Gronowo Elbląskie (gmina wiejska)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 09:04, 25 wrz 2014 autorstwa Arom (dyskusja | edycje) (→‎Inne organizacje i instytucje)
Skocz do: nawigacja, szukaj
Gmina Gronowo Elbląskie
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat elbląski
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Marcin Ślęzak
Powierzchnia 89,15 km²
Liczba sołectw 14
Liczba miejscowości 19
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		5192
58 osób/km²
Strefa numeracyjna 55
Tablice rejestracyjne NEB
TERYT 2804032
Urząd gminy
ul. Łączności 3 82-335 Gronowo Elbląskie
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Gronowo Elbląskie – gmina wiejska położona w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w zachodniej części powiatu elbląskiego. Siedziba gminy znajduje się w Gronowie Elbląskim.

Gmina rolnicza, o znikomej powierzchni zalesienia[1]. Usytuowana we wschodniej części Żuław Wiślanych, zwanej Żuławami Elbląskimi, które cechują się żyznymi glebami i harmonijnym płaskim krajobrazem doliny Wisły.

Władzę w gminie sprawuje wójt Marcin Ślęzak[2].

Powierzchnia gminy

Gmina Gronowo Elbląskie zajmuje powierzchnię 89,15km2[1]. W tym:

  • Lasy: 0,04% (3,8 ha)
  • Użytki rolne: 83,06% (7405 ha)
  • Wody: 6,33% (564 ha)

Gmina stanowi 6,3% powierzchni powiatu elbląskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 5192 100 2594 49,96 2598 50,04
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		58 29 29

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie wiejskiej Gronowo Elbląskie było dodatnie i wynosiło 20 osób; (saldo migracji w powiecie elbląskim wynosi -22 osoby)[4] .

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po zakończeniu II wojny światowej gmina wiejska Gronowo Elbląskie (wówczas gmina Gronowo) stała się częścią powiatu malborskiego w województwie gdańskim. Na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 roku gmina Gronowo weszła w skład powiatu elbląskiego w tym samym województwie[5]. 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat elbląski i powołane zostało wojewódzwo elbląskie, w skład którego weszły tereny gminy Gronowo Elbląskie[7]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8]umiejscowiły gminę wiejską Gronowo Elbląskie w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim.

Gmina wiejska Gronowo Elbląskie graniczy: od północy i północnego-wschodu z gminą wiejską Elbląg, od południa i południowego-wschodu z gminą Markusy oraz gminami: Nowy Dwór Gdański i Stare Pole w województwie pomorskim.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Gronowo Elbląskie, Jegłownik, Oleśno, Fiszewo, Nogat, Jasionna, Mojkowo, Rozgart, Różany, Karczowiska Górne, Błotnica, Wikrowo, Szopy, Gajewiec.

Pozostałe miejscowości: Nowy Dwór Elbląski, Kopanka Druga, Dworki, Kopanka Pierwsza, Wiktorowo.

Gospodarka

Gmina Gronowo Elbląskie jest gminą rolniczą, w której wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej jest bardzo wysoki i wynosi 87,9 punktów. Odzwierciedleniem tego wskaźnika są m. in. dobrej jakości gleby. Użytki rolne zajmują ponad 83% powierzchni całej gminy. W ich strukturze przeważają grunty orne zajmujące powierzchnię 3598 ha (40,36%), łąki trwałe i pastwiska obejmują łącznie 3785 ha (42,46 %), a sady zajmują 22 ha (0,25%). Gęsta sieć rowów i kanałów dzieli przestrzeń rolniczą na liczne działki o niedużej powierzchni. W gminie wiejskiej Gronowo Elbląskie przeważają gospodarstwa indywidualne specjalizujące się w produkcji roślinnej. W strukturze zasiewów dominuje uprawa pszenicy, w niewielkich ilościach uprawiane są jęczmień, pszenżyto, owies, pozostałe uprawy stanowią: rośliny przemysłowe (buraki cukrowe, rzepak, rzepik), rośliny pastewne, ziemniaki i warzywa. W hodowli przeważają bydło opasowe i mleczne oraz trzoda chlewna.

