Brodnicki Park Krajobrazowy

Brodnicki Park Krajobrazowy
Logo Brodnickiego Parku Krajobrazowego
Państwo	Polska
Data utworzenia	1985
Powierzchnia	16685 ha
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Brodnicki Park Krajobrazowy
Położenie na mapie Polski Brodnicki Park Krajobrazowy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Brodnicki Park Krajobrazowy – park krajobrazowy utworzony w 1985 r. jako 25. park krajobrazowy w Polsce. Siedzibą dyrekcji jest Grzmięca koło Pokrzydowa.

Powierzchnia parku wynosi 16 685 ha (12 349 ha w województwie kujawsko-pomorskim i 4336 ha w województwie warmińsko-mazurskim). Park położony jest na terenie 6 gmin: Brodnica, Brzozie, Jabłonowo Pomorskie, Zbiczno, Biskupiec i Kurzętnik (dwie ostatnie wchodzą w skład województwa warmińsko-mazurskiego).

Celem utworzenia Parku była szeroko pojęta ochrona najbardziej wartościowej pod względem przyrodniczym i krajobrazowym części Pojezierza Brodnickiego. W 2005 r. Park powiększono o jezioro Bachotek i Bagienną Dolinę Drwęcy, która jest cenną ostoją ptactwa wodno-błotnego (obszar Natura 2000).

Fizjogeografia terenu i szata roślinna

Park zajmuje centralną część Pojezierza Brodnickiego. Rzeźbę terenu kształtują równolegle przebiegające głębokie rynny subglacjalne (osiągają głębokość ok. 40 m) rozcinające powierzchnię sandru brodnickiego (rynny Strugi Brodnickiej i Skarlanki). Występują również formy akumulacji glacjalnej: moreny czołowe (Wichulec, Zbiczno) oraz kemy i ozy (okolice Pokrzydowa). Obszar wysoczyzny morenowej i sandru poza rynnami subglacjalnymi urozmaicają różnej wielkości obniżenia wytopiskowe.

Na terenie Parku znajduje się ok. 45 jezior, w większości występujących w rynnach subglacjalnych, układających się w charakterystyczne równoległe ciągi. Sześć jezior ma powierzchnię ponad 100 hektarów. Do największych z nich zalicza się: Wielkie Partęczyny (324 ha), Bachotek (211 ha), Sosno (188 ha), Łąkorz (162 ha), Jezioro Głowińskie (131 ha), Zbiczno (129 ha) i Jezioro Ciche (111 ha). Wody stanowią łącznie 8,5% powierzchni Parku.

Ponad 60% obszaru Parku zajmują lasy, które są tu dominującym typem zbiorowisk roślinnych. Wśród zbiorowisk borowych przeważają bory świeże, rzadziej spotykane są bory suche i mieszane. Lokalnie występują również płaty boru bagiennego (na śródleśnych torfowiskach w otoczeniu jezior). Interesujące są również różne postacie grądów. Najbardziej powszechne są grądy wysokie (dębowo-grabowe). W składzie grądów występują prawie wszystkie gatunki rodzime drzew liściastych: lipy, klony, dęby, buki.

Zwierzęta

Fauna Parku jest reprezentowana m.in. przez szczególnie bogatą i zróżnicowaną awifaunę. Naliczono ok. 130 gatunków ptaków gnieżdżących się. Największymi osobliwościami są: bielik, orlik krzykliwy, bocian czarny, bąk, błotniak stawowy i zbożowy, kania czarna i ruda, trzmielojad, myszołów zwyczajny, krogulec, jastrząb, kobuz, puszczyk, sowa uszata, żuraw, perkoz dwuczuby i rdzawoszyi, rybitwa zwyczajna, rybitwa czarna, dzięcioł duży, dzięciołek, sikory, wilga, strzyżyk, drozd śpiewak, świergotek drzewny, dzwoniec, trznadel.

Od 1994 r. na terenie Parku prowadzi się reintrodukcję sokoła wędrownego. Powodzeniem zakończyła się też reintrodukcja bobra. Z innych grup systematycznych fauny można spotkać prawie wszystkie rodzime gatunki płazów (w tym rzadkie, jak traszka grzebieniasta i rzekotka drzewna) oraz gady takie jak żmija zygzakowata i jaszczurki. Obok największego polskiego gryzonia – bobra – bytuje tu wydra, piżmak, nornica ruda, rzęsorek, a także liczni przedstawiciele nietoperzy. W wodach parku oprócz wielu gatunków ryb słodkowodnych występuje bardzo zróżnicowana fauna bezkręgowców: pijawki, liczne małże (np. skójka i szczeżuja) oraz ślimaki (błotniarki, zatoczki, zawójki), rak pręgowany i – bardzo rzadko – rak błotny. Liczna jest fauna owadów, która wymaga dokładniejszego zbadania.

Rośliny

Flora Parku cechuje się dużym bogactwem i różnorodnością gatunków. Występuje tu ok. 950 gatunków roślin naczyniowych, z czego wiele z nich to gatunki objęte ochroną całkowitą lub częściową, a także gatunki reliktowe. Na szczególną uwagę zasługują: zimoziół północny, zawilec wielkokwiatowy, przytulia wonna, kopytnik pospolity, turówka leśna, pluskwica europejska, pełnik europejski, orlik pospolity, lilia złotogłów, obuwik pospolity, storczyk plamisty, storczyk szerokolistny, rosiczki, podkolan biały, wawrzynek wilczełyko, turzyca bagienna, widłak jałowcowaty, widłak spłaszczony, goździk piaskowy i goździk kosmaty.

Ochrona przyrody

Najcenniejsze obszary Brodnickiego Parku Krajobrazowego chroni 8 rezerwatów przyrody:

• 3 rezerwaty leśne – Mieliwo, Retno i Las Cielęta
• 3 rezerwaty torfowiskowe – Stręszek, Okonek i Żurawie Bagno
• 2 rezerwaty florystyczne – Wyspa na Jeziorze Partęczyny Wielkie i Bachotek.

Ciekawostki

Oprócz atrakcji przyrodniczych na obszarze Brodnickiego Parku Krajobrazowego występuje szereg zabytków kultury materialnej. Wśród nich są m. in. pozostałości osad palowych nad jeziorem Łąkorz i Robotno.

Zobacz też

Brodnicki Park Krajobrazowy [20.04.2014]
pl.wikipedia.org, Brodnicki Park Krajobrazowy [20.04.2014]
parkikrajobrazowewarmiimazur.pl [20.04.2014]

Bibliografia

Poznajemy Parki Krajobrazowe Warmii i Mazur, Giżycko 2011, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie [25.05.2014]