Rozogi (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Gmina infobox |Gmina = Rozogi |herb_gminy = |flaga_gminy = |mapa_gminy = |mapa_powiatu = |rozmiar_mapki = |mapka ...") |
|||
| (Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
| − | |Gmina = Rozogi | + | |Gmina = Rozogi |
| − | |herb_gminy = | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Rozogi.jpg|Herb gminy Rozogi |
| − | |flaga_gminy = | + | |flaga_gminy = |
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
|mapa_powiatu = | |mapa_powiatu = | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|mapka = | |mapka = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = | + | |powiat = szczycieński |
| − | |rodzaj_gminy = | + | |rodzaj_gminy = wiejska |
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Grzegorz Kaczmarczyk |
| − | |adres_ug = | + | |adres_ug = ul. 22 Lipca 22 |
| − | |kod_poczt_ug = | + | |kod_poczt_ug = 12-114 Rozogi |
| − | |powierzchnia = | + | |powierzchnia = 224,41 |
| − | |sołectwa = | + | |sołectwa = 15 |
| − | |miejscowości = | + | |miejscowości = 30 |
|rok = 2013 | |rok = 2013 | ||
| − | |populacja = | + | |populacja = 5714 |
| − | |gęstość = | + | |gęstość = 25 |
|urbanizacja = | |urbanizacja = | ||
|nr_kier = 89 | |nr_kier = 89 | ||
| − | |tablica_rej = | + | |tablica_rej = NSZ |
| − | |TERYT = | + | |TERYT = 2817052 |
|TERC10 = | |TERC10 = | ||
| − | |www = http://www. | + | |www = http://www.rozogi.pl/ |
| − | |bip = http://bip | + | |bip = http://rozogi-ug.bip-wm.pl/ |
}} | }} | ||
| − | '''Gmina | + | '''Gmina Rozogi''' – gmina wiejska położona w południowo-wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Rozogi (gmina Rozogi)|Rozogach]]. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia. |
| − | + | Władzę w gminie sprawuje wójt Grzegorz Kaczmarczyk. | |
| − | się w [[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Władzę w gminie sprawuje wójt | ||
| − | |||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina wiejska | + | Gmina wiejska Rozogi zajmuje powierzchnię 224,41 km<sup>2</sup><ref>[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3250 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS]</ref>, w tym: |
| − | *użytki rolne: | + | *użytki rolne: 53,8% (12084 ha) |
| − | *lasy: | + | *lasy: 40,1% (9006 ha) |
| − | *wody: | + | *wody: 0,15% (35 ha) |
| − | Gmina stanowi | + | Gmina stanowi 11,6% powierzchni [[Powiat szczycieński|powiatu szczycieńskiego]]. |
== Demografia == | == Demografia == | ||
| − | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi< | + | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi: |
| + | [[Plik:Kościół w Rozogach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach.<br/>Fot. Przemysław Jahr. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rozogi_church.jpg Commons Wikimedia] [23.08.2013]]] | ||
| + | [[Plik: Dawny kościół ewangelicki w Klonie.jpg|thumb|right|290px|Dawny kościół ewangelicki w Klonie.<br/> Fot. Mieczysław Kalski.]] | ||
| + | [[Plik: Zabytkowa chałupa w Klonie.jpg|thumb|right|290px|Zabytkowa chałupa w Klonie. Fot. Yarl. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wikiekspedycja_2012,_Yarl,_Klon,_chałupa_42.jpg Commons Wikimedia] | ||
| + | ]] | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
| − | |||
| − | |||
|-- | |-- | ||
| − | | | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| | + | |liczba ||5714 ||100 ||2763 ||48,4 ||2951 ||51,6 |
| + | |-- | ||
| + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|25 ||colspan=2|12 ||colspan=2|13 | ||
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Rozogi wynosiło -48 osoby, co stanowi 20,7% migracji w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]] oraz 1,3% w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]]. |
| − | [[ | + | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == |
| + | Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Rozogi były częścią [[powiat szczycieński|powiatu szczycieńskiego]] w województwie olsztyńskim<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl]</ref>. | ||
| + | |||
