Głotowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Głotowa     
 
  |dopełniacz wsi        = Głotowa     
  |zdjęcie              = Sanktuarium Najświętszego Sakramentu i Męki Pańskiej w Głotowie.jpg
+
  |zdjęcie              = glotowo.jpg
  |opis zdjęcia          = Sanktuarium Najświętszego Sakramentu i Męki Pańskiej w Głotowie. Źródło: [http://zbawiciel.eu/glotowo www.zbawiciel.eu] [09.07.2014]
+
  |opis zdjęcia          = Kapliczka w Głotowie. <br>Fot. Mieczysław Kalski
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
 +
[[Image:glotowo tabl.jpg|thumb|right|290px|Tablica informacyjna.<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 +
[[Image:glotowo park.jpg|thumb|right|290px|Park w Głotowie.<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 
'''  Głotowo''' (Glotowo, niem. ''Glottau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|gminie Dobre Miasto]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
 
'''  Głotowo''' (Glotowo, niem. ''Glottau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|gminie Dobre Miasto]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
 
Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 484 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Iwanek]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [10.10.2013]</ref>.
 
Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 484 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Iwanek]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [10.10.2013]</ref>.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
[[Plik: Mogiła na dawnym cmentarzu parafialnym w Głotowie.jpg|right|290px|thumb| Mogiła na dawnym cmentarzu parafialnym w Głotowie.<br>Źródło: [http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?p=132803 www.marienburg.pl] [09.07.2014] ]]
 
 
[[Plik: Fragment zewnętrzny jednej z głotowskich kapliczek.jpg|right|290px|thumb| Fragment zewnętrzny jednej z głotowskich kapliczek.<br>Fot. Mirosław Wajcowicz. Źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/opis/508,Głotowo+-+zabytkowy+kościół+par.+p.w.+Zbawiciela,+Kalwaria+Warmińska+.htm www.ciekawemazury.pl] [09.07.2014] ]]
 
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Miejscowość jest położona w północnej części [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]], w odległości 4 km na południowy zachód od [[Dobre Miasto |Dobrego Miasta]] i ok. 3,8 km od jeziora [[Jezioro Limajno|Limajno]].
 
Miejscowość jest położona w północnej części [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]], w odległości 4 km na południowy zachód od [[Dobre Miasto |Dobrego Miasta]] i ok. 3,8 km od jeziora [[Jezioro Limajno|Limajno]].

Aktualna wersja na dzień 12:25, 8 sty 2016

Głotowo

Kapliczka w Głotowie. Fot. Mieczysław Kalski
Kapliczka w Głotowie.
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Dobre Miasto
Liczba ludności (2010) 484
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Głotowo
Głotowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Głotowo
Głotowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Tablica informacyjna.
Fot. Mieczysław Kalski
Park w Głotowie.
Fot. Mieczysław Kalski

Głotowo (Glotowo, niem. Glottau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 484 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Iwanek[1].

Położenie

Miejscowość jest położona w północnej części Pojezierza Olsztyńskiego, w odległości 4 km na południowy zachód od Dobrego Miasta i ok. 3,8 km od jeziora Limajno.

Dzieje miejscowości

Pierwsze wzmianki o Głotowie pochodzą z roku 1290. Informacje dotyczyły pojawienia się we wsi sołtysa z Ornety, niejakiego Wilchela. Głotowo przywilej lokacyjny otrzymało w 1313 roku z rąk biskupa warmińskiego – Eberharda z Nysy. Pierwsza świątynia w Głotowie powstała z pewnością jeszcze przed 1312 rokiem. W 1300 roku miejscowość padła ofiarą najazdu Litwinów. Wieś została zniszczona, a kościół spalony. Mieszkańcy wynieśli wówczas z kościoła Najświętszy Sakrament. By uchronić go przed profanacją, zakopali go w puszce w znacznej odległości od świątyni. Po wielu latach jeden z rolników odkrył puszkę – jak głosi legenda – znajdująca się w niej hostia była nienaruszona. Istnienie sanktuarium pielgrzymkowego w Głotowie potwierdzają źródła pochodzące z 1343 roku. Wówczas do miejscowości została przeniesiona siedziba kapituły kolegiackiej – 4 lata później została lokowana w Dobrym Mieście. W XIV wieku doszło również do odbudowy kościoła.