W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Gronowo Elbląskie wynosiła w 2013 roku 329. W tym 9 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 320 tworzy sektor prywatny[4].81 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 54 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe (dominuje przetwórstwo rolno-spożywcze, największymi zakładami działającymi w tej dziedzinie są: ubojnia zwierząt oraz młyn w Gronowie Elbląskim), 49 firm w dziale budownictwo, 18 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, a działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 8 firm. Są to firmy małe i średnie zatrudniające od 1 do 5 osób.

Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Jegłownik, Gronowo Elbląskie.

Gmina wiejska Gronowo Elbląskie nawiązała współpracę partnerską z niemiecką gminą Uplengen, w celu wymiany doświadczeń w prowadzeniu oraz zarządzaniu samorządem terytorialnym.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie wiejskiej Gronowo Elbląskie wynosiła 438 osób[4], co stanowi 7,8% bezrobotnych w powiecie elbląskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 16,9% ludności[4].

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych, a także tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich, wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe.

Kultura i turystyka

Kościół pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Jegłowniku

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

  • dożynki gminne
  • doroczne festyny rodzinne

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Kosciół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rozgarcie fot. Jerzy Zaskiewicz

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Gronowo Elbląskie należą[9]:

Dom podcieniowy w miejscowości Rozgart

Szlaki i atrakcje turystyczne


Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Gronowo Elbląskie istnieją następujące placówki edukacyjne:


Sport

W gminie wiejskiej Gronowo Elbląskie organizowane są liczne imprezy rekreacyjno-sportowe, m. in.: Jegłownickie Dni Sportu, Europejski tydzień sportu dla wszystkich, Mistrzostwa Regionu Warmińsko-Mazurskiego Rzutu Podkową, turnieje piłki nożnej. Istnieją również kluby sportowe:

W gminie działa szkółka piłkarska dla dziewcząt i chłopców.

Inne organizacje i instytucje


Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:

Obszary chronionego krajobrazu:

Użytki ekologiczne:

  • Torfowisko Jegłownik
  • Stawy koło Nogatu
  • Stawy koło Rozgartu
  • Mokradła Tiny[10].

Na terenie gminy Gronowo Elbląskie nie ma pomników przyrody[11].

Wiatrak w Wikrowie


Ciekawostki

  • W gminie odbywa się Ogólnopolski Złaz Śladami Powstańców Listopadowych - coroczny rajd pieszy, który upamiętnia zamordowanych przez pruskich żołnierzy w pobliskim Fiszewie weteranów Powstania Listopadowego
  • W Wikrowie znajdował się okazały wiatrak typu holenderskiego, pochodzący z 1855 roku; dla uzyskania korzystniejszej wysokości usytuowany był na budynku gospodarczym o konstrukcji szkieletowej. W 2002 roku został zniszczony przez pożar.

Bibliografia

  1. Dz.U. 1949 nr 40 poz. 284, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie zmiany granic powiatów sztumskiego, malborskiego i elbląskiego w województwie gdańskim.isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  2. Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  3. Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  4. Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  5. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  6. Program ochrony środowiska dla gminy Gronowo Elbląskie na lata 2005 - 2010, Gronowo Elbląskie 2004.
  7. Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]
  8. BIP Urzędu Gminy Gronowo Elbląskie [06.06.2014]
  9. GDOŚ [06.06.2014]
  10. Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.06.2014]
  11. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.06.2014]
  12. RDOŚ w Olsztynie [06.06.2014]
  13. Urząd Gminy Gronowo Elbląskie [06.06.2014]
  14. UStat w Olsztynie [06.06.2014]

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 UStat w Olsztynie [1] [06.06.2014]
  2. ↑ Urząd Gminy Gronowo Elbląskie [2] [06.06.2014]
  3. ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Bank Danych lokalnych GUS[3] [06.06.2014]
  5. ↑ Dz.U. 1949 nr 40 poz. 284, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie zmiany granic powiatów sztumskiego, malborskiego i elbląskiego w województwie gdańskim.[4]
  6. ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [5]
  7. ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[6]
  8. ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[7]
  9. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [8]
  10. ↑ Program ochrony środowiska dla gminy Gronowo Elbląskie na lata 2005 - 2010, Gronowo Elbląskie 2004.
  11. ↑ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [[9]]
Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Gronowo_Elbląskie_(gmina_wiejska)&oldid=50058”