Mikołajki: Różnice pomiędzy wersjami

	Mikołajki
	; Mikołajki Mikołajki [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	miasto gminne
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	mrągowski
Gmina	Mikołajki
Liczba ludności (2010)	4 015
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NMR
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego ; Mikołajki
	Położenie na mapie Polski ; Mikołajki
	{{#invoke:Koordynaty\|szablon}}

[wersja zweryfikowana]

Wersja z 08:24, 2 paź 2014

Mikołajki (Sant Niclas, Nicolas , niem. Nikolaiken, Niclos, Niklasdorf) – miasto gminne położone w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mikołajki. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa suwalskiego. Burmistrzem Mikołajek jest Piotr Jakubowski^[1].

Położenie

Miasto położone jest nad jeziorem Tałty i Mikołajskim.

Dzieje miejscowości

Nazwa miejscowości pochodzi od kaplicy pod wezwaniem św. Mikołaja, którą postawiono na wzgórzu wiatracznym. W 1414 r. wielki mistrz Konrad von Erlichshausen przekazał Wawrzyńcowi na prawie magdeburskim 15 włók. Wawrzyniec zobowiązany został do służby zbrojnej na rzecz wielkiego mistrza oraz otrzymał prawo do sprawowania wyższego i niższego sądownictwa w Mikołajkach. W 1516 r. Rudolf von Diepoltskirchen (komtur ryński) nadał Janowi Nogaj karczmę na prawie chełmińskim. W 1555 r. sołtys Jerzy Sonne poprosił o odnowienie przywileju sołeckiego, według którego wieś zajmowała 64 włóki. Książę Olbracht odnowił przywilej lokacyjny Mikołajek.

W 1539 r. w Mikołajkach żyli sami Polacy. W 1552 r. w mieście pojawili się pastorzy wyznania luterskiego. W 1565 r. obszar miejscowości zwiększył się o 16 włók. W tym roku książę Albrecht Hohenzollern nadał Jerzemu Masinowi włókę lasu między wsią a Jeziorem Mikołajskim. Na tym obszarze powstały trzy osady, które do XVIII w. wchodziły w skład Mikołajek: Koniec, Nicelsdorf, Kozłowo.

Mieszkańcy Mikołajek słynęli z produkcji tkanin z sierści krowiej i końskiej. Rozwinęło się tutaj również browarnictwo i gorzelnictwo.

W 1772 r. Fryderyk Wilhelm I formalnie przyznał prawa miejskie Mikołajkom. Miasto dzieliło się wówczas na: rynek, Koniec i Kozłowo – przedmieście. W 1729 r. Mikołajki spłonęły, a w 1749 r. pożar strawił plebanię ewangelicką. W 1767 r. przez miasto przeszła wichura.

W 1714 r. powstała w Mikołajkach szkoła, w której początkowo uczył jeden nauczyciel.

W 1832 r. teren miasta obejmował 65 włók. 5 z nich należało do Skarbu Państwa, kolejne 5 do Kościoła. Mieszkańcy Mikołajek zajmowali się głównie rolnictwem, hodowlą bydła i koni, rybołówstwem i handlem drzewa. Mikołajki słynęły z ryb: morenek i stynek. Ryby były suszone na dachach. W XIX w. miasto zostało dotknięte zarazami, głodem i pożarami. W XIX w. odbywały się jeszcze w mieście jarmarki: 4 po 2 dni; 1 przez 8 dni.

W 1911 r. Mikołajki uzyskały połączenie kolejowe z Mrągowem i Orzyszem. W czasie II wojny światowej znajdowała się w Mikołajkach placówka Abwehry o kryptonimie Walli II. Placówka ta od roku 1940 zbierała informacje na temat ZSRR, a z chwilą przeniesienia kwatery głównej Hitlera do lasu koło Kętrzyna przekazywała je bezpośrednio do "Wilczego Szańca". W 1945 r. miasto zostało włączone do Polski.

