Nowe Włóki: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' ''' Nowe Włóki (Wierzkup, niem. ''Neu Vierzighuben'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[gmina | + | ''' ''' Nowe Włóki (Wierzkup, niem. ''Neu Vierzighuben'') – [[wieś sołecka]] w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dywity (gmina wiejska)|gminie Dywity]]. |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. | + | W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny| administracyjnie]] należała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 230 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Katarzyna Skuza]]<ref> http://bip.warmia.mazury.pl/dywity_gmina_wiejska/170/299/Solectwa/ [data dostępu: 4.12.2013]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 230 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Katarzyna Skuza]]<ref> http://bip.warmia.mazury.pl/dywity_gmina_wiejska/170/299/Solectwa/ [data dostępu: 4.12.2013]</ref>. | ||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Nazwa wsi w języku niemieckim oznacza ''Czterdzieści Pól''. W XIV wieku występowała w odmianach: Vyrtzichuben (1356), Virczichuben (1369), Firtzig Huben (1376). W pierwszych latach istnienia miejscowość nazywano także Rosenthal. Przywilej lokacyjny dla istniejącej wówczas wsi został wystawiony w roku 1426 przez biskupa [[Franciszek Kuhschmaltz| Franciszka Kuhdchmaltza]]. Lokację odnowił w 1582 roku biskup [[Marcin Kromer]]. Przywilej na założenie karczmy wystawił natomiast w 1610 roku biskup [[Szymon Rudnicki]]. W roku 1520 w czasie [[wojny polsko-krzyżackie|wojny polsko-krzyżackiej]] Nowe Włóki zostały zniszczone. W 1555 roku kapituła warmińska nadała kilka włók na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] Janowi Sosnowskiemu. Dwa lata później Sosnowski odsprzedał ziemię braciom Janowi i Stanisławowi Penckowskim. Pod koniec XIX wieku Nowe Włóki były zamieszkane przez 743 osoby i liczyły 82 gospodarstwa. W 1825 roku we wsi funkcjonowała szkoła elementarna, do której uczęszczało 40 dzieci. W latach 1888-1891 w miejscowości działała polska biblioteczka [[Towarzystwo Czytelni Ludowych|Towarzystwa Czytelni Ludowych]]. Przed wybuchem [[II wojna światowa| II wojny światowej]] we wsi | + | Nazwa wsi w języku niemieckim oznacza ''Czterdzieści Pól''. W XIV wieku występowała w odmianach: Vyrtzichuben (1356), Virczichuben (1369), Firtzig Huben (1376). W pierwszych latach istnienia miejscowość nazywano także Rosenthal. Przywilej lokacyjny dla istniejącej wówczas wsi został wystawiony w roku 1426 przez biskupa [[Franciszek Kuhschmaltz| Franciszka Kuhdchmaltza]]. Lokację odnowił w 1582 roku biskup [[lkwim:Marcin Kromer |Marcin Kromer]]. Przywilej na założenie karczmy wystawił natomiast w 1610 roku biskup [[Szymon Rudnicki]]. W roku 1520 w czasie [[wojny polsko-krzyżackie|wojny polsko-krzyżackiej]] Nowe Włóki zostały zniszczone. W 1555 roku kapituła warmińska nadała kilka włók na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] Janowi Sosnowskiemu. Dwa lata później Sosnowski odsprzedał ziemię braciom Janowi i Stanisławowi Penckowskim. Pod koniec XIX wieku Nowe Włóki były zamieszkane przez 743 osoby i liczyły 82 gospodarstwa. W 1825 roku we wsi funkcjonowała szkoła elementarna, do której uczęszczało 40 dzieci. W latach 1888-1891 w miejscowości działała polska biblioteczka [[Towarzystwo Czytelni Ludowych|Towarzystwa Czytelni Ludowych]]. Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] we wsi działała karczma, szkoła i biblioteka. |
| + | <br/> | ||
| + | == Kultura == | ||
| + | W miejscowości działa świetlica wiejska. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 49: | Linia 52: | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *Neogotycka kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Szkaplerznej i narodzenia NMP wybudowana w 1874 roku; wewnątrz znajduje się XVIII-wieczny ołtarz | + | *Neogotycka [[Kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Szkaplerznej i Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Nowych Włókach |kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Szkaplerznej i narodzenia NMP]] wybudowana w 1874 roku; wewnątrz znajduje się XVIII-wieczny ołtarz |
