Płośnica (gmina wiejska)

Gmina Płośnica
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	działdowski
Rodzaj gminy	wiejska
Wójt	Michał Breski
Powierzchnia	163,23 km²
Liczba sołectw	15
Liczba miejscowości	16
Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia	5878 36 osób/km²
Strefa numeracyjna	23
Tablice rejestracyjne	NDZ
TERYT	2803052
Urząd gminy ul. Dworcowa 52 13-206 Płośnica
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Płośnica – gmina wiejska położona w południowo-zachodnim krańcu województwa warmińsko-mazurskiego w powiecie działdowskim, na styku dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Siedziba gminy znajduje się w Płośnicy. Obszar gminy stanowią tereny rolnicze i leśne o nieskażonym środowisku naturalnym. Całe terytorium gminy znajduje się na terenie Zielonych Płuc Polski. Władzę w gminie sprawuje wójt Michał Breski.

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Płośnica zajmuje powierzchnię 163,23km². W tym:

• lasy: 20,08% (3278 ha)
• użytki rolne: 75,33% (12296 ha)
• wody: 0,26% (45 ha)

Gmina stanowi 16,93% powierzchni powiatu działdowskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi:

Kościół pw. Wszystkich Świętych w Niechłoninie. Źródło: www.drewniane-mazowsze.flog.pl

Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Przełęku. Fot. MO. Źródło: www.moje-dzialdowo.pl

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
liczba	5878	100	2938	49,98	2940	50,02
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	36		18		18

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie wiejskiej Płośnica wynosiło -17 osób, co stanowi 11,26% migracji ludności w powiecie działdowskim oraz 0,66% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej obszar powiatu działdowskiego w granicach przedwojennego podziału administracyjnego a wraz z nim tereny dzisiejszej gminy wiejskiej Płośnica wchodził w skład województwa warszawskiego. Od 6 lipca 1950 roku na podstawie ustawy z dnia 28 czerwca 1950 roku został włączony do województwa olsztyńskiego.

W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych istniejąca dotychczas gmina Płośnica stała się gromadą. W 1972 roku na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych przywrócono podział kraju na gminy. W skład utworzonej gminy Płośnica z siedzibą w Płośnicy wchodziły sołectwa: Gralewo, Gródki, Mały Łęck, Murawki, Płośnica, Prioma, Przełęk, Rutkowice, Skurpie, Turza Mała, Wielki Łęck.

1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa przestał istnieć powiat działdowski. Gmina Płośnica na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 roku stała się częścią województwa ciechanowskiego.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa umiejscowiły gminę Płośnica w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim.

Gmina wiejska Płośnica graniczy z gminami: Działdowo, Rybno, Lidzbark oraz gminą Kuczbork w województwie mazowieckim.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Gralewo, Gródki, Gruszka, Jabłonowo, Mały Łęck, Murawki, Niechłonin, Płośnica, Prioma, Przełęk, Rutkowice, Skurpie, Turza Mała, Wielki Łęck, Zalesie.

Pozostałe miejscowości: Przełęk Kościelny, Przełęk Mały, Artulewo, Prętki, Morycówka, Pajewo.

Gospodarka

Wiodącą funkcją gospodarki gminy jest rolnictwo rozwijające się na bazie gospodarstw indywidualnych i zespołowych. Powierzchnia gruntów rolnych wynosi 12296 ha. Większość gospodarstw prowadzi produkcję wielokierunkową bez wyraźnie określonej specjalizacji. W strukturze upraw przeważa uprawa zbóż, a w szczególności uprawa żyta i pszenżyta, co jest uwarunkowane m.in. jakością gleb. W zakresie hodowli zwierząt w gminie dominuje hodowla trzody chlewnej, bydła opasowego i mlecznego.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Płośnica wynosiła w 2012 roku 252. W tym 21 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 231 tworzyło sektor prywatny. W 2012 roku w sektorze tym 29 firm było zarejestrowanych w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo; 37 firmy w dziale: handel hurtowy i detaliczny, 45 firm w dziale: budownictwo, a w dziale przetwórstwo przemysłowe – 31 firm. Większość firm stanowi małe i średnie przedsiębiorstwa.

Przemysł nie jest rozwinięty i nie stanowi silnego elementu gminnej gospodarki.

Gmina należy do Ekologicznego Związku Gmin "Działdowszczyzna".

