Kadyny: Różnice pomiędzy wersjami

	Kadyny
	; Klasztor w Kadynach.; Fot. Polimerek. Źródło: Commons Wikimedia [12.12.2014]
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Tolkmicko
Liczba ludności (2010)	665 (łącznie: Kadyny i Kikoły)
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego ; Kadyny
	Położenie na mapie Polski ; Kadyny
	{{#invoke:Koordynaty\|szablon}}

[wersja nieprzejrzana]

[wersja zweryfikowana]

Aktualna wersja na dzień 10:23, 27 kwi 2020

Kadyny (niem. Kadinen, Cadinen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Tolkmicko. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 665 mieszkańców (łącznie: Kadyny i Kikoły). Aktualnie funkcję sołtysa wsi sprawuje Dorota Lebioda.

Położenie

Wieś jest położona nad Zalewem Wiślanym, na obszarze Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej, w odległości 4 km od Tolkmicka i 23 km od Elbląga.

Dzieje miejscowości

Nazwa miejscowości wywodzi się od imienia Cadiny. Cadina była pruską księżniczką, podobno posiadającą umiejętność wróżenia, która miała zamieszkać na terenie dzisiejszej wsi. Kadyny zostały założone na obszarze dawnej pruskiej osady. Pierwsza informacja dotycząca wsi pochodzi z 1255 roku. W XIII wieku zakon krzyżacki wybudował w osadzie dwór obronny. W roku 1431 Kadyny należały do przywódcy antykrzyżackiego Związku Pruskiego Jana Bażyńskiego.

Na początku XVII stulecia dobra zostały sprzedane Elblągowi. W 1682 roku kolejnym właścicielem został Jan Teodor Schlieben, wojewoda inflancki. W połowie lat 90. XVII wieku Kadyny stały się własnością Stanisławowi Działyńskiego, kasztelana elbląskiego, a później wojewody chełmińskiego. W XVIII stuleciu w Kadynach powstał zespół klasztorny. Natomiast w 1786 roku majątek znalazł się w rękach hrabiego Wilhelma von Schwerina. Kadyny zmieniały właścicieli aż do 1898 roku. Wówczas dobra przejął król Prus i cesarz Niemiecki Wilhelm II Hohenzollern. Wówczas nadszedł czas rozkwitu i świetności wsi.

Cesarz wybudował w majątku letnią rezydencję, szkołę, stadninę koni, dom starców oraz zakład majoliki, która rozsławiła Kadyny.

Obecnie wieś należy do związku miejscowości tematycznych ("Cesarskie Kadyny"). W miejscowości organizowane są warsztaty ceramiczne, plenery malarskie. Hotele i stadniny oferują liczne atrakcje turystyczne.

Kadyny. Pałac.
Fot. Joanna Barton. Źródło: Commons Wikimedia [12.12.2014]

Kadyny. Budynek dawnej karczmy.
Fot. Anna Denis. Źródło: Commons Wikimedia [12.12.2014]

Gospodarka

Kultura

Organizacje i stowarzyszenia

Religia

Parafia pw. św. Antoniego Padewskiego w Kadynach

Turystyka

Zabytki

klasztor ojców Bernardynów
kościół pw. św. Antoniego Padewskiego
ołtarze z kościoła pw. św. Antoniego Padewskiego
kapliczka tzw. "Trzech Krzyży" w Kadynach
kaplica pw. Niepokalanego Poczęcia NMP
zespół pałacowo-folwarczny (XVII-XX): pałac, park pałacowy, spichlerz, dawna oranżeria, tzw. Dom Kawalerów, gorzelnia, budynek bramy przejazdowej, budynki folwarczne (3 stajnie, dom mieszkalny, stajnia z magazynem, garaż, stodoła, skwer przy stajni, studnia z obudową)
zespół "Białej Leśniczówki": leśniczówka, budynek inwentarski, stodoła, studnia
budynek dawnej szkoły (1902)
karczma (XIX w.)
zespół cegielni 1902-1903

