Prostki (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = wiejska | |rodzaj_gminy = wiejska | ||
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = Bożena Waleria Bagan | + | |wójt = [[Bożena Bagan| Bożena Waleria Bagan]] |
|adres_ug = ul. 1 Maja 44B | |adres_ug = ul. 1 Maja 44B | ||
|kod_poczt_ug = 19-335 Prostki | |kod_poczt_ug = 19-335 Prostki | ||
| Linia 32: | Linia 32: | ||
Gmina rolnicza, położona na [[Pojezierze Mazurskie| Pojezierzu Mazurskim]], w której ważną rolę odgrywa bogata i ciekawa przeszłość historyczna jej ziem. Gmina o wysokim saldzie migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały. | Gmina rolnicza, położona na [[Pojezierze Mazurskie| Pojezierzu Mazurskim]], w której ważną rolę odgrywa bogata i ciekawa przeszłość historyczna jej ziem. Gmina o wysokim saldzie migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały. | ||
| − | Władzę w gminie sprawuje wójt [[Bożena Waleria Bagan]]<ref>BIP Urzędu Gminy Prostki [http://bip.warmia.mazury.pl/prostki_gmina_wiejska/93/Wojt_Gminy/]</ref>. | + | Władzę w gminie sprawuje wójt [[Bożena Bagan| Bożena Waleria Bagan]]<ref>BIP Urzędu Gminy Prostki [http://bip.warmia.mazury.pl/prostki_gmina_wiejska/93/Wojt_Gminy/]</ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
|Plik:Słup graniczny we wsi Bogusze.jpg|Słup graniczny we wsi Bogusze | |Plik:Słup graniczny we wsi Bogusze.jpg|Słup graniczny we wsi Bogusze | ||
}} | }} | ||
| − | + | Gmina wiejska Prostki zajmuje powierzchnię 231,08 km<sup>2</sup><ref>UStat w Olsztynie [http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elcki/prostki.pdf]</ref>, w tym: | |
| − | Gmina wiejska Prostki zajmuje powierzchnię 231,08 km<sup>2</sup><ref>UStat w Olsztynie [http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elcki/prostki.pdf]</ref> | ||
| − | |||
*użytki rolne: 64,6% (14920 ha ) | *użytki rolne: 64,6% (14920 ha ) | ||
*lasy: 23,5% (5435,2 ha) | *lasy: 23,5% (5435,2 ha) | ||
Gmina stanowi 20,7% powierzchni [[Powiat ełcki| powiatu ełckiego]]. | Gmina stanowi 20,7% powierzchni [[Powiat ełcki| powiatu ełckiego]]. | ||
| − | + | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>: | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>: | ||
| Linia 61: | Linia 59: | ||
|} | |} | ||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Prostki wynosiło -40 osób<ref name="p1">Bank Danych lokalnych GUS, http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3140]</ref>, co stanowi 51,9% migracji w [[Powiat ełcki| powiecie ełckim]] oraz 1% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]]. | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Prostki wynosiło -40 osób<ref name="p1">Bank Danych lokalnych GUS, http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3140]</ref>, co stanowi 51,9% migracji w [[Powiat ełcki| powiecie ełckim]] oraz 1% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]]. | ||
| − | + | ||
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
Po II wojnie światowej gmina wiejska Prostki była częścią [[Powiat ełcki| powiatu ełckiego]] w województwie białostockim. W 1954 roku dokonano reformy administracyjnej państwa i na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Utworzono gromady Prostki I oraz Prostki II, które weszły w skład powiatu grajewskiego<ref>Uchwała Nr 26/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 4 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych powiatów w województwie białostockim.</ref> w województwie białostockim. Pierwsza z gromad obejmowała obszar ze | Po II wojnie światowej gmina wiejska Prostki była częścią [[Powiat ełcki| powiatu ełckiego]] w województwie białostockim. W 1954 roku dokonano reformy administracyjnej państwa i na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Utworzono gromady Prostki I oraz Prostki II, które weszły w skład powiatu grajewskiego<ref>Uchwała Nr 26/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 4 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych powiatów w województwie białostockim.</ref> w województwie białostockim. Pierwsza z gromad obejmowała obszar ze | ||
| Linia 72: | Linia 70: | ||
Gmina wiejska Prostki graniczy z gminami: [[Kalinowo (gmina wiejska)| Kalinowo]], [[Ełk (gmina wiejska)| Ełk]], [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)| Biała Piska]] w województwie warmińsko-mazurskim oraz Szczuczyn, Grajewo i Rajgród w województwie podlaskim. | Gmina wiejska Prostki graniczy z gminami: [[Kalinowo (gmina wiejska)| Kalinowo]], [[Ełk (gmina wiejska)| Ełk]], [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)| Biała Piska]] w województwie warmińsko-mazurskim oraz Szczuczyn, Grajewo i Rajgród w województwie podlaskim. | ||
| − | + | ||
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
Sołectwa: [[Bobry]], [[Bogusze]], [[Borki]], [[Bzury]], [[Cisy]], [[Czyprki]], [[Dąbrowskie]], [[Długochorzele]], [[Długosze]], [[Dybowo]], [[Dybówko]], [[Glinki]], [[Gorczyce]], [[Guty Rożyńskie]], [[Jebramki]], [[Katarzynowo]], [[Kobylin]], [[Kobylinek]], | Sołectwa: [[Bobry]], [[Bogusze]], [[Borki]], [[Bzury]], [[Cisy]], [[Czyprki]], [[Dąbrowskie]], [[Długochorzele]], [[Długosze]], [[Dybowo]], [[Dybówko]], [[Glinki]], [[Gorczyce]], [[Guty Rożyńskie]], [[Jebramki]], [[Katarzynowo]], [[Kobylin]], [[Kobylinek]], | ||
| Linia 78: | Linia 76: | ||
Pozostałe miejscowości: [[Ciernie]], [[Kibisy]], [[Wojtele]], [[Niedźwiedzkie]], [[Sokółki]]. | Pozostałe miejscowości: [[Ciernie]], [[Kibisy]], [[Wojtele]], [[Niedźwiedzkie]], [[Sokółki]]. | ||
| − | + | ||
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
Dominującym kierunkiem rozwoju gospodarczego w gminie wiejskiej Prostki jest rolnictwo. Użytki rolne w gminie zajmują 14920 ha w tym: grunty orne stanowią 9319 ha, łąki i pastwiska 5581 ha, a sady 20 ha. Na terenie gminy dominują gleby żyzne (klas III i IV), co sprzyja jego rozwojowi. Produkcja rolnicza to przede wszystkim tradycyjne uprawy (przeważają zboża, kukurydza, ziemniaki, buraki cukrowe, rzepak) oraz hodowla zwierząt w gospodarstwach indywidualnych: bydła, drobiu, trzody chlewnej oraz koni. Kierunkiem produkcji towarowej w gminie jest również produkcja mleka z uzupełniającym chowem bydła rzeźnego. | Dominującym kierunkiem rozwoju gospodarczego w gminie wiejskiej Prostki jest rolnictwo. Użytki rolne w gminie zajmują 14920 ha w tym: grunty orne stanowią 9319 ha, łąki i pastwiska 5581 ha, a sady 20 ha. Na terenie gminy dominują gleby żyzne (klas III i IV), co sprzyja jego rozwojowi. Produkcja rolnicza to przede wszystkim tradycyjne uprawy (przeważają zboża, kukurydza, ziemniaki, buraki cukrowe, rzepak) oraz hodowla zwierząt w gospodarstwach indywidualnych: bydła, drobiu, trzody chlewnej oraz koni. Kierunkiem produkcji towarowej w gminie jest również produkcja mleka z uzupełniającym chowem bydła rzeźnego. | ||
| Linia 94: | Linia 92: | ||
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,8% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,8% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | ||
| − | |||
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
| Linia 108: | Linia 105: | ||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
*[[lkwim: Jolanta Sosnowska| Jolanta Sosnowska]] - multiinstrumentalistka, dyrektor artystyczna Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w [[Różańsk Wielki| Różyńsku Wielkim]] | *[[lkwim: Jolanta Sosnowska| Jolanta Sosnowska]] - multiinstrumentalistka, dyrektor artystyczna Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w [[Różańsk Wielki| Różyńsku Wielkim]] | ||
| + | |||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| Linia 127: | Linia 125: | ||
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Prostki można uzyskać na stronie serwisu internetowego [http://turystyka.elk.pl/ Centrum Informacji Turystyczno-Kulturalnej w Ełku] oraz na stronie [http://www.prostki.pl/ UG Prostki] | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Prostki można uzyskać na stronie serwisu internetowego [http://turystyka.elk.pl/ Centrum Informacji Turystyczno-Kulturalnej w Ełku] oraz na stronie [http://www.prostki.pl/ UG Prostki] | ||
| − | + | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
W gminie wiejskiej Prostki istnieją następujące placówki edukacyjne: | W gminie wiejskiej Prostki istnieją następujące placówki edukacyjne: | ||
| − | |||
*Przedszkole Samorządowe w Prostkach | *Przedszkole Samorządowe w Prostkach | ||
*[[Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Prostkach]] | *[[Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Prostkach]] | ||
| Linia 137: | Linia 134: | ||
*[[Szkoła Podstawowa w Rożyńsku Wielkim]] | *[[Szkoła Podstawowa w Rożyńsku Wielkim]] | ||
*[[Zespół Szkół im. ks. Bpa Edwarda Samsela w Wiśniowie Ełckim]] - Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół w Wiśniowie Ełckim, Publiczne Gimnazjum w Zespole Szkół w Wiśniowie Ełckim | *[[Zespół Szkół im. ks. Bpa Edwarda Samsela w Wiśniowie Ełckim]] - Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół w Wiśniowie Ełckim, Publiczne Gimnazjum w Zespole Szkół w Wiśniowie Ełckim | ||
| − | + | ||
== Sport == | == Sport == | ||
W gminie wiejskiej Prostki organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m. in.: Comiesięczny Turniej Tenisa Stołowego, gminne i międzygminne turnieje tenisa stołowego, Gminny Konkurs Wędkarski, Turniej o Puchar Wójta Gminy Prostki w Piłkę Siatkową Dziewcząt i Piłkę Nożną Chłopców. | W gminie wiejskiej Prostki organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m. in.: Comiesięczny Turniej Tenisa Stołowego, gminne i międzygminne turnieje tenisa stołowego, Gminny Konkurs Wędkarski, Turniej o Puchar Wójta Gminy Prostki w Piłkę Siatkową Dziewcząt i Piłkę Nożną Chłopców. | ||
| Linia 146: | Linia 143: | ||
*Uczniowski Klub Kolarski "Prostki" | *Uczniowski Klub Kolarski "Prostki" | ||
*Ludowy Uczniowski Klub Sportowy “KRAKUS” przy Gimnazjum Publicznym w Prostkach | *Ludowy Uczniowski Klub Sportowy “KRAKUS” przy Gimnazjum Publicznym w Prostkach | ||
| − | + | ||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
*Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych "Nasze Prostki" | *Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych "Nasze Prostki" | ||
| Linia 153: | Linia 150: | ||
*Stowarzyszenie Historyczne "Granica" | *Stowarzyszenie Historyczne "Granica" | ||
*Stowarzyszenie "Ad Astra" | *Stowarzyszenie "Ad Astra" | ||
| − | + | ||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref>Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref>Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: | ||
| Linia 163: | Linia 160: | ||
{{#ev:youtube|aJCFV7ogDWo|300|right|Inscenizacja bitwy pod Prostkami}} | {{#ev:youtube|aJCFV7ogDWo|300|right|Inscenizacja bitwy pod Prostkami}} | ||
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Prostki znajdują się 2 pomniki przyrody.<ref>Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>. | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Prostki znajdują się 2 pomniki przyrody.<ref>Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>. | ||
| − | + | ||
== Ciekawostki== | == Ciekawostki== | ||
8 października 1656 roku, miała miejsce bitwa pod Prostkami. Starcie rozegrało się pomiędzy wojskami Rzeczypospolitej i Tatarów pod dowództwem hetmana polnego litewskiego Wincentego Gosiewskiego, a wojskami brandenbursko-szwedzkimi pod dowództwem generała Jerzego Fryderyka Waldecka i jazdą Bogusława Radziwiłła. Bitwa zakończyła się rozbiciem wojsk brandenbursko-szwedzkich, Tatarzy zaś w drodze powrotnej na Krym splądrowali i zniszczyli obszary Prus. Na pamiątkę tej bitwy odgrywana jest corocznie jej inscenizacja. | 8 października 1656 roku, miała miejsce bitwa pod Prostkami. Starcie rozegrało się pomiędzy wojskami Rzeczypospolitej i Tatarów pod dowództwem hetmana polnego litewskiego Wincentego Gosiewskiego, a wojskami brandenbursko-szwedzkimi pod dowództwem generała Jerzego Fryderyka Waldecka i jazdą Bogusława Radziwiłła. Bitwa zakończyła się rozbiciem wojsk brandenbursko-szwedzkich, Tatarzy zaś w drodze powrotnej na Krym splądrowali i zniszczyli obszary Prus. Na pamiątkę tej bitwy odgrywana jest corocznie jej inscenizacja. | ||
| − | < | + | |