| + | W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>. Gromada Rozogi przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>. | ||
| − | + | Gminę wiejską Rozogi powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>, w jej skład wchodziły obszary sołectw: Antonia, Borki Rozowskie, Dąbrowy, Faryny, Kiełbasy, Klon, Kowalik, Księży Lasek, Kwiatuszki Wielkie, Łuka, Orzeszki, Rozogi, Spaliny Małe, Spaliny Wielkie, Wilamowo, Występ, Zawojki. | |
| − | |||
| − | [[ | + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć powiat szczycieński. Gmina Rozogi została bezpośrednio częścią województwa ostrołęckiego.<br/> |
| + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]]. | ||
| − | + | Gmina wiejska Rozogi graniczy z gminami: [[Wielbark (gmina wiejska)|Wielbark]], [[Szczytno (gmina wiejska)|Szczytno]], [[Świętajno (gmina wiejska, powiat szczycieński)|Świętajno]], [[Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)|Ruciane-Nida]], [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|Pisz]] oraz Myszyniec i Łyse w województwie mazowieckim. | |
| − | == | + | == Miejscowości na terenie gminy == |
| − | + | Sołectwa: [[Borki Rozowskie]], [[Dąbrowy]] (sołectwa: Dąbrowy I i Dąbrowy II), [[Faryny]], [[Klon]], [[Kowalik]], [[Księży Lasek]], [[Kwiatuszki Wielkie]], [[Łuka]], [[Orzeszki]], [[Rozogi]], [[Spaliny Wielkie]], [[Wilamowo]], [[Występ]], [[Zawojki]]. | |
| − | + | Pozostałe miejscowości: [[Antonia]], [[Dąbrowy-Działy]], [[Grodzie]], [[Kiełbasy]], [[Kilimany]], [[Kokoszki]], [[Kopytko]], [[Kwiatuszki Małe]], [[Lipniak]], [[Możdżenie]], [[Nowy Suchoros]], [[Radostowo]], [[Spaliny Małe]], [[Suchorowiec]], [[Wujaki]], [[Wysoki Grąd]]. | |
| − | + | == Gospodarka == | |
| − | + | Gmina Rozogi jest gminą typowo rolniczą. Zatrudnienie w rolnictwie zawodowo czynnych mieszkańców przekracza 80%. Użytki rolne zajmują prawie 54% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: grunty orne stanowią 44% (5346 ha), łąki i pastwiska 56% (6718 ha), a sady 0,2% (20 ha). Gmina posiada gleby zdecydowanie słabe (V i VI klasy bonitacyjnej). Głównym kierunkiem produkcji jest chów bydła mlecznego i opasowego. 65% rolników zajmuje się produkcją mleka. Naturalne łąki i pastwiska z uregulowaną gospodarką wodną dostarczają cennej paszy zielonej i siana<ref>[http://rozogi-ug.bip-wm.pl/public/get_file.php?id=106450 Program ochrony środowiska gminy Rozogi na lata 2006-2015, Rozogi 2006.]</ref>. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne o powierzchni średnio 15 ha, gospodarstwa powyżej 40 ha stanowią niespełna 1%<ref>[http://www.rozogi.pl/ug_rozogi/index.php?option=com_content&view=article&id=2&Itemid=4 Urząd Gminy Rozogi]</ref>. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Rozogi wynosiła pod koniec 2013 roku 248. W tym 18 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 230 tworzy sektor prywatny. 55 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 28 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 41 firm w dziale budownictwo, 38 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 9 firm. Na terenie gminy nie ma rozwiniętego przemysłu; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług i handel.<br/> | |
| − | + | Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. | |
| − | Gmina | + | Gmina należy do [[LGD "Brama Mazurskiej Krainy"|LGD "Brama Mazurskiej Krainy"]], [[Związek Gmin "Czyste Mazury"|Związku Gmin "Czyste Mazury"]] oraz [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]]. |
| + | |||
| + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej |obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]]. | ||
| − | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Rozogi wynosiła 512 osób, co stanowi 8% bezrobotnych w powiecie szczycieńskim. | |
| − | + | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 33,3% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie | ||
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
| − | *[[ | + | *[[Gminny Ośrodek Kultury w Rozogach]] |
| − | + | *[[Gminna Biblioteka Publiczna w Rozogach]] | |
| − | *[[Biblioteka Publiczna | + | Filie biblioteki znajdują się w [[lkwim: Biblioteka w Klonie|Klonie]], Dąbrowach, Farynach. |