Liczba ludności w kolejnych latach:

1849 r. – 1674 osoby

1846 r. – 2276 osób (2204 ewangelików, 30 katolików, 42 wyznawców judaizmu)

1877 r. – 2280 osób

1880 r. – 2192 osoby

1939 r. – 2637 osób

Gospodarka

W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rybackie Mikołajki, obecnie sprywatyzowane Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o.. Ponadto w mieście jest wiele małych firm zajmujących się handlem, usługami i transportem. W XX w. Firma Burs wybudowała w Mikołajkach dwa tartaki.

Kultura

W mieście działa Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach oraz Centrum Kultury "Kołbuk", Gminna Biblioteka Publiczna oraz Schronisko Młodzieżowe. W mieście odbywają się liczne imprezy związane z kulturą żeglarską, takie jak np. Mikołajki Szanty Festiwal. Wśród innych imprez cyklicznych wymienić można m.in.:

W Mikołajkach zorganizowano również Święto „Gazety Olsztyńskiej”.

Edukacja

W Mikołajkach działają: Szkoła Podstawowa, Gimnazjum Publiczne, Społeczne Liceum Ogólnokształcące, Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy.

Religia

W mieście działają:

Sport

W mieście funkcjonuje także klub sportowy - MKS Kłobuk Mikołajki. Od 2005 r. Mikołajki są bazą samochodowego Rajdu Polski. Ponadto w mieście znajduje się szereg stowarzyszeń kultury fizycznej i sportowej.

Turystyka

Przystań Żeglugi Mazurskiej, źródło: http://www.wikipedia.pl, 15.11.2013.

Fontanna z królem Sielawem, źródło: http://www.wikipedia.pl, 15.11.2013.

W XX w. Mikołajki zyskały miano turystycznej miejscowości. Dzisiaj jest to jeden z głównych punktów na mapie turystyki województwa warmińsko-mazurskiego. W mieście znajduje się wiele hoteli, pensjonatów i kwater prywatnych. Wśród nich największy kompleks wypoczynkowy stanowi Hotel Gołębiewski. Jest tu także Przystań Żeglugi Mazurskiej. Stała żegluga na Mazurach została uruchomiona w 1843 r. Mikołajki zajmują ważne miejsce na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Są jednym z głównych portów żeglarskich na Warmii i Mazurach. Wiedzie tędy wiele szlaków turystycznych, m.in.:

Szlak żeglugowy z Giżycka do Mikołajek
Szlak żeglugowy z Mikołajek do Pisza
Szlak żeglugowy z Mikołajek do Rucianego
Szlak żeglugowy z Mikołajek do Rynu
Szlak rowerowy o długości 85 km - przebieg trasy: Mikołajki - Wierzba - Wejsuny - Niedźwiedzi Róg - Karwik - Jeglin - Zdory - Kwik - Nowe Guty - Okartowo - Suchy Róg - Dziubiele - Łuknajno - Mikołajki

Przyroda

W otoczeniu miasta znajduje się: Rezerwat Jezioro Łuknajno, Rezerwat Krutynia Dolna, Rezerwat Czapliniec, Stacja Hydrobiologiczna, Centrum Badań Ekologicznych PAN, Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Na południowy-wschód od miasta, na półwyspie Kusnort znajduje się pomnik przyrody - głaz narzutowy.

Służba zdrowia i opieka społeczna

Działają tutaj Gminny Ośrodek Pomocy, Gminny Ośrodek Zdrowia.

Ludzie związani z miejscowością

Andrzeja Kowalewskiego – pastor.
Marcin Giersz, także Gerss (1808-1895) - mazurski nauczyciel, pisarz i wydawca, działacz luterański.
Barbara Hulanicka (1924-2012) - polska artystka plastyczka, projektantka tkanin artystycznych

Zabytki

W miejscowości znajduje się ewangelicko-augsburski z 1842 r. Z jego dawnego wyposażenia zachowały się m.in. epitafium pastora Wojciecha Pessaroviusa i portret pastora Andrzeja Kowalewskiego. Jest tutaj także neogotycki kościół katolicki pw. Matki Boskiej Różańcowej z 1910 r., kaplica cmentarna XIX w, domy mieszkalne przy ulicach: Kajki, Kolejowej, Mrągowskiej, Okrężnej, Placu Wolności, Kowalskiej, Placu Kościelnym, gazownia, dworzec kolejowy, zespół młynowo-magazynowy, stara szkoła, umocnienia mostu kolejowego i obecnego pieszego, cmentarz ewangelicki, cmentarz żydowski.

