Rybno (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 30: Linia 30:
 
'''Gmina Rybno''' – gmina wiejska, położona w południowo-zachodniej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w północno-zachodniej części [[powiat działdowski| powiatu działdowskiego]].  
 
'''Gmina Rybno''' – gmina wiejska, położona w południowo-zachodniej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w północno-zachodniej części [[powiat działdowski| powiatu działdowskiego]].  
 
Siedziba gminy znajduje się w [[Rybno| Rybnie]].
 
Siedziba gminy znajduje się w [[Rybno| Rybnie]].
−
 
 
Jest to gmina rolnicza, charakteryzująca się zróżnicowanym krajobrazem, na który składają się pagórki, zespoły wzgórz, kompleksy leśne oraz jeziora o urozmaiconej linii brzegowej: [[Jezioro Grądy| Grądy]], [[Jezioro Gronowskie| Gronowskie]], [[Jezioro Hartowiec| Hartowiec]], [[Jezioro Lesiak| Lesiak]], [[Jezioro Neliwa| Neliwa]], [[Jezioro Rumian| Rumian]], [[Jezioro Rybno| Rybno]], [[Jezioro Tarczyńskie| Tarczyńskie]], [[Jezioro Zarybinek| Zarybinek]].  
 
Jest to gmina rolnicza, charakteryzująca się zróżnicowanym krajobrazem, na który składają się pagórki, zespoły wzgórz, kompleksy leśne oraz jeziora o urozmaiconej linii brzegowej: [[Jezioro Grądy| Grądy]], [[Jezioro Gronowskie| Gronowskie]], [[Jezioro Hartowiec| Hartowiec]], [[Jezioro Lesiak| Lesiak]], [[Jezioro Neliwa| Neliwa]], [[Jezioro Rumian| Rumian]], [[Jezioro Rybno| Rybno]], [[Jezioro Tarczyńskie| Tarczyńskie]], [[Jezioro Zarybinek| Zarybinek]].  
  
 
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Edmund Ligman]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/rybno_gmina_wiejska/215/Kadencja_2010-2014/ BIP Gminy Rybno] [06.04.2014]</ref>.
 
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Edmund Ligman]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/rybno_gmina_wiejska/215/Kadencja_2010-2014/ BIP Gminy Rybno] [06.04.2014]</ref>.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
−
{{Galeria|Nazwa=Rybno (gmina wiejska)|wielkość=290|pozycja=right
+
[[Plik: Kościół pw. św. Barbary w Rumianie.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Barbary w Rumianie. Źródło: [http://gminarybno.pl/atrakcje_w_gminie.html www.gminarybno.pl]
−
|Plik: Kościół pw. św. Barbary w Rumianie.jpg|Kościół pw. św. Barbary w Rumianie. Źródło: [http://gminarybno.pl/atrakcje_w_gminie.html www.gminarybno.pl]
+
|Plik:Litografia - dwór i park w Tuczkach XIX w..jpg|thumb|right|290px|Litografia – dwór i park w Tuczkach XIX w. Źródło: [http://gminarybno.pl/solectwa/solectwo-tuczki,52.html www.gminarybno.pl]
−
|Plik:Litografia - dwór i park w Tuczkach XIX w..jpg|Litografia – dwór i park w Tuczkach XIX w. Źródło: [http://gminarybno.pl/solectwa/solectwo-tuczki,52.html www.gminarybno.pl]
+
]]
−
}}
 
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
 
Gmina Rybno zajmuje powierzchnię 148,41 km<sup>2</sup><ref> [http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/dzialdowski/rybno.pdf Urząd Statystyczny w Olsztynie] [06.04.2014]</ref>.
 
Gmina Rybno zajmuje powierzchnię 148,41 km<sup>2</sup><ref> [http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/dzialdowski/rybno.pdf Urząd Statystyczny w Olsztynie] [06.04.2014]</ref>.

Wersja z 08:28, 9 mar 2015

Gmina Rybno
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat działdowski
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Edmund Ligman
Powierzchnia 148,41 km²
Liczba sołectw 20
Liczba miejscowości 26
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		7333
49 osób/km²
Strefa numeracyjna 23
Tablice rejestracyjne NDZ
TERYT 2803062
Urząd gminy
ul. Lubawska 15, 13-220 Rybno
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Rybno – gmina wiejska, położona w południowo-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północno-zachodniej części powiatu działdowskiego. Siedziba gminy znajduje się w Rybnie. Jest to gmina rolnicza, charakteryzująca się zróżnicowanym krajobrazem, na który składają się pagórki, zespoły wzgórz, kompleksy leśne oraz jeziora o urozmaiconej linii brzegowej: Grądy, Gronowskie, Hartowiec, Lesiak, Neliwa, Rumian, Rybno, Tarczyńskie, Zarybinek.

