Rezerwat Zakręt: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 2: | Linia 2: | ||
| nazwa_rezerwatu= Rezerwat przyrody Zakręt | | nazwa_rezerwatu= Rezerwat przyrody Zakręt | ||
| zdjęcie= zaktet.jpeg | | zdjęcie= zaktet.jpeg | ||
| − | | opis_zdjęcia= Rezerwat Zakręt | + | | opis_zdjęcia= Rezerwat Zakręt. Pływająca wyspa (pło) na jeziorze dystroficznym |
| rodzaj_rezerwatu= torfowiskowy | | rodzaj_rezerwatu= torfowiskowy | ||
|charakter_rezerwatu= | |charakter_rezerwatu= | ||
| − | | położenie= | + | | położenie= województwo warmińsko-mazurskie, powiat mrągowski, Piecki (gmina wiejska) |
| data= 1957 | | data= 1957 | ||
| kod mapy= PL-WN | | kod mapy= PL-WN | ||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
| sekundE= 43 | | sekundE= 43 | ||
}} | }} | ||
| − | '''Rezerwat przyrody Zakręt''' – | + | '''Rezerwat przyrody Zakręt''' – rezerwat utworzony w 1957 r., początkowo na powierzchni 37,8 ha. W roku 1982 rezerwat został powiększony do powierzchni 105,8 ha. Położony jest w pobliżu miejscowości [[Krutyń]] na terenie [[Nadleśnictwo Strzałowo|Nadleśnictwa Strzałowo]] ([[powiat mrągowski]]), w granicach [[Mazurski Park Krajobrazowy|Mazurskiego Parku Krajobrazowego]]. |
| + | |||
| + | Celem istnienia rezerwatu jest zachowanie fitocenoz leśnych o charakterze lasu mieszanego oraz dystroficznych jezior podlegających procesowi odgórnego lądowienia i związanych z nimi fitocenoz torfowiskowych. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
[[Plik:mszar torfowisko.jpg|250px|thumb|right|Sosnowy bór bagienny w rezerwacie]] | [[Plik:mszar torfowisko.jpg|250px|thumb|right|Sosnowy bór bagienny w rezerwacie]] | ||
== Fizjogeografia terenu i szata roślinna == | == Fizjogeografia terenu i szata roślinna == | ||
| − | Jest to rezerwat torfowiskowy, obejmujący ochroną trzy śródleśne jeziorka dystroficzne. Wypełniają one kilkumetrowe zagłębienia o nieprzepuszczalnym gruncie i są zasilane jedynie przez wodę opadową. Do jezior przylegają torfowiska przejściowe, gdzie można prześledzić proces zarastania swobodnej powierzchni wodnej i kształtowania się w jego następstwie różnych zespołów torfowiskowych, m.in. boru bagiennego (''Vaccinio uliginosi-Pinetum''). Utworzony na powierzchni jeziora kożuch mszysty (pło) ulega często rozerwaniu | + | Jest to rezerwat torfowiskowy, obejmujący ochroną trzy śródleśne jeziorka dystroficzne. Wypełniają one kilkumetrowe zagłębienia o nieprzepuszczalnym gruncie i są zasilane jedynie przez wodę opadową. Do jezior przylegają torfowiska przejściowe, gdzie można prześledzić proces zarastania swobodnej powierzchni wodnej i kształtowania się w jego następstwie różnych zespołów torfowiskowych, m.in. boru bagiennego (''Vaccinio uliginosi-Pinetum''). |
| + | |||
| + | Utworzony na powierzchni jeziora kożuch mszysty (pło) ulega często rozerwaniu pod wpływem mrozów i wiatrów, a jego fragmenty przesuwane są po powierzchni wody jako pływające wyspy. Na niektóre z nich rosną pojedyncze karłowate sosny. Jeziorka otoczone są wzniesieniami morenowymi na których wykształciły się bory sosnowe świeże (''Peucedano-P''inetum) oraz bory mieszane (''Serratulo-Pin''etum) utworzone przez ponad 100-letni starodrzew sosnowy z domieszką [[dąb szypułkowy|dębu]] (w wieku ok. 200 lat). W północnej części rezerwatu możemy spotkać również fragmenty grądu (''Tilio cordatae-Carpinetum betuli''). | ||
| + | |||
| + | Rezerwat Zakręt jest jednym z ogniw specjalnego obszaru ochrony siedlisk (SOOS) [[Ostoja Piska]] utworzonego w ramach programu [[Natura 2000]]. | ||
| − | |||
| − | |||
== Zwierzęta == | == Zwierzęta == | ||
W rezerwacie spotkać można m.in.: [[jarząbek|jarząbka]], [[żuraw|żurawia]], [[brodziec samotny|brodźca samotnego]], [[tracz nurogęś|tracza nurogęś]] i [[gągoł|gągoła]]. | W rezerwacie spotkać można m.in.: [[jarząbek|jarząbka]], [[żuraw|żurawia]], [[brodziec samotny|brodźca samotnego]], [[tracz nurogęś|tracza nurogęś]] i [[gągoł|gągoła]]. | ||