Kościół ewangelicki z XIX w., źródło: http://www.wikipedia.pl, 15.11.2013.

Bibliografia

Mrągowo. Z dziejów powiatu i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885, 960 ss. http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Portal Informacyjny Mikołajek [02.10.2014]

↑ Portal Informacyjny Mikołajek [02.10.2014]

[1] Portal Informacyjny Mikołajek [02.10.2014]

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Wieś infobox
   |nazwa                 = Mikołajki
@@ Linia 7: / Linia 6: @@
   |dopełniacz wsi        = Mikołajek
   |zdjęcie               = Mikołajki.jpg
-  |opis zdjęcia          = Mikołajki, źródło: [http://www.mikolajki.pl Mikołajki], 12.09.2013.
+  |opis zdjęcia          = Mikołajki [http://www.mikolajki.pl/  Mikołajki] [12.09.2013]
   |rodzaj miejscowości   = miasto gminne
   |województwo           = warmińsko-mazurskie
@@ Linia 15: / Linia 14: @@
   |sołectwo              =
   |wysokość              =
-  |liczba ludności       = Pole-obowiązkowe
+  |liczba ludności       = 4 015
-  |rok                   = Pole-obowiązkowe
+  |rok                   = 2010
   |strefa numeracyjna    = (+48) 89
   |kod pocztowy          =
@@ Linia 29: / Linia 28: @@
   |wikisłownik           =
   |www                   =
-}}
+}}<br/>
-<big>'''Mikołajki'''</big> (Sant Niclas, Nicolas , niem. Nikolaiken, Niclos, Niklasdorf) – [[miasto gminne]] w Polsce w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]]. Siedziba [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)| gminy miejsko-wiejskiej Mikołajki]]. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa suwalskiego. Burmistrzem Miasta Mikołajki jest [[Piotr Jakubowski]].
+'''Mikołajki''' (''Sant Niclas'', ''Nicolas'' , niem. ''Nikolaiken'', ''Niclos'', ''Niklasdorf'') – miasto gminne położone w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]]. Siedziba [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)| gminy miejsko-wiejskiej Mikołajki]]. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do [[Województwo suwalskie |województwa suwalskiego]]. Burmistrzem Mikołajek jest [[Piotr Jakubowski]]<ref>[http://www.mikolajki.pl/ Portal Informacyjny Mikołajek] [02.10.2014]</ref>.
+<br/><br/>
+== Położenie ==
+Miasto położone jest nad jeziorem [[Jezioro Tałty| Tałty]] i [[Jezioro Mikołajskie |Mikołajskim]].
 <br/>
-=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+== Dzieje miejscowości ==
+Nazwa miejscowości pochodzi od [[Kaplica pw. św. Mikołaja w Mikołajkach| kaplicy]] pod wezwaniem św. Mikołaja, którą postawiono na wzgórzu wiatracznym. W 1414 r. wielki mistrz [[Konrad von Erlichshausen]] przekazał Wawrzyńcowi na [[Prawo magdeburskie |prawie magdeburskim]] 15 [[Włóka| włók]]. Wawrzyniec zobowiązany został do służby zbrojnej na rzecz wielkiego mistrza oraz otrzymał prawo do sprawowania wyższego i niższego sądownictwa w Mikołajkach. W 1516 r. [[Rudolf von Diepoltskirchen]] (komtur ryński) nadał Janowi Nogaj karczmę na [[Prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. W 1555 r. sołtys [[Jerzy Sonne]] poprosił o odnowienie przywileju sołeckiego, według którego wieś zajmowała 64 włóki. Książę Olbracht odnowił przywilej lokacyjny Mikołajek.