Władzę w gminie sprawuje wójt Edmund Ligman[1].

Litografia – dwór i park w Tuczkach XIX w. Źródło: www.gminarybno.pl

Powierzchnia gminy

Gmina Rybno zajmuje powierzchnię 148,41 km2[2]. W tym:

  • lasy: 26,07% (3869 ha)
  • wody: 6,13% (910 ha)
  • użytki rolne: 60,13% (8924 ha)

Gmina stanowi 15,39% powierzchni powiatu działdowskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 7333 100 3653 49,82 3680 50,18
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		49 24 25

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie wiejskiej Rybno wynosiło -22 osoby[4], co stanowi 14,57% przyrostu ludności w powiecie działdowskim oraz 0,85% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej obszar powiatu działdowskiego w granicach przedwojennego podziału administracyjnego, a wraz z nim tereny dzisiejszej gminy wiejskiej Rybno, wchodził w skład województwa warszawskiego.

Od 6 lipca 1950 roku na podstawie ustawy z dnia 28 czerwca 1950 roku[5] został włączony do województwa olsztyńskiego.

W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[6] istniejąca dotychczas gmina Rybno stała się gromadą.

W 1972 roku na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[7] przywrócono podział kraju na gminy. W skład utworzonej gminy Rybno z siedzibą w Rybnie wchodziły sołectwa: Dębień, Grabacz, Grądy, Gronowo, Hartowiec, Jeglia, Kopaniarze, Koszelewy, Naguszewo, Nowa Wieś, Prusy, Rumian, Rybno, Truszczyny, Tuczki, Żabiny[8].

1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[9] przestał istnieć powiat działdowski. Gmina Rybno na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 roku stała się bezpośrednio częścią województwa ciechanowskiego[10]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[11] umiejscowiły gminę Rybno w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim.

Gmina wiejska Działdowo graniczy z gminami: Lidzbark, Płośnica, Działdowo, Lubawa (powiat iławski), Dąbrówno (powiat ostródzki) oraz Grodziczno (powiat nowomiejski).

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Dębień, Grabacz, Gralewo Stacja, Grądy, Gronowo, Hartowiec, Jeglia, Koszelewki, Koszelewy, Kopaniarze, Naguszewo, Nowa Wieś, Prusy, Rapaty, Rumian, Rybno, Szczupliny, Truszczyny, Tuczki, Żabiny.

Pozostałe miejscowości: Biele, Gapowo, Groszki, Kostkowo, Lesiak, Olszewo, Szczupliniak, Wery, Zarybinek, Zofiówka.

Gospodarka

Wiodącą funkcją gospodarki gminy Rybno jest rolnictwo rozwijające się na bazie gospodarstw indywidualnych i zespołowych. Większość gospodarstw prowadzi produkcję wielokierunkową bez wyraźnie określonej specjalizacji. Powierzchnia gruntów rolnych wynosi 8924 ha i stanowi ponad 60% powierzchni całkowitej gminy. W strukturze upraw przeważa uprawa zbóż, a w szczególności uprawa żyta i pszenżyta, co jest uwarunkowane m.in. jakością gleb. Powierzchnia zasiewów jest stała i wynosi dla zboża – 4908 ha, a dla ziemniaków 231 ha. Poza tym w gminie uprawiane są: pszenica, jęczmień, owies. W zakresie hodowli zwierząt w gminie dominuje hodowla trzody chlewnej, bydła opasowego i mlecznego.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Rybno wynosiła w 2012 roku 408. W tym 18 podmiotów należy do sektora publicznego, pozostałe 390 tworzy sektor prywatny[12].

W 2012 roku w sektorze tym 33 firmy były zarejestrowane w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo; 90 firm w dziale: handel hurtowy i detaliczny, 124 firmy w dziale: budownictwo, a w dziale przetwórstwo przemysłowe – 40 firm. Większość stanowią małe i średnie przedsiębiorstwa. Przeważają przedsiębiorstwa małe, zatrudniające od 1 do 5 pracowników.

Przemysł nie jest rozwinięty i nie stanowi silnego elementu gminnej gospodarki.

Dzięki istnieniu licznych walorów krajobrazowych i przyrodniczych, takich jak: jeziora: Grądy, Gronowskie, Hartowiec, Lesiak, Neliwa, Rumian, Rybno, Tarczyńskie, Zarybinek, Welski Park Krajobrazowy, rezerwaty przyrody i obszary chronionego krajobrazu, duży potencjał rozwojowy w gminie ma turystyka, a szczególnie agroturystyka.

Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Grądy, Rybno, Koszelewy, Kopaniarze, Naguszewo, Szczupliny.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie wiejskiej Rybno wynosiła 684 osoby [13], co stanowi 10,69% bezrobotnych w powiecie działdowskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 19,6% ludności[14].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy:

Wydarzenia kulturalne związane z gminą:

  • Święto Rybna

Ludzie związani z gminą:

  • Karol Witkowski – zdobywca II miejsca w Olimpiadzie Wiedzy Rolniczej w 2013 roku, zamieszkały we wsi Groszki

Zabytki znajdujące się na terenie gminy:

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Rybno należą[15]:

  • park dworski z XIX w. w Hartowcu
  • zespół pałacowy z XVIII – XIX w. w Koszelewach – obecnie ruiny
  • zespół dworski w Rapatach z XIX–XX w.
  • kościół pw. św. Barbary w Rumianie wraz z przykościelnym cmentarzem
  • ruiny kościoła ewangelickiego w Szczuplinach wraz z przykościelnym cmentarzem

Szlaki i atrakcje turystyczne:

  • szlaki i ścieżki rowerowe – ścieżka rowerowa "Wokół Jeziora Rumian"; szlak wokół największych jezior Welskiego Parku Krajobrazowego; błękiny szlak rowerowy w gminie Rybno
  • jeziora – Grądy, Gronowskie, Hartowiec, Lesiak, Neliwa, Rumian, Rybno, Tarczyńskie, Zarybinek zapewniające doskonałe warunki do letniego wypoczynku, atrakcyjne dla wędkarzy
  • ścieżka dydaktyczna "Nad Neliwą"
  • spływ kajakowy rzeką Wel
  • Welski Park Krajobrazowy, liczne rezerwaty i obszary chronionego krajobrazu
  • zabytkowy kościół w Rumianie

Wiele interesujących informacji na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Rybno, bazy noclegowej i gastronomicznej, czy też kalendarza imprez można uzyskać w Starostwie Powiatowym w Działdowie, Wydział Rozwoju Gospodarczego Funduszy Europejskich i Promocji, ul. Kościuszki 3, 13-200 Działdowo.

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Rybno istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie wiejskiej Rybno działa Ośrodek Sportu i Rekreacji, który organizuje liczne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.:

  • rozgrywki ligi halowej piłki nożnej
  • turniej tenisa stołowego
  • Samorządowy Turniej Halowej Piłki Nożnej o Puchar Wójta Gminy Rybno
  • "Europejski tydzień sportu dla wszystkich"
  • imprezę promującą bieganie "Polska Biega"
  • turniej siatkówki plażowej
  • gminne zawody sportowo-pożarnicze
  • "Bieg Niepodległości w Rybnie"

Istnieją również kluby sportowe:

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody[16]. Należą do nich:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Rybno znajduje się 26 pomników przyrody (ożywionej i nieożywionej). Ochroną objęto przede wszystkim lipy, dęby, jesiony, sosny, klony. Są tutaj także głazy narzutowe – trzy z nich znajdują się w Truszczynach (zob. Głaz narzutowy (2) w Truszczynach, Głaz narzutowy (3) w Truszczynach, Głaz narzutowy (4) w Truszczynach).

Przypisy

  1. ↑ BIP Gminy Rybno [06.04.2014]
  2. ↑ Urząd Statystyczny w Olsztynie [06.04.2014]
  3. ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  4. ↑ Bank Danych lokalnych GUS [06.04.2014]
  5. ↑ Dz.U. 1950 nr 28 poz. 255, Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa, isap.sejm.gov.pl
  6. ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl
  7. ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl
  8. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  9. ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl
  10. ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl
  11. ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl
  12. ↑ Bank Danych lokalnych GUS [06.04.2014]
  13. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [06.04.2014]
  14. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [06.04.2014]
  15. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
  16. ↑ Program ochrony środowiska gminy Rybno na lata 2012–2016 z perspektywą do roku 2018, Rybno 2012.


Bibliografia

Dz.U. 1950 nr 28 poz. 255, Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa.isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [06.04.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. Wandy Koryckiej, Olsztyn 1966.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Program ochrony środowiska gminy Rybno na lata 2012-2016 z perspektywą do roku 2018, Rybno 2012.
Bank Danych Lokalnych GUS stat.gov.pl [06.04.2014]
BIP Urzędu Gminy Rybno [06.04.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.04.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.04.2014]
RDOŚ w Olsztynie [06.04.2014]
Urząd Gminy Rybno [06.04.2014]
Urząd Statystyczny w Olsztynie [06.04.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Rybno_(gmina_wiejska)&oldid=137461”