Przypisy

Zobacz też

Państwowe stadniny koni (Liski, Rzeczna, Kętrzyn, Kadyny)

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Miejsca z duszą. Miejscowości tematyczne Warmii i Mazur, tekst Mira Stankiewicz i in., Elbląg 2011.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Zakłady Ceramiki Zabytkowej w Kadynach, Gdańsk 1972.
Zwadzki Wojciech, Dzieje klasztoru bernardyńskiego w Kadynach, Olsztyn 2002.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.12.2014]
Miasta i Gminy Tolkmicko [12.12.2014].
Hotel Kadyny [12.12.2014]
miejscazdusza.pl [12.12.2014]
zalewwislany.pl, Pomorski Szlak Żeglarski [12.12.2014]
Hotel Srebrny Dzwon [12.12.2014]

@@ Linia 6: / Linia 6: @@
   |dopełniacz wsi        = Kadyn
   |zdjęcie               = Klasztor w Kadynach.jpg
-  |opis zdjęcia          = Klasztor w Kadynach, źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Franciscan_monastery_in_Kadyny#mediaviewer/File:Kadyny_klasztor_Franciszkanow_tyl.jpg commons.wikimedia.org] [12.12.2014]
+  |opis zdjęcia          = Klasztor w Kadynach.<br>Fot. Polimerek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kadyny_klasztor_Franciszkanow_tyl.jpg Commons Wikimedia] [12.12.2014]
   |rodzaj miejscowości   =
   |województwo           = warmińsko-mazurskie
@@ Linia 30: / Linia 30: @@
 }}
 ''' Kadyny ''' (niem. ''Kadinen'', ''Cadinen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Tolkmicko (gmina miejsko-wiejska)|gminie Tolkmicko]].
-W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 665 mieszkańców (łącznie: Kadyny i [[Kikoły]]). Aktualnie funkcję sołtysa wsi sprawuje [[Ewa Świątek-Kulicka]]<ref>[http://tolkmicko-umig.bip-wm.pl/public/?id=825  Urząd Miasta i Gminy Tolkmicko] [13.12.2014]</ref>.
+W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 665 mieszkańców (łącznie: Kadyny i [[Kikoły]]). Aktualnie funkcję sołtysa wsi sprawuje Dorota Lebioda.
-<br/><br/>
 == Położenie ==
 Wieś jest położona nad [[Zalew Wiślany| Zalewem Wiślanym]], na obszarze [[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej|Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej]], w odległości 4 km od [[Tolkmicko|Tolkmicka]] i 23 km od [[Elbląg|Elbląga]].
@@ Linia 45: / Linia 44: @@
 Obecnie wieś należy do związku miejscowości tematycznych ("Cesarskie Kadyny"). W miejscowości organizowane są warsztaty ceramiczne, plenery malarskie. Hotele i stadniny oferują liczne atrakcje turystyczne.
-[[File:Kadyny.Pałac.jpg|thumb|242 px|left|Kadyny. Pałac, źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kadyny_Palace#mediaviewer/File:Kadyny_dw%C3%B3r_nr_645208_fota_8.JPG commons.wikimedia.org][12.12.2014]]]
+[[File:Kadyny.Pałac.jpg|thumb|290 px|right|Kadyny. Pałac.<br>Fot. Joanna Barton. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Palac_w_Kadynach_3.jpg Commons Wikimedia] [12.12.2014] ]]
-[[File:Kadyny. Budynek dawnej karczmy.jpg|thumb|242 px|left|Kadyny. Budynek dawnej karczmy, źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kadyny#mediaviewer/File:Karczma,_ob._dom_mieszkalny.JPG commons.wikimedia.org] [12.12.2014]]]
+[[File:Kadyny. Budynek dawnej karczmy.jpg|thumb|290 px|right|Kadyny. Budynek dawnej karczmy.<br>Fot. Anna Denis. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Karczma,_ob._dom_mieszkalny.JPG Commons Wikimedia] [12.12.2014] ]]
 <br/>