| − | + | ||
== Rośliny == | == Rośliny == | ||
W rezerwacie występuje bogata i zróżnicowana flora. Do ciekawszych jej przedstawicieli należy zaliczyć takie gatunki jak: [[lilia złotogłów]], [[wawrzynek wilczełyko]], [[przygiełka biała]], [[grzybienie północne]], [[bagnica torfowa]], [[rosiczka okrągłolistna]], [[bagno zwyczajne]], [[modrzewnica zwyczajna]]. | W rezerwacie występuje bogata i zróżnicowana flora. Do ciekawszych jej przedstawicieli należy zaliczyć takie gatunki jak: [[lilia złotogłów]], [[wawrzynek wilczełyko]], [[przygiełka biała]], [[grzybienie północne]], [[bagnica torfowa]], [[rosiczka okrągłolistna]], [[bagno zwyczajne]], [[modrzewnica zwyczajna]]. | ||
| − | W rezerwacie stwierdzono 108 gatunków glonów | + | W rezerwacie stwierdzono 108 gatunków glonów reprezentujących pięć gromad: |
| − | + | * zielenice (''Chlorophyta''), 61 taksonów | |
| + | * chryzofity (''Chrysophyta''), 26 taksonów | ||
| + | * cyjanobakterie (''Cyanophyta''), 11 taksonów | ||
| + | * eugleniny (''Euglenophyta''), 7 taksonów | ||
| + | * tobołki (''Pyrrophyta''), 3 taksony | ||
| + | |||
== Grzyby == | == Grzyby == | ||
| − | Na terenie rezerwatu | + | Na terenie rezerwatu Zakręt odnotowano dotychczas 118 gatunków grzybów wielkoowocnikowych. Badania mykocenologiczne w rezerwacie prowadzone były w latach 1997–2000 na stałych powierzchniach badawczych w borze świeżym oraz borze bagiennym. |
| + | |||
| + | Najbardziej charakterystycznym dla rezerwatu Zakręt zbiorowiskiem jest bór bagienny, w którym stwierdzono występowanie 35 gatunków ''macromycetes''. Do gatunków charakterystycznych dla tego zbiorowiska zaliczono: ''Cortinarius huronensis'', ''Russula emetica'' var. ''emetica'', ''Russula paludosa'', ''Russula betularum'', ''Leccinum niveum'', ''Lactarius helvus'', ''Lactarius thejogalus'', ''Rhodocollybia maculata'', ''Galerina paludosa'', ''Galerina sphagnorum'', ''Psilocybe elongata'', ''Lyophyllum palustre'' oraz ''Omphalina sphagnicola''. Zbiorowisko boru świeżego charakteryzuje obecność takich gatunków jak: ''Boletus pinophilus'', ''Chalciporus piperatus'', ''Cortinarius cinnamoneus'', ''Gomphidius roseus'', ''Hygrophorus hypothejus'', ''Leccinum versipelle'', ''L. vulpinum'', ''Rozites caperatus'', ''Suillus bovinus'', ''Russula versicolor'' i ''Tricholoma equestre''. | ||
| + | |||
| + | Na terenie rezerwatu stwierdzono ponadto stanowisko ''Cordyceps capitata'' i ''C. ophioglossoides'' na ''Elaphomyces granulatus''. Z gatunków chronionych można spotkać tu [[siedzuń sosnowy|''Sparassis crispa'']] i [[ozorek dębowy|''Fistulina hepatica'']]. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
| − | Zwiedzanie rezerwatu | + | Zwiedzanie rezerwatu Zakręt umożliwia oznakowana ścieżka przyrodnicza rozpoczynająca się we wsi [[Krutyń]], w której znajduje się Dyrekcja [[Mazurski Park Krajobrazowy|Mazurskiego Parku Krajobrazowego]] oraz Muzeum Przyrodnicze. Długość ścieżki wynosi 3 km, a czas przejścia ok. 1,5 godz. Przy ścieżce znajdują się trzy pomniki przyrody: Dąb Krutyński, Mazurski Dąb Bartny oraz Zakochana Para (dąb i sosna). |
| − | + | ||
| − | + | == Zobacz też == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | == | ||
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Zakręt pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Zakręt] [22.05.2014] | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Zakręt pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Zakręt] [22.05.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/images/formy_ochrony/rejestr_rezerwatow_przyrody.pdf bip.olsztyn.rdos.gov.pl] [22.05.2014] | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/images/formy_ochrony/rejestr_rezerwatow_przyrody.pdf bip.olsztyn.rdos.gov.pl] [22.05.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego'', Olsztyn 1999. <br/> | ||
