Olsztynek: Różnice pomiędzy wersjami

	Olsztynek
	Herb Olsztynka
	; Ratusz w Olsztynku [4] [dostęp: 12.12.2014]
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Olsztynek
Liczba ludności (2012)	7713
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego ; Olsztynek
	Położenie na mapie Polski ; Olsztynek
	{{#invoke:Koordynaty\|szablon}}

[wersja nieprzejrzana]

Wersja z 00:04, 20 gru 2014

Olsztynek (niem. Hohenstein) – miasto położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Olsztynek. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego. W 2012 roku miejscowość liczyła 7713 mieszkańców. Aktualnie funkcję burmistrza sprawuje Artur Zenon Wrochna ^[1].

Położenie

Olsztynek jest położony na Warmii na obszarze Pojezierza Olsztyńskiego, w odległości 28 km od Olsztyna.

Dzieje miejscowości

Miasto powstało na obszarze zamieszkanym pierwotnie przez pruskie plemię Sasinów. Akcja kolonizacyjna prowadzona przez Zakon Krzyżacki rozpoczęła się w połowie XVI wieku. Z inicjatywy komtura ostródzkiego Gunthera von Hohensteina na obszarze dzisiejszego miasta wzniesiono zamek, wokół którego zaczęła się rozwijać osada rzemieślniczo-handlowa. W 1359 roku osada otrzymała prawa miejskie oraz nazwę Hohenstein. Miasto otrzymało 47 łanów na prawie chełmińskim. Wkrótce obok zamku wniesiono kościół. Mieszkańcami ówczesnego Olsztynka był zamożny i wpływowy patrycjat niemiecki; pozostali mieszkańcy byli Polakami z terenu Mazowsza. Począwszy od 1410 roku Olsztynek był jedną z licznych ofiar konfliktu polsko-krzyżackiego. Zniszczeniu uległ zamek, kościół, dwa młyny. W okresie wojny trzydziestoletniej Olsztynek przyłączył się do antykrzyżackiej koalicji reprezentowanej przez Związek Pruski. Traktat pokojowy z 1466 roku pozostawiał Olsztynek w rękach Zakonu. W czasie ostatniej wojny (1519-1521) miasto okupowały polskie wojska. W 1525 do 1610 roku Olsztynek był siedzibą starostwa. W 1534 roku uruchomiona została szkoła partykularna. Jej absolwenci mogli kontynuować naukę na uniwersytetach. W tym okresie w Olsztynku działał od jakiegoś czasu szpital, utrzymywany z darowizn. W 1651 roku miejscowość została strawiona przez pożar. Cztery lata później w mieście pojawiły się wojska szwedzkie. Przymusowe kwaterunki, rabunki, kontrybucje doprowadziły do zubożenia mieszkańców. Po najeździe tatarskim w Olsztynku wybuchła epidemia dżumy. Zabiła 300 z ogólnej liczby 800 mieszkańców. Kolejnym ciosem był pożar w 1685 roku. Spłonął kościół, ratusz, praktycznie wszystkie domy należące do mieszczan. Na początku XVIII wieku na miasto powtórnie spadła epidemia dżumy. Olsztynek do 1711 roku utracił połowę mieszkańców. W 1804 roku następny pożar pochłonął plebanię ewangelicką, ratusz,domy, stajnie, spichlerze.

Natomiast 30 grudnia 1806 roku do Olsztynka wkroczyły francuskie oddziały. Wokół miasta obozowało 12 tys. żołnierzy. Rekwizycje, kontrybucje i samowola żołnierzy doprowadziły do klęski głodu. Olsztynek wszedł w fazę spokojnego ale widocznego rozwoju w 2. połowie XIX wieku. Budowa szosy do Ostródy i Nidzicy, uzyskanie połączenia kolejowego, budowa szpitala, w widoczny sposób wpłynęły na ożywienie społeczno-gospodarcze miasta. Lata 1939-1945 zapisały się w historii Olsztynka symbolicznie. W czasie II wojny światowej działał tu bowiem obóz jeniecki. Oddziały Armii Czerwonej wkroczyły do miasta 22 stycznia 1945 roku. Miasto zostało zniszczone w 70%, a nieliczni mieszkańcy, którzy nie opuścili domów byli skazani na okrucieństwo radzieckich żołnierzy. Pierwsi polscy osadnicy z powiatu mławskiego przybyli do Olsztynka latem 1945 roku. We wrześniu tego roku miejscowośc liczyła 854 mieszkańców (w tym 53 Mazurów i 140 Niemców). Po wysiedleniu ludności niemieckiej napłynęła kolejna fala osadników z Wileńszczyzny i Wołynia. W sierpniu 1946 roku Olsztynek liczył 2 149 mieszkańców. Pierwszym powojennym burmistrzem został Teodor Banasiak.