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
| − | * | + | *Festiwal Kultury Ludowej w Rozogach |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
*dożynki gminne | *dożynki gminne | ||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Elżbieta Kasznia|Elżbieta Kasznia]] (1957- ) - bibliotekarz, wszechstronnie utalentowana twórczyni rękodzieła artystycznego, śpiewaczka ludowa; mieszka i pracuje w Rozogach. |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Jan Dopatka|Jan Dopatka]] (1894-1976) - poeta mazurski tworzący w języku niemieckim i polskim, działacz mazurski. |
| + | *[[lkwim: Zofia Sandomierska|Zofia Sandomierska]] - zajmuje się rękodziełem artystycznym, palmiarka; mieszka w Rozogach. | ||
| + | *[[lkwim: Waleria Żarnoch|Waleria Żarnoch]] (1908-1988) - ludowa artystka, pieśniarka. | ||
| + | *[[Fryderyk Kwiatkowski]] (1875-1954) - działacz mazurski urodzony w Rozogach. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Rozogi należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków ]</ref><ref>[http://www.rozogi.pl/ug_rozogi/index.php?option=com_content&view=section&layout=blog&id=4&Itemid=42 Urząd Gminy Rozogi, Gminna Ewidencja Zabytków ]</ref>: |
| − | *[[ | + | *[[Zabudowa drewniana wsi Klon| drewniana zabudowa we wsi Klon]] |
| − | * | + | *kościół ewangelicki w Klonie |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klonie|kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klonie]] wraz z plebanią i kapliczką |
| − | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach|kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach]] | |
| − | *[[Kościół pw. | + | *dawny kościół ewangelicki, murowano-drewniany w Księżym Lasku (obecnie rzymskokatolicki kościół filialny) wraz z przykościelnym cmentarzem |
| − | + | *kaplica drewniana pw. Matki Boskiej Królowej Polski i św. Stanisława Kostki w Farynach | |
| − | * | + | *cmentarze ewangelickie w Farynach, Klonie, Kowaliku i Rozogach |
| − | * | + | *zabytkowe drewniane chaty w miejscowościach: Faryny, Klon, Łuka, Rozogi, Dąbrowy, Borki Rozowskie, Kwiatuszki Wielkie, Łuka, Orzeszki |
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| − | *szlak przyrodniczo- | + | *szlak rowerowy: Piecki - Nawiady - Stare Kiełbonki - Spychowo - Rozogi - Ciesina - Rosocha - Krutyń - Piecki (80 km) |
| − | * | + | *ścieżka przyrodniczo-turystyczna w Klonie |
| − | + | *lasy, jezioro, obszar chronionego krajobrazu i pomniki przyrody | |
| − | + | ||
| − | + | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Rozogi można uzyskać na stronie internetowej [http://www.rozogi.pl/ rozogi.pl]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | == Religia == | |
| + | *[[Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski w Farynach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klonie]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
| − | W gminie | + | W gminie wiejskiej Rozogi istnieją następujące placówki edukacyjne: |
| − | *Przedszkole | + | *Przedszkole Samorządowe "Kraina Uśmiechu" w Rozogach |
| − | + | *[[Szkoła Podstawowa w Rozogach|Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Rozogach]] | |
| − | *[[Szkoła Podstawowa | + | *[[Szkoła Podstawowa w Klonie]] |
| − | + | *[[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Dąbrowach]] - Przedszkole Samorządowe w Dąbrowach, [[Szkoła Podstawowa w Dąbrowach]] | |
| − | + | *[[Zespół Szkół w Rozogach]] - [[Gimnazjum im. ks. Jana Twardowskiego w Rozogach]], [[Liceum Ogólnokształcące w Rozogach]], [[Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Rozogach]] | |
| − | *[[Szkoła Podstawowa w | ||
| − | *[[ | ||
| − | |||
| − | *[[Zespół Szkół | ||
| − | |||
| − | |||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | W gminie | + | W gminie działa: |
| − | + | *UKS Rozogi | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | *UKS | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
| − | *[[ | + | *[[Zespół Pieśni i Tańca "Kurpie z Rozóg"]] |
| − | + | *[[Zespół Folklorystyczny "Babskie Olekanie"]] | |