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| + | |||
== Bibliografia== | == Bibliografia== | ||
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]<br/> | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]<br/> | ||
| Linia 186: | Linia 186: | ||
[http://www.prostki.pl/ Urząd Gminy Prostki] [06.08.2014]<br/> | [http://www.prostki.pl/ Urząd Gminy Prostki] [06.08.2014]<br/> | ||
[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elcki/prostki.pdf UStat w Olsztynie] [06.08.2014]<br/> | [http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elcki/prostki.pdf UStat w Olsztynie] [06.08.2014]<br/> | ||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat ełcki]][[Kategoria: Prostki (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat ełcki]][[Kategoria: Prostki (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | ||
Wersja z 22:55, 10 lis 2014
| Gmina Prostki | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | ełcki | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Bożena Waleria Bagan | ||
| Powierzchnia | 231,08 km² | ||
| Liczba sołectw | 40 | ||
| Liczba miejscowości | 44 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
7522 33 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 87 | ||
| Tablice rejestracyjne | NEL | ||
| TERYT | 2805042 | ||
| Urząd gminy ul. 1 Maja 44B 19-335 Prostki
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Prostki – gmina wiejska położona we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego i w południowej części powiatu ełckiego. Siedziba gminy znajduje się w Prostkach.
Gmina rolnicza, położona na Pojezierzu Mazurskim, w której ważną rolę odgrywa bogata i ciekawa przeszłość historyczna jej ziem. Gmina o wysokim saldzie migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały.
Władzę w gminie sprawuje wójt Bożena Waleria Bagan[1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Kościół pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim
Gmina wiejska Prostki zajmuje powierzchnię 231,08 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 64,6% (14920 ha )
- lasy: 23,5% (5435,2 ha)
Gmina stanowi 20,7% powierzchni powiatu ełckiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 7522 | 100 | 3706 | 49,3 | 3816 | 50,7 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
33 | 16 | 17 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Prostki wynosiło -40 osób[4], co stanowi 51,9% migracji w powiecie ełckim oraz 1% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej gmina wiejska Prostki była częścią powiatu ełckiego w województwie białostockim. W 1954 roku dokonano reformy administracyjnej państwa i na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[5], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Utworzono gromady Prostki I oraz Prostki II, które weszły w skład powiatu grajewskiego[6] w województwie białostockim. Pierwsza z gromad obejmowała obszar ze zniesionej w powiecie grajewskim gminy Bogusze oraz zniesionej gminy Prostki. W skład drugiej gromady weszły wsie Krupin, Lipińskie Małe, Niedźwiedzkie, Miłusze, Ostrykół, Popowo i Sołtmany. W 1956 roku zlikwidowano gromadę Prostki I nadając jej status osiedla i zmieniając nazwę na Prostki[7]. 1 stycznia 1958 roku do gromady Prostki II przyłączono obszar zniesionej gromady Sokółka oraz nazwę gromady Prostki II zmieniono na gromada Prostki[8]. W 1969 roku gromada została powiększona o wsie Kurczątki, Marchewki i PGR Dybówko z gromady Grajewo[9]. Gromada przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej. W 1973 roku, w wyniku wprowadzenia w życie ustawy o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[10], przywrócono w Polsce podział na gminy, a wraz z nim reaktywowano gminę Prostki.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[11], przestał istnieć powiat grajewski. Gmina wiejska Prostki została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[12].
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[13] umiejscowiły gminę wiejską Prostki w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim.