| + | Kubiak Dariusz, Zalewska Anna, Fiedorowicz Grzegorz, ''Porosty i grzyby wielkoowocnikowe na tle zbiorowisk leśnych południowej Warmii i Mazur'', [w:] ''Dziedzictwo przyrodnicze Warmii, Mazur i Powiśla'', [przewodnik do warsztatów terenowych 56. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego pt. "Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych", Olsztyn 24-30 czerwca 2013 r., red. Hanna Ciecierska, Czesław Hołdyński, Olsztyn 2013, s. 181-191. <br/> | ||
| + | Fiedorowicz Grzegorz, ''The participation of macromycetes in selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland)'', "Acta Mycologica" 2009, nr 44(1), s. 77-95.<br/> | ||
| + | Fiedorowicz Grzegorz, ''Wstępne obserwacje macromycetes rezerwatu "Zakręt" (Mazurski Park Krajobrazowy)'', [w:] ''Botanika w dobie biologii molekularnej. Materiały sesji i sympozjów 52 Zjazdu PTB'', Poznań 2011, s. 181. | ||
| + | <br/> | ||
| + | Fiedorowicz Grzegorz, Lisiewska Maria, Dynowska M.: ''Gatunki grzybów monitorowanych w Mazurskim Parku Krajobrazowym''. [w:] ''Monitoring grzybów'', red. Maria Lisiewska, Maria ławrynowicz, Poznań-Łódź 2000, s. 73-79.<br/> | ||
| + | Łaźniewska Iwona, ''Fykoflora torfowiska w rezerwacie Zakręt (Mazurski Park Krajobrazowy)'', "Acta Botanica Cassubica" 2001, nr 1, s. 171-182.<br/> | ||
| + | |||
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Natura 2000]] [[Kategoria: Ochrona przyrody]] [[Kategoria: Rezerwaty przyrody]] [[Kategoria: Piecki (gmina wiejska)]] | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Natura 2000]] [[Kategoria: Ochrona przyrody]] [[Kategoria: Rezerwaty przyrody]] [[Kategoria: Piecki (gmina wiejska)]] | ||
Wersja z 11:42, 16 lip 2014
| Rezerwat przyrody Zakręt | |
| | |
 Rezerwat Zakręt. Pływająca wyspa (pło) na jeziorze dystroficznym | |
| Rodzaj rezerwatu | torfowiskowy |
| Państwo |  Polska
|
| Data utworzenia | 1957 |
| Powierzchnia | 105,82 ha |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rezerwat przyrody Zakręt | |
| Położenie na mapie Polski  Rezerwat przyrody Zakręt | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rezerwat przyrody Zakręt – rezerwat utworzony w 1957 r., początkowo na powierzchni 37,8 ha. W roku 1982 rezerwat został powiększony do powierzchni 105,8 ha. Położony jest w pobliżu miejscowości Krutyń na terenie Nadleśnictwa Strzałowo (powiat mrągowski), w granicach Mazurskiego Parku Krajobrazowego.
Celem istnienia rezerwatu jest zachowanie fitocenoz leśnych o charakterze lasu mieszanego oraz dystroficznych jezior podlegających procesowi odgórnego lądowienia i związanych z nimi fitocenoz torfowiskowych.
Spis treści
Fizjogeografia terenu i szata roślinna
Jest to rezerwat torfowiskowy, obejmujący ochroną trzy śródleśne jeziorka dystroficzne. Wypełniają one kilkumetrowe zagłębienia o nieprzepuszczalnym gruncie i są zasilane jedynie przez wodę opadową. Do jezior przylegają torfowiska przejściowe, gdzie można prześledzić proces zarastania swobodnej powierzchni wodnej i kształtowania się w jego następstwie różnych zespołów torfowiskowych, m.in. boru bagiennego (Vaccinio uliginosi-Pinetum).
Utworzony na powierzchni jeziora kożuch mszysty (pło) ulega często rozerwaniu pod wpływem mrozów i wiatrów, a jego fragmenty przesuwane są po powierzchni wody jako pływające wyspy. Na niektóre z nich rosną pojedyncze karłowate sosny. Jeziorka otoczone są wzniesieniami morenowymi na których wykształciły się bory sosnowe świeże (Peucedano-Pinetum) oraz bory mieszane (Serratulo-Pinetum) utworzone przez ponad 100-letni starodrzew sosnowy z domieszką dębu (w wieku ok. 200 lat). W północnej części rezerwatu możemy spotkać również fragmenty grądu (Tilio cordatae-Carpinetum betuli).
