Natura 2000 Ostoja Północnomazurska
| Obszar Natura 2000 Ostoja Północnomazurska | |
| | |
| Typ obszaru | Obszar "siedliskowy" - przyszły specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS) |
| Kod | PLH280045 |
| Powierzchnia | 14 573,0 ha |
| Status obszaru | Projektowany SOOS, zgłoszony do Komisji Europejskiej. |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  Współrzędne spoza mapy: Obszar Natura 2000 Ostoja Północnomazurska : 0/0 | |
| Położenie na mapie Polski  Współrzędne spoza mapy: Obszar Natura 2000 Ostoja Północnomazurska : 0/0 | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Obszar Natura 2000 Ostoja Północnomazurska - specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS).
Spis treści
Ogólny opis obszaru
Obszar położony jest na terenie gminy Giżycko i gminy Ryn w powiecie giżyckim oraz gminy Pozezdrze i gminy Węgorzewo w powiecie węgorzewskim. Ostoja położona jest w makroregionie Pojezierze Mazurskie, mezoregionie Kraina Wielkich Jezior Mazurskich. Obejmuje ona kompleks jezior: Mamry północne, Kirsajty, Dargin, Dobskie oraz Kisajno, a także Dejguny i kilka małych zbiorników. Kompleks jeziora Mamry należy do największych w Polsce, jego objętość (920 200,0 tys. m3) jest większa od jeziora Śniardwy (660 211,8 tys. m3). System Jeziora Mamry i pozostałe zbiorniki należą do dorzecza rzeki Węgorapy – Pregoły (615 km2), natomiast pozostałe jeziora Wielkich Jezior Mazurskich poprzez Pisę i Narew odprowadzają wody do Wisły. Teren zlewni jezior utworzony został w wyniku działania lodowca skandynawskiego (fazy pomorskiej). Całość leży w obrębie moreny pagórkowatej. Jezioro Mamry powstało dzięki morenie dennej, która ciągnie się pasem od północnego wschodu na południowy zachód. Osady składają się z glin zwałowych, iłów, piasków, żwirów i głazów.
Walory przyrodnicze
Do głównych walorów tego obszaru należy obecność następujących siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej oraz gatunków z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej:
- kompleksu unikatowych jezior oligo- i mezotroficznych z dobrze zachowaną roślinnością podwodną typu ramienicowego (kod 3140). Są to jeziora: Mamry północne, Dejguny, Dziewiszewko. Obecne łąki ramienicowe bogate są w gatunki, takie jak: ramienica grzywiasta, ramienica szorstka, ramienica kolczasta, ramienica zwyczajna, ramienica omszona, ramienica przeciwstawna, ramienica krucha, krynicznik giętki, krynicznica tępa.
- największego w Polsce (70,5 proc. obszaru) kompleksu jezior eutroficznych (kod 3150) – Dobskie, Dargin, Kisajno - z dobrze rozwiniętą strefą roślinności typu elodeidy (rośliny zanurzone) i nimfeidy (rośliny o liściach pływających). Występują tu liczne gatunki rdestnic oraz grzybienie białe i grążel żółty.
- kilku niewielkich siedlisk typu: grąd subkontynentalny (kod 9170-2); łęgowe lasy wiązowo-jesionowe (kod 91F0); lasy łęgowe (kod 91E0); bory i lasy bagienne (kod 91D0); torfowiska przejściowe (kod 7140-1); torfowiska wysokie (kod 7110-1); torfowiska wysokie zdegradowane (kod 7120) oraz płat murawy napiaskowej (kod 6120).
Na terenie Ostoi występują czyste genetycznie populacje ryb z rodzaju koza - 15-100 proc. populacji w Polsce - oraz innych gatunków ryb z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej: różanki, piskorza, bolenia. Występuje tu jedna z największych populacji pachnicy dębowej, a także stwierdzono liczne (ponad 30) gatunki reliktowe chrząszczy saproksylicznych, a także innych bezkręgowców, takich jak: zalotka większa, czerwończyk nieparek, jelonek rogacz, zgniotek cynobrowy. Z płazów występują tu takie gatunki, jak: traszka grzebieniasta, kumak nizinny, a z ssaków: wydra, bóbr europejski.
Cel ochrony
Podstawowym celem ochrony jest zachowanie jezior oligo- i mezotroficznych oraz jezior eutroficznych. Obiektem ochrony są również gatunki chrząszczy saproksylicznych, głównie pachnicy dębowej, i ich siedliska.
Istniejące formy ochrony
Rezerwaty przyrody: Rezerwat Jezioro Dobskie (1833,2 ha), Rezerwat Mokre (7,0 ha), Rezerwat Perkuny (93,5 ha), Rezerwat Wyspy na jeziorach Mamry i Kisajno (215,4 ha); OSOP Jezioro Dobskie (6985,3 ha).
Bibliografia
Ciecierska H., Fenyk M. A., Pisarek W., Boroń A., Górecki G., Doktór D., Fuszara M., Matysiuk I., Ostoja Północnomazurska. W: Hołdyński Czesław, Krupa Małgorzata (red.), Obszary Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim, Olsztyn, Wydawnictwo Mantis, 2009, s. 234-237.
