Powiat działdowski

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Powiat działdowski
Herb Flaga
Herb powiatu Flaga powiatu
Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Województwo warmińsko-mazurskie
Siedziba władz powiatu Działdowo
Starosta Marian Janicki
Powierzchnia 953,18 km²
Ludność (2013)
 • liczba
 • gęstość

66 712
70 osób/km²
Urbanizacja 44,68%
Tablica rejestracyjna NDZ
gminy miejskie 1
miejsko-wiejskie 1
wiejskie 4
Strona internetowa powiatu

Powiat działdowski – powiat znajdujący się w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego. Siedzibą powiatu jest Działdowo. Powiat graniczy z powiatami nowomiejskim, iławskim, ostródzkim i nidzickim, a od południa z województwem mazowieckim. Jest najbardziej na południe wysuniętym powiatem województwa.

Kościół pw. bł. Jana Pawła II w Burkacie.
Źródło: www.gminadzialdowo.pl
Powiat działdowski. Źródło: powiatdzialdowski.pl [22.10.2014]
Powiat działdowski. Źródło: powiatdzialdowski.pl [22.10.2014]

Powierzchnia powiatu

Powiat działdowski zajmuje powierzchnię 954 km2.

Demografia

W powiecie działdowskim zamieszkuje, zgodnie z danymi z 2012 r., 66 485 osób.

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób  % osób  % osób  %
liczba 66 485 100 33 822 50,88 32 663 49,12

Miasta i gminy na terenie starostwa

Miasta:

Gminy:

Władze powiatu

Kadencja 2018-2023

Skład Rady Powiatu:

Kadencja 2014-2018

Starostą powiatu był Marian Janicki.

W skład rady powiatu wchodzą:

Historia jako jednostki administracyjnej

Powiat działdowski leży na terytorium zamieszkiwanym w średniowieczu przez pruskie plemię Sasinów. Obszar ten przechodził początkowo z rąk do rąk i starali się go zdobyć książeta mazowieccy. Ostatecznie obszar ten został opanowany przez zakon krzyżacki. W 1326 roku lokowano Dąbrówno (wówczas miasto, obecnie wieś).

W 1340 roku rozpoczęto budowę zamku w Działdowie, na którym rezydował prokurator zakonny, a od 1383 roku wójt. Obszar powiatu został na krótko opanowany przez Władysława Jagiełłę w czasie wojny 1410 roku. Od 1466 roku w Prusach Książęcych. W 1525 roku Działdowo stało się siedzibą starosty, którym było przez ponad dwieście lat aż do 1752 roku, kiedy to siedzibę przeniesiono do pobliskiej Nidzicy.

Obszar powiatu znajdował się od 28 czerwca 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego w ramach II Rzeczypospolitej. Utworzono nowy powiat działdowski, liczący 491,77 km2, który włączono do województwa pomorskiego. Powiat w 1938 roku przeniesiono do województwa warszawskiego.

Pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945 obszar powiatu włączono w większości do powiatu nidzickiego. Po wojnie odtworzono polski powiat i włączono go do województwa olsztyńskiego. W 1975 roku, po likwidacji powiatów w ramach reformy administracyjnej, większość obszaru dawnego powiatu działdowskiego została włączono do województwa ciechanowskiego.

W 1999 roku przywrócono w Polsce powiaty w ramach kolejnej reformy administracyjnej; w ramach województwa warmińsko-mazurskiego odtworzono także powiat działdowski.

Gospodarka

Powiat Działdowski pod względem zagospodarowania terenu jest obszarem o charakterze rolniczym. Obecnie ok. 29 % powierzchni powiatu zajmują lasy i grunty leśne, natomiast 61 % użytki rolne. Taki sposób użytkowania gruntów, przy średnim udziale przemysłu na obszarze powiatu, a także wysokie walory historyczne i przyrodnicze terenu, sprzyjają rozwojowi turystyki oraz agroturystyki. Bardzo dobrze jest rozwinięta tutaj baza noclegowo-gastronomiczna. Według statysty GUS w 2013 roku na obszarze powiatu znajdowało się 14 turystycznych obiektów noclegowych.

Na terenie powiatu w 2011 r. zarejestrowanych było łącznie ok. 4 tys. podmiotów gospodarki narodowej, w tym m.in.: 132 państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego, 131 spółek handlowych, 34 spółdzielnie, 24 spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego, 1 przedsiębiorstwo państwowe, natomiast zdecydowaną większość stanowią osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą – 3102.

Powiat Działdowski zajmuje jedno z pierwszych miejsc w województwie pod względem wskaźnika inwestycji przypadających na jedno przedsiębiorstwo.

W 2013 r. dochody gmin na 1 mieszkańca w powiecie wyniosły 2989 zł, przy średniej krajowej wynoszącej 3099 zł. Stopa bezrobocia ukształtowała sie w tym czsie na poziomie 30,2%.

W tym samym roku środki na finansowanie lub współfinansowanie projektów unijnych wyniosły 0,4 mln zł.

Przyroda

Znajduje się na terenie Zielonych Płuc Polski i jest jednym z bardziej atrakcyjnych przyrodniczo terenów w Polsce. Leży on w zlewiskach rzeki Wel oraz Wkry. Dorzecza malowniczo meandrujących rzek urozmaicają licznie występujące jeziora – przeważnie rynnowe. Największym z nich jest jezioro Rumian (298,04 ha). Powierzchnię ponad 100 ha mają ponadto jeziora: Tarczyńskie (170,01 ha), Lidzbarskie (130,35 ha) i Grądy (129,77 ha). Jeziora te wraz z rzeką Wel stanowią bardzo atrakcyjny szlak turystyki kajakowej.

Kultura

  • Centra kultury

Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Iłowie-Osadzie Izba Pamięci Emilii Sukertowej-Biedrawiny w Malinowie

Gminna Biblioteka Publiczna w Iłowie-Osadzie

Szkolnictwo

Szkoły podstawowe – 27
Gimnazja – 12
Szkoły ponadgimnazjalne – 22

Palcówki w poszczególnych gminach:

Lidzbark

W gminie miejsko-wiejskiej Lidzbark istnieją następujące placówki edukacyjne:

Działdowo

W gminie wiejskiej Działdowo istnieją następujące placówki edukacyjne:

Iłowo Osada

W gminie wiejskiej Iłowo-Osada istnieją następujące placówki edukacyjne:

Płośnica

W gminie wiejskiej Płośnica istnieją następujące placówki edukacyjne:

Rybno

W gminie wiejskiej Rybno istnieją następujące placówki edukacyjne: