Sętal: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
Linia 62: | Linia 62: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
− | + | Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, ''Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość'', Olsztyn 1994.<br/> | |
− | + | Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo do druku podali Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba'', Olsztyn 1991.<br/> | |
− | + | Skurzyński Piotr, ''Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny'', Gdynia 2012.<br/> | |
− | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
− | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [08.12.2013]<br/> | |
− | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/S%C4%99tal| Wikipedia] [08.12.2013] | |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} |
Wersja z 23:36, 17 sty 2015
Sętal | |
| |
Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | olsztyński |
Gmina | Dywity |
Liczba ludności (2010) | 374 |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Sętal (niem. Süssenthal) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 374 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Wiesław Fiuk[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 10 km na północ od Dywit.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w połowie XIV wieku. Nazwa miejscowości na przestrzeni dziejów pojawiała się w kilku wersjach: Zusental (1344), Susentall (1382), Sussental (1388), Sussenthal (1755), Süssenthal (1785). Ostatnia odmiana funkcjonowała do roku 1945. Polska odmiana Sętal po raz pierwszy została odnotowana w XIX wieku. 30 sierpnia 1344 roku miejscowość, która była wówczas dość dużą wsią, zapisano kolegiacie w Glotowie. Nadanie podpisał biskup Herman z Pragi wraz z kapitułą warmińską. Wieś ucierpiała w czasie wojny polsko–krzyżackiej w latach 1519-1521. W 1788 roku miejscowość liczyła 48 domów i obejmowała obszar 1254 ha. Do 1811 roku Sętal był wsią kościelną.
Pierwsze wzmianki o kościele pojawiły się w 1344 roku. Został odbudowany w XVI wieku. Konsekracji dokonał ówczesny biskup Marcin Kromer. Kościół spłonął w 1908 roku. Świątynię murowaną wzniesiono dwa lata później. W 1911 roku nowy kościół został konsekrowany przez biskupa Augusta Bludau.
Szkolnictwo
W Sętalu funkcjonuje szkoła podstawowa.
Kultura
W miejscowości działa biblioteka. Od 2009 roku we wsi istnieje Stowarzyszenie Przyjaciół Sętala.
Turystyka
- gospodarstwo agroturystyczne Siedlisko Sętal
- szlak rowerowy o długości 27 km - przebieg trasy: Dywity – Różnowo – Sętal – Gady – Dywity
- szlak samochodowy Grody i stanowiska obronne – przebieg trasy: Barczewko – Barczewo – Dadaj – Kierzbuń – Tumiany – Jeziorany – Kabikiejmy – Sętal – Barkweda
Zabytki
- neogotycki kościół, wybudowany w 1910 roku według projektu Friedricha Heitmanna
- drewniana chałupa nr 30 z XIX wieku
- neogotycka kapliczka przydrożna z końca XIX stulecia
- dwa grodziska pruskie, zlokalizowane na północny zachód od wsi
Bibliografia
Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość, Olsztyn 1994.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo do druku podali Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny, Gdynia 2012.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [08.12.2013]
Wikipedia [08.12.2013]
Przypisy
- ↑ Wrota Warmii i Mazur [04.12.2013]