego Związeku Gmin "Działdowszczyzna" oraz LGD "Brama Mazurskiej Krainy".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów peryferyzacji społeczno- gospodarczej oraz do tzw. "Tygrysów warmińsko-mazurskich" obszarów wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Kozłowo wynosiła 641osób[2], co stanowi 26,4% bezrobotnych w powiecie nidzickim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,3% ludności[10].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Gminne Centrum Kultury i Sportu w Kozłowie
- Gminna Biblioteka Publiczna w Kozłowie - filie biblioteki znajdują się w: Szkotowie, Sarnowie
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Dzień Ziemi Kozłowskiej
- Święto plonów - gminno-parafialne dożynki
Ludzie związani z gminą
- Andrzej Śmietanko - urodzony w Kozłowie, polityk, poseł na Sejm II kadencji, były minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Kozłowo należą[11]:
- kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kozłowie
- kościół pw. Matki Boskiej Anielskiej w Dziurdziewie wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. św. Antoniego w Sarnowie wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Sławce Wielkiej wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. św. Józefa Robotnika w Szkotowie wraz z przykościelnym cmentarzem
- dwór w Szkotowie
- kościół pw. św. Michała Archanioła w Turowie wraz z przykościelnym cmentarzem
- zespół dworski w Turowie
- kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zaborowie wraz z przykościelnym cmentarzem
- cmentarze z okresu I wojny światowej w: Michałkach, Sarnowie, Szkotowie, Zakrzewku.
Szlaki i atrakcje turystyczne
- szlaki rowerowe:
- niebieski szlak rowerowy: Szkotowo – Kownatki – Turowo – Turówko – Januszkowo - Szkotowo (20,6 km)
- zielony szlak rowerowy: Kozłowo – Sarnowo – Niedanowo – Zaborowo – Szykany – Ważyny – Kamionka – Kanigowo – Borowy Młyn – Piątki – Olszewo – Pielgrzymowo – Kozłowo (36,6 km)
- żółty szlak rowerowy: Szkotowo – Rączki – Szerokopaś – Łysakowo – Sławka Mała – Kozłowo – Sławka Wlk. – Rogóż – Szkotowo (35,1 km)
- "szlak kurhanów" przebiega m.in. przez Kownatki – Kozłowo – Michałki – Pielgrzymowo – Szkotowo – Turowo – Zaborowo
- spływ kajakowy rzeką Szkotówką do Działdowa
- zabytkowe parki dworskie w: Kozłowie, Turówku, Zabłociu Kozłowskim
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
- lasy, jeziora, rzeki: Nida i Szkotówka
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Kozłowo można uzyskać na stronach internetowych UG Kozłowo.
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Kozłowo istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Szkoła Podstawowa im. Orła Białego w Zaborowie
- Zespół Szkolno-Porzedszkolny im. Marii Zientary Malewskiej w Kozłowie - przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum
- Zespół Szkół im. Władysława Jagiełły w Rogożu - szkoła podstawowa, gimnazjum
- Zespół Szkół im. ks. Jana Twardowskiego w Szkotowie - szkoła podstawowa, gimnazjum
Sport
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Zimowy turniej piłki nożnej o puchar wójta gminy Kozłowo, biegi pod patronatem ogólnopolskiej akcji "Polska biega", Turniej Taekwondo o puchar wójta gminy Kozłowo, gminne zawody lekkoatletyczne, "Januszkowiada" turniej piłki nożnej o puchar wójta gminy Kozłowo, Turniej "Szóstek piłkarskich" jednostek OSP o puchar wójta gminy Kozłowo.
Na terenie gminy działają kluby:
- PLUKS Kozłowo
- GKS Kozłowo
- KS Gmina Kozłowo
Inne organizacje i instytucje
- Stowarzyszenie KEKS - Kozłowska Ekologiczna Kuźnia Smaku
- Stowarzyszenie Promujmy Kozłowo non omnis moriar
- Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Kozłowo
- Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Ziemia Kozłowska
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Jeziora Mielno (10 498 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Dolin Rzek Nidy i Szkotówki (8 391,9 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Kozłowo znajdują się 2 pomniki przyrody[12].
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Gminy Kozłowo [1]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [2]
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[3]
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[4]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [5]
- ↑ Dz.U. 1977 nr 2 poz. 11, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia i zmiany granic gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach krośnieńskim, nowosądeckim, olsztyńskim i piotrkowskim.[6]
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[7]
- ↑ 9,0 9,1 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Kozłowo na lata 2005-2012.[8]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [9]
- ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [10]
Bibliografia
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1977 nr 2 poz. 11, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia i zmiany granic gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach krośnieńskim, nowosądeckim, olsztyńskim i piotrkowskim. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategii Rozwoju Gminy Kozłowo na lata 2007-2015, 2007.
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Kozłowo na lata 2005-2012.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Gminy Kozlowo [20.10.2014]
Urząd Gminy Kozlowo [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