W 1362 roku odnowiony został akt lokacyjny. Kolejnym trudnym dla mieszkańców przeżyciem okazały się spustoszenia dokonane w czasie wojen wojen polsko–krzyżackich w XV wieku. Jednak w latach 20. XVI wieku Głotowo zostało stosunkowo szybko odbudowane - w 1533 roku miejscowość liczyła 73 włóki, posiadała również własny młyn. W latach 80. XVI wieku we wsi działała karczma. W 1783 roku miejscowość składała się z 62 domów. W kolejnym stuleciu Głotowo padło ofiarą epidemii dżumy, pustoszącej Prusy w latach 1709–1711. W 1818 roku Głotowo liczyło 357 mieszkańców. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 735 osób.

Historia rozwoju Kalwarii Warmińskiej wiąże się z mieszkańcem Głotowa – Janem Mertenem, który w drugiej połowie XIX wieku po powrocie z Ziemi Świętej postanowił wybudować kalwarię wzorowaną na jerozolimskiej. Z dalekiej pielgrzymki przywiózł nawet małe kamyczki z Jerozolimy, traktując je jako relikwie, które umieszczone zostały w późniejszych kaplicach. Jak zauważa Janusz Hochleitner: "Od 1894 roku Kalwaria stała się celem wielu pielgrzymek z całej diecezji warmińskiej"[2]. Terenem wokół kalwarii oraz kapliczkami zajmują się poszczególne rodziny we wsi, osoby starsze, siostry zakonne. Razem z Bisztynkiem i Braniewem należy Głotowo do najstarszych w regionie ośrodków pielgrzymkowych, poświęconych kultowi eucharystycznemu.

Szkolnictwo

W miejscowości działa szkoła podstawowa[3].

Kultura

W miejscowości działa Galeria „Obora”, a także kilka organizacji pozarządowych: Stowarzyszenie Przyjaciel Dziecka, kulturalne Stowarzyszenie ''Glotovia'' oraz Stowarzyszenie "Głotowo – moja wieś''.

Turystyka

Zabytki

  • Sanktuarium Najświętszego Sakramentu i Męki Pańskiej wzniesione w 1722 roku,prawdopodobnie według planów Krzysztofa Reimersa z Ornety; wieża z neobarokowym hełmem z 1854; we wnętrzu m.in. barokowa ambona z ok. 1730 oraz późnobarokowa chrzcielnica
  • 4 kaplice zlokalizowane na przykościelnym cmentarzu
  • kapliczka na placu kościelnym z 1742 roku
  • kapliczka na cmentarzu parafialnym z II połowy XIX stulecia
  • warmińskie kapliczki przydrożne pochodzące z II połowy XVIII wieku
  • zabytkowe cmentarze z XIX wieku, wpisane do rejestru zabytków
  • Kalwaria Warmińska będąca zespołem 14 kaplic drogi krzyżowej, wzniesionych w latach 1878-1894

Ludzie związani z miejscowością

  • Wikbold (pocz. XIV w.-1376) – duchowny rzymskokatolicki, kapelan papieski, kanonik warmiński, prawnik
  • Józef Steinki (1889–1945) – urodzony w Głotowie kanonik warmiński, dyrektor Caritasu
  • Roch Kraemer (Krämer) (1755–1826) – duchowny rzymskokatolicki, kanonik kapituły dobromiejskiej, kapelan i współpracownik biskupa Ignacego Krasickiego

Bibliografia

Hochleitner Janusz, Wybrane postawy religijne pielgrzymów w Gietrzwałdzie i Glotowie u schyłku XIX wieku, [w:] Życie prywatne Polaków w XIX wieku, red. Maria Korybut-Marciniak, Marta Zbrzeźniak, Olsztyn 2012.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo do druku podali Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny, Gdynia 2012.
Suchenek Zygmunt, Dobre Miasto: skrawek uroczej Warmii, Olsztyn 2011.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Warmia i Mazury, red. Jarosław Tałacha, Adam Zakrzewski, Warszawa 2012.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.11.2013]
Dom Warmiński [10.11.2013]
Głotowo - Jerozolima Warmińska [[10.11.2013]
Wikipedia [10.11.2013]
Wrota Warmii i Mazur [10.10.2013]
Leksykon Kultury Warmii i Mazur [09.07.2014]
Mariengurg.pl [09.07.2014]
Ciekawe Mazury [09.07.2014]

Przypisy

  1. Wrota Warmii i Mazur [10.10.2013]
  2. J. Hochleitner, Wybrane postawy religijne pielgrzymów w Gietrzwałdzie i Glotowie u schyłku XIX wieku, [w:] Życie prywatne Polaków w XIX wieku, red. M.Korybut-Marciniak, M.Zbrzeźniak, Olsztyn 2012.
  3. Strona Szkoły w Głotowie [10.11.2013]