| − | *Przed kaplicą zlokalizowany jest pomnik ufundowany przez Franza, Karla i Bernharda Schacht, który upamiętnia poległych w czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] mieszkańców Nowych Włók i [[Gradki|Gradek]] | + | *Przed kaplicą zlokalizowany jest pomnik ufundowany przez Franza, Karla i Bernharda Schacht, który upamiętnia poległych w czasie [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] mieszkańców Nowych Włók i [[Gradki|Gradek]] |
*Stary cmentarz zlokalizowany przy kaplicy | *Stary cmentarz zlokalizowany przy kaplicy | ||
| − | * | + | *Przydrożne [[Kapliczki w Nowych Włókach |kapliczki warmińskie]] |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 67: | Linia 70: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olsztyński]] | |
| − | + | [[Kategoria: Dywity (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
Wersja z 12:52, 3 sie 2014
| Nowe Włóki | |
| | |
 Kaplica z 1874 roku w Nowych Włókach
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Dywity |
| Liczba ludności (2010) | 230 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Nowe Włóki | |
| Położenie na mapie Polski  Nowe Włóki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Nowe Włóki (Wierzkup, niem. Neu Vierzighuben) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 230 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Katarzyna Skuza[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 19 km na północ od Olsztyna oraz 2,5 km od Jeziora Kociołek.
Dzieje miejscowości
Nazwa wsi w języku niemieckim oznacza Czterdzieści Pól. W XIV wieku występowała w odmianach: Vyrtzichuben (1356), Virczichuben (1369), Firtzig Huben (1376). W pierwszych latach istnienia miejscowość nazywano także Rosenthal. Przywilej lokacyjny dla istniejącej wówczas wsi został wystawiony w roku 1426 przez biskupa Franciszka Kuhdchmaltza. Lokację odnowił w 1582 roku biskup Marcin Kromer. Przywilej na założenie karczmy wystawił natomiast w 1610 roku biskup Szymon Rudnicki. W roku 1520 w czasie wojny polsko-krzyżackiej Nowe Włóki zostały zniszczone. W 1555 roku kapituła warmińska nadała kilka włók na prawie chełmińskim Janowi Sosnowskiemu. Dwa lata później Sosnowski odsprzedał ziemię braciom Janowi i Stanisławowi Penckowskim. Pod koniec XIX wieku Nowe Włóki były zamieszkane przez 743 osoby i liczyły 82 gospodarstwa. W 1825 roku we wsi funkcjonowała szkoła elementarna, do której uczęszczało 40 dzieci. W latach 1888-1891 w miejscowości działała polska biblioteczka Towarzystwa Czytelni Ludowych. Przed wybuchem II wojny światowej we wsi działała karczma, szkoła i biblioteka.
Kultura
W miejscowości działa świetlica wiejska.
Turystyka
- Niebieski szlak rowerowy o długości 32 km - przebieg trasy:Dywity-Dągi-Różnowo-Dąbrówka Wielka-Nowe Włóki-Gradki-Frączki-Tuławki-Gady-Jezioro Wadąg-Dągi-Dywity
Zabytki
- Neogotycka kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Szkaplerznej i narodzenia NMP wybudowana w 1874 roku; wewnątrz znajduje się XVIII-wieczny ołtarz
- Przed kaplicą zlokalizowany jest pomnik ufundowany przez Franza, Karla i Bernharda Schacht, który upamiętnia poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców Nowych Włók i Gradek
- Stary cmentarz zlokalizowany przy kaplicy
- Przydrożne kapliczki warmińskie
Bibliografia
- Jadwiszczak Andrzej S., Klimek Robert, Kosińska Teresa, Warmia znana i nieznana: Ługwałd, Spręcowo, Sętal, Nowe Włóki, Plutki, Gradki, Tuławki, Gady, Frączki, Studzianka, Derc, Barczewko, Maruny, Gady 2011.
- Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość, Olsztyn 1994.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur [data dostępu: 13.12.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 13.12.2013]
Przypisy
- ↑ http://bip.warmia.mazury.pl/dywity_gmina_wiejska/170/299/Solectwa/ [data dostępu: 4.12.2013]