Gmina wiejska Prostki graniczy z gminami: Kalinowo, Ełk, Biała Piska w województwie warmińsko-mazurskim oraz Szczuczyn, Grajewo i Rajgród w województwie podlaskim.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Bobry, Bogusze, Borki, Bzury, Cisy, Czyprki, Dąbrowskie, Długochorzele, Długosze, Dybowo, Dybówko, Glinki, Gorczyce, Guty Rożyńskie, Jebramki, Katarzynowo, Kobylin, Kobylinek, Kopijki, Kosinowo, Krupin, Krzywe, Krzywińskie, Kurzątki, Lipińskie Małe, Marchewki, Miechowo, Miłusze, Nowaki, Olszewo, Ostrykół, Popowo, Prostki, Rożyńsk Wielki, Sołtmany, Taczki, Wiśniowo Ełckie, Osiedle Leśne, Zawady-Tworki, Żelazki.
Pozostałe miejscowości: Ciernie, Kibisy, Wojtele, Niedźwiedzkie, Sokółki.
Gospodarka
Dominującym kierunkiem rozwoju gospodarczego w gminie wiejskiej Prostki jest rolnictwo. Użytki rolne w gminie zajmują 14920 ha w tym: grunty orne stanowią 9319 ha, łąki i pastwiska 5581 ha, a sady 20 ha. Na terenie gminy dominują gleby żyzne (klas III i IV), co sprzyja jego rozwojowi. Produkcja rolnicza to przede wszystkim tradycyjne uprawy (przeważają zboża, kukurydza, ziemniaki, buraki cukrowe, rzepak) oraz hodowla zwierząt w gospodarstwach indywidualnych: bydła, drobiu, trzody chlewnej oraz koni. Kierunkiem produkcji towarowej w gminie jest również produkcja mleka z uzupełniającym chowem bydła rzeźnego. Ważna rolę w gminie odgrywa leśnictwo. Na terenie gminy działają liczne zakłady przetwórstwa drewna[14].
Głównymi formami turystyki obecnie rozwijanymi na terenie gminy jest turystyka pobytowa. Inne formy turystyki mają znaczenie marginalne. Wszystkie obiekty bazy noclegowej istniejące na terenie gminy Prostki mają charakter sezonowy, są to ośrodki wypoczynkowe, campingi, pola namiotowe. Gospodarstwo agroturystyczne znajduje się w miejscowości: Prostki.
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Prostki wynosiła w 2013 roku 326. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 303 tworzy sektor prywatny[4]. 62 firmy były zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 30 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 52 firmy w dziale budownictwo, 33 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, a firm prowadzących działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi było 5. Są to małe i średnie firmy zatrudniające od 1 do 5 osób.
Gmina należy do licznych stowarzyszeń i organizacji: Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka "Pojezierze Ełckie", Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Lider w EGO", Stowarzyszenie EGO "Kraina Bociana", Stowarzyszenie Lokalna Organizacja Turystyczna Ziemi Ełckiej.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie wiejskiej Prostki wynosiła 771 osób[4], co stanowi 9,4% bezrobotnych w powiecie ełckim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,8% ludności[15].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Gminny Ośrodek Kultury w Prostkach
- Gminna Biblioteka Publiczna w Prostkach - filia biblioteki znajduje się w Wiśniowie Ełckim
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej w Różyńsku Wielkim
- Dożynki gminne
- Dni Prostek
Ludzie związani z gminą
- Jolanta Sosnowska - multiinstrumentalistka, dyrektor artystyczna Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w Różyńsku Wielkim
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Kalinowo należą[16]:
- Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ostrykole
- Kościół pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim
- Kościół pw.Matki Boskiej Gromnicznej w Wiśniewie Ełckim
- Słup graniczny we wsi Bogusze
- zespół dworski w Kosinowie
- cmentarze wojenne w miejscowościach : Bobry, Kosinowo, Krzywińskie
- cmentarz ewangelicki w Olszewie i w Prostkach (obecnie rzymsko-katolicki)
- cmentarz rodziny Simniok I von Kulesza w Kobylinie
- budynek stacji kolei wąskotorowej w Zawadach-Tworkach
Szlaki i atrakcje turystyczne
- szlak kajakowy: Czerwony Dwór - Ełk
- pieszy szlak turystyczny tzw. Szlak Tatarski
- liczne jeziora i lasy
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Prostki można uzyskać na stronie serwisu internetowego Centrum Informacji Turystyczno-Kulturalnej w Ełku oraz na stronie UG Prostki
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Prostki istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Samorządowe w Prostkach
- Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Prostkach
- Publiczne Gimnazjum w Prostkach
- Szkoła Podstawowa w Bobrach
- Szkoła Podstawowa w Rożyńsku Wielkim
- Zespół Szkół im. ks. Bpa Edwarda Samsela w Wiśniowie Ełckim - Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół w Wiśniowie Ełckim, Publiczne Gimnazjum w Zespole Szkół w Wiśniowie Ełckim
Sport
W gminie wiejskiej Prostki organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m. in.: Comiesięczny Turniej Tenisa Stołowego, gminne i międzygminne turnieje tenisa stołowego, Gminny Konkurs Wędkarski, Turniej o Puchar Wójta Gminy Prostki w Piłkę Siatkową Dziewcząt i Piłkę Nożną Chłopców.
