Czerwonka (gmina Biskupiec): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Czerwonka''' (niem. '' Rothfliess '') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biskupiec]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 953 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[ | + | ''' Czerwonka''' (niem. '' Rothfliess '') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biskupiec]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 953 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Roman Gacioch]]<ref>[http://www.bip.biskupiec.pl/16742,23074/23074/ Strona Gminy Biskupiec] </ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 08:55, 9 maj 2016
| Czerwonka | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Biskupiec |
| Liczba ludności (2010) | 953 |
| Strefa numeracyjna | (+48) |
| Kod pocztowy | 11-010 |
| Tablice rejestracyjne | NOL |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Czerwonka | |
| Położenie na mapie Polski  Czerwonka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Czerwonka (niem. Rothfliess ) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 953 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Roman Gacioch[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w środkowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Olsztyńskiego i Pojezierza Mrągowskiego, na północ od jeziora Dadaj. Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 57 i linia kolejowa Olsztyn – Korsze. Wieś leży nad Czerwonką.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w 1365 roku, gdy biskup Jan Stryprock nadał niejakiemu Tylowi, swemu dworzaninowi, 40 łanów lasu na prawie chełmińskim między Kostrzewami a Biesowem. Majątek szlachecki istniał w Czerwonce do połowy XIX wieku. W 1820 roku wieś była zamieszkana przez 218 osób. W 1827 roku Czerwonka wchodziła w skład parafii z siedzibą w Biesowie. W 1845 roku majątek został rozparcelowany, osiedliło się na tych gruntach kilkanaście rodzin przybyłych z Hesji. We wsi działała wówczas karczma. Część mieszkańców zajmowała się furmaństwem na trasie Biskupiec – Szczytno. W 1857 roku Czerwonkę zamieszkiwało 376 osób. Proces rozwoju wsi uległ przyspieszeniu po wybudowaniu linii kolejowej Olsztyn – Korsze w latach 70. XIX wieku. W roku 1890, w czasie wyborów do sejmu Rzeszy Niemieckiej, w Czerwonce oddano 60 głosów na polskiego kandydata – Franciszka Szczepańskiego, warmińskiego działacza społecznego pochodzącego z Lamkowa. Natomiast kandydat niemiecki w tej wsi otrzymał 27 głosów. W latach 1920–1939 działał w Czerwonce mąż zaufania Związku Polaków w Niemczech.
Mieczysław Orłowicz, zwiedzający okolice przed wybuchem I wojny światowej, opisał Czerwonkę jako: niemiecką kolonię urzędników i służby kolejowej. Leży na polsko–niemieckim pograniczu etnograficznym, na północ wsie niemieckie, na południe polskie[2]. W czasie I wojny światowej w rejonie Czerwonki, Zerbunia i Biesowa rozegrała się bitwa pomiędzy wojskami niemieckimi i rosyjskimi (25–26.08.1914).
Szkoła istniała we wsi już w początkach XIX wieku, została zamknięta w 1870 roku, ale później uruchomiono ją ponownie. W 1935 roku uczęszczało do niej 192 dzieci, zatrudnionych było czterech nauczycieli. W roku 1939 Czerwonka była zamieszkana przez 983 osoby.
Gospodarka
Ze względu na położenie geograficzne i związane z nim walory przyrodnicze w miejscowości rozwija się głównie agroturystyka.
Kultura
We wsi znajduje się filia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Biskupcu. W Czerwonce funkcjonuje prywatne Muzeum Sprzętu Pszczelarskiego i Narzędzi Rolniczych. Jego założyciel Wacław Kotwicz udostępnia zwiedzającym kolekcję zabytkowych i tradycyjnych uli o nietuzinkowych kształtach i formach oraz kolekcję maszyn rolniczych z 1. połowy XX wieku.
Szkolnictwo
We wsi istnieje zespół szkół.
Sport
W Czerwonce działa klub sportowy LZS Orzeł.
Turystyka
- szlak rowerowy o długości 30 km: Biskupiec – Czerwonka – Rukławki – Rzeck – Biskupiec, o łącznej długości 30 km
- szlak rowerowy: Biskupiec – Rzeck – Rasząg – Zabrodzie – Kobułty – Parelskie Wzgórza – Lipowo – Stanclewo – Bredynki – Dębowo – Czerwonka – Biesowo – Jezioro Galk – Jezioro Dadaj
Zabytki
- kaplica rzymskokatolicka filialna wybudowana w 1920 roku; na jednej ze ścian znajduje się wmurowana tablica z nazwiskami mieszkańców poległych podczas I wojny światowej
- kapliczka wzniesiona w 1863 roku
- neogotycki kościół wzniesiony w 1895 roku
- budynek dworca kolejowego z 2. połowy XIX wieku
Multimedia
Bibliografia
Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia.Mazury, Białystok 1998.
Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Mazury, Gdynia 2012.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Szlaki rowerowe powiatu olsztyńskiego i miasta Olsztyn, red. tech.Agata Darmochwał,Białystok 2001.
Warmia i Mazury,red. Jarosław Tałacha, Adam Zakrzewski,Warszawa 2012.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [15.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [15.09.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [15.09.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [15.09.2013]
Strona Gminy Biskupiec [15.07.2014]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Biskupiec
- ↑ M.Orłowicz, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo dodruku podali G. Jasiński, A.Rzempołuch, R. Traba,Olsztyn 1991, s.167