-Miasto położone jest nad jeziorem [[Jezioro Tałty| Tałty]] i [[Jezioro Mikołajskie |Mikołajskim]]. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[Powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo (gmina Mikołajki)|Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)| gminy Mikołajki]], gdzie skupienia wodne wynoszą ok. 23% powierzchni gminy a lasy ok 22%. W granicach gminy znajdują się: [[Jezioro Mikołajskie]], [[Jezioro Tałty]], [[Jezioro Łukajno]], część [[Jezioro Śniardwy |Jeziora Śniardwy]] oraz 10 mniejszych. W obrębie gminy znajduje się [[Mazurski Park Krajobrazowy]] a tereny o nadrzędnej funkcji ekologicznej (z przeciwskazaniem do inwestycji) obejmują ok. 53% powierzchni.
+W 1539 r. w Mikołajkach żyli sami Polacy. W 1552 r. w mieście pojawili się pastorzy wyznania luterskiego. W 1565 r. obszar miejscowości zwiększył się o 16 włók. W tym roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] nadał Jerzemu Masinowi włókę lasu między wsią a Jeziorem Mikołajskim. Na tym obszarze powstały trzy osady, które do XVIII w. wchodziły w skład Mikołajek: Koniec, Nicelsdorf, [[Kozłowo (gmina Sorkwity) |Kozłowo]].
-<br/>
+Mieszkańcy Mikołajek słynęli z produkcji tkanin z sierści krowiej i końskiej. Rozwinęło się tutaj również browarnictwo i gorzelnictwo.
-=== Dzieje miejscowości ===
+W 1772 r. Fryderyk Wilhelm I formalnie przyznał prawa miejskie Mikołajkom. Miasto dzieliło się wówczas na: rynek, Koniec i Kozłowo – przedmieście. W 1729 r. Mikołajki spłonęły, a w 1749 r. pożar strawił plebanię ewangelicką. W 1767 r. przez miasto przeszła wichura.
-Nazwa miejscowości pochodzi od kaplicy pod wezwaniem św. Mikołaja, którą postawiono na wzgórzu wiatracznym. W 1414 r. wielki mistrz Konrad von Erlichshausen przekazał Wawrzyńcowi na [[prawo magdeburskie |prawie magdeburskim]] 15 [[włóka| włók]]. Wawrzyniec zobowiązany został do służby zbrojnej na rzecz wielkiego mistrza oraz otrzymał prawo do sprawowania wyższego i niższego sądownictwa w Mikołajkach.  W 1516 r. Rudolf von Diepoltskirchen (komtur ryński) nadał Janowi Nogaj karczmę na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. W 1555 r. sołtys Jerzy Sonne poprosił o odnowienie przywileju sołeckiego, według którego wieś zajmowała 64 [[włóka| włóki]]. Książę Olbracht odnowił przywilej lokacyjny Mikołajek i przekazał 5 [[włóka |włók]] sołeckich, a dla miasta 65.
-<br/>
-W 1539 r. w Mikołajkach byli sami Polacy. W 1552 r. w mieście pojawili się pastorzy wyznania luterskiego. W 1565 r. obszar miejscowości zwiększył się o 16 [[włóka |włók]]. W tym roku książę pruski Albrecht Hohenzollern nadał Jerzemu Masinowi [[włóka |włókę]] lasu między wsią a [[Jezioro Mikołajskie| Jeziorem Mikołajskim]]. Na tym obszarze powstały trzy osady, które do XVIII w. wchodziły w skład Mikołajek: Koniec, Nicelsdorf, [[Kozłowo (gmina Sorkwity) |Kozłowo]].
+W 1714 r. powstała w Mikołajkach szkoła, w której początkowo uczył jeden nauczyciel.
-<br/>
-Mieszkańcy Mikołajek słynęli z produkcji tkanin z sierści krowiej i końskiej. Rozwinęło się tutaj również browarnictwo i gorzelnictwo.
-<br/>
-W 1772 r. Fryderyk Wilhelm I formalnie przyznał prawa miejskie Mikołajkom. Miasto dzieliło się wówczas na: rynek, Koniec i Kozłowo – przedmieście. Pierwszym burmistrzem został [[rendent akcyzy]] Kopeć. W 1729 r. Mikołajki spłonęły, a w 1749 r. plebania ewangelicka. W 1767 r. przez miasto przeszła wichura.