Zamek w Olsztynku (obecnie szkoła)[2][dostęp: 14.12.2.2014]

Olsztynek. Kościół pw. NSPJ [3][dostęp: 14.12.2014]

Gospodarka

OCTIM Wytwórnia Octu i Musztardy Sp. z o.o.
Tymbark S.A.
Piekarnia Spółdzielni Handlowo-Produkcyjnej w Olsztynku
Provimi Polska Olsztynek Sp. z o.o.

Kultura

Organizacje i stowarzyszenia

Religia

Ludzie związani z miejscowością

Sport

MKS Olimpia Olsztynek

Edukacja

Turystyka

Zabytki

Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
Ratusz (1915-1923)
Budynek dawnej plebanii ewangelickiej
Budynek dawnej plebanii
Zamek
Mury obronne z XIV w.
Pozycja Olsztynecka
Kościół ewangelicki w Olsztynku
Wieża ciśnień (1905)
Wieżą ciśnień (1935)
Domy przy ul.Warszawskiej, Świerczewskiego, Zamkowej, Ratuszowej, Mrongowiusza
Cmentarz ewangelicko-augsburski (1. połowa XIX w.)
Cmentarz ewangelicko-augsburski (XIX w.)
Cmentarz rzymsko-katolicki (XIX w.)

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Dudzińska Zofia, Obóz jeniecki w Olsztynku, Olsztyn 1983.
Olsztynek i okolice, Olsztyn 1970.
Kuźniewski Bogumił, Olsztynek: miasto i gmina, Olsztynek 2008.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Toeppen Max, Historia okręgu i miasta Olsztynka, oprac. Grzegorz Białuński i Grzegorz Jasiński, przeł. Magdalena Socha, Dąbrówno 2004.
http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/l_ludnosc_stan_struktura_30062012.pdf%7C Ludność. Stan i struktura] [dostęp:24.11.2014] [dostęp:24.11.2014]
Dom Kultury w Olsztynku
Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku [dostęp: 24.11.2014].
Portal Informacyjny Olsztynka [dostęp: 24.11.2014].
Informacji Lokalnej [dostęp: 24.11.2014].
Warmiński [dostęp: 24.11.2014].

Przypisy

↑ http://www.olsztynek.bil-wm.pl/index.php?inf=2&idsl=3&idu=2 [dostęp: 12.12.2014].

Zobacz też

[1] ttp://www.olsztynek.bil-wm.pl/index.php?inf=2&idsl=3&idu=2 [dostęp: 12.12.2014].

[1]

Wersja z 00:03, 20 gru 2014 (pokaż źródło) Emes (dyskusja \| edycje) (→‎Dzieje miejscowości) ← poprzednia edycja		Wersja z 00:04, 20 gru 2014 (pokaż źródło) Emes (dyskusja \| edycje) (→‎Bibliografia) następna edycja →
Linia 169:		Linia 169:
	<br/>		<br/>

−	[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Gmina Olsztynek (miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Miasta]] [[Kategoria: Historia]] [[Kategoria: Wydarzenia historyczne]] [[Kategoria: II Wojna Światowa]] [[Kategoria: Obozy jenieckie]] [[Kategoria: Kultura]] [[Kategoria: Zabytki]]	+	[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Gmina Olsztynek (miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Miasta]] [[Kategoria: Historia]] [[Kategoria: Wydarzenia historyczne]] [[Kategoria: II Wojna Światowa]] [[Kategoria: Obozy jenieckie]] [[Kategoria: Kultura]] [[Kategoria: Zabytki]] [[Kategoria: Zamki krzyżackie]] [[Kategoria: Kościoły]] [[Kategoria: Inne obiekty architektury]]