| − | *[[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
| − | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref | + | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref>[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie]</ref>: |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Obszary | + | Obszary [[Natura 2000]]: |
| − | + | *[[Natura 2000 Ostoja Piska|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska]] (57 826,61 ha) | |
| − | *[[ | ||
| − | + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Rozogi znajduje się 13 pomników przyrody. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | ==Ciekawostki== | |
| + | Rozogi pojawiają się w książce Czesława Miłosza ''Rodzinna Europa''. Noblista wspomina w niej swoją ucieczkę z Wilna w 1940 roku, której trasa wiodła przez okolice [[Ełk|Ełku]], [[Szczytno|Szczytna]], [[Wielbark|Wielbarka]] i Rozóg. | ||
| − | Zobacz też: | + | ==Zobacz też:== |
| − | [[ | + | *[[lkwim: Muzeum Mazursko-Kurpiowskie w Rozogach|Muzeum Mazursko-Kurpiowskie w Rozogach]] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | + | ==Bibliografia== | |
| − | == Bibliografia== | + | Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] <br/> |
| − | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20. | + | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> |
| − | + | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> | |
| − | <br/> | + | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.12.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20. | + | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] | + | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> |
| − | |||
| − | [20. | ||
| − | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] | ||
| − | |||
| − | [20. | ||
| − | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20. | ||
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> | ||
| − | [http:// | + | [http://rozogi-ug.bip-wm.pl/public/get_file.php?id=106450 Program ochrony środowiska gminy Rozogi na lata 2006-2015, Rozogi 2006]<br/> |
| − | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery= | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3250 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.12.2014]<br/> |
| − | [http://bip. | + | [http://rozogi-ug.bip-wm.pl/ BIP Urzędu Gminy Rozogi] [20.12.2014]<br/> |
| − | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20. | + | [http://www.rozogi.pl/ Urząd Gminy Rozogi] [20.12.2014]<br/> |
| − | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20. | + | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.12.2014]<br/> |
| − | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20. | + | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.12.2014]<br/> |
| − | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat szczycieński]][[Kategoria: | + | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.12.2014]<br/> |
| + | [http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/szczycienski/rozogi.pdf UStat Olsztyn] [20.12.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.ko.olsztyn.pl/?main=2&sub=4 Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim] [20.12.2014]<br/> | ||
| + | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat szczycieński]][[Kategoria: Rozogi (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:34, 23 kwi 2024
| Gmina Rozogi | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | szczycieński | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Grzegorz Kaczmarczyk | ||
| Powierzchnia | 224,41 km² | ||
| Liczba sołectw | 15 | ||
| Liczba miejscowości | 30 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
5714 25 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NSZ | ||
| TERYT | 2817052 | ||
| Urząd gminy ul. 22 Lipca 22 12-114 Rozogi
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Rozogi – gmina wiejska położona w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie szczycieńskim. Siedziba gminy znajduje się w Rozogach. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia. Władzę w gminie sprawuje wójt Grzegorz Kaczmarczyk.
Spis treści
- 1 Powierzchnia gminy
- 2 Demografia
- 3 Historia gminy jako jednostki administracyjnej
- 4 Miejscowości na terenie gminy
- 5 Gospodarka
- 6 Kultura i turystyka
- 7 Religia
- 8 Szkolnictwo
- 9 Sport
- 10 Inne organizacje i instytucje
- 11 Obszary chronione i pomniki przyrody
- 12 Ciekawostki
- 13 Zobacz też:
- 14 Przypisy
- 15 Bibliografia
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Rozogi zajmuje powierzchnię 224,41 km2[1], w tym:
- użytki rolne: 53,8% (12084 ha)
- lasy: 40,1% (9006 ha)
- wody: 0,15% (35 ha)
Gmina stanowi 11,6% powierzchni powiatu szczycieńskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi:
Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach.
Fot. Przemysław Jahr. Źródło: Commons Wikimedia [23.08.2013]
Fot. Przemysław Jahr. Źródło: Commons Wikimedia [23.08.2013]
Zabytkowa chałupa w Klonie. Fot. Yarl. Źródło: Commons Wikimedia
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 5714 | 100 | 2763 | 48,4 | 2951 | 51,6 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
25 | 12 | 13 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Rozogi wynosiło -48 osoby, co stanowi 20,7% migracji w powiecie szczycieńskim oraz 1,3% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Rozogi były częścią powiatu szczycieńskiego w województwie olsztyńskim[2].
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[3]. Gromada Rozogi przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy[4].
Gminę wiejską Rozogi powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[5], w jej skład wchodziły obszary sołectw: Antonia, Borki Rozowskie, Dąbrowy, Faryny, Kiełbasy, Klon, Kowalik, Księży Lasek, Kwiatuszki Wielkie, Łuka, Orzeszki, Rozogi, Spaliny Małe, Spaliny Wielkie, Wilamowo, Występ, Zawojki.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat szczycieński. Gmina Rozogi została bezpośrednio częścią województwa ostrołęckiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[7] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim.
Gmina wiejska Rozogi graniczy z gminami: Wielbark, Szczytno, Świętajno, Ruciane-Nida, Pisz oraz Myszyniec i Łyse w województwie mazowieckim.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Borki Rozowskie, Dąbrowy (sołectwa: Dąbrowy I i Dąbrowy II), Faryny, Klon, Kowalik, Księży Lasek, Kwiatuszki Wielkie, Łuka, Orzeszki, Rozogi, Spaliny Wielkie, Wilamowo, Występ, Zawojki.
Pozostałe miejscowości: Antonia, Dąbrowy-Działy, Grodzie, Kiełbasy, Kilimany, Kokoszki, Kopytko, Kwiatuszki Małe, Lipniak, Możdżenie, Nowy Suchoros, Radostowo, Spaliny Małe, Suchorowiec, Wujaki, Wysoki Grąd.
Gospodarka
Gmina Rozogi jest gminą typowo rolniczą. Zatrudnienie w rolnictwie zawodowo czynnych mieszkańców przekracza 80%. Użytki rolne zajmują prawie 54% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: grunty orne stanowią 44% (5346 ha), łąki i pastwiska 56% (6718 ha), a sady 0,2% (20 ha). Gmina posiada gleby zdecydowanie słabe (V i VI klasy bonitacyjnej). Głównym kierunkiem produkcji jest chów bydła mlecznego i opasowego. 65% rolników zajmuje się produkcją mleka. Naturalne łąki i pastwiska z uregulowaną gospodarką wodną dostarczają cennej paszy zielonej i siana[8]. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne o powierzchni średnio 15 ha, gospodarstwa powyżej 40 ha stanowią niespełna 1%[9].
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Rozogi wynosiła pod koniec 2013 roku 248. W tym 18 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 230 tworzy sektor prywatny. 55 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 28 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 41 firm w dziale budownictwo, 38 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 9 firm. Na terenie gminy nie ma rozwiniętego przemysłu; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług i handel.
Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli.
Gmina należy do LGD "Brama Mazurskiej Krainy", Związku Gmin "Czyste Mazury" oraz Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich.
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Rozogi wynosiła 512 osób, co stanowi 8% bezrobotnych w powiecie szczycieńskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 33,3% ludności[10].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
Filie biblioteki znajdują się w Klonie, Dąbrowach, Farynach.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Festiwal Kultury Ludowej w Rozogach
- dożynki gminne
Ludzie związani z gminą
- Elżbieta Kasznia (1957- ) - bibliotekarz, wszechstronnie utalentowana twórczyni rękodzieła artystycznego, śpiewaczka ludowa; mieszka i pracuje w Rozogach.
- Jan Dopatka (1894-1976) - poeta mazurski tworzący w języku niemieckim i polskim, działacz mazurski.
- Zofia Sandomierska - zajmuje się rękodziełem artystycznym, palmiarka; mieszka w Rozogach.
- Waleria Żarnoch (1908-1988) - ludowa artystka, pieśniarka.
- Fryderyk Kwiatkowski (1875-1954) - działacz mazurski urodzony w Rozogach.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Rozogi należą[11][12]:
- drewniana zabudowa we wsi Klon
- kościół ewangelicki w Klonie
- kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klonie wraz z plebanią i kapliczką
- kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach
- dawny kościół ewangelicki, murowano-drewniany w Księżym Lasku (obecnie rzymskokatolicki kościół filialny) wraz z przykościelnym cmentarzem
- kaplica drewniana pw. Matki Boskiej Królowej Polski i św. Stanisława Kostki w Farynach
- cmentarze ewangelickie w Farynach, Klonie, Kowaliku i Rozogach
- zabytkowe drewniane chaty w miejscowościach: Faryny, Klon, Łuka, Rozogi, Dąbrowy, Borki Rozowskie, Kwiatuszki Wielkie, Łuka, Orzeszki
Szlaki i atrakcje turystyczne
- szlak rowerowy: Piecki - Nawiady - Stare Kiełbonki - Spychowo - Rozogi - Ciesina - Rosocha - Krutyń - Piecki (80 km)
- ścieżka przyrodniczo-turystyczna w Klonie
- lasy, jezioro, obszar chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Rozogi można uzyskać na stronie internetowej rozogi.pl.
Religia
- Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski w Farynach
- Parafia pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach
- Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klonie
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Rozogi istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Samorządowe "Kraina Uśmiechu" w Rozogach
- Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Rozogach
- Szkoła Podstawowa w Klonie
- Zespół Szkolno-Przedszkolny w Dąbrowach - Przedszkole Samorządowe w Dąbrowach, Szkoła Podstawowa w Dąbrowach
- Zespół Szkół w Rozogach - Gimnazjum im. ks. Jana Twardowskiego w Rozogach, Liceum Ogólnokształcące w Rozogach, Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Rozogach
Sport
W gminie działa:
- UKS Rozogi
Inne organizacje i instytucje
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[13]:
Obszary Natura 2000:
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska (57 826,61 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Rozogi znajduje się 13 pomników przyrody.
Ciekawostki
Rozogi pojawiają się w książce Czesława Miłosza Rodzinna Europa. Noblista wspomina w niej swoją ucieczkę z Wilna w 1940 roku, której trasa wiodła przez okolice Ełku, Szczytna, Wielbarka i Rozóg.
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Program ochrony środowiska gminy Rozogi na lata 2006-2015, Rozogi 2006.
- ↑ Urząd Gminy Rozogi
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
- ↑ Urząd Gminy Rozogi, Gminna Ewidencja Zabytków
- ↑ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie
Bibliografia
Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Program ochrony środowiska gminy Rozogi na lata 2006-2015, Rozogi 2006
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Rozogi [20.12.2014]
Urząd Gminy Rozogi [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
UStat Olsztyn [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]