Na terenie gminy istnieją i działają kluby sportowe:
- KS "Pojezierze" Prostki
- MTB Ełk Prostki
- Uczniowski Klub Kolarski "Prostki"
- Ludowy Uczniowski Klub Sportowy “KRAKUS” przy Gimnazjum Publicznym w Prostkach
Inne organizacje i instytucje
- Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych "Nasze Prostki"
- Stowarzyszenie "Towarzystwo Miłośników Ziemi Rożyńskiej"
- Stowarzyszenie Mieszkańców Wiśniowa Ełckiego "Lepsze jutro"
- Stowarzyszenie Historyczne "Granica"
- Stowarzyszenie "Ad Astra"
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[17]:
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórz Dybowskich (10608 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Rajgrodzkich (7423 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Ełckiego (49297,2 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Prostki znajdują się 2 pomniki przyrody.[18].
Ciekawostki
8 października 1656 roku, miała miejsce bitwa pod Prostkami. Starcie rozegrało się pomiędzy wojskami Rzeczypospolitej i Tatarów pod dowództwem hetmana polnego litewskiego Wincentego Gosiewskiego, a wojskami brandenbursko-szwedzkimi pod dowództwem generała Jerzego Fryderyka Waldecka i jazdą Bogusława Radziwiłła. Bitwa zakończyła się rozbiciem wojsk brandenbursko-szwedzkich, Tatarzy zaś w drodze powrotnej na Krym splądrowali i zniszczyli obszary Prus. Na pamiątkę tej bitwy odgrywana jest corocznie jej inscenizacja.
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Gminy Prostki [1]
- ↑ UStat w Olsztynie [2]
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Bank Danych lokalnych GUS, http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3140]
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[3]
- ↑ Uchwała Nr 26/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 4 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych powiatów w województwie białostockim.
- ↑ Dz.U. 1955 nr 45 poz. 299, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 1955 r. w sprawie utworzenia osiedli. [4]
- ↑ Uchwała Nr 11/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 20 września 1957 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim.
- ↑ Uchwała Nr 57/XVI/68 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z 29 kwietnia 1968 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w województwie białostockim.
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[5]
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [6]
- ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[7]
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[8]
- ↑ Plan rozwoju lokalnego gminy Prostki na lata 2005-2015 [9]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [10]
- ↑ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [11]
- ↑ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [12]
Bibliografia
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1955 nr 45 poz. 299, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 1955 r. w sprawie utworzenia osiedli. isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Uchwała Nr 26/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 4 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych powiatów w województwie białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 grudnia 1954 r.
Uchwała Nr 11/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 20 września 1957 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 5 grudnia 1957 r.
Uchwała Nr 57/XVI/68 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z 29 kwietnia 1968 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w województwie białostockim [w:]Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 30 września 1968 r.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Plan rozwoju lokalnego gminy Prostki na lata 2005-2015 [14.08.2014]
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [06.08.2014]
BIP Urzędu Gminy Prostki [06.08.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.08.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.08.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [06.08.2014]
Urząd Gminy Prostki [06.08.2014]
UStat w Olsztynie [06.08.2014]
