Rozogi (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Szkolnictwo) |
|||
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = wiejska | |rodzaj_gminy = wiejska | ||
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Grzegorz Kaczmarczyk |
|adres_ug = ul. 22 Lipca 22 | |adres_ug = ul. 22 Lipca 22 | ||
|kod_poczt_ug = 12-114 Rozogi | |kod_poczt_ug = 12-114 Rozogi | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|bip = http://rozogi-ug.bip-wm.pl/ | |bip = http://rozogi-ug.bip-wm.pl/ | ||
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Rozogi''' – gmina wiejska położona w południowo-wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] w [[Powiat szczycieński| powiecie szczycieńskim]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Rozogi| Rozogach]]. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia. | + | '''Gmina Rozogi''' – gmina wiejska położona w południowo-wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Rozogi (gmina Rozogi)|Rozogach]]. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia. |
| − | + | Władzę w gminie sprawuje wójt Grzegorz Kaczmarczyk. | |
| − | Władzę w gminie sprawuje wójt | ||
| − | |||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina wiejska Rozogi zajmuje powierzchnię 224,41 km<sup>2</sup><ref | + | Gmina wiejska Rozogi zajmuje powierzchnię 224,41 km<sup>2</sup><ref>[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3250 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS]</ref>, w tym: |
*użytki rolne: 53,8% (12084 ha) | *użytki rolne: 53,8% (12084 ha) | ||
*lasy: 40,1% (9006 ha) | *lasy: 40,1% (9006 ha) | ||
*wody: 0,15% (35 ha) | *wody: 0,15% (35 ha) | ||
| − | Gmina stanowi 11,6% powierzchni [[Powiat szczycieński| powiatu szczycieńskiego]]. | + | Gmina stanowi 11,6% powierzchni [[Powiat szczycieński|powiatu szczycieńskiego]]. |
== Demografia == | == Demografia == | ||
| − | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi | + | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi: |
| − | + | [[Plik:Kościół w Rozogach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach.<br/>Fot. Przemysław Jahr. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rozogi_church.jpg Commons Wikimedia] [23.08.2013]]] | |
| − | + | [[Plik: Dawny kościół ewangelicki w Klonie.jpg|thumb|right|290px|Dawny kościół ewangelicki w Klonie.<br/> Fot. Mieczysław Kalski.]] | |
| − | + | [[Plik: Zabytkowa chałupa w Klonie.jpg|thumb|right|290px|Zabytkowa chałupa w Klonie. Fot. Yarl. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wikiekspedycja_2012,_Yarl,_Klon,_chałupa_42.jpg Commons Wikimedia] | |
| − | + | ]] | |
| − | |||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
|-- | |-- | ||
| − | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || 5714 || 100 || 2763 || 48,4 || 2951 || 51,6 | + | |liczba ||5714 ||100 ||2763 ||48,4 ||2951 ||51,6 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 25 || colspan=2| 12 || colspan=2| 13 | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|25 ||colspan=2|12 ||colspan=2|13 |
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Rozogi wynosiło -48 osoby | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Rozogi wynosiło -48 osoby, co stanowi 20,7% migracji w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]] oraz 1,3% w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]]. |
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
| − | Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Rozogi były częścią [[ | + | Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Rozogi były częścią [[powiat szczycieński|powiatu szczycieńskiego]] w województwie olsztyńskim<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl]</ref>. |
| − | W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref>. Gromada Rozogi przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>. | + | |
| − | Gminę wiejską Rozogi powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>, w jej skład wchodziły obszary sołectw: Antonia, Borki Rozowskie, Dąbrowy, Faryny, Kiełbasy, Klon, Kowalik, Księży Lasek, Kwiatuszki Wielkie, Łuka, Orzeszki, Rozogi, Spaliny Małe, Spaliny Wielkie, Wilamowo, Występ, Zawojki. | + | W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>. Gromada Rozogi przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>. |
| − | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. | + | |
| − | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat szczycieński| powiecie szczycieńskim]]. | + | Gminę wiejską Rozogi powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>, w jej skład wchodziły obszary sołectw: Antonia, Borki Rozowskie, Dąbrowy, Faryny, Kiełbasy, Klon, Kowalik, Księży Lasek, Kwiatuszki Wielkie, Łuka, Orzeszki, Rozogi, Spaliny Małe, Spaliny Wielkie, Wilamowo, Występ, Zawojki. |
| + | |||
| + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć powiat szczycieński. Gmina Rozogi została bezpośrednio częścią województwa ostrołęckiego.<br/> | ||
| + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]]. | ||
| − | Gmina wiejska Rozogi graniczy z gminami: [[Wielbark (gmina wiejska)| Wielbark]], [[Szczytno (gmina wiejska)| Szczytno]], [[Świętajno (gmina wiejska, powiat szczycieński)| Świętajno]], [[Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)| Ruciane-Nida]], [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)| Pisz]] oraz Myszyniec i Łyse w województwie mazowieckim. | + | Gmina wiejska Rozogi graniczy z gminami: [[Wielbark (gmina wiejska)|Wielbark]], [[Szczytno (gmina wiejska)|Szczytno]], [[Świętajno (gmina wiejska, powiat szczycieński)|Świętajno]], [[Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)|Ruciane-Nida]], [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|Pisz]] oraz Myszyniec i Łyse w województwie mazowieckim. |
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
| Linia 73: | Linia 73: | ||
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | Gmina Rozogi jest gminą typowo rolniczą. Zatrudnienie w rolnictwie zawodowo czynnych mieszkańców przekracza 80%. Użytki rolne zajmują prawie 54% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: grunty orne stanowią 44% (5346 ha), łąki i pastwiska 56% (6718 ha), a sady 0,2% (20 ha). Gmina posiada gleby zdecydowanie słabe (V i VI klasy bonitacyjnej). Głównym kierunkiem produkcji jest chów bydła mlecznego i opasowego. 65% rolników zajmuje się produkcją mleka. Naturalne łąki i pastwiska z uregulowaną gospodarką wodną dostarczają cennej paszy zielonej i siana<ref> | + | Gmina Rozogi jest gminą typowo rolniczą. Zatrudnienie w rolnictwie zawodowo czynnych mieszkańców przekracza 80%. Użytki rolne zajmują prawie 54% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: grunty orne stanowią 44% (5346 ha), łąki i pastwiska 56% (6718 ha), a sady 0,2% (20 ha). Gmina posiada gleby zdecydowanie słabe (V i VI klasy bonitacyjnej). Głównym kierunkiem produkcji jest chów bydła mlecznego i opasowego. 65% rolników zajmuje się produkcją mleka. Naturalne łąki i pastwiska z uregulowaną gospodarką wodną dostarczają cennej paszy zielonej i siana<ref>[http://rozogi-ug.bip-wm.pl/public/get_file.php?id=106450 Program ochrony środowiska gminy Rozogi na lata 2006-2015, Rozogi 2006.]</ref>. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne o powierzchni średnio 15 ha, gospodarstwa powyżej 40 ha stanowią niespełna 1%<ref>[http://www.rozogi.pl/ug_rozogi/index.php?option=com_content&view=article&id=2&Itemid=4 Urząd Gminy Rozogi]</ref>. |
| − | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Rozogi wynosiła pod koniec 2013 roku 248. W tym 18 | + | |
| + | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Rozogi wynosiła pod koniec 2013 roku 248. W tym 18 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 230 tworzy sektor prywatny. 55 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 28 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 41 firm w dziale budownictwo, 38 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 9 firm. Na terenie gminy nie ma rozwiniętego przemysłu; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług i handel.<br/> | ||
Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. | Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. | ||
Gmina należy do [[LGD "Brama Mazurskiej Krainy"|LGD "Brama Mazurskiej Krainy"]], [[Związek Gmin "Czyste Mazury"|Związku Gmin "Czyste Mazury"]] oraz [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]]. | Gmina należy do [[LGD "Brama Mazurskiej Krainy"|LGD "Brama Mazurskiej Krainy"]], [[Związek Gmin "Czyste Mazury"|Związku Gmin "Czyste Mazury"]] oraz [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]]. | ||
| − | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej | obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]]. | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej |obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]]. |
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Rozogi wynosiła 512 osób | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Rozogi wynosiła 512 osób, co stanowi 8% bezrobotnych w powiecie szczycieńskim. |
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 33,3% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 33,3% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | ||
| Linia 104: | Linia 105: | ||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Rozogi należą<ref> | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Rozogi należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków ]</ref><ref>[http://www.rozogi.pl/ug_rozogi/index.php?option=com_content&view=section&layout=blog&id=4&Itemid=42 Urząd Gminy Rozogi, Gminna Ewidencja Zabytków ]</ref>: |
| − | *[[Zabudowa drewniana wsi Klon| | + | *[[Zabudowa drewniana wsi Klon| drewniana zabudowa we wsi Klon]] |
*kościół ewangelicki w Klonie | *kościół ewangelicki w Klonie | ||
*[[Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klonie|kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klonie]] wraz z plebanią i kapliczką | *[[Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klonie|kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klonie]] wraz z plebanią i kapliczką | ||
*[[lkwim: Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach|kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach]] | *[[lkwim: Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach|kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach]] | ||
| − | *dawny kościół ewangelicki, murowano-drewniany w Księżym Lasku (obecnie | + | *dawny kościół ewangelicki, murowano-drewniany w Księżym Lasku (obecnie rzymskokatolicki kościół filialny) wraz z przykościelnym cmentarzem |
*kaplica drewniana pw. Matki Boskiej Królowej Polski i św. Stanisława Kostki w Farynach | *kaplica drewniana pw. Matki Boskiej Królowej Polski i św. Stanisława Kostki w Farynach | ||
*cmentarze ewangelickie w Farynach, Klonie, Kowaliku i Rozogach | *cmentarze ewangelickie w Farynach, Klonie, Kowaliku i Rozogach | ||
| Linia 119: | Linia 120: | ||
*lasy, jezioro, obszar chronionego krajobrazu i pomniki przyrody | *lasy, jezioro, obszar chronionego krajobrazu i pomniki przyrody | ||
| − | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Rozogi można uzyskać na stronie internetowej [http://www.rozogi.pl/ | + | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Rozogi można uzyskać na stronie internetowej [http://www.rozogi.pl/ rozogi.pl]. |
| + | |||
| + | == Religia == | ||
| + | *[[Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski w Farynach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klonie]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
| Linia 128: | Linia 134: | ||
*[[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Dąbrowach]] - Przedszkole Samorządowe w Dąbrowach, [[Szkoła Podstawowa w Dąbrowach]] | *[[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Dąbrowach]] - Przedszkole Samorządowe w Dąbrowach, [[Szkoła Podstawowa w Dąbrowach]] | ||
*[[Zespół Szkół w Rozogach]] - [[Gimnazjum im. ks. Jana Twardowskiego w Rozogach]], [[Liceum Ogólnokształcące w Rozogach]], [[Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Rozogach]] | *[[Zespół Szkół w Rozogach]] - [[Gimnazjum im. ks. Jana Twardowskiego w Rozogach]], [[Liceum Ogólnokształcące w Rozogach]], [[Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Rozogach]] | ||
| − | |||
== Sport == | == Sport == | ||
W gminie działa: | W gminie działa: | ||
*UKS Rozogi | *UKS Rozogi | ||
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
*[[Zespół Pieśni i Tańca "Kurpie z Rozóg"]] | *[[Zespół Pieśni i Tańca "Kurpie z Rozóg"]] | ||
*[[Zespół Folklorystyczny "Babskie Olekanie"]] | *[[Zespół Folklorystyczny "Babskie Olekanie"]] | ||
| − | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
| − | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref | + | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref>[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie]</ref>: |
Obszary [[Natura 2000]]: | Obszary [[Natura 2000]]: | ||
*[[Natura 2000 Ostoja Piska|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska]] (57 826,61 ha) | *[[Natura 2000 Ostoja Piska|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska]] (57 826,61 ha) | ||
| − | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Rozogi znajduje się 13 pomników przyrody | + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Rozogi znajduje się 13 pomników przyrody. |
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
| − | Rozogi pojawiają się w | + | Rozogi pojawiają się w książce Czesława Miłosza ''Rodzinna Europa''. Noblista wspomina w niej swoją ucieczkę z Wilna w 1940 roku, której trasa wiodła przez okolice [[Ełk|Ełku]], [[Szczytno|Szczytna]], [[Wielbark|Wielbarka]] i Rozóg. |
==Zobacz też:== | ==Zobacz też:== | ||
*[[lkwim: Muzeum Mazursko-Kurpiowskie w Rozogach|Muzeum Mazursko-Kurpiowskie w Rozogach]] | *[[lkwim: Muzeum Mazursko-Kurpiowskie w Rozogach|Muzeum Mazursko-Kurpiowskie w Rozogach]] | ||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] <br/> | Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] <br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 09:34, 23 kwi 2024
| Gmina Rozogi | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | szczycieński | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Grzegorz Kaczmarczyk | ||
| Powierzchnia | 224,41 km² | ||
| Liczba sołectw | 15 | ||
| Liczba miejscowości | 30 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
5714 25 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NSZ | ||
| TERYT | 2817052 | ||
| Urząd gminy ul. 22 Lipca 22 12-114 Rozogi
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Rozogi – gmina wiejska położona w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie szczycieńskim. Siedziba gminy znajduje się w Rozogach. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia. Władzę w gminie sprawuje wójt Grzegorz Kaczmarczyk.
Spis treści
- 1 Powierzchnia gminy
- 2 Demografia
- 3 Historia gminy jako jednostki administracyjnej
- 4 Miejscowości na terenie gminy
- 5 Gospodarka
- 6 Kultura i turystyka
- 7 Religia
- 8 Szkolnictwo
- 9 Sport
- 10 Inne organizacje i instytucje
- 11 Obszary chronione i pomniki przyrody
- 12 Ciekawostki
- 13 Zobacz też:
- 14 Przypisy
- 15 Bibliografia
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Rozogi zajmuje powierzchnię 224,41 km2[1], w tym:
- użytki rolne: 53,8% (12084 ha)
- lasy: 40,1% (9006 ha)
- wody: 0,15% (35 ha)
Gmina stanowi 11,6% powierzchni powiatu szczycieńskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi:
Fot. Przemysław Jahr. Źródło: Commons Wikimedia [23.08.2013]
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 5714 | 100 | 2763 | 48,4 | 2951 | 51,6 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
25 | 12 | 13 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Rozogi wynosiło -48 osoby, co stanowi 20,7% migracji w powiecie szczycieńskim oraz 1,3% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Rozogi były częścią powiatu szczycieńskiego w województwie olsztyńskim[2].
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[3]. Gromada Rozogi przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy[4].
Gminę wiejską Rozogi powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[5], w jej skład wchodziły obszary sołectw: Antonia, Borki Rozowskie, Dąbrowy, Faryny, Kiełbasy, Klon, Kowalik, Księży Lasek, Kwiatuszki Wielkie, Łuka, Orzeszki, Rozogi, Spaliny Małe, Spaliny Wielkie, Wilamowo, Występ, Zawojki.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat szczycieński. Gmina Rozogi została bezpośrednio częścią województwa ostrołęckiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[7] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim.
Gmina wiejska Rozogi graniczy z gminami: Wielbark, Szczytno, Świętajno, Ruciane-Nida, Pisz oraz Myszyniec i Łyse w województwie mazowieckim.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Borki Rozowskie, Dąbrowy (sołectwa: Dąbrowy I i Dąbrowy II), Faryny, Klon, Kowalik, Księży Lasek, Kwiatuszki Wielkie, Łuka, Orzeszki, Rozogi, Spaliny Wielkie, Wilamowo, Występ, Zawojki.
Pozostałe miejscowości: Antonia, Dąbrowy-Działy, Grodzie, Kiełbasy, Kilimany, Kokoszki, Kopytko, Kwiatuszki Małe, Lipniak, Możdżenie, Nowy Suchoros, Radostowo, Spaliny Małe, Suchorowiec, Wujaki, Wysoki Grąd.
Gospodarka
Gmina Rozogi jest gminą typowo rolniczą. Zatrudnienie w rolnictwie zawodowo czynnych mieszkańców przekracza 80%. Użytki rolne zajmują prawie 54% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: grunty orne stanowią 44% (5346 ha), łąki i pastwiska 56% (6718 ha), a sady 0,2% (20 ha). Gmina posiada gleby zdecydowanie słabe (V i VI klasy bonitacyjnej). Głównym kierunkiem produkcji jest chów bydła mlecznego i opasowego. 65% rolników zajmuje się produkcją mleka. Naturalne łąki i pastwiska z uregulowaną gospodarką wodną dostarczają cennej paszy zielonej i siana[8]. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne o powierzchni średnio 15 ha, gospodarstwa powyżej 40 ha stanowią niespełna 1%[9].
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Rozogi wynosiła pod koniec 2013 roku 248. W tym 18 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 230 tworzy sektor prywatny. 55 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 28 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 41 firm w dziale budownictwo, 38 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 9 firm. Na terenie gminy nie ma rozwiniętego przemysłu; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług i handel.
Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli.
Gmina należy do LGD "Brama Mazurskiej Krainy", Związku Gmin "Czyste Mazury" oraz Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich.
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Rozogi wynosiła 512 osób, co stanowi 8% bezrobotnych w powiecie szczycieńskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 33,3% ludności[10].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
Filie biblioteki znajdują się w Klonie, Dąbrowach, Farynach.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Festiwal Kultury Ludowej w Rozogach
- dożynki gminne
Ludzie związani z gminą
- Elżbieta Kasznia (1957- ) - bibliotekarz, wszechstronnie utalentowana twórczyni rękodzieła artystycznego, śpiewaczka ludowa; mieszka i pracuje w Rozogach.
- Jan Dopatka (1894-1976) - poeta mazurski tworzący w języku niemieckim i polskim, działacz mazurski.
- Zofia Sandomierska - zajmuje się rękodziełem artystycznym, palmiarka; mieszka w Rozogach.
- Waleria Żarnoch (1908-1988) - ludowa artystka, pieśniarka.
- Fryderyk Kwiatkowski (1875-1954) - działacz mazurski urodzony w Rozogach.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Rozogi należą[11][12]:
- drewniana zabudowa we wsi Klon
- kościół ewangelicki w Klonie
- kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klonie wraz z plebanią i kapliczką
- kościół pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach
- dawny kościół ewangelicki, murowano-drewniany w Księżym Lasku (obecnie rzymskokatolicki kościół filialny) wraz z przykościelnym cmentarzem
- kaplica drewniana pw. Matki Boskiej Królowej Polski i św. Stanisława Kostki w Farynach
- cmentarze ewangelickie w Farynach, Klonie, Kowaliku i Rozogach
- zabytkowe drewniane chaty w miejscowościach: Faryny, Klon, Łuka, Rozogi, Dąbrowy, Borki Rozowskie, Kwiatuszki Wielkie, Łuka, Orzeszki
Szlaki i atrakcje turystyczne
- szlak rowerowy: Piecki - Nawiady - Stare Kiełbonki - Spychowo - Rozogi - Ciesina - Rosocha - Krutyń - Piecki (80 km)
- ścieżka przyrodniczo-turystyczna w Klonie
- lasy, jezioro, obszar chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Rozogi można uzyskać na stronie internetowej rozogi.pl.
Religia
- Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski w Farynach
- Parafia pw. św. Marii Magdaleny w Rozogach
- Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klonie
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Rozogi istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Samorządowe "Kraina Uśmiechu" w Rozogach
- Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Rozogach
- Szkoła Podstawowa w Klonie
- Zespół Szkolno-Przedszkolny w Dąbrowach - Przedszkole Samorządowe w Dąbrowach, Szkoła Podstawowa w Dąbrowach
- Zespół Szkół w Rozogach - Gimnazjum im. ks. Jana Twardowskiego w Rozogach, Liceum Ogólnokształcące w Rozogach, Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Rozogach
Sport
W gminie działa:
- UKS Rozogi
Inne organizacje i instytucje
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[13]:
Obszary Natura 2000:
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska (57 826,61 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Rozogi znajduje się 13 pomników przyrody.
Ciekawostki
Rozogi pojawiają się w książce Czesława Miłosza Rodzinna Europa. Noblista wspomina w niej swoją ucieczkę z Wilna w 1940 roku, której trasa wiodła przez okolice Ełku, Szczytna, Wielbarka i Rozóg.
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Program ochrony środowiska gminy Rozogi na lata 2006-2015, Rozogi 2006.
- ↑ Urząd Gminy Rozogi
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
- ↑ Urząd Gminy Rozogi, Gminna Ewidencja Zabytków
- ↑ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie
Bibliografia
Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Program ochrony środowiska gminy Rozogi na lata 2006-2015, Rozogi 2006
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Rozogi [20.12.2014]
Urząd Gminy Rozogi [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
UStat Olsztyn [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]