Rezerwat Zakręt jest jednym z ogniw specjalnego obszaru ochrony siedlisk (SOOS) Ostoja Piska utworzonego w ramach programu Natura 2000.
Zwierzęta
W rezerwacie spotkać można m.in.: jarząbka, żurawia, brodźca samotnego, tracza nurogęś i gągoła.
Rośliny
W rezerwacie występuje bogata i zróżnicowana flora. Do ciekawszych jej przedstawicieli należy zaliczyć takie gatunki jak: lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko, przygiełka biała, grzybienie północne, bagnica torfowa, rosiczka okrągłolistna, bagno zwyczajne, modrzewnica zwyczajna.
W rezerwacie stwierdzono 108 gatunków glonów reprezentujących pięć gromad:
- zielenice (Chlorophyta), 61 taksonów
- chryzofity (Chrysophyta), 26 taksonów
- cyjanobakterie (Cyanophyta), 11 taksonów
- eugleniny (Euglenophyta), 7 taksonów
- tobołki (Pyrrophyta), 3 taksony
Grzyby
Na terenie rezerwatu Zakręt odnotowano dotychczas 118 gatunków grzybów wielkoowocnikowych. Badania mykocenologiczne w rezerwacie prowadzone były w latach 1997–2000 na stałych powierzchniach badawczych w borze świeżym oraz borze bagiennym.
Najbardziej charakterystycznym dla rezerwatu Zakręt zbiorowiskiem jest bór bagienny, w którym stwierdzono występowanie 35 gatunków macromycetes. Do gatunków charakterystycznych dla tego zbiorowiska zaliczono: Cortinarius huronensis, Russula emetica var. emetica, Russula paludosa, Russula betularum, Leccinum niveum, Lactarius helvus, Lactarius thejogalus, Rhodocollybia maculata, Galerina paludosa, Galerina sphagnorum, Psilocybe elongata, Lyophyllum palustre oraz Omphalina sphagnicola. Zbiorowisko boru świeżego charakteryzuje obecność takich gatunków jak: Boletus pinophilus, Chalciporus piperatus, Cortinarius cinnamoneus, Gomphidius roseus, Hygrophorus hypothejus, Leccinum versipelle, L. vulpinum, Rozites caperatus, Suillus bovinus, Russula versicolor i Tricholoma equestre.
Na terenie rezerwatu stwierdzono ponadto stanowisko Cordyceps capitata i C. ophioglossoides na Elaphomyces granulatus. Z gatunków chronionych można spotkać tu Sparassis crispa i Fistulina hepatica.
Ciekawostki
Zwiedzanie rezerwatu Zakręt umożliwia oznakowana ścieżka przyrodnicza rozpoczynająca się we wsi Krutyń, w której znajduje się Dyrekcja Mazurskiego Parku Krajobrazowego oraz Muzeum Przyrodnicze. Długość ścieżki wynosi 3 km, a czas przejścia ok. 1,5 godz. Przy ścieżce znajdują się trzy pomniki przyrody: Dąb Krutyński, Mazurski Dąb Bartny oraz Zakochana Para (dąb i sosna).
Zobacz też
pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Zakręt [22.05.2014]
bip.olsztyn.rdos.gov.pl [22.05.2014]
Bibliografia
Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Olsztyn 1999.
Kubiak Dariusz, Zalewska Anna, Fiedorowicz Grzegorz, Porosty i grzyby wielkoowocnikowe na tle zbiorowisk leśnych południowej Warmii i Mazur, [w:] Dziedzictwo przyrodnicze Warmii, Mazur i Powiśla, [przewodnik do warsztatów terenowych 56. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego pt. "Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych", Olsztyn 24-30 czerwca 2013 r., red. Hanna Ciecierska, Czesław Hołdyński, Olsztyn 2013, s. 181-191.
Fiedorowicz Grzegorz, The participation of macromycetes in selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland), "Acta Mycologica" 2009, nr 44(1), s. 77-95.
Fiedorowicz Grzegorz, Wstępne obserwacje macromycetes rezerwatu "Zakręt" (Mazurski Park Krajobrazowy), [w:] Botanika w dobie biologii molekularnej. Materiały sesji i sympozjów 52 Zjazdu PTB, Poznań 2011, s. 181.
Fiedorowicz Grzegorz, Lisiewska Maria, Dynowska M.: Gatunki grzybów monitorowanych w Mazurskim Parku Krajobrazowym. [w:] Monitoring grzybów, red. Maria Lisiewska, Maria ławrynowicz, Poznań-Łódź 2000, s. 73-79.
Łaźniewska Iwona, Fykoflora torfowiska w rezerwacie Zakręt (Mazurski Park Krajobrazowy), "Acta Botanica Cassubica" 2001, nr 1, s. 171-182.