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie wiejskiej Płośnica wynosiła 611 osób, co stanowi 9,55% bezrobotnych w powiecie działdowskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 16,7% ludności.

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

• Gminny Ośrodek Kultury w Płośnicy
• Gminna Biblioteka Publiczna w Płośnicy – filie biblioteki znajdują się w Wielkim Łęcku, Gródkach, Niechłoninie

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

• Ogólnopolski Przegląd Teatrów Amatorskich - Płośnickie Lato Teatralne
• Święto Plonów
• Maraton Kulturalny. Spotkania z książką, muzyką, teatrem

Ludzie związani z gminą

• Jan Wiśniewski (1938–2011) – założyciel, instruktor i kapelmistrz Młodzieżowej Orkiestry Dętej OSP w Płośnicy

Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Płośnica należą:

• zespół dworski w Rutkowicach
• zespół dworski z przełomu XIX i XX wieku w Gródkach
• zespół dworski w Małym Łęcku
• kościół pw. Wszystkich Świętych w Niechłoninie
• kościół pw. św. Barbary w Płośnicy wraz z przykościelnym cmentarzem
• zespół dworski w Turzy Małej wraz z parkiem
• kościół pw. św. Mikołaja w Wielkim Łęcku
• kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Przełęku

Szlaki i atrakcje turystyczne

• obiekty sakralne i dworskie
• park krajobrazowy i pomniki przyrody

Religia

• Parafia pw. św. Barbary w Płośnicy
• Parafia pw. św. Mikołaja w Wielkim Łęcku
• Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła oraz Przemienienia Pańskiego w Przełęku
• Parafia pw. Wszystkich Świętych w Niechłoninie

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Płośnica istnieją następujące placówki edukacyjne:

• Szkoła Podstawowa w Wielkim Łęcku
• Szkoła Podstawowa w Gródkach
• Gimnazjum im. Jana Pawła II w Gródkach
• Szkoła Podstawowa w Niechłoninie im. Henryka Sienkiewicza
• Szkoła Podstawowa im. Ewy Szelburg-Zarembiny w Płośnicy
• Zespół Szkół w Gródkach – Liceum Ogólnokształcące w Gródkach, Technikum w Gródkach, Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Gródkach (organem prowadzącym Zespół Szkół w Gródkach jest powiat działdowski).

Sport

W gminie organizowane są imprezy sportowe, m.in.: Turniej Piłki Siatkowej Drużyn Strażackich, turnieje tenisa stołowego amatorów, halowe turnieje piłki nożnej dziewcząt i chłopców. Istnieją również kluby sportowe:

• SKS przy Szkole Podstawowej im. Ewy Szelburg-Zarembiny w Płośnicy
• UKS "Junior" Gródki przy Gimnazjum im. Jana Pawła II w Gródkach

Inne organizacje i instytucje

• Młodzieżowa Orkiestra Dęta OSP w Płośnicy – jedna z najlepszych orkiestr dętych w Polsce, wyróżniana wielokrotnie w konkursach wojewódzkich, krajowych i międzynarodowych

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody zajmujące ogółem 2264,4 ha.

Należą do nich:

• park krajobrazowy:
  • Welski Park Krajobrazowy (20444 ha wraz z otuliną 24339,1 ha)
• obszar chronionego krajobrazu:
  • Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Górnej Wkry (4097,5 ha)
• obszary Natura 2000:
  • Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Dolina Wkry i Mławki (6889,70 ha – na terenie gminy 2711,2 ha)
  • Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 Ostoja Welska (3384,29 ha – na terenie gminy 1591,5 ha)

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Płośnica znajduje się 13 pomników przyrody. Są to głównie pojedyncze dęby, lipy i świerki oraz głazy narzutowe, jak ten w leśnictwie Gródki.

Bibliografia

Dz.U. 1950 nr 28 poz. 255, Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. Wandy Koryckiej, Olsztyn 1966.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Program ochrony środowiska gminy Płośnica na lata 2013–2016 z perspektywą na lata 2017–2020, Płośnica 2013.
Bank Danych Lokalnych GUS [06.04.2014]
BIP Urzędu Gminy Płośnica [06.04.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.04.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.04.2014]
Urząd Gminy Płośnica [06.04.2014]
Urząd Statystyczny w Olsztynie [06.04.2014]