-<br/>
-W 1714 r. powstała w Mikołajkach szkoła, w której początkowo uczył jeden nauczyciel.
+W 1832 r. teren miasta obejmował 65 włók. 5 z nich należało do Skarbu Państwa, kolejne 5 do Kościoła. Mieszkańcy Mikołajek zajmowali się głównie rolnictwem, hodowlą bydła i koni, rybołówstwem i handlem drzewa. Mikołajki słynęły z ryb: morenek i stynek. Ryby były suszone na dachach. W XIX w. miasto zostało dotknięte zarazami, głodem i pożarami. W XIX w. odbywały się jeszcze w mieście jarmarki: 4 po 2 dni; 1 przez 8 dni.
-<br/>
-W 1832 r. teren miasta obejmował 65 [[włóka |włók]]. 5 [[włóka |włók]] należało do Skarbu Państwa i 5 [[włóka |włók]] do kościoła.  Mieszkańcy Mikołajek zajmowali się głównie rolnictwem, hodowlą bydła i koni, rybołówstwem i handlem drzewa. Mikołajki słynęły z ryb: morenek i stynek. Ryby były suszone na dachach. W XIX w. miasto zostało dotknięte zarazami, głodem i pożarami. W XIX w. miasto było siedzibą nadleśniczego urzędu kasy leśniczej, inspektora kanałów, kasy podatkowej i komisji sądowej. Nikolasken Forstrevier – okręg leśniczy liczył w 1880 r. 402 osoby. W XIX w. odbywały się jeszcze w mieście jarmarki: 4 po 2 dni; 1 przez 8 dni – na płótno.
+W 1911 r. Mikołajki uzyskały połączenie kolejowe z [[Mrągowo| Mrągowem]] i [[Orzysz| Orzyszem]]. W czasie [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] znajdowała się w Mikołajkach placówka Abwehry o kryptonimie ''Walli II''. Placówka ta od roku 1940 zbierała informacje na temat ZSRR, a z chwilą przeniesienia kwatery głównej Hitlera do lasu koło [[Kętrzyn |Kętrzyna]] przekazywała je bezpośrednio do [[Wilczy Szaniec w Gierłoży |"Wilczego Szańca"]]. W 1945 r. miasto zostało włączone do Polski.
-<br/>
-W 1911 r. Mikołajki uzyskały połączenie kolejowe z [[Mrągowo| Mrągowem]] i [[Orzysz| Orzyszem]]. W czasie II wojny światowej znajdowała się w Mikołajkach placówka Abwehry o kryptonimie Walli II. Placówka ta od roku 1940 zbierała informacje na temat ZSRR, a z chwilą przeniesienia kwatery głównej Hitlera do lasu koło [[Kętrzyn |Kętrzyna]] przekazywała je bezpośrednio do [[Wilczy Szaniec w Gierłoży |"Wilczego Szańca"]]. W 1945 r. miasto zostało włączone do Polski.
-<br/>
 Liczba ludności w kolejnych latach:
-r. - 1674
+*1849 r. – 1674 osoby
-r. – 2276 (2204 ewangelików, 30 katolików, 42 wyznawców judaizmu)
+*1846 r. – 2276 osób (2204 ewangelików, 30 katolików, 42 wyznawców judaizmu)
-r. - 2280
+*1877 r. – 2280 osób
-r. - 2192
+*1880 r. – 2192 osoby
-r. - 2637
+*1939 r. – 2637 osób
-<br/>
+==Gospodarka==
-===Gospodarka===
 W miejscowości działało [[Państwowe Gospodarstwo Rybackie Mikołajki w Mikołajkach|Państwowe Gospodarstwo Rybackie Mikołajki]], obecnie sprywatyzowane [[Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o. w Mikołajkach|Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o.]]. Ponadto w mieście jest wiele małych firm zajmujących się handlem, usługami i transportem. W XX w. Firma Burs wybudowała w Mikołajkach dwa tartaki.
@@ Linia 153: / Linia 142: @@
 ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885, 960 ss.
+http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims
+[http://www.mikolajki.pl/ Portal Informacyjny Mikołajek] [02.10.2014]
+<br/>
-<br/>
-== Zobacz też ==
-http://www.mikolajki.pl
